Koleje Francji i Beneluksu oraz ich modele

[koland]

Jeszcze wracając do francuskich wagonów OCEM RA w Polsce na pewno jeździły A8 i B9, a czy typ B10 też można było spotkać w naszym kraju?

http://i79.servimg.com/u/f79/15/31/06/21/pvc_0610.jpg

I jeszcze o francuzach, na stronie opisany jako Włoch, a wagon konstrukcyjnie bardzo podobny po za tym, że posiada 11 przedziałów do francuskich OCEM RA. Czy to ten sam producent wagonów, z tym, że pokazany był produkowany dla włoskiej kolei?

http://wiki.gbbkolejka.pl/tiki-index.php?page=Roco+45133+Wagon+pasażerski+Bhxz+PKP+Włoch

 

[Jacek765]

Obydwa wagony są francuskie.
Na stronie GBB jest błąd ten długi wagon to francuski typ Ost produkowany w latach 1928-40.

 

[tulip]

W tym temacie pokazano niewiele lokomotyw belgijskich. To mój pierwszy model lokomotywy SNCB - seria 12 od L.S. Models. Pojazdy były produkowane w latach 1986 - 1987 (powstało 12 sztuk) i są bardzo podobne do serii 11, 21 i 27. Lokomotywy są dwusystemowe (sieć belgijska 3 kV prądu stałego i francuska 25 kV 50 Hz). Były wykorzystywane najczęściej w ruchu regionalnym w okolicach Lille, a po wprowadzeniu do użytku zespołów trakcyjnych AM96 - w pociągach towarowych. Wszystkie wycofano w roku 2012, następnie zakupiła je czeska firma CZ Loko z przeznaczeniem na modernizację.

 

[EC45]

jeśli dobrze policzyłem to w latach 50/56 mamy około 20 różnych typów wagonów i jeszcze prototypowe, bez wagonów INOX z 56r

Serdeczne podziękowania dla kolegi @RS11. Zrobiłem zestawienie wagonów w oparciu o Twoje wpisy i wychodzi, że tych typów aż tak dużo nie było, dla Mistrala z epoki IIIb (1950-1955).

Zdecydowanie dominują wagony A8myfi oraz B9myfi których było po kilka w składzie. Oczywiście standardem był tez wagon WR (CIWL) oraz WP-A (CIWL) po jednym w składzie. Również wagon A3B5myfi zdarzył się kilka razy. Całość dopełniały wagony bagażowe ( na ogół 2 w składzie) typu Dqd2m, Dqm.

Ogólnie naliczyłem tylko 12 różnych typów. Nie liczyłem prototypowych. Ale żeby aż 18 typów mi umknęło ?

 

[Jacek765]

W sąsiednim wątku http://forum.modelarstwo.info/threads/trans-europ-express-oryginały-i-modele.36515/page-4 Andrzej przedstawił w historii o lokomotywach serii CC6500 model lokomotywy CC6515 firmy Jouef jeszcze bez zamontowanych detali. Czas na jego prezentację już w pełnej krasie. Model ten należy do grupy modeli firmy Jouef opracowanych w latach 90-tych na bardzo wysokim poziomie porównywalnym z najlepszymi produktami innych producentów. Nie ma tutaj nic z jakości starego wykonania tego producenta. Ten konkretnie model produkowano w latach (1999 nowość) 2000-2001 tuż przed pełnym przejęciem firmy przez grupe Lima, Rivarossi i Arnold. Numer katalogowy 842600. Model jeszcze nie posiada gniazda DCC co w tamtym czasie juz powoli było standardem ale jeszcze bardziej szanowane firmy przed tym długo się wzbraniały. Ciekawostką jest fakt że w tym modelu zastosowano ten sam silnik co w modelach firmy Lima, jak też kilka innych rozwiązań i opakowanie, co wskazuje na już wcześniejsze zacieśnienie współpracy tych firm. Bardzo wysoka jakość detali w latach 90- tych stawiała model w gronie najlepszych lokomotyw produkowanych wielkoseryjnie a i dzisiaj w zasadzie niewiele ustępuje nowym modelom chociaż opracowany kilka lat temu model Roco jest wykonany jeszcze lepiej. Ciekawostką w tym modelu jest wytarty wycieraczkami deszcz na szybach przednich.

I zdjęcie z jazdy na szkolnej makiecie w Sosnowcu.

Na koniec dwa zdjęcia znalezione w internecie tej lokomotywy w skali 1:1

Lokomotywy te chociaż zbudowano głównie z myślą o ruchu pasażerskim wykorzystywano także z powodzeniem w ruchu towarowym dzięki podwójnemu przełozeniu przekładni głównej która mogła być przełączana pomiędzy mała prędkościa PV do 100km/h i dużej prędkości GV do 160/200 km/h w zależności od serii.
Ciekawostką na ostatnim zdjęciu jest praktyczny brak bezpiecznej odległości sąsiednich torów na międzytorzu by mógł tam ktokolwiek wejść choćby rewident. Podobną sytuację zaobserwowałem kiedyś na innym zdjęciu także na SNCF.

 

[EC45]

Serdeczne podziękowania dla kolegi @RS11. Zrobiłem zestawienie wagonów w oparciu o Twoje wpisy i wychodzi, że tych typów aż tak dużo nie było, dla Mistrala z epoki IIIb (1950-1955).

Zdecydowanie dominują wagony A8myfi oraz B9myfi których było po kilka w składzie. Oczywiście standardem był tez wagon WR (CIWL) oraz WP-A (CIWL) po jednym w składzie. Również wagon A3B5myfi zdarzył się kilka razy. Całość dopełniały wagony bagażowe ( na ogół 2 w składzie) typu Dqd2m, Dqm.

Ogólnie naliczyłem tylko 12 różnych typów. Nie liczyłem prototypowych.

Mam zamiar w najbliższym czasie przystąpić do gromadzenia taboru do "Mistrala" z lat 1950-55. Zrobiłem rozpoznanie odnośnie dostępnych modeli na rynki i wychodzi, że nie jest tak źle, a nawet dość dobrze.
Na początek najbardziej popularne wagony (wg zestawień kolegi @RS11):

A8myfi - modele tej serii produkuje (a raczej zapowiedziała) firma LS Models pod numerem katalogowym MW40905(set) oraz firma R37 pod numerem katalogowym 42210.
B9myfi - LS Models MW40905(set) oraz R37 42235, 42236, 42242, 42247, 42248, 42254.
A3B5myfi - LS Models MW40382
WR oraz WP-A tudzież WP-B - to oczywiście wagony produkowane przez LS Models.
Dqd2m - bagażowe, zapowiedziane przez LS Models nr kat MW30300.

Proszę Was o zdanie na temat możliwości użycia tych wagonów do założonego celu. Oczywiście seria modeli wagonów wskazuje na możliwość ich użycia lecz nie znam w ogóle taboru francuskiego i nie wiem czy wyłącznie w oparciu o to, że seria wagonu pokrywa się z serią podaną w zestawieniach od @RS11 można powiedzieć, że to te same wagony w realu i modelu.
Poza tym które wagony CIWL (WR i WP) były by odpowiednie. Czy wagon WR w oznaczeniach z zestawu LS Models (MW40905) jest właściwy dla "Mistrala" czy te z oznaczeniami klasycznymi też mogą być.

 

[robertkroma]

To powrót do trochę wcześniejszych czasów. TRIX nr katalogowy 22369 z 2009 roku. byle pruskie G.8.1

I fotka nadruków na kabinie

 

[robertkroma]

To kilka elektrowozów, wszystkie Roco
Pierwszy BB 306, nr katalogowy 43474

BB 4110, nr katalogowy 43486

BB 4134, nr katalogowy 43576.1

BB 4600, nr katalogowy 43578

BB 4601, nr katalogowy 43578.1

Niestety, niby te same modele pod względem technicznym, ale z pięciu udało się dopasować tylko dwa podobnymi prędkościami, trzeci lekko ustępuje, a dwa jeżdżą innymi prędkościami - wolniejszymi oczywiście.

 

[tulip]

Mam pytanie dotyczące belgijskich lokomotyw spalinowych serii 55. Czy dobrze zrozumiałem z francuskiej wikipedii - https://fr.wikipedia.org/wiki/Série_55_(SNCB) - że tylko lokomotywy malowane na niebiesko miały urządzenia ogrzewania wagonów?

 

[jack_flash]

Mam pytanie dotyczące belgijskich lokomotyw spalinowych serii 55. Czy dobrze zrozumiałem z francuskiej wikipedii - https://fr.wikipedia.org/wiki/Série_55_(SNCB) - że tylko lokomotywy malowane na niebiesko miały urządzenia ogrzewania wagonów?

Owszem, "it was decided to equip several Series 55 locomotives with a high-voltage electric generator installed in place of the steam boiler". ......"..They will be called "55 Bleues" because of their livery...". Podobnie postapione w Polsce z S(U/P)-45 z pominieciem malowania na niebiesko

 

[Andrzej Harassek]

Czy dobrze zrozumiałem .... że tylko lokomotywy malowane na niebiesko miały urządzenia ogrzewania wagonów?

Nie całkiem. Tak, jak napisał kolega jack_flash, ogrzewanie elektryczne zamontowano w miejsce kotła parowego, a więc wychodzi na to, że wszystkie lokomotywy miały ogrzewanie składu, ale część lokomotyw miała kotły do ogrzewania parowego, a te przebudowane (niebieskie) miały ogrzewanie elektryczne.

 

[tulip]

Dziękuję za odpowiedzi. Przymierzam się do zakupu modelu firmy B-Models i wygląda na to, że do wagonów I6 (Eurofima) bardziej pasuje niebieska 55...

 

[Andrzej Harassek]

do wagonów I6 (Eurofima) bardziej pasuje niebieska 55

Zdecydowanie bardziej. Wagony Eurofima nie miały instalacji ogrzewania parowego.

 

[Jacek765]

W ostatnim czasie dzięki pomocy Kolegi z tego forum udało mi się pozyskać do kolekcji parę nowych modeli SNCF i nie tylko.
Jako pierwszy postanowiłem zaprezentować model lokomotywy spalinowej SNCF BB67311. Temat lokomotyw tej serii w skali 1:1 dość obszernie przedstawiłem tutaj; http://forum.modelarstwo.info/threads/koleje-francji-i-beneluksu-oraz-ich-modele.18844/page-18 dlatego osoby zainteresowane historią tych lokomotyw zapraszam do przeczytania tego materiału. Natomiast tutaj ograniczę sie tylko do zaprezentowania modelu.
Model lokomotywy 67311 to wyrób firmy REE Modeles nr kat. MB-020. Jest to wersja analogowa z gniazdem DCC MTC21. Model opracowano kilka lat temu i reprezentuje on najwyższy poziom wykonania dla modeli produkowanych wielkoseryjnie. Producent w zależności od wersji lokomotywy i lat eksploatacji zadbał o pełną zgodność modelu z oryginałem do tego stopnia że są zaprojektowane koła o różnej średnicy i liczbie otworów w tarczy a także uwzględniono różne rozstawy osi w wózkach w zależności od podserii z rodziny 67xxx. Nie ma tu miejsca na kompromisy. Na dachu są przelotowe siatki nad ruchomymi wentylatorami i przelotowy grill na jego krawędziach oraz wiele innych drobnych detali. Model lokomotywy 67311 reprezentuje lokomotywę z podserii 67300 produkowaną od roku 1967-go wyposażoną w prądnicę ogrzewania elektrycznego z grupy lokomotyw 67311-67370 w stanie oryginalnym, czyli ze starszym przodem kabiny z okrągłym logo SNCF, dodatkowymi szybami bocznymi (które później usuwano) i pojedynczymi reflektorami. Wózki lokomotyw od numeru 67311 już wyposażono w łozyska toczne i zwiększono dopuszczalną prędkość do 140 km/h. W takim stanie lokomotywy tej podserii przetrwały do drugiej połowy lat 70-tych lub początku lat 80-tych kiedy sukcesywnie poszczególne lokomotywy poddawano przebudowie zewnętrznej kabin.

Model jest dostarczany z woreczkiem z częsciami uzupełniającymi wraz z częściowymi czołownicami z pełnym wyposażeniem lub w wersji umozliwiającej sprzęganie z innymi modelami (fabrycznie model ma zamontowane z jednej strony pełne wyposażenie czołownicy a z drugiej gniazdo sprzęgu NEM362). Model ma mechanizmy krótkiego sprzęgu. Ja mój model dostosowałem do obustronnego sprzęgania z wagonami i zamontowałem stopnie do kabiny. Zderzaki są ruchome. Wentylatory mają napęd który działa także w analogu. Modele te są także produkowane z zainstalowanym dekoderem dźwiękowym i posiadają one jeszcze generator dymu. Do modeli z pierwszych serii produkcyjnych producent na życzenie klienta bezpłatnie dostarcza zamienną płytkę obwodu elektronicznego, gdyż w tych zmontowanych fabrycznie po zamontowaniu dekodera są jakieś problemy z rozdzieleniem funkcji. Ja w moim modelu już tą płytkę wymieniłem i zamontowałem dekoder z czterema wyjściami funkcyjnymi ale docelowo zamierzam jak zaleca producent zamontować dekoder z sześcioma wyjściami funkcyjnymi. Demontaż obudowy nie należy do łatwych bo wymaga zdemontowania przynajmniej jednej czołownicy. Producent w instrukcji zaleca demontaż obydwu czołownic i zderzaków ale nie jest to konieczne a chiński podwykonawca zderzaki przykleił , jednak da się je ominąć manewrując podwoziem i delikatnie rozchylając obudowę wykałaczką. Ogólnie model jest bardzo pięknie wykonany i robi bardzo pozytywne wrażenie zarówno w wyglądzie jak i eksploatacji. Producent bardzo rzetelnie zadbał o zadowolenie klienta.

 

[Jacek765]

Czas na przedstawienie kolejnego modelu jaki ostatnio udało mi się pozyskać dzięki pomocy kolegi z forum. Jest to lokomotywa spalinowa serii A1AA1A 68500. Jednak zanim zaprezentuję ten model chciałbym przedstawić krótką historię tych lokomotyw w skali 1:1.
Na początku lat 60-tych koleje francuskie po zdobytych doświadczeniach z lokomotywami spalinowymi dużej mocy do ruchu liniowego 060DA>CC64000>CC65500 i 060DB>CC65000 skierowały zapotrzebowanie do przemysłu na lokomotywy liniowe które mogły by przejąć ruch pasażerski i towarowy na liniach nie zelektryfikowanych. Równolegle ruszyły projekty w firmie Brissonneau et Lotz odpowiedzialnej za powstanie lokomotyw BB67000, oraz konsorcjum CAFL/CEM/Fives-Lille które zaprojektowało właśnie lokomotywy A1AA1A 68000. Lokomotywy prototypowe obydwu firm zaprezentowano w roku 1963 i po przeprowadzonych testach skierowano do produkcji seryjnej. Lokomotywy serii 68000 w odróżnieniu od lokomotyw serii 67000 miały silnik spalinowy większej mocy 2256KM/1660kW firmy Sulzer 12-LVA-24 i zainstalowany kocioł ogrzewczy. Zainstalowanie tylu urządzeń wymusiło zaprojektowanie tej lokomotywy jako 6 osiowej ze względu na ograniczenie dopuszczalnych nacisków osiowych. W tym przypadku zastosowano rozwiązanie z napędzanymi osiami skrajnymi wózka i toczną osią środkową. Masa lokomotywy wynosiła 105t i tym samym lokomotywa mogła obsługiwać linie kolejowe o słabszej nawierzchni. Istniała możliwość regulacji nacisku osi środkowej dzięki czemu osie napędowe mogły mieć regulowane naciski osiowe w granicach 18-20t w zależności od potrzeb. W każdym wózku były zamontowane dwa silniki trakcyjne. Wkrótce do tego konsorcjum dołączyła firma SACM która do tych lokomotyw opracowała silnik rodzimej konstrukcji AGO V12 DSHR o podobnej mocy 2235KM/1645kW ale o większych obrotach 1350 o/min w odróżnieniu do silnika Sulzer 1050 o/min. Tak dostosowane lokomotywy oznaczono jako podseria A1AA1A 68500. Ogólnie w latach 1963-1968 zbudowano 81 lokomotyw 68000 z silnikami Sulzer i 29 lokomotyw serii 68500 z silnikami AGO. Co daje ogólną liczbę 110 wyprodukowanych lokomotyw. Lokomotywy z rodziny 68xxx miały sterowanie ukrotnione kompatybilne także z lokomotywami z podserii 67xxx. W czasie produkcji w zewnętrznym wyglądzie lokomotyw jedynie zmieniono boczne szyby w oknach. Lokomotywy 68001-68017 i 68501-68504 miały szyby gięte obejmujące narożnik natomiast od 68018 i 68505 narożnik wykonano z poliestru a szyby zastosowano płaskie boczne. W eksploatacji lokomotywy okazały się udane choć uznano że silniki AGO są delikatniejsze co zaowocowało przebudową 5 lokomotyw 68500 na 68000 w latach 70-i 80-tych zwiększając liczbę lokomotyw serii 68000 do 85 sztuk. W latach 90-tych pojawiła się tendencja odwrotna i poprzez instalację silników AGO w miejsce zużytych silników Sulzera liczba lokomortw serii 68500 wzrosła do 40 sztuk. Poza zmianami zastosowanych silników lokomotywy w drugiej połowie lat 70-tych i na początku 80-tych poddano większej modernizacji kabiny maszynisty co zaowocowało zmianą wyglądu zewnętrznego. Wymieniono całe przednie ściany kabiny z bokami aż do drzwi. Usunięto boczne szyby a przednie otrzymały szerszy słupek środkowy. Zamiast okrągłego logo pojawił się stylizowany napis SNCF. Także zmieniono oświetlenie czołowe i zamontowano osobne światła czerwone. Po podziale SNCF na sektory lokomotywy do oznaczenia liczbowego otrzymały z przodu jedną cyfrę oznaczającą właściciela. Lokomotywy w większości do końca posiadały swoje typowe barwy niebieskie tylko niektóre otrzymały barwy zielono srebrne SNCF Fret lub żółte SNCF Infra. Po wycofaniu z eksploatacji trakcji parowej stopniowo także z użycia wychodziły wagony z ogrzewaniem parowym i tym samym kotły ogrzewcze w lokomotywach spalinowych stały się zbędne dlatego były one demontowane a brakującą masę uzupełniano balastem. A lokomotywy skierowano do ruchu towarowego. Ostatecznie z regularnej eksploatacji lokomotywy wycofano w roku 2011 seria 68500 i 2014 seria 68000. Jednak zachowano 4 egzemplarze do celów muzealnych i 3 stanowiące zapas części zamiennych.
Poniżej parę zdjęć pożyczonych z sieci.

Lokomotywa 68001 stan oryginalny.

68022 stan oryginalny z późniejszej serii produkcyjnej z narożnikami z poliestru na linii okien

68048 stan oryginalny

68079 stan po modernizacji kabin

68522 stan oryginalny seria z narożnikami z poliestru

68524 po modernizacji kabin

68540 czynny egzemplarz muzealny

Wózek typu Y211 do lokomotyw serii 68000/68500

Chcę tutaj dodać że lokomotywy obydwu podserii 68000 i 68500 nigdy na pudle nie nosiły symbolu układu osi A1AA1A przed numerem, także nigdy i w żaden sposób nie były nigdy oznaczane jako CC68xxx co błędnie sugerował autor artykułu poświęconego lokomotywom CC72000 który się ukazał w numerze 1/2017 Świata Kolei. Także stany ilościowe zostały błędnie podane gdyz podana ilość egzemplarzy tych lokomotyw de facto jest najwyższą liczbą danej podserii wynikłą z przekładek silników a tekst artykułu sugeruje ilość 85 i 40 lokomotyw co daje łączną sumę 125 lokomotyw co nie jest zgodne z rzeczywistością bo całkowita liczba wyprodukowanych lokomotyw to 110 sztuk. Autora tego artykułu znam osobiście i bardzo szanuję jednak chyba temat innych lokomotyw spalinowych potraktował niezbyt dokładnie stąd błędy także w opisie dotyczącym lokomotyw z rodziny 67xxx.

Opisem modelu zajmę się chyba już jutro

 

[Jacek765]

Jak obiecałem dzisiaj ciąg dalszy opowieści o lokomotywach A1AA1A68xxx. Tym razem o modelach.
Lokomotywy tej serii także doczekały się realizacji jako miniatury. Chyba najstarszym opracowaniem był model francuskiej firmy Troby chyba jeszcze z lat 60-tych i reprezentował on ówczesny poziom wykonania raczej z tej słabszej grupy producentów.

Kolejny i przez długi czas produkowany jako jedyny na rynku pojawił się model firmy Fleischmann, który reprezentował już znacznie wyższy poziom wykonania ale odpowiadający także konstrukcjom z przełomu lat 60 i 70-tych. Do tego producent stosował wtedy inne podziałki do swoich modeli zwykle 1:82 lub nowsze 1:85 przez co model swoimi gabarytami odbiega od wymiarów w skali H0 czyli 1:87. Co ciekawe długość modelu jest w zasadzie prawie zgodna z 1:87.


Na model z prawdziwego zdarzenia w dokładnej podziałce 1:87 trzeba było poczekać niemal do końca kariery lokomotyw w skali 1:1. Około roku 2004/5-go firma Roco wypuściła na rynek swój pierwszy model lokomotywy serii 68000. Jednak po zmianie właściciela firma ponownie wróciła do produkcji tych lokomotyw ok roku 2009-go oczywiście z innymi numerami i w różnych wersjach.
Mnie akurat się trafił model lokomotywy 68504 depot Chalindrey (gdzie w zasadzie prawie bez wyjątku stacjonowały wszystkie lokomotywy podserii 68500) nr kat. 62905 z roku 2010-go, który nie figurował w ogólnym katalogu co wskazuje na limitowaną edycję na rynek francuski. Model jest bardzo pięknie wykonany i reprezentuje wygląd lokomotywy z okresu eksploatacji do końca lat 70-tych lub początku 80-tych przed modernizacją kabin (do daty przebudowy pierwowzoru 68504 nie udało mi się dotrzeć). Odtworzenie detali jest na bardzo wysokim poziomie pomimo że jeszcze nie zastosowano elementów fototrawionych. Oświetlenie zmienne białe czerwone jest jeszcze na żarówkach co jednak nie jest mankamentem. Jedyne co może trochę przeszkadzać miłośnikom kolei francuskich to brak możliwości oddzielnego oświetlenia górnego reflektora, którego raczej się nie stosuje w ruchu krajowym na SNCF. Model ma napęd na wszystkie osie czyli więcej niż powinno być w zgodzie z oryginałem. Kultura pracy jak przystało na Roco bardzo wysoka.

I zdjęcie prawdziwej 68504 już w dość późnym okresie swojego żywota po przebudowie kabin i z nowszym tak zwanym spaghetti logo.

Miłośnicy tych lokomotyw w skali N zupełnie nie byli rozpieszczani. Być może były jakieś mało seryjne zestawy do konwersji ale nie dotarłem do informacji o takich wyrobach. Natomiast od kilku lat hiszpańska firma Mabar oferuje bardzo pięknie wykonane modele w podziałce 1:160, który na zdjęciach trudno odróżnić od modelu w H0 z wyjątkiem sprzęgu.

 

[RS11]

Istnieje lista dokładnych dat przebudowy poszczególnych egzemplarzy. Strona na której znajdowała się lista jest już wyłączona, z moich kwitów wychodzi że Twój egzemplarz przebudowano w 1981r. Przebudowy "YaYa" wykonywano dokładnie w latach 1977-82. Potem wymieniono w 1985r przekładnie Hispano-Suiza.

Potwierdzam, że były specjalne krótkie katalogi na rynek francuski z numerami katalogowymi nie publikowanymi w wersji niem. Np w roku 2005 były aż 3 dodatkowe katalogi oprócz głównego katalogu w tłumaczeniu francuskim. Jeden z nich "Regain-Galore" znalazł się w mojej kolekcji i możemy kiedyś sprawdzić co tam jest specjalnego z modeli SNCF tylko na rynek francuski.

 

[Jacek765]

Wielkie dzięki. Czyli bez obaw mogę moj model umieścić od epoki IIIc do IVb

 

[RS11]

Jacku, poszukam jeszcze na franc. stronach całej tabeli o 68000. Są jeszcze zdjęcia w necie i można spróbować je przejrzeć, pod kątem zmian, jeśli oczywiście są podane daty ich wykonania.

Zbiory slajdowe już przejrzałem, nie mam żadnej 68.

 

[Andrzej Harassek]

Ja też mam jeden taki katalog, wybór modeli francusko- belgijskich na rok 2009-2010. Ale dla Jacka chyba nie ma tam użytecznych informacji: są cztery modele 68000: 68020 z lok. Limoges w wersji DC i AC oraz podobnie dwa 68 034 z Rennes - te ostatnie jako eksklusywne na rynek francuski. Wszystkie z przebudowaną kabiną, z grubszymi słupkami narożnymi, ale ciągle z małym okienkiem między tym słupkiem a drzwiami. Modele są oznaczone jako epoka III/IV.