Szyneczki i ...

[Stanisław1972]

Bardzo podobnie cechowane szyny, z okresu lat 1870-80-tych, z tymi charakterystycznymi, różnymi datami roku (cechowanymi tuż za nazwą producenta oraz na końcu), z literą G. i różnymi innymi cyframi rozdzielonymi poziomą lub ukośną kreską, prezentowane są na kilku zdjęciach na stronie http://www.walzzeichen.de/

Co ciekawe wszystkie te zabytkowe szyny zlokalizowane są w miejscowościach położonych w landach północno-zachodnich, głównie w Dolnej Saksonii. Może więc pierwotnym odbiorcą tak cechowanych szyn była któraś działające na tym terenie Staatsbahnen, tylko jaka ? Może Kolej Oldenburska (Großherzoglich Oldenburgische Eisenbahn) lub jakieś Kolejki przejęte później przez Koleje Pruskie ?. Generalnie nie było Kolei Dolnej Saksonii, a pierwotnie działało na tym terenie kilku prywatnych przewoźników. Trzeba może by było sprawdzić do jakiej kolei należały wówczas miejscowości w których sfotografowano poniższe szyny. Choć wiadomo, że mogły tam trafić z innych rejonów, i to trochę szukanie po omacku, no ale od czegoś trzeba zacząć. Myślę, że lokalizacja większości podobnie cechowanych szyn na terenie dzisiejszej Dolnej Saksonii nie jest przypadkowa. Ale to tylko domysły...

http://www.walzzeichen.de/Bilder/18...72_20.07.2007_Scheessel_Kreide_012_large.html
Scheessel (Scheeßel) położone jest w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Rotenburg.
http://www.walzzeichen.de/Bilder/18...0_G._1_1_72._19.03.2010_Vehrte_096_large.html
Vehrte obok Belm, położone jest w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Osnabrück.
http://www.walzzeichen.de/Bilder/18..._1883_stern_19.09.2009_Dahlhausen__large.html
Dahlhausen obok Bochum, położone jest w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia.
http://www.walzzeichen.de/Bilder/18..._5_G_1_1_1885_Lemwerder_27.8.2007__large.html
Lemwerder położone jest w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Wesermarsch. W pobliżu Bremy.
http://www.walzzeichen.de/Bilder/18..._1885_stern_10.02.2009_Neuwied_012_large.html
Neuwied położone jest w zachodniej części Niemiec, obecnie w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat.

Poniżej zdjęcie interesującej szyny Huty Częstochowa z 1941 r. gdzie w cechowaniu nadal widać napis P.K.P. Wprawdzie okupanci usuwali gdzie tylko mogli napisy PKP, ale na szynach, tej konkretnej huty, napis pozostał (przypadek, czy celowe działanie pracowników huty ?).
<---< P.K.P. 3. R. 1941 ... "S" H. CZĘST. (szyna prawa, toru zwrotnego pomiędzy rozjazdami nr 5 i 6. stacji Dobre Miasto)

 

[Jarząbek]

Aby było łatwiej identyfikować poszczególne szyny zrobiłem sobie taką tabelkę, w której częściowo rozszyfrowałem szyny z Księżycowego zestawienia. Jak łatwo zauważyć zestawieniu lubelskim szyny są ułożone od najcięższej do najlżejszej. Nie wszystkie udało się ustalić, ale ... powolutku.

Jeszcze wracając do poprzednich wpisów dotyczących oznaczenia literą G, uważam że jest to skrót od słowa Guss. Zwróćcie uwagę, że litera ta pojawia się na naprawdę starych szynach.

 

[Szwed1978]

Trzy cechy szyn z polskich Hut na Czarnym Moście nad Radunią na lk. 234 Gdańsk Wrzeszcz - Stara Piła
Na samym moście znajdują się szyny z 1938 r z Huty Częstochowa

Czy oznaczenia S" H CZEST to skrót od Stalownia Huty Częstochowa ?

Ta szyna jest na moście po środku.

Z obydwu stron mostu są szyny z Huty Pokój z 1960

 

[Jarząbek]

Czy oznaczenia S" H CZEST to skrót od Stalownia Huty Częstochowa ?

Już kiedyś pisałem co oznacza litera S, dziś zamieściłem tabelkę. S - to w/g norm PKP - szyna typu średniego.

 

[Kempol]

Dokładnie, ja też o tym wcześniej pisałem.

 

[torowy]

Na odcinku nieczynnej linii wąskotorowej Tułowice - Wyszogród. Szyna przymocowana do podkładu. O ile dobrze rozczytałem napis: P.E.I.C. KLADNO 1889 T.S.T. to szyna została wyprodukowana w hucie Kladno koło Pragi, czyli na terenie C.K. Z dostępnych mi informacji wynika, że linię w tym miejscu wybudowano w 1924 roku. Skąd więc wzięto szyny z ponad 30-letnim rodowodem? To trochę dziwne, że nową linię budowano ze starych szyn?

 

[KNG]

Nie wszystkie udało się ustalić, ale ... powolutku.

Do kolekcji.

Bądźcie zdrowi.

Jarek

 

[KNG]

Skąd więc wzięto szyny z ponad 30-letnim rodowodem?

Najprawdopodobniej zakupiono na wolnym rynku, a że był materiał jak to się ładnie określa staro-użyteczny więc powiat sochaczewski zaoszczędził parę złotych.

To trochę dziwne, że nową linię budowano ze starych szyn?

Koleje wąskotorowe ze względu na prędkości i obciążenia nie wymagają szyn nowych. W zupełności wystarczają takie jak na Twoim obrazku.
Znacznie starsze szyny zabudowywano w liniach normalnotorowych. To poniżej to szyna z linii Puławy Azoty - Bąkowiec z odcinka przed samą Wisłą.

Odcinek wybudowany mniej więcej w połowie lat 70-tych.
Jak widać drogowcy zabudowali najstarsze szyny jakie znaleźli w magazynach.

Bądźcie zdrowi.

Jarek

 

[Jarząbek]

Powolutku tabelka zapełnia się.

 

[Stanisław1972]

Odcinek wybudowany mniej więcej w połowie lat 70-tych.

Ale czy aby na pewno ? To linia o ciekawej historii, dla mnie nie do końca jasnej. Dostępne informacje są oczywiście takie, że od Wysokiego Koła do stacji Puławy Azoty linię wybudowano przy udziale wojska, w latach zapewne 1970-tych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_82
Jednak np. w Bazie Kolejowej można znaleźć informacje, że odcinek Wysokie Koło - Puławy Azoty otwarto dla ruchu towarowego już przed 1917 (!), przy czym podano rozstaw 1524 mm sugerujący, że wybudowali go Rosjanie do celów typowo militarnych, dopiero po 1.01.1918 zmieniony na 1435 mm. Ruch pasażerski oczywiście prowadzony był tylko od stacji Bąkowiec do Wysokiego Koła, jednak być może już w 20-leciu międzywojennym istniała jakaś "saperska" przeprawa na Wiśle, a tor był użytkowany przez wojsko. Może informacje w Bazie Kolejowej są błędne, jednak patrząc na cechowanie szyny z zaprezentowanego przez kolegę zdjęcia (z 1911 r.), nie zdziwił bym się gdyby odcinek ten, faktycznie miał swoje początki w latach I w. św., a później, w latach 1970-tych, wykorzystano już po części istniejące dojazdy do Wisły (po obu jej stronach) i "zapomniane" szyny na nich leżące (stąd ten 1911 na szynie). To prawdopodobne, że odcinek ten, po II w. św. był "zapomniany" i niekompletny, a szyny mogły leżeć tylko w wybranych miejscach, do czasu "przypomnienia sobie o nim" w latach 1970-tych. Od samego powstania most kolejowy w Dęblinie miał strategiczne znaczenie, Niemcy, Rosjanie czy Polacy w czasie istnienia II RP, mogli rozważać alternatywną przeprawę i czynić jakieś ruchy z tym związane, powielone w latach 1970-tych. To tylko domysły, ale szyna z 1911 na tym odcinku, daje do myślenia.
https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=linie&id=357
Nie wiem na ile wiarygodne informacje są podane np. tu
http://wyjdzzpociagu.most.org.pl/turkol/p-pul.htm
ale można tam przeczytać, że odcinek Puławy - Wysokie Koło został wybudowany jesienią 1914 r. i miał służyć wojskom rosyjskim działającym na przedpolu Twierdzy Dęblin poprzez dowóz zaopatrzenia i amunicji. Zwiększał również mobilność działających oddziałów. Ciekawą informacja jest również to, że w 1920 r. po linii (wówczas szerokotorowej) przetoczono na zachodni brzeg Wisły zdobyte na wschodzie ok. 200 - 300 parowozów i liczne wagony.

 

[Zbyszek]

Koledzy, prośba o identyfikację szmelcu.
Czy te podkładki to jakaś odmiana typu 6? Szerokość stopki 105mm. Wyrwana z podkładu rocznik 1908.
Przy okazji pytanie w sprawie szyny wąskotorowej. Czemu służyły te nity? Czy możliwe, że szyna była przynitowana do podkładu stalowego? Podejrzewam nawet, że może pochodzić z rozjazdu.

 

[Jarząbek]

Jednak np. w Bazie Kolejowej można znaleźć informacje, że odcinek Wysokie Koło - Puławy Azoty otwarto dla ruchu towarowego już przed 1917 (!), przy czym podano rozstaw 1524 mm sugerujący, że wybudowali go Rosjanie do celów typowo militarnych, dopiero po 1.01.1918 zmieniony na 1435 mm. Ruch pasażerski oczywiście prowadzony był tylko od stacji Bąkowiec do Wysokiego Koła, jednak być może już w 20-leciu międzywojennym istniała jakaś "saperska" przeprawa na Wiśle, a tor był użytkowany przez wojsko.

Nie istniała. W trakcie I wojny zostały zbudowane tylko odcinki Bąkowiec - Wysokie Koło i Bąkowiec - Kozienice i nie przez Rosjan tylko przez Austriaków, oczywiście na 1435 mm.

Może informacje w Bazie Kolejowej są błędne,

Z całą pewnością ... z resztą nie tylko dotyczące tej linii.

 

[Jarząbek]

Koledzy, prośba o identyfikację szmelcu.

To nie jest szmelc.

Czy te podkładki to jakaś odmiana typu 6? Szerokość stopki 105mm.

Mogą być zarówno od pruskiej 6e jak i 7e, ale równie dobrze mogły leżeć pod: badeńskimi - typ 129, bawarskimi - typ IX i saskimi typ Va, a i od biedy pod wirtemberskimi typ D ... tylko stopka tych ostatnich miała tylko ... 104 mm szerokości.

? Czy możliwe, że szyna była przynitowana do podkładu stalowego?

Jak najbardziej, ale też mogła być przynitowana do tarczy małej obrotnicy.

 

[Stanisław1972]

Z całą pewnością ... z resztą nie tylko dotyczące tej linii.

Tak więc informacje ze strony http://wyjdzzpociagu.most.org.pl/turkol/p-pul.htm też można włożyć pomiędzy bajki... być może autor pomylił miejsce przetoczenia tych zdobytych w 1920 r. parowozów (może przetoczono je po prostu po moście w Dęblinie), a może sama informacja o ok. 200 - 300 parowozach zdobytych w wojnie Polsko-Bolszewickiej jest też wyssana z palca (trochę off-topowo, ale może ktoś coś wie na ten temat ?). Do Bazy Kolejowej sam mam ograniczone zaufanie, niestety tak już jest, że jeżeli jakąś stronę internetową tworzą niemal wszyscy chętni, mogący pisać to co chcą, także rzeczy niepotwierdzone, pojawia się wówczas w przestrzeni medialnej sporo nieprawdziwych / niepotwierdzonych / domyślnych informacji, powielanych później na różne sposoby (także np. w prasie) i podawanych niemal ze 100% pewnością jako prawdziwe. Z drugiej strony taka Baza Kolejowa bez udziału tej całej rzeszy ludzi, którzy ją tworzą, po prostu by nie istniała... więc trudno tu pogodzić, masowe tworzenie ogromnych baz danych - do czego potrzeba setek i tysięcy zalogowanych użytkowników, z rzetelnością informacji zawartych w takich bazach.

Poniżej zdjęcia ciekawych, najwcześniejszych (pod względem daty produkcji) szyn polskiej, "powojennej" produkcji (po II w. św.), jakie udało mi się dotychczas zlokalizować. "Powojennej" w cudzysłowie, bo wojna jeszcze trwała. Szyny wyprodukowane przez Hutę Pokój na zamówienie P.K.P. noszą datowanie kwiecień 1945, przy czym warto zauważyć, że sposób cechowania, w tym miesiąca, jest nieco inny od dobrze znanego "klucza" z późniejszych lat: brak skrótu HP, rok to tylko dwucyfrowa końcówka, miesiąc kwiecień znakowany symbolem L z trzema kropkami z boku i jedną pod spodem, a nie dobrze znanym Γ z kropką u góry, a oznaczenie typu szyny (S.) na końcu cechowania.
Zdjęcie nr 1. P.K.P. (22) 45 :L S.

Dla porównania, poniżej szyny HP z czerwca 1945 już według normy cechowania, znanej z lat 1945-1970.
Zdjęcie nr 2. P.K.P. (22) S. HP :Γ 1945

Wszystkie prezentowane szyny leżą na ciągle istniejącym torze bocznicy, kiedyś prowadzącej do m.in. Rzeźni Miejskiej w Gdańsku. Bocznica ta brała swój początek przed mostem na opływie Motławy, obok "Bastionu Żubr". Miejsca niezwykle ciekawego, bo obok toru bocznicy biegły tory do stacji Gdańsk Brama Nizinna, tam jednak, jak przedstawił to kolega Szwed1978 w temacie "Ciekawostki z Trójmiasta" w poście #665 brak już jakichkolwiek szyn. Tymczasem idąc łukiem na wschód, przy samym Bastionie Żubr, ukryte w trawie leżą tory w/w bocznicy. Wprawdzie tor rozebrany jest na Kamiennej Śluzie, ale zaraz za nią pojawia się ponownie i ciągnie się aż do placu i terenu zakładu, gdzie obecnie znajduje się m.in. firma złomiarska (przed wojną był tu Schlachthofbahn czyli "rzeźnicka stacja"). Z drugiej strony dawnej Rzeźni Miejskiej toru już nie ma (nie licząc reliktu szyn w jednym z przejazdów do okolicznej posesji). Dodam, że dalej tor tej bocznicy prowadził aż do mostu na, dzisiejszym Kanale na Stępce i wyspy, obecnej Ołowianki, gdzie zlokalizowana była elektrownia (Elektrizitätswerk). Dodam także, że istniejący do dziś fragment bocznicy sąsiaduje m.in. z byłą zajezdnią tramwajową Łąkowa, reliktami szyn tramwajowych na ulicy Wróblej i Łąkowej i postawionym tam tramwajem-pomnikiem dawnej linii nr 8 (Konstal 105Na o numerze 1241), przez co miejsce to jest niezwykle ciekawe i godne odwiedzenia.

Zdjęcie nr 3. Fragment bocznicy do Rzeźni Miejskiej, zaraz za Kamienną Śluzą. Miałem to szczęście, że pod torami zrobiono jakiś wykop (nie ruszając jednak szyn (!), jakby nie patrzeć nieprzejezdnej już bocznicy), co było bodźcem do "zbadania" całej bocznicy.

Na bocznicy dominują szyny typu S. Huty Pokój z 1945 (po części przedstawione na zdjęciach wyżej) i 1946 oraz Huty Kościuszko z 1946, 1948 i 1949 (z różnych miesięcy produkcji). Można też zauważyć, głównie łubki Ł42, Huty Kościuszko (HK) z 1964, świadczące zapewne o okresie ostatniej, większej modernizacji bocznicy. Przedwojenne szyny polskie jakie udało mi się zlokalizować to pojedyncze szyny Huty Królewskiej z 1938 i Huty Bankowej z października 1936. Co ciekawe, głównie przy samym Bastionie Żubr (ale nie tylko), ukryty w trawie, po prawej stronie toru (patrząc w kierunku dawnej rzeźni), leży fragmentami, być może pierwotny ciąg szyn [po wojnie zachowany jako ochrona przed wykolejeniem (?)]. Ciąg ten położony jest do wewnątrz toru, ok. 5 cm od szyn po których, po wojnie, poruszały się pociągi. Przy samym Bastionie Żubr ciąg ten liczy co najmniej 50 metrów. Zamieszczam zdjęcie tej ciekawostki, bo szczerze mówiąc pierwszy raz natrafiłem na tego rodzaju "konstrukcję". Szyny leżące na tym "dodatkowym" ciągu są o wiele starsze, zauważone cechowania to Huta Królewska 1934, UNION 1915, DILLINGEN 1909 i KRUPP 1898.

Zdjęcie nr 4. Początek istniejącego toru bocznicy rozpoczyna się na łuku, niemal przy samym Bastionie Żubr (w kierunku mostu na opływie Motławy leżą gdzie nie gdzie tylko relikty podkładów). Na zdjęciu ucięta szyna to szyna Huty Kościuszko z czerwca 1948, typu S.. Nieco dalej (w trawie, na lewo od szyny Huty Kościuszko) widać już początek opisanego wyżej, "dodatkowego ciągu szyn". Na małych zdjęciach - zlokalizowane na nim szyny i ich cechowania.

Zdjęcie nr 5. Interesujący, podwójny ciąg szyn na torze bocznicy obok Bastionu Żubr w Gdańsku.

 

[Stanisław1972]

O ile dobrze rozczytałem napis: P.E.I.C. KLADNO 1889 T.S.T. to szyna została wyprodukowana w hucie Kladno koło Pragi, czyli na terenie C.K.

Mały błąd się wkradł, nie C tylko G czyli P.E.I.G KLADNO czyli Prager Eisenindustrie-Gesellschaft

 

[Stanisław1972]

Do kolekcji.

Powolutku tabelka zapełnia się.

I powoli, dzięki wnikliwej analizie i uprzejmości kolegów, którzy dzielą się z nami swoją wiedzą i swoimi zbiorami, owe skróty nie będą kryły już żadnych tajemnic . A może Fr. to ciężka szyna Francuska, ta z 1920 o masie 46,02 z tabeli zamieszczonej przez kolegę Jarka ??? Skrót Fr. raczej jednoznacznie kojarzy mi się z Francją (o czym wspomniałem już w poście, w którym pytałem się o rozszyfrowanie tych skrótów), a szyny pochodzenia francuskiego z dużym prawdopodobieństwem trafiły na PKP np. w latach 1930-tych, myślę tu o magistrali węglowej którą budowało i zarządzało Francusko-Polskie Towarzystwo Kolejowe, na której takie ciężkie szyny miały wręcz idealne zastosowanie.

 

[Jarząbek]

A może Fr. to ciężka szyna Francuska, ta z 1920 o masie 46,02 z tabeli zamieszczonej przez kolegę Jarka ???

Francuska z całą pewnością, ale ...nie ta. Ta waży za dużo.

 

[Stanisław1972]

Ta waży za dużo.

Hmmm, a czemu za dużo ? skoro jest w grupie od 45,0 kg/mb i więcej ???

 

[Szwed1978]

https://www.facebook.com/PkpPlkZakl...652254017156/1761275573921484/?type=3&theater

... i to mocowanie

 

[Jarząbek]

Hmmm, a czemu za dużo ? skoro jest w grupie od 45,0 kg/mb i więcej ???

Szanowny Kolego Stasiu.
Popatrz uważnie na tabelkę (1949 r.), którą wstawił Księżyc. We wszystkich czterech grupach szyn, są one ułożone od najcięższej do najlżejszej.
I w takiej samej kolejności ustawiłem je w swojej tabelce, w której stopniowo dodaję pochodzenie szyn i ich ciężary.

W drugiej tabelce, którą zamieścił Księżyc, pochodzącej z książki autorstwa prof. Aleksandra Wasiutyńskiego są podane wyrywkowo różne rodzaje szyn z wielu krajów. To wcale nie oznacza, że te szyny znalazły się w Polsce. Ten sam Autor podaje, że w tym czasie na terenie Polski było ponad 70 różnych typów szyn, tak, że jest jeszcze sporo do szukania.

Trzecia tabelka pochodząca z książki prof. Karola Wątorka też pokazuje różne rodzaje szyn z kilku krajów europejskich i Ameryki Płn.
Wagowo pasowałaby szyna z przedostatniej pozycji - Francuska kol. zach. o ciężarze 44,0 kg/mb, tylko, że jest to szyna stołeczkowata.
Tak, że ja w dalszym ciągu będę poszukiwał szyny Fr o ciężarze mniejszym od 45,05 kg/mb i większym od 43,57.

Dla łatwiejszego zobrazowania załączam nową wersję tabelki. Jednocześnie poprawiłem pochodzenie szyny D6 z wirtemberskiej na pruską - ta mi bardziej pasuje. Na niebiesko są zaznaczone szyny o nieustalonym pochodzeniu.

Odnośnie Twojego przypuszczenia o tym, że szyny Fr mogą pochodzić z magistrali Śląsk - Gdynia to w książce pt "Magistrala węglowa" jest napisane, że na torach głównych ułożono szyny typu S26 o ciężarze 42,5 (czyli nasze szyny typu S), tylko początkowo na odc. Kozuby - Karsznice ułożono stare szyny typu 41 (kol. W-W), natomiast pozostałe tory stacyjne wykonano z szyn typu 38 (rosyjskie) i typu 58.