Biały Dunajec, niepozorna miejscowość tuż przed Zakopanem, bez wątpienia jest jedną z najbardziej „uszynowionych” wsi w Polsce
. Niemal na co drugiej posesji można spotkać szyny, służące jako słupki, słupeczki, a to podtrzymujące siatkę ogrodzenia, a to stojące „luzem” bądź będące elementem konstrukcji bram i furtek.... Górale to bez wątpienia bardzo zaradni ludzie, a bliskość kolejowej „zakopianki” - linii kolejowej nr 99, zapewne nie jeden raz, w trakcie modernizacji torowisk, przysporzyła tej miejscowości „materiału” na owe słupki, choć trzeba stwierdzić, że szyny w ogrodzeniach posesji są tak różne, że wiele z nich mogło trafić tu z odległych miejsc np. Małopolski, Podkarpacia czy Śląska. Te z rocznika sprzed 1899 (rok otwarcia połączenia Chabówka – Zakopane), z Witkowic czy Cieszyna, mogą pochodzić z sąsiednich linii Monarchii Austro-Węgierskiej, otwieranych w II połowie XIX w.
Co ciekawe w Białym Dunajcu można spotkać także szyny
L. DE ROLL - BERNE. z kolejki linowo-terenowej na Gubałówkę (zaprezentowane we wpisie
1.156), szyny tramwajowe (może z Krakowa ?) czy całkiem sporą ilość szyn wąskotorowych, być może z jakiś polowych „feldbahnów”, dawnych folwarków czy zakładów przemysłowych, położonych zapewne w sporym oddaleniu od miejsca ich dzisiejszej lokalizacji. Na większości szyn wąskotorowych, niejako tradycyjnie brak jakichkolwiek cechowań, z kilkoma małymi wyjątkami (m.in. zaprezentowana już szyna
KRUPP 1943 K 10 we wpisie
1.200).
Szyny normalnotorowe reprezentowane są przez całkiem spory wachlarz producentów jak i roczników, być może niektóre z nich, milcząco opowiadają historię linii zakopiańskiej, jednak dociec obecnie czy położone były one na linii nr 99 jest praktycznie nie możliwe... Wiele szynowych cech znikło pod grubą warstwą farby, niektóre zatarł czas, na innych cechy są ucięte i trudno wyrokować jak wyglądały w całości... Pomimo to całkiem sporo napisów jest bardzo dobrze widocznych.
Nie sposób przedstawić je w całości, tak więc tylko wyrywkowo zaprezentuję te najciekawsze i „typowe” dla słupków-szyn z Białego Dunajca. Do wielu słupków nie było możliwe dostać się czy przyjrzeć się im z bliska, jeszcze inne zapewne przeoczyłem. Wiem jedno - Biały Dunajec kryje w sobie jeszcze nie jedną szynową tajemnicę. Polecam spacer na Google Street View, przede wszystkim ulicą Jana Pawła II, tak jak napisałem wyżej, tu niemal na co drugiej posesji, zarówno na prawo jak i lewo, można dostrzec szyny-słupki.... choć w Białym Dunajcu można właściwie znaleźć je wszędzie, także na bocznych uliczkach, czy w ogrodzeniach od strony szosy zakopiańskiej jak i po drugiej stronie torów....
https://www.google.pl/maps/@49.3737862,20.0064544,1623m/data=!3m1!1e3
Nijako przy okazji pokrótce zaprezentuję także szyny samej stacji Biały Dunajec i kilka pochodzących z okolicznych miejscowości.
Zdjęcie nr 1. Na początek mała ciekawostka, szyny tramwajowe jako słupki ogrodzenia. Na jednej z szyn zachował się fragment uciętego cechowania
...92 (lub
97)
N - 102 A...
Zdjęcie nr 2. Szyny wąskotorowe występują na kilkunastu posesjach, jednak tak jak w/w trudno znaleźć na nich jakiekolwiek cechowanie. Poniżej kolejne (po
KRUPP 1943 K10 ze wpisu
1.200) przykłady cechowań:
UNION 1900 (widziane na kilku szynach-słupkach) oraz kolejny
KRUPP tym razem
1941 K (prawdopodobnie K10).
Zdjęcia nr 3, 4 i 5. Z czasów Monarchii Austro-Węgierskiej w Białym Dunajcu można spotkać głównie szyny pochodzące z Witkowic i Cieszyna. Poniżej przykłady szyn z Witkowic gdzie zachowało się pełne cechowanie, w tym
WIT:82.B.St.,
WIT:83.B.St.,
WIT:86.B.St. oraz niezwykle ciekawa
WIT:79.B.STAHL IX
Zdjęcia nr 6, 7 i 8. Szyny z Cieszyna reprezentowane są m.in. przez
B. ST. TESCHEN 83,
B. ST. TESCHEN. 88. oraz najstarszą w Białym Dunajcu, dotychczas zlokalizowana szynę,
TESCHEN 77
Zdjęcia nr 9 i 10. Będąc niejako przy szynach z Czech, można wspomnieć o szynach z Trzyńca. W Białym Dunajcu można spotkać te zarówno z 20-lecia międzywojennego - na co wskazuje cecha
TRINEC (nazwa miejscowości po czesku, niestety rocznik zabetonowany), jest też sporo szyn z czasów okupacji hitlerowskiej np.
TRZYNIETZ 1940 SM, a także te bardziej współczesne np.
TŽ XI 64 S49 (warto dodać, że na tej ostatniej, w miejscu nawierconego otworu znajdował się herb huty w Trzyńcu wpisany w koło)
Zdjęcia nr 11 i 12. Biały Dunajec to także szyny-słupki pochodzące z Rosji Carskiej. Poniżej ...
O 1901 V K.Ж.Д. (prawdopodobnie z Doniecka) oraz szyny, których cechowanie niestety nie zachowało się w całości
II A O.T.3. VII 19.... (brak końcówki rocznika, z przodu typ szyny IIA, znany również jako typ „39”, czyli o masie 38,42 kg/mb). Można też dodać, że w Białym Dunajcu spotkać można szyny w których dostrzegalne jest K.Ж.Д. niestety pozostałych fragmentów cechowania brak (ucięte lub wkopane w ziemię).
Zdjęcie nr 13 i 14. Zdjęcie oddające „klimat” Białego Dunajca – owce za ogrodzeniem w którym słupki to stare szyny kolejowe. Szyna na rogu tego ogrodzenia to niezwykle ciekawa
Ю.Р.Д.М.О. XII 93. О.Ю.З.Ж.Д. - producent znany ale przewoźnik chyba jeszcze nie gościł na Forum. О.Ю.З.Ж.Д. czyli Общество Юго-Западных Железных Дорог (Obszcziestwo Jugo-Zapadnch Żielieznych Darog – Towarzystwo Południowo-Zachodniej Drogi Żelaznej). Południowo-Zachodnia Droga Żelazna poprowadzona została od Odessy przez m.in. Kowel, Brest, Białystok do ówcześnie granicznej z Prusami stacji Grajewo. W założeniu linia kolejowa miała usprawnić transport i wymianę towarów pomiędzy Morzem Czarnym i Bałtykiem. Ciekawa mapka sieci tej kolei z 1899 r. zaprezentowana jest na rosyjskojęzycznej stronie
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3%D0%BE-%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B6%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B3%D0%B0
Zdjęcia nr 15 i 16. W pobliskim Poroninie, na barierce stojącej w pobliżu budynku dworca można dostrzec cechę
Ю.Р.Д.М.О. VII 1910 znanego już producenta. Co ciekawe „nogi” tej barierki to całkiem współczesne szyny
HP 81 III S49 -->
Barierkę tą dobrze widać na poniższym widoku
https://www.google.pl/maps/@49.3432...4!1sQ1qhcgKwC_HPzCANnJtkGA!2e0!7i13312!8i6656
c.d.n.
2
1
1
![Poronin [29] Ю.Р.Д.М.О. VII 1910.jpg](data:image/svg+xml;charset=utf-8,%3Csvg xmlns%3D'http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg' viewBox%3D'0 0 1174 1267'%2F%3E)
1
