Wręcz nie do wiary, że powrócono do dawno zapomnianej broni- pociągów pancernych. Cztery rosyjskie jednostki pojawiły się na Ukrainie w 2022 roku...
Współczesny , właśnie wchodzi do walki na Ukrainie, rok 2022........................
W ZSRR po II w. św., jak i w Rosji, tak naprawdę nigdy nie zrezygnowano z pociągów pancernych oraz pojazdów opancerzonych poruszających się po torach. Utrzymywanie wojsk kolejowych dyktowały i dyktują warunki geograficzne różnych rejonów ZSRR / dziś Rosji, zwłaszcza Syberii, gdzie można niekiedy dotrzeć tylko koleją (brak dróg, lotnisk). Jedną z takich tras, zabezpieczanych przez rosyjskie pociągi pancerne był (jest ?) BAM - Bajkalsko - Amurska Magistrala Kolejowa, w pełni oddana do użytku pod koniec lat 80-tych. Myślę, że na Ukrainę zostały wysłane dość "lekkie" składy, typowo do patrolu (oceniając po zdjęciach i filmikach gdzie widać np. lekki wagon artyleryjski z podwójnie sprzężonymi działkami zapewne kal 23 mm., platformę z wozem bojowym, prawdopodobnie wagon szturmowy dla desantu), podobne do tego, jaki np. zaprezentowano 3 lata temu na poniższym filmie:
Tego typu jednostka służy do patrolowania i zabezpieczania linii kolejowych, w tym na jej pokładzie są np. saperzy. Może Rosjanie szykują coś więcej i np. chcą wykorzystać sieć kolejową Ukrainy, na zajętych terenach, do przerzutu kolejnych mas wojsk, tym razem koleją
. Można dodać, że wojska rosyjskie do niedawna dysponowały (dysponują ?) pociągami pancernymi o wiele "cięższymi", złożonymi m.in. z wagonów artyleryjskich posiadających wieże czołgowe (np. od czołgów T-62 z armatą kal. 115 mm oraz czołgów T-64 z armatą kal. 125 mm.) i pancernych wagonów z wieżami poczwórnie sprzężonych 23 mm. działek od ZSU-23-4 Sziłka itp. Po raz pierwszy publicznie, taki "nowoczesny" pociąg pancerny (z wagonami jak wyżej) pokazano w telewizji ZSRR w połowie lat 70-tych, na filmie z wielkich ćwiczeń wojskowych różnych rodzajów wojsk. Kolejną informacją podaną przez telewizję rosyjską była np. informacja z 17 czerwca 1992 kiedy do Czołgowych Zakładów Naprawczych w Ussuryjsku przybył współczesny (wówczas) pociąg pancerny z oddziałów Dalekowschodniego Okręgu Wojskowego. Rosjanie bardzo długo utrzymywali wszelkie informacje o swoich "nowoczesnych" pociągach pancernych w tajemnicy, a i współcześnie tak naprawdę niewiele o nich wiadomo. Np. w 2002 r. trzy takie jednostki wysłano do Czeczenii (wówczas formalnie trwała jeszcze II wojna czeczeńska). Wysłane tam pociągi pancerne nosiły imiona "Козьма Минин" ("Kuźma Minin" - historyczna nazwa dla rosyjskich pociągów pancernych), "Байкал" ("Bajkał") i "Терек" ("Tierek"). Z tego co wówczas podawano, np. "Tierek" posiadał lekkie wagony artyleryjskie oraz platformy na których były wozy bojowe piechoty BMP-2 i czołgi T-62. Są np. zdjecia takiego pociągu zrobione w 2007 r. w Groznym (stolica Czeczenii). W 2015 cz 2016 r. w wojskowej prasie hobbystycznej podawano informacje, że wojska rosyjskie odmówiły zakupu nowych pociągów pancernych z powodu planowanego wycofania (do roku 2020) tego rodzaju jednostek z uzbrojenia. Jak widać na przykładzie Ukrainy nie zrobiono tego, być może obecnie reaktywowano pociągi będące w tzw. zapasie długotrwałym, bo w ZSRR i Rosji tak łatwo nie pozbywano się wycofywanego uzbrojenia. Czemu będzie służył wysłany na Ukrainę skład, trudno powiedzieć, w realiach współczesnej wojny mało prawdopodobne, że będzie wysłany na linię frontu, czy w rejon walk, być może, tak jak pisałem wyżej chodzi o zabezpieczenie szlaków kolejowych na już zajętym terenie, jakieś patrole itp. Tego rodzaju pociąg, który przybył na Ukrainę, w nomenklaturze rosyjskiej nie jest nazywany pociągiem pancernym tylko СП (SP) - Спецпоезд - pojazd specjalny. Być może na Ukrainę wysłano którąś z jednostek, znanych jako СП "Байкал" (SP "Bajkał") lub СП "Амур" (SP "Amur").
Poniżej zdjęcie z marca 2009 r. prawdopodobnie jednostki specjalnej "Tierek".
Na marginesie można dodać, że pociągi pancerne wykorzystane były np. w wojnie, która wybuchła po rozpadzie Jugosławii w latach 90-tych ubiegłego wieku. Poniżej interesujące zdjęcia dokumentujące użycie pociągu pancernego w trakcie wojny w byłej Jugosławii:
Kolejne zdjęcia obrazują, że po II w. św., od czasu do czasu, niektóre armie przypominają sobie o możliwości wykorzystania opancerzonych pojazdów poruszających się po szynach. Poniżej drezyny produkcji amerykańskiej w służbie armii Wietnamu Południowego, w czasie wojny wietnamskiej (lata 60/70-te) oraz współczesny pojazd armii Republiki Południowoafrykańskiej.
Powracając do pociągów pancernych ZSRR / Rosji, poniżej skan kilku stron z czasopisma M-hobby nr 38 (4/2002) m.in. o powojennej historii tego typu pociągów w ZSRR, ze zdjęciami i rysunkami jednostki służącej w latach 70 i 80-tych przy granicy z Chinami (później przerzuconej w rejon Kaukazu), w tym opancerzonej lokomotywy spalinowej (niestety artykuł tylko dla znających j. rosyjski). Dodatkowo kolorowy rysunek samej lokomotywy (TG-20) z innego czasopisma rosyjskojęzycznego.
Na koniec przepraszam za ten mały off-top, ale myślę, że niewielkie rozwinięcie tematu dało nieco "większy obraz" wykorzystania po II w. św. kolejowych pojazdów opancerzonych, w tym pociągów pancernych, zwłaszcza w ZSRR/Rosji - w odniesieniu do aktualnego wysłania na Ukrainę, tego typu jednostek.