Relacja ZKMK on tour

[Gerson]

Krótka, około 20 minutowa przerwa, podczas której lokomotywa zrobiła oblot składu, a my trochę pozwiedzaliśmy.

Pogoda nam dopisała. Szkoda, że mieliśmy tak mało czasu żeby z niej skorzystać. No cóż plan wycieczki był napięty i nie był to ostatni cel, jaki planowaliśmy osiągnąć w tym dniu.

Na plaży postawiono wagon, w którym zaraz zaczął działać bar. Świetny pomysł .

Ponadto zwiedziliśmy pobliski sklep spożywczy, zdjęć wam z tego miejsca oszczędzę oraz centrum Rosnowa. Pomnik upamiętniający żołnierzy i pracowników pobliskiej jednostki lotniczej w Zegrzu Pomorskim.

Skład gotowy do jazdy powrotnej.

I ruszyliśmy...

Stadion Leśnika Manowo.

To jeszcze nie koniec . Ciąg dalszy nastąpi.

 

[Gerson]

Po powrocie mieliśmy trochę czasu na zwiedzenie pomieszczenia, w którym zorganizowana jest wystawa eksponatów i zdjęć Koszalińskiej Kolei Wąskotorowej. Parę "smaczków" można było tam zobaczyć.

Ten cel wycieczki został zrealizowany.
Jaka ocena? Oczywiście 5+ . Bardzo ładna, malownicza trasa o długości 20km. Piękne widoki - cóż można chcieć więcej?
No może zabrakło czynnego parowozu .
Wydaje mi się, że długość trasy dla przeciętnego "Kowalskiego" jest w sam raz. Trasa nie jest za krótka, ani za długa. Jeżeli ktoś się wybiera z dziećmi nie musi się martwić, że będą się nudzić i zaczną marudzić (nie zdążą). Jeżeli ktoś to połączy z wypoczynkiem nad jeziorem - to może miło spędzić weekend. Naprawdę warto - polecam!

Z Koszalina pojechaliśmy do Białogardu, który ze względu na ograniczenia czasowe wypadł nam rano z planu. Tam mieliśmy dwa cele do realizacji.
Pierwszym była stacja Białogard (i szybki obiad w jej pobliżu) .

Polregio R87442 Kołobrzeg - Poznań Główny.

Drugim celem była dawna kolej wąskotorowa w Białogardzie.
Stacja Białogard Wąskotorowy.

Śladów po kolei nie zostało zbyt wiele.

C.d.n.

 

[Gerson]

Mała mapa obrazująca kolejny etap naszej wycieczki. W sumie to powinienem umieści ją chwilę wcześniej. Zapomniałem - trzeba nadrobić zaległości.

Legenda:
żółty - istniejące linie normalnotorowe
czerwony - nieistniejące linie wąskotorowe
niebieski - łącznica Białogard Wąskotorowy Przystanek - Dębczyno

1. Stacja Białogard Wąskotorowy
2. Most na Parsęcie
3. Most na kanale - linia do Świetlina
4. Most na kanale - linia do Sławoborza

Po obejrzeniu pozostałości po Białogardzie Wąskotorowym pojechaliśmy zobaczyć pkt. 2 - most na Parsęcie.
Ja przeszedłem przez ulicę Kołobrzeską na jej drugą stronę w celu zrobienia zdjęć. Chłopaki postanowili przeprawić się na most bliżej centrum.
Okazało się, że w miejscu, w którym robiłem zdjęcie jest wydeptana ścieżka do mostu (pkt. 2), chłopaki poszli do drugiego mostu (pkt. 4). Rozdzieliliśmy się .

Tak ten most wygląda obecnie 2018r...

a tak wyglądał w 1982 roku.

Ze zbiorów Koszalińskiej Kolei Wąskotorowej.

Z mostu roztaczały się takie widoki...

... oraz takie . Miałem szczęście złapać EP07-1068 prowadząca pociąg TLK28102 KOCHANOWSKI z Lublina - Kołobrzegu.

Po kilku minutach chłopaki dotarli do mnie. Peter coś wypatrzył, ale nie mam pojęcia co. Może kiedyś uchyli rąbka tajemnicy .

Z mostu udaliśmy się do 3 punktu (na mapie). Wypatrzyłem ten most przeglądając zdjęcia satelitarne. Są to pozostałości mostu na linii do Świetlina.

 

[Gerson]

Mi pozostał do obejrzenia ostatni most (pkt. 4), który chłopaki już widzieli.
Nasypem do celu.

Wracając do domu padło hasło, żeby jeszcze pojechać do Karlina. Robiło się już późno, jednak nie odpuściliśmy

Widok w kierunku Kołobrzegu.

\

Dawne toalety.

Widok w kierunku Białogradu.

I to był koniec naszego udanego wypadu w teren . Trochę pozwiedzaliśmy, dzień miał się już powoli ku końcowi, więc nie pozostało nam już nic innego jak wracać do domu. Baterie naładowaliśmy na 100% i nakręciliśmy się na kolejny wyjazd. To spowodowało, że tydzień później wyruszyliśmy w kolejną - piątą już wycieczkę. Ale o tym w następnej relacji.

 

[Gerson]

Przeglądając forum trafiłem kiedyś na zdjęcia pozostałości kolei wąskotorowej poprowadzonej w miejscowości Forst (Lausitz) /pol. Barść/. Postanowiłem kiedyś tam dotrzeć, przekonałem chłopaków (długo nie musiałem ) i w jeden piękny sierpniowy dzień wyruszyliśmy na kolejną wycieczkę. Tym razem skład był wzmocniony, bo oprócz Waldiego, Petera, Drucika, Tydziała i mnie na wycieczkę wyruszył nasz jaśnie panujący Prezes Klubu - Wojtek .

Zanim jednak tam dotarliśmy, to trafiliśmy najpierw do miejscowości Zasieki znajdującej się po polskiej stronie. Miejscowość ta byłą przed wojną dzielnicą Forst- Berge.

Ta część wycieczki nie była kolejowa (można ją pominąć ).
Miejscowość przywitała nas szeroką brukowaną aleją i szerokimi chodnikami. Wyglądało to dość dziwnie biorąc pod uwagę fakt braku zabudowań wzdłuż tej drogi. Dlaczego to tak wygląda - wyjaśnię za chwilę.

Pozostałości pomnika.

Pod koniec II Wojny Światowej wycofujące się wojska niemieckie wysadziły wszystkie 5 przepraw przez Nysę Łużycką. Poza mostem kolejowym żadna z tych przepraw po wojnie nie została odbudowana.

Przed wojną na tym moście zaprojektowano tor kolei wąskotorowej z Forst do Frost-Berge (Zasieki). Został on położony, ale czy jeździły po nim pociągi tego nie udało mi się ustalić.

Ruiny mostu drogowego. Śladów po torze, po polskiej stronie brak.

Tak ten most wyglądał przed wojną.

Źródło: https://sciezkawbok.wordpress.com/2014/03/14/zasieki/


Do 2015 roku na jednym z filarów (pierwszy z prawej, na powyższym zdjęciu) - nad poniższym napisem znajdowała się rzeźba prawdopodobnie sukiennika. Niestety w 2015 roku rzeźba została skradziona. Szkoda.
Dawni mieszkańcy Forst mówili, że gdy mężczyzna zamoczy stopy w Nysie Łużyckiej to należy się bać powodzi.

Źródło: https://sciezkawbok.wordpress.com/2014/03/14/zasieki/

Zniszczona kładka dla pieszych oraz modernistyczne betonowe latarnie.

Widok na most kolejowy.

 

[Gerson]

Teraz wyjaśnię zagadkę szerokiej brukowanej ulicy w Zasiekach.
Jak już wspomniałem wycofujące się wojska niemieckie wysadziły wszystkie mosty na Nysie Łużyckiej. Po stronie polskiej została dzielnica Berge - dzisiejsze Zasieki. Atakujące wojska rosyjskie zniszczyły miejscowość Forst w 80%. Dzielnica Berge ucierpiała praktycznie tylko przy rzece (pierwsza linia zabudowy).

Trafiając w to miejsce dzisiaj można się nieźle zdziwić. Forst istnieje, natomiast po Zasiekach (Berge) nic nie zostało poza kilkoma betonowymi latarniami, brukowanymi ulicami, ruinami mostu i kładki oraz ruinami wcześniej prezentowanego pomnika.

Tak to wygląda obecnie:
Forst

Zasieki

Tak Zasieki wyglądały przed wojną przy kładce dla pieszych.

Po wojnie.

Most drogowo - kolejowy. Widok na Zasieki.

Na pierwszym planie widać pomnik, którego ruiny prezentowałem wcześniej. Na moście widać też tor kolei wąskotorowej.

Zdjęcia źródło: https://sciezkawbok.wordpress.com/2014/03/14/zasieki/

Po zakończeniu wojny władze NRD podjęły decyzję o odbudowie miejscowości Forst. Władze polskie natomiast na początku lat 50-tych podjęły decyzję o całkowitej rozbiórce miejscowości Zasieki. Materiał z rozbiórki został przeznaczony na odbudowę Warszawy. W ten sposób dawna dzielnica Berge przestała istnieć. Dzisiaj w Zasiekach znajduje się kilka stacji paliw, sklepy z papierosami, apteka itp.

Tyle o tej ciekawej historii. Czas ruszać na tory . Pojechaliśmy do Forst.

 

[Gerson]

Kolej wąskotorowa w Forst - Schwarze Julie (czarna Julka).

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst.

Mapa całej sieci dawnej kolei:
http://www.gleistreff.de/Schwarze-Jule.htm

Na pierwsze ślady po kolei trafiliśmy zaraz po wjeździe do miejscowości. Alsenstrasse.

Hainenweg.

Na ulicy Gubenerstrasse tory kolei zlikwidowano. Pozostawiono jednak ślad po torze.

Sorauer Strasse.

Po co zostały ponumerowane te szyny?

Dawna fabryka tekstylna rodziny Noacków. Obecnie Brandenburskie Muzeum Tekstylne.

C.d.n.

 

[Jan Bednarczyk]

Rozstaw torów to 1000mm?.

 

[Gerson]

Rozstaw torów to 1000mm?.

Tak, rozstaw 1000mm.

Lecimy dalej .
Tak Forst wyglądało w latach swojej świetności. Parę kominów postawiono

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst

Planckstrasse (jeszcze tu wrócimy)

Ponownie Sorauer Strasse.

Następnie udaliśmy się na Hochstrasse, gdzie znajduje się remiza strażacka, w której znajduje się jedyna zachowana lokomotywa: Schwarze Juli. Niestety remiza była zamknięta, lokomotywy nie zobaczyliśmy . Do Forst wróciła w 2012 roku.

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst

Teraz tak sobie pomyślałem, że mogliśmy podsadzić jednego kolegę do okna, żeby pstryknął jakąś fotkę .

Kirchstrasse.

Heinrich Werner Strasse, Nie pomyślałem, żeby podejść bliżej, a tam znajdowało się skrzyżowanie torów w linii prostej.

ponownie Kirchstrasse.

 

[Gerson]

Kolejnym punktem wycieczki były ruiny mostu na Nysie Łużyckiej, tym razem od strony niemieckiej.

Ślad po torze.

Nad miejscowością krążył helikopter. Chyba miało to związek z zamieszkami anty-islamskimi w pobliskim Cottbus oraz dalej położonym Chemnitz, o czym dowiedzieliśmy się później.

Skrzyżowanie Planckstrasse z Max-Fritz-Hammer Strasse.

Praktycznie wszystkie zakłady, do których kiedyś prowadziły bocznice kolejowe są dzisiaj ruinami. Obraz niestety dość przygnębiający.

 

[Gerson]

Kolejnym punktem na naszej mapie były okolice dworca kolejowego. Albertstrasse.

Gdzie się podział ten niemiecki Ordnung (porządek) ? Na pewno nie w tym miejscu.

Wyjazd ze stacji wąskotorowej do miasta.

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst.

Plan stacji. Według tego planu znajdowaliśmy się w prawym górnym rogu.

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst.

Źródło: Archiwum Miejskie w Forst.

Obiecałem Peterowi zdjęcie tańczącego Waldiego. Niestety takowego nie posiadam, jednak udało mi się znaleźć coś podobnego.
Nie, nie Waldi tu nie tańczy, tylko odkrywa pozostałości toru biegnącego na dworzec .

 

[Gerson]

Na terenie dawnej stacji pozostało kilka starych budynków kolejowych, torów niestety niewiele.

Kolejnym punktem był dworzec kolei normalnotorowej, ale o tym później. Najpierw przeskoczę do ostatniego punktu naszej wycieczki związanym z koleją wąskotorową, którym była mijanka na Alexanderstrasse. Taka "klamra" spinająca w całość relację z wąskiego toru .

Skrzyżowanie z Berliner Strasse.

Zabezpieczony przed kradzieżą, czy nie zapłacił za parking ?

Skrzyżowanie z Gubenerstrasse.

Kolej zakończyła prace w 1965 roku.

Czy warto to zobaczyć? Odczucia nasze były różne. Ja byłem trochę zawiedziony, liczyłem na coś więcej. Niestety generalnie niewiele zostało po tej kolei. Ciekawe były układ torów w niektórych miejscach. Szkoda, że nie udało nam się obejrzeć ostatniej lokomotywy. Jeszcze bardzie szkoda, że miasto nie pomyślało o zostawieniu jakieś czynnej pętli, po której można być organizować przejazdy turystyczne (niekoniecznie tą zabytkową lokomotywą). Ocena .

W tzw. międzyczasie udaliśmy się na pobliski dworzec kolei normalnotorowej, ale o tym w kolejnej relacji

 

[Jarząbek]

Praktycznie wszystkie zakłady, do których kiedyś prowadziły bocznice kolejowe są dzisiaj ruinami.

Zdecydowanie ... kiedyś to wyglądało znacznie lepiej:

 

[Gerson]

Jak wspomniałem na końcu poprzedniego postu kolejnym punktem naszej wycieczki była stacja Forst (Barść).

Na pierwszym planie przystanek autobusowy.

Widok w kierunku Cottbus (Chociebuż).

Nieczynny 3 peron.

Co to za budka? Macie jakieś pomysły do czego mogła służyć?

 

[Gerson]

Przejście podziemne.

Wejście na peron 3 - niestety zamknięte. Sprawdziłem osobiście.

Nieczynna nastawnia.

Widok w kierunku granicy.

Przed dworcem.

Stara lokomotywownia.

Przejazd kolejowy na Berliner Strasse.

 

[Gerson]

Widok w stronę stacji.

Widok w stronę granicy (prosto), Weisswasser - obecnie tor wyciągowy o długości 6km (w prawo).

Podjechaliśmy jeszcze na Alexander Strasse (zdjęcia mijanki prezentowałem wcześniej) i na tym zakończyliśmy naszą niemiecką przygodę.
Czas wracać do Polski. Mieliśmy tu jeszcze kilka punktów do odwiedzenia. Na pierwszy plan poszedł przystanek Zasieki.

Widok w kierunku Żar. Prawy tor częściowo zlikwidowany (na przejeździe kolejowym). Wygląda to co najmniej śmiesznie. Co autor miał na myśli?

Co ciekawe na nieczynnym torze znajdują się szyny z 1980 roku, czyli wcale nie takie stare. Czemu podjęto decyzję o wycięciu fragmentu toru - nie mam pojęcia. Będą go całkiem likwidować?

Na czynnym torze ten sam rok produkcji.

Betonowe konstrukcje to pozostałości po stalowej bramie przejścia granicznego?

C.d.n.

 

[Gerson]

Kolejnym punktem wycieczki był most graniczny w Zasiekach.
Trafiliśmy na małą uroczystość po stronie niemieckiej .

Nie obyło się bez wycieczki pod most.

A tam niespodzianka

Tegoroczna susza zrobiła swoje. Niski stan Nysy Łużyckiej odkrył resztki starego mostu. Nikt tego nie usunął po wojnie?
Nam niestety nie udało nam się znaleźć cech na szynach. Szkoda.

 

[Gerson]

Ostatnim punktem naszej wycieczki miała być fabryka prochu Forst Scheuno znajdująca się w pobliskiej miejscowości Brożek. Nie była, ale o tym później.

Budowę zakładu rozpoczęto w 1938 roku, a zakończono w 1941. Produkowano w nim proch strzelniczy i nitropen. Zakład zajmował ponad 500ha, posiadał ponad 72 km dróg i 38 km torów kolejowych. Kompleks posiadał własną stację kolejową, elektrownię wodną oraz kotłownię umieszczoną pod ziemią (4 kondygnacje, w tym 3 pod ziemią) wyposażoną w system kominów teleskopowych, które chowały się w przypadku nalotów i system odprowadzania spalin do rzeki. Obiekty były zamaskowane ziemią i drzewami, a ulice pomalowane na zielono. Produkcja trwała do lutego 1945 roku i została przerwana tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej. W pośpiechu zdemontowano i wywieziono do Niemiec część najcenniejszego wyposażenia. Resztę wywieźli Rosjanie i Polacy. Kompleks pozostał strefą zamkniętą do 1960 roku.

Tyle historii Co zostało?
Na terenie działa paintball. Chłopaki byli w porządku, strzelania się zakończyły i pozwolili nam objechać pole paintball'owe.

Rampa kolejowo - samochodowa.

Po wyjechaniu z pola paintball'owego dotarliśmy do wieży remizy strażackiej.

Remiza strażacka.

Obiekt nieznany.

Dawny przejazd kolejowy.

Ja ruszyłem w prawo, chłopaki w lewo - w kierunku dworca. Niestety nie dotarli do niego.

Dawna rampa załadunkowa.

Obiekt nieznanego mi przeznaczenia .

Niestety kompleks jest bardzo rozległy. Robiło się późno i musieliśmy zakończyć naszą eksplorację. Jest to wycieczka przynajmniej na jeden dzień, jak nie dłużej. Ta mapa to obrazuje. Na czerwono zaznaczyłem to co zobaczyliśmy - chyba trochę mało .

Uwaga! Jeżeli ktoś z forumowiczów planowałby wycieczkę do tego kompleksu to prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności i poruszanie się po ścieżkach i drogach. Kompleks kryje wiele pułapek w postaci włazów i tuneli technicznych. Zdarzały się wypadki śmiertelne.

 

[Gerson]

Powoli płyniemy do brzegu . Dzień się kończył, a my jeszcze za namową Petera "zahaczyliśmy" o Lubsko.
Stacja zaniedbana - od miejscowych dowiedzieliśmy się, że ostatni pociąg towarowy przejechał przez nią w zeszłym roku.

Kolejna stacja, na której dawna niemiecka nazwa stacji zaczyna przebijać się na zewnątrz. Czym oni to malowali?

Główne wejście.

Widok w kierunku Bieniowa.

Przejście podziemne.

Widok w kierunku Gubina.

 

[Gerson]

Bochum 1988 - możliwe? Wrzucę te zdjęcia do tematu "Szyneczki i..." może, ktoś to potwierdzi.

Ostatnim punktem wycieczki była stacja Nowogród Osiedle. Szału nie ma. Budynek stacyjny został zniszczony podczas wojny i nigdy go nie odbudowano.

Wejście do budynku dworca.

Widok w kierunku Bieniowa i... (o tym za chwilę)*

Widok w kierunku Nowogrodu Bobrzańskiego.

To był ostatni punkt wycieczki. Jakoś udało się dotrzeć do końca tej relacji. Mam nadzieję, że nie posnęliście z nudów .

Aha - na koniec małe wyjaśnienie dotyczące *. Po powrocie do domu podczas opracowania tej relacji trafiłem na ciekawe materiały dotyczace stacji Nowogród Osiedle. Z tej stacji prowadzi bocznica do jednostki wojskowej umieszczonej w pobliskim lesie. Co ciekawe zajmuje ona fragment dawnego kombinatu Dynamit Aktien Gesellschaft Alfred Nobel w Krzystkowicach zajmującego się produkcją podobnie jak Forst Scheuno materiałów wybuchowych. Zakład był jeszcze większy od tego w Brożku. Może kiedyś wybierzemy się tam na wycieczkę.

Koniec.