Zespoły chłodnicze, wagony do przewozu żywych ryb

[KoVaL]

Dodam zdjęcia już publikowane na forum ze str.Cyryl'a.

 

[AJ]

Dodam zdjęcia już publikowane na forum ze str.Cyryl'a.

Warto zwrócić uwagę, iż na tym zdjęciu wagony stoją tak, że widać oba boki pudła oraz różnice między nimi.

Ale ja dzisiaj nie o tym.
Zainwestowawszy nadmiar zbędnych środków płatniczych na znanym portalu aukcyjnym stałem się dumnym posiadaczem oryginału kopii zdjęcia portowego. W związku z tym mogę odpowiedzieć na poniższe pytanie

A co do fotki z portu, czy ktoś wie z którego roku jest to zdjęcie? Nigdzie nie znalazłem takiej informacji, a myślę że bardzo by pomogła w określaniu typów wagonów.

Pocztówka została wydana na jesieni 1963 roku na podstawie zamówienia z marca tego samego roku. Można więc przyjąć, że mniej więcej w tym czasie powstało samo zdjęcie. Teraz to co widać po zeskanowaniu:

"Berlin" w powiększeniu

najciekawsza w tej chwili ostatnia chłodnia (wygląda na to, że to nie 501L ani żadna z polskich dwusetek)

Na koniec zostawiłem sobie wagon maszynownię

Z układu stopni wejściowych widać, że jest to zdjęcie tego samego boku wagonu co na zdjęciu nr 1 w tym wątku zaprezentowanym przez Krzysztofa Młodzikowskiego. Znaczne zmiany nastąpiły natomiast w wyglądzie samej ściany bocznej wagonu. Skrócono niektóre słupki i pojawiły się dodatkowe stężenia poziome. Wygląda to tak, jakby pod nimi umieszczono klapy rewizyjne do agregatów wewnątrz wagonu. Natomiast chłodnie typu "Berlin" są jeszcze przed modernizacją (brak dodatkowych słupków z ceownika).
I na koniec dla Grzeja.
Dzięki uprzejmości Krzysztofa Młodzikowskiego można stwierdzić jeszcze jedną cechę tych maszynowni. O ile z dołączonego kiedyś planu wynika, że ściana czołowa przy przedziale załogowym została przebudowana na stałą, o tyle dzięki temu pierwszemu zdjęciu z wątku w powiększeniu wyraźnie widać, iż z drugiej strony - od przedziału maszynowego - pozostawiono ścianę otwieraną:

Pozdrawiam

 

[AJ]

Muszę się jeszcze pokajać

Ciekawe również, że na wagonie nie ma oznaczenia serii, ba, nawet nie pozostawiono miejsca na ewentualne późniejsze jej naniesienie.

No cóż, takie głupoty wypisuje się, jak się nie czyta książek. Odpowiedź:
Paweł Terczyński, "Atlas wagonów towarowych", strona 172
seria UIC od 1968 r.
- nadana tylko numeracja bez literowego znaku serii

 

[Młodzikowski]

To jeszcze raz ja Przytoczę dane ilościowe interesujących nas wagonów ze znalezionego opracowania MK pt. ILOSTANY INWENTARZOWE I DANE TECHNICZNO - EKSPLOATACYJNE Wagonów towarowych handlowych i służbowych PKP w/g stanu na 1 stycznia 1981 r.

Podane dane w układzie: rodzaj wagonu/typ wagonu/ilość/ilość osi/system komunikacji (RIV/MC/ruch wewn.)

chłodnia/budowy do 1945/9/2/(3/-/6)
chłodnia/budowy do 1945/10/4/(7/3/-) - to zapewne maszynowe "brombergi"
chłodnia/1L/60/2/(3/9/48) - wykaz obejmuje też wagony w zespołach
chłodnia/202L/916/2/(915/-/1) - tu też ujęte są wagony w zespołach
chłodnia/Iacghqrs NRD/5/4/(5/-/-)
chłodnia/zespoły NRD/25/2/(25/-/-)
specjalne i służbowe/Ua budowy do 1945/132/4/(11/-/121) - zapewne ujęte są tu wagony do przewozu żywych ryb w basenach.

To w zasadzie wszystko co udało mi się odszukać na temat tych wagonów. Na koniec zamieszczę powiększoną fotkę chłodni 1L z zespołu chłodniczego (tej z pierwszej zamieszczonej w wątku fotce, tylko lepszej jakości ).

 

[Młodzikowski]

To w zasadzie wszystko co udało mi się odszukać na temat tych wagonów.

Jednak nie Znalazłem drugą fotkę "mistrza drugiego planu". Widać niewiele, ale zawsze to coś ...

 

[AJ]

Teraz to ja chciałem powiedzieć - o ja pie.... . Na szczęście ugryzłem się w język .
Ponieważ teraz dla odmiany na obu zdjęciach wstawionych przez Ciebie Krzysztofie, czyli:



"mistrz" pierwszego planu jest ten sam, to wiemy jak wyglądało zestawienie zespołu chłodniczego, przydzielonego do stacji Toruń w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych, jako że obie te fotki zostały wykonane raczej tego samego dnia. Dowiedzieliśmy się też, jak wyglądała środkowa część maszynowni i co to za otwory "rewizyjne" były w okolicy dodatkowych stężeń konstrukcji.
Wielkie dzięki z mojej strony za te zdjęcia.

A tak swoją drogą to ciekawe, czy skoro

nadana tylko numeracja bez literowego znaku serii

to dla całego zespołu jedna, czy też każdy wagon w zespole posiadał swój indywidualny numer?

chłodnia/zespoły NRD/25/2/(25/-/-)

Czyżby słynne N501L ?

Taki zestaw stał do około 1981 roku w ostrowie Wlkp przy zjeździe na wagonownię. Co się później z nim stało nie wiem, może kolega Młodzikowski coś wie.

Jako uczeń Technikum Kolejowego odbywałem praktyki na terenie ZNTK Ostrów Wlkp., fografowanie w okresie 1981-1983 raczej nie wchodziło w rachubę.

Ale może pamiętasz jak był wtedy zestawiony ten zespół? Czy były to już polskie chłodnie z rodziny 20XL, czy też jeszcze jakieś starsze konstrukcje?

 

[Grzeju]

Co ciekawe, są to już lata 70-te, a zespoły nadal jeżdżą z tymi "Berlinami". Po prawej stronie też widać taki wagon.

Ciekawe jest natomiast to, że rysunek warsztatowy przedziału obsługi jest w konflikcie ze zdjęciami (i tej pierwszej w wątku, i tej z portu). Na żadnym zdjęciu nie ma po prostu okien przedziału (a powinny być po obu stronach), są za to otwory wentylacyjne przy górnej krawędzi, których nie ma na rysunku.

 

[AJ]

Ciekawe jest natomiast to, że rysunek warsztatowy przedziału obsługi jest w konflikcie ze zdjęciami (i tej pierwszej w wątku, i tej z portu). Na żadnym zdjęciu nie ma po prostu okien przedziału (a powinny być po obu stronach), są za to otwory wentylacyjne przy górnej krawędzi, których nie ma na rysunku.

A mnie się wydaje, że one tam jednak są .



Pamiętaj, że to zdjęcie było robione w nocy i to co z pozoru wygląda na "żaluzje" to po prostu refleksy na szybie (wszystkich zresztą). Na te "otwory wentylacyjne" a la austriackie osobówki w pierwszym momencie też dałem się złapać, ale to wydaje się z kolei tylko cieniem od ramy okiennej w górnej części szyby.
Co do wrażenia z pierwszego zdjęcia z wątku - to ciężko coś powiedzieć. W oryginale jest ono poruszone i w interesującym nas fragmencie niewiele przedstawia.
Trzeba się znowu uśmiechnąć do Krzysztofa o ten sam fragment powiększony jednak ze zdjęcia bez ludzi. Tam jest chyba wyraźniej.

Po prawej stronie też widać taki wagon.

Bo to fragment tego samego wagonu (Berlina). Zwróć uwagę, że oba te zdjęcia różni tylko kąt patrzenia na pierwszoplanową chłodnię i prawdopodobnie pięć minut w czasie wykonania .

 

[Młodzikowski]

Trzeba się znowu uśmiechnąć do Krzysztofa o ten sam fragment powiększony jednak ze zdjęcia bez ludzi. Tam jest chyba wyraźniej.

Nie ma sprawy - wrócę z roboty to "przysiądę" Przy okazji poszukiwania materiałów dot. wagonów 2 AM i 3 AM, znalazłem też dwie fotki wagonów "do rybek" (niestety chłodni) - te też zamieszczę.

Czyżby słynne N501L ?

Nie mam zielonego pojęcia. Wykaz jest "ogólnikowy" i w sumie powoduje więcej domysłów niż podaje konkretów.

... czy też każdy wagon w zespole posiadał swój indywidualny numer?

Tak sądzę. Przynajmniej tak jest na pierwszej fotce tego wątku.

 

[Młodzikowski]

Więc po kolei
- pierwsza fota, to powiększenie zdjęcia zespołu na terenie ZNTK. Więcej z fotki "nie wycisnę", ale chyba dość wyraźnie widać okna przedziału obsługi. Widoczna jest też otwierana ściana czołowa "bromberga". Sądzę, że mechanizm pozostał nie tknięty, a ograniczono się wyłącznie do jego zablokowania "na stałe" i urządzenia wnętrza przedziału.

- druga fota przedstawia wagon chłodnię do przewozu ryb (niestety śniętych ) serii Idr (Slr) chłodzonego lodem.

- trzecia, czwarta i piąta fotka - to skany Dziennika Urzędowego MK z 1.10.1971 roku. Wykazy zawierają podział chłodni (serię "nową i starą") oraz zakres numerów. Nie zdążyłem go porównać z poprzednio zamieszczonym wykazem, ale jeśli są błędy - to z pewnością nie moje Trzeci wykaz obejmuje wagony niekolejowe, włączone do taboru PKP (między innymi do "rybek").

- ostatnie cztery, to w zasadzie fotki "z życia codziennego" zakładu. Zamieszczam je ze względu na widoczne interesujące nas wagony (chłodnie i "ryby"). Jakość fotek nie "powala z nóg", ale ukazuje różnorodność naprawianych w Ostrowie wagonów.

 

[AJ]

Piękne zdjęcia .

Widoczna jest też otwierana ściana czołowa "bromberga". Sądzę, że mechanizm pozostał nie tknięty, a ograniczono się wyłącznie do jego zablokowania "na stałe" i urządzenia wnętrza przedziału.

A po co było blokować ten mechanizm? Zauważ Krzysztofie, że po likwidacji drzwi bocznych ściana czołowa pozostała jedynym dostępem do agregatów w wagonie na czas napraw i ewentualnych wymian sprzętu w trakcie pobytu w ZNTK, a mały to on raczej nie był, dlatego uważam że pozostawiono ją celowo jako otwieraną.
Widać też na maszynowni, że jednak wywietrzniki nad oknami były. Sorry Grzeju .

A już tak poza protokołem

Przy okazji poszukiwania materiałów dot. wagonów 2 AM i 3 AM

szykuje się coś w tym temacie do poczytania, czy to "tylko" okazja modelarska?

 

[KoVaL]

Krzysiu pozwoliłem sobie poprawić fotki...

 

[AJ]

A mnie bardziej chyba zafascynowała ta:

Ta druga chłodnia.... Żeby nie te klapy do załadunku lodu to bym powiedział, że to ta "nasza" ostatnia ze składu portowego.
Ale ten Krzychu daje do myślenia

 

[JacekZet]

Wyglądały na 1L z pionowym deskowaniem ścian, wiosną 1981 roku zrobiłem im zdjęcie, niestety przepadło.

 

[Młodzikowski]

Krzysiu pozwoliłem sobie poprawić fotki...

Dziękuję - liczyłem na to

Piękne zdjęcia .

A po co było blokować ten mechanizm? Zauważ Krzysztofie, że po likwidacji drzwi bocznych ściana czołowa pozostała jedynym dostępem do agregatów w wagonie na czas napraw i ewentualnych wymian sprzętu w trakcie pobytu w ZNTK, a mały to on raczej nie był, dlatego uważam że pozostawiono ją celowo jako otwieraną.

Dziękuję - ale to nie moje
Co do otwieranych drzwi - w/g mnie, otwieranie ściany w celu ewentualnej wymiany agregatu, wiązałoby się z demontażem wyposażenia przedziału. Może przewidziano dostęp z drugiej strony wagonu ? W sumie, nie wiemy jak ta druga strona wyglądała (wnętrze).

A już tak poza protokołem
szykuje się coś w tym temacie do poczytania, czy to "tylko" okazja modelarska?

Szykuje się, szykuje - jedno i drugie Modele "się robią", a ja na opis w formie "oryginał/model" - muszę się przygotować. Wbrew pozorom (w tym niewątpliwie "niszowym" temacie) udało się coś "wyszperać" - i wcale nie jest tego mało.

 

[KoVaL]

Taka stop klatka z filmu "Steam in Poland II" ,może wniesie coś do tematu....

 

[Grzeju]

Krzysiu,jeśli chodzi o "Brombogregat" (lub "Bromb-agregat" )ta powiększona fotka "post nr1" wiele wyjaśnia. Rzeczywiście okna są obecne, i to zgodnie z rysunkiem. Jesteśmy blisko ustalenia wyglądu tego wagonu. Zdjęcie z portu + wagon "mistrz drugiego planu" pokazują jedną stronę. Natomiast twoje zdjęcie (post nr1) pokazuje go z drugiej strony.
Niestety przebarwienia poszycia w dalszych częściach wagonu z tej fotki nie są jednoznaczne, czy to kolejne okna, żaluzje czy może po prostu złudzenie optyczne.

Wyjścia z wagonu po obu stronach są w tym samym miejscu - po prawej stronie ściany bocznej, gdzie znajdowały sie pierwotnie drzwi Bromberga. Wskazuje to na istnienie korytarza wzdłuż wagonu. Porównując zdjęcia do rysunku kabiny obsługi, dziwnym się wydaje umiejscowienie drzwi wyjściowych z przedziału. Naturalnym by było umieszczenie ich w osi korytarza biegnącego wzdłuż wagonu, a ewidentnie na tej scianie bocznej przy której jest wyjście z pomieszczenia obsługi znajdują się żaluzje widoczne na zdjęciu "drugiego planu". Żaluzji tych raczej nikt na korytarzu nie umieścił, a raczej przy samym agregacie, więc korytarz przesunięto? Dziwne... ale już nie takie dziwy me oczy widziały...

Ten temat jest fascynujący... ... Jeszce trochę i będzie wystarczająco materiału aby zestaw chłodniczy wymodelować (brakuje nam dosłownie połowy jednej ze ścian)

 

[Krzysztof Koj]

A po co było blokować ten mechanizm? Zauważ Krzysztofie, że po likwidacji drzwi bocznych ściana czołowa pozostała jedynym dostępem do agregatów w wagonie na czas napraw i ewentualnych wymian sprzętu w trakcie pobytu w ZNTK, a mały to on raczej nie był, dlatego uważam że pozostawiono ją celowo jako otwieraną...

Oczywiście, że tak !
Poszedłbym nawet o krok dalej w tym rozumowaniu. Otóż myślę, że wybór "Brombergów", jako wagonów "bazowych" do przebudowy na wagony maszynowe do zespołów chłodniczych podyktowany był właśnie tym, że wagony te miały otwierane ściany czołowe.
To samo dotyczy moim zdaniem, także wyboru "Brombergów" jako wagonów nadających się doskonale do przebudowy na wagony do przewozu żywych ryb w basenach, właśnie z tego powodu, że miały otwierane ściany czołowe, umożliwiające bezproblemowe wyjęcie zbiorników z wagonu, podczas napraw okresowych.

Inaczej mówiąc, otwierane ściany czołowe tych wagonów (i to w obu przypadkach) stały się - moim zdaniem - najważniejszym z powodów, dla którego do przebudowy wytypowano właśnie te wagony.
Tak więc, blokowanie mechanizmów otwierania ich ścian czołowych rzeczywiście nie miałoby sensu...

 

[Młodzikowski]

Panowie - chodziło mi wyłącznie o stronę (szczyt) wagonu, gdzie urządzono przedział dla obsługi (i tylko wagon/agregat z zespołów chłodniczych). To co piszecie o zaletach otwieranych ścian szczytowych - popieram w 100%

Dzisiaj wybrałem się do archiwum zakładowego w nadziei, że uszczęśliwię Bartka znalezionym rysunkiem zestawieniowym "maszynowni". Niestety - półtorej godziny to stanowczo za mało. Aby rzetelnie "przewertować" szuflady, trzeba by było przejść na jakieś świadczenie (najlepiej płatne) i cały czas siedzieć w kurzu Znalazłem masę rysunków detali, wyposażenia i innych "cudów" (między innymi "fikuśny" chwyt powietrza do wentylacji skrzyni akumulatorowej - niestety nie umiem TIF-u zamienić w "obrazek" żeby go zamieścić na forum) ale tego czego szukałem - nie. Może przy następnej wizycie, będę miał więcej szczęścia.

Ale przypomniałem sobie o rysunkach "zabezpieczonych" wcześniej. W końcu, komu potrzebna kalka z wagonem z 1895 roku
Na rysunkach rozmieszczenia wsporników sygnałowych, "załapały się" różne chłodnie. Wiem, że to niewiele.

 

[AJ]

Ten temat jest fascynujący...

Się zgadzam

Wyjścia z wagonu po obu stronach są w tym samym miejscu - po prawej stronie ściany bocznej, gdzie znajdowały sie pierwotnie drzwi Bromberga. Wskazuje to na istnienie korytarza wzdłuż wagonu. Porównując zdjęcia do rysunku kabiny obsługi, dziwnym się wydaje umiejscowienie drzwi wyjściowych z przedziału. Naturalnym by było umieszczenie ich w osi korytarza biegnącego wzdłuż wagonu, a ewidentnie na tej scianie bocznej przy której jest wyjście z pomieszczenia obsługi znajdują się żaluzje widoczne na zdjęciu "drugiego planu". Żaluzji tych raczej nikt na korytarzu nie umieścił, a raczej przy samym agregacie, więc korytarz przesunięto?

Hmmm..... Więc tak to widzisz...
Powiem szczerze, że je ten wagon odebrałem zupełnie inaczej. Według mnie wejścia do wagonu nie są w tym samym miejscu na ścianie bocznej z obu stron. Żeby lepiej zobrazować jak wyglądał moim zdaniem plan maszynowni wykonałem nieudolny niestety rysunek:

Korytarza jako takiego wewnątrz przedziału maszynowego raczej w ogóle bym się nie doszukiwał.
Jakby tego było mało, to z tych trzech zdjęć wydaje mi się, że ciągle "gapimy" się na tą samą ścianę boczną. Utwierdza mnie w tym przekonaniu kominek wylotowy (spalin?) widoczny we wszystkich ujęciach (pomimo różnych kątów ich wykonania). Różnice widoczne w wyglądzie wagonu raczej bym składał na czas w jakim wykonywano zdjęcia. Pierwsze powstało przed 1956 rokiem (oznaczenia jeszcze z orłem), być może nawet pierwszego zestawu powstałego w Ostrowie (prototyp?). Kolejne to już lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte. Podejrzewam nieśmiało, że dodatkowe zastrzały i otwory wentylacyjne oraz rewizyjne pojawiły się jako modernizacje w toku eksploatacji.



Takie jest moje "widzenie"tej maszynowni. Czy właściwe? Pewnie nie, ale może przybliży nas do odkrycia stanu faktycznego , a na pewno dobrze jest podyskutować.