Marku, a przypadkiem nie z Huty Katowice = [K] ? Chyba, że użyłeś skrótu HK, mając na myśli tą hutę, choć skrót HK generalnie oznacza Huta Królewska / Huta Kościuszko...
Na zdjęciach widać też ciekawe cechowania. Szyny
49E5 i
60E2 są nieco lżejsze od standardowych 49E1 i 60E1. Z tego co się orientuję, szyna typu 49E5 produkowana jest dla DB (kolei niemieckich, wg normy DBS 918 254-1), ale dla jakiego zarządu przeznaczona jest szyna typu 60E2 ? Wiem tylko, że to szyna odpowiadająca normie europejskiej (EN 13674 – 1), więc teoretycznie może być stosowana we wszystkich krajach UE, jednak w Polsce, chyba nie jest stosowana powszechnie, bo w trakcie obserwacji terenowych (kilku modernizowanych obecnie linii kolejowych, gdzie układa się nawierzchnie typu 60E), zauważyłem tylko szyny o profilu 60E1 (w tym importowane, z austriackiej huty Donawitz). Oczywiście fakt, że ich nie zaobserwowałem, nie wyklucza, że gdzieś mogą być układane na sieci PKP, tym bardziej, że spotkałem się np. z informacjami, że szyny typu 60E2 można uzyskać poprzez reprofilizację szyn starszych, typu 60E1 (oraz UIC60 i S60), a nowe 60E2 stosowane są bardzo rzadko (na PKP). Czytałem też, że przy prędkościach pociągów 300 – 350 km/h zaleca się stosowanie szyn 60E2 z poprzecznym nachyleniem 1:20 (a nie 60E1 z 1:40), stąd np. w Niemczech, nawierzchnia kolei dużych prędkości budowana jest standardowo z szyny 60E2, ponieważ szyna o tym profilu jest bardziej odporna na uszkodzenia zmęczeniowe i kontaktowe powstające przy dużych prędkościach. Może coś wiesz na ten temat, do jakich odbiorców trafią zaprezentowane przez Ciebie szyny ? Czy obydwie do Niemiec ? [
W Polsce, jak na razie, najwyższa dopuszczona, rozkładowa prędkość pociągów, na wybranych odcinkach np. CMK to 200 km./h, chyba, że coś przeoczyłem, i np. odbywa się obecnie jakaś modernizacja, gdzie układa się szyny typu 60E2, na którym docelowo ma być dopuszczona wyższa prędkość ???].
Walce jak sama nazwa wskazuje są do walcowania i tak powstają cechy na szynach
Więc jak to nazwać, walcowanie?
Już wyjaśniam. Szyny powstają w procesie walcowania....
Dorzucę też coś do tej interesującej wymiany zdań na temat walców i walcowania szyn. Poniżej zdjęcia, w tym rysunków technicznych, pochodzące z wewnątrzzakładowych publikacji, powstałych w Hucie Kościuszko w czerwcu 1971 i wrześniu 1973 r. Mają one związek z uruchomieniem pod koniec lat 60-tych, w Hucie Kościuszko, produkcji ciężkich szyn typu S60 [
Huta Pokój nie podjęła produkcji szyn tego typu, a wybudowana w latach 70-tych Huta Katowice rozpoczęła walcowanie szyn dopiero w 1978]. Na początek kompilacja kilku rysunków technicznych, w celu zamieszczenia na Forum, znacznie pomniejszonych i połączonych ze sobą. Myślę jednak, że wszelkie wartości i parametry podane obok rysunków, można pominąć, bo zdjęcia mają tylko zilustrować zmieniający się kształt walcowanego kęsa stali, czego efektem końcowym jest uzyskanie odpowiedniego profilu szyny kolejowej.
Zdjęcie nr 1. Kompilacja rysunków przedstawiających schemat złożenia walców [złożenie kl. I (wstępne), kl. II (pośrednie) i kl. III (końcowe)] w procesie walcowania w Hucie Kościuszko, na początku lat 70-tych ubiegłego wieku. Widać jak na pracujących walcach zmienia się kształt powstającej szyny typu S60.
Zdjęcia nr 2 – 5. Rysunki prezentujące wykroje szyny S60 (oznaczone numerami od 1 do 10), które w odpowiedniej kolejności pojawiają się w procesie walcowania szyny. Kształt wykrojów z odpowiednią numeracją, jest również naniesiony na rysunkach zaprezentowanych na zdjęciu nr1.
Zdjęcia nr 6 – 14. Wykonane w Hucie Kościuszko w 1973 r. Prezentują proces powstawania szyny tzw twardej, oznaczanej początkowo na potrzeby Huty Kościuszko, jako typ
S60T (dla odróżnienia od szyn S60 produkowanych z tzw stali normalnej). Modernizacja walcowni w Hucie Kościuszko w 1969 r. z równoczesnym wyposażeniem stalowni w najnowocześniejsze wówczas na świecie urządzenia do próżniowego odgazowywania płynnej stali (metodą porcjową DH, zakupione w zachodnioniemieckiej firmie KOCKS), pozwoliła na walcowanie pierwszych szyn S60 ze stali gatunku St72P o minimalnej wytrzymałości na rozciąganie 705 MPa [
można dodać, że standardowa stal, używana w Polsce do produkcji szyn w latach 60-tych, posiadała wytrzymałość o wartości minimum 635 MPa lub 680 MPa (stal o podwyższonej wytrzymałości), a obecnie produkowane szyny, wyrabia się m.in. ze stali St110 o wytrzymałości minimum 1100 MPa]. Nowa technologia pozwoliła także uruchomić w 1970 r. produkcję szyn S60, ze stali gatunku St90PA, o minimalnej wytrzymałości na rozciąganie 880 MPa, które z biegiem lat, w miarę jak w H.K. coraz lepiej opanowywano proces odgazowywania płynnej stali, zwiększyły swój udział w ogólnej produkcji szyn typu S60 od
37,6% w 1971, przez niemal
58 % w 1972 i ponad
82% w 1973, do
100% w roku 1974 [
w roku tym w Hucie Kościuszko walcowano już szyny S60 wyłącznie ze stali o wytrzymałości minimum 880 MPa].
Oczywiście współcześnie, proces ten wygląda nieco inaczej (w Hucie Katowice), jednak generalnie, powyższe zdjęcia dają obraz tego, jak odbywała się produkcja szyn w Hucie Kościuszko w latach 70-tych ub. w.
Jako ciekawostkę można dodać, że Huta Katowice, uruchamiając produkcję szyn w 1978 r. walcowała szyny S49 ze stali konwertorowej, odgazowywanej próżniowo, w gatunku St72P i St90PA, przez co niektóre partie szyn S49, walcowane z twardszej stali, nosiły w cechowaniu wypukłym dodatkową cechę TA, na końcu sekwencji cechowania [
konwertorowe wytapianie stali z próżniowym odgazowywaniem płynnej stali w kadzi, było wówczas bardzo nowoczesną technologią, po raz pierwszy w Polsce wdrożoną w Hucie Katowice (Huta Kościuszko w produkcji „swoich S49 i S60” używała procesu martenowskiego)]. Pod koniec 1979 r. w Hucie Katowice wprowadzono nowy wyróżnik gatunku stali, przez co szyny S49 cechowane symbolem TA są dziś niezwykle rzadkie (produkowano je przez okres kilkunastu miesięcy).
Zdjęcie nr 15. Szyny typu S49 Huty Katowice, z roku 1979, w tym:
a i b) dwie o zwykłej odporności na zużycie (czyli tzw „normalne”, kategorii N), o nieco odmiennym sposobie cechowania (zlokalizowane w Pieniężnie i na odcinku linii nr 221 Żugienie - Wysoka Braniewska),
c) ze stali o zwiększonej odporności na zużycie, tzw. szyna twarda, kategorii TA (szyna zlokalizowana w Ełku, na stacji wąskotorowej), oraz
d) szyna z 1980 r. z nowym symbolem gatunku stali - dwie kreseczki, dolna dłuższa, które zstąpiły symbol TA (szyna zlokalizowana w Braniewie).
Zdjęcie nr 16. Inną interesującą rzeczą jest to, że Huta Katowice (w przeciwieństwie do Huty Kościuszko) już w 1979 r. cechowała symbol typu szyny jako UIC60, kilka lat przed normą z 1984, która oficjalnie wprowadziła takie oznaczenie dla szyn typu S60. Poniżej przykłady szyn typu S60 (zlokalizowanych na Stacji Muzeum w Warszawie) z dwóch produkujących je polskich hut, z pierwszych lat produkcji dla każdej z hut.
Na zdjęciu górnym szyna Huty Kościuszko z września 1970 r. (cechowana
H.K. 70 IX S60 -->),
na zdjęciu dolnym szyna Huty Katowice z grudnia 1979 r. (cechowana
--> [K] 79 XII UIC60 [|] =).
Przy okazji mam prośbę. Poszukuję zdjęć szyn Huty Kościuszko = [K], typu S60, z pierwszych miesięcy produkcji, walcowanych tuż po uruchomieniu huty, cechowanych jeszcze „starym sposobem” (np.
--> K S60 XII 78 lub
--> [K] S60 IV 79). Może coś przeoczyłem i gdzieś dostępne są w sieci. Z góry dziękuje za wszelkie informacje.