Kolej w Olsztynie, na Warmii i okolicach

[Magic]

Poniższy wpis został przeniesiony z innego wątku po założeniu wątku o Olsztynie i okolicach. Ponieważ wpis był utworzony wcześniej, automatycznie został umieszczony na pierwszym miejscu nowego wątku. Jednak faktycznym początkiem wątku jest następny wpis, kolegi @Stanisław1972. Andrzej Harassek

W trakcie prac przy wiadukcie kolejowym przy dworcu Olsztyn Główny, odsłonięto fragment starego wiaduktu. Już kiedyś wrzucałem chyba, ale 2 stronę, która niestety teraz już jest wsparta murem oporowym i kładą tam tory, niemniej strona od Ronda Bema wygląda tak jak na foto. I tu pytanie do kolegi @Stanisław1972 odnośnie tego wiaduktu. Sposób usytuowania wskazuje , jakoby szedł równolegle do linii torów, a nie je przecinał. Czy dysponuje kolega jakimiś starymi zdjęciami tego obiektu? Sprawa o tyle ciekawa, że cegły użyte w jego budowie, są w zasadzie nienaruszone. Spoiny tak samo, podczas gdy wiadukt ceglany przy dworcu Olsztyn Zachodni (ten nowszy) remontowano już X razy bo w kółko się sypie. Może istnieją jakieś mapy z tamtego okresu jak to wyglądało?

 

[Stanisław1972]

Zakładając nowy wątek, proponuję zamieszczać w nim wpisy, komentarze, skany dokumentów i fotografie, dotyczące kolejowej historii i teraźniejszości Olsztyna oraz jego okolic. Myślę, że owe "okolice" warto zdefiniować i rozszerzyć na tereny najbliższe stolicy województwa warmińsko-mazurskiego, przede wszystkim na Warmię, historyczną krainę w północno-wschodniej Polsce, stanowiącą do 1945 r. część dawnych Prus (do 1772 - pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej, księstwo warmińskie było autonomiczną częścią Królestwa Polskiego, do I połowy XV w. państwa krzyżackiego).

W skali kraju Warmia jest niewielką krainą. Olsztyn jest jedną z jej historycznych stolic (wg danych z 2023 r. liczy 168 tys. mieszkańców i pod tym względem zajmuje 20 pozycję w kraju). Na terenie Warmii znajduje się tylko 12 miast, każde ma "swoją" historię kolei. W jej najbliższej okolicy (poza historycznym terenem Warmii) znajduje się kilka dalszych, bardziej lub mniej związanych z Olsztynem, w tym takich, które w świadomości wielu osób „leżą na Warmii” (np. Olsztynek, Bartoszyce). Z powodu m.in. tego, że "kolejowy Olsztyn" na tle wielu innych stolic województw, prezentuje się „skromniej”, zakładając nowy wątek nadałem mu tytuł „Kolej w Olsztynie, na Warmii i okolicach”, po to, aby poruszać w nim także tematy dotyczące stacji oraz linii kolejowych (istniejących i już historycznych) leżących mniej więcej na terenie zaprezentowanym na poniższej mapce. Mapka ta definiuje w pewien sposób "granice" wątku, stąd prosiłbym aby nie „zapędzać” się w stronę Mazur, terenie równie interesującym pod względem historii i teraźniejszości kolei, ale kulturowo i historycznie odległym od Warmii i jej najbliższych okolic. Uważam, że kolej na Mazurach zasługuje na oddzielny wątek, który, być może, prędzej czy później zostanie utworzony. Oczywiście to tylko luźna propozycja, zdaję sobie sprawę z tego, że są tematy, w których nie można rozdzielić kolejowej historii Warmii od Mazur.

Fot. 1. Mapka schematyczna, przedstawiająca rejon Polski, który zdefiniowany jest przez tytuł wątku.

Powyższa mapka Warmii i jej najbliższych okolic, uwzględnia m.in. wszystkie warmińskie miasta, których jest dwanaście. Jak widać, w czasach Pruskich Kolei Państwowych, kolej dotarła do wszystkich z nich. Niestety historia i realne życie obeszły się z niektórymi stacjami dość brutalnie. Np. dawny 5-kierunkowy węzeł kolejowy w Lidzbarku Warmińskim, po 1945 stał się jedynie 3-kierunkowym, ostatecznie przestał istnieć na początku XXI w. Podobnie Orneta, dziś mało co pozostało z lat świetności, czasów, kiedy tak jak sąsiedni Lidzbark Warmiński, ornecka stacja była 5-kierunkowym węzłem kolejowym. Największy węzeł kolejowy na Warmii i w jej okolicach to oczywiście Olsztyn. Stacja główna, od roku 2022 przechodzi zakrojoną na dużą skalę przebudowę i modernizację. Czy nowy dworzec spełni pokładane w nim nadzieje i będzie wizytówką miasta ? Myślę, że m.in. w tym wątku można będzie podyskutować m.in. na ten temat.

Na „dobry” początek, fotografie szynobusu, „weterana” warmińsko-mazurskich szlaków kolejowych, który na początku stycznia powrócił do służby po naprawie (poziomu P4) i "odnowie", którą zakończył 4 stycznia 2024 r. W kolejnych dwóch wpisach, zamieszczę zdjęcia będące „fotograficzną relacją” z budowy olsztyńskiego dworca głównego, który powoli przybiera swoją ostateczną formę oraz serię zdjęć z komentarzami, prezentującą lokomotywy na stacji Dobre Miasto, leżącej blisko Olsztyna.

Fot. 2 – 6. Szynobus SA106-008 „Młody Kopernik” na stacji Braniewo w dniu 12 stycznia 2024 r., w tym odnowione wnętrze z fotelami z nową tapicerka. Gdyby ktoś chciał dowiedzieć się, co oznacza napis na szynobusie # gen Warmii i Mazur (pisany razem) odsyłam do linku https://invest.warmia.mazury.pl/akcja-genwarmiiimazur/

Przywrócenie w dniu 9 grudnia ubiegłego roku (po ponad 4 latach) ruchu pasażerskiego na linii nr 221 Olsztyn Gutkowo – Braniewo, wymusiło poniekąd powrót do służby odstawionych jakiś czas temu szynobusów serii SA106. Pierwszym, który na początku stycznia powrócił na kolejowe szlaki, był SA106-008, który otrzymał m.in. interesującą okleinę, której zawdzięcza swoją obecną, potoczną nazwę „Młody Kopernik”. Mógłbym rzec, że „008” to mój „stary znajomy”, podróżowałem nim wielokrotnie od samego początku jego służby, którą rozpoczął w lutym 2005 r. Cieszę się, że ponownie można go widzieć w ruchu. Jak dotychczas, niezła frekwencja pasażerów na linii nr 221 powoduje, że na razie dominują na niej SZT serii SA133, stąd SA106 jest „cieszącą oko” odmianą (biorąc pod uwagę, że czasy SP/SU45, SU46 czy SU42 na linii nr 221 odeszły bezpowrotnie). Powrót kolejnych dwóch SA106 (003 i 009, jeden miał rozpocząć służbę na koniec stycznia, drugi w lutym), spowoduje zapewne większą częstotliwość kursowania serii SA106 (być może także w trakcji podwójnej). Aż chce się krzyknąć , gdzie podziały się warmińsko-mazurskie wagony typu 120A, w barwach województwa, które kiedyś często „współpracowały” z SA106 ! Na stacji w Olsztynie ostatni raz widziałem tego typu wagon (jednak w barwach Polregio, a nie województwa, podczepiony do SA133), jesienią 2022. Oczywiście nie można wykluczyć, że w 2023 wagony te również jeździły. Osobiście nie widzę przeciwwskazań, aby latem zamienić wygodny fotel w szynobusie, na ten mniej wygodniejszy w wagonie, w którym można uchylić okno w czasie jazdy pociągu

Zapraszam do zamieszczania zdjęć, skanów dokumentów i prowadzenia dyskusji, w temacie „Kolej w Olsztynie, na Warmii i okolicach”.

 

[Stanisław1972]

Kontynuując nijako poprzedni wpis, poniżej zamieszczam serię zdjęć, przedstawiających etapy budowy nowego olsztyńskiego dworca głównego. Krótka „podróż” dokumentująca najważniejsze „kolejowe wydarzenie” w stolicy Warmii i Mazur, od czasu budowy poprzedniego dworca - jego oficjalne otwarcie nastąpiło 30 grudnia 1971 r., wyburzono go po 50 latach funkcjonowania, latem 2022 r.

Fot. 1. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 04.09.2022. Początek prac związany był z rozbiórką starego dworca. Niestety pierwotne plany zakładające wyburzenie całości (prawdopdobnie łącznie z wielopiętrowym biurowcem, należącym w dużej części do kolei), natrafiły na opór właścicieli autobusowej (po PKS-owskiej) części dworca. Spór prowadzony jest w sądzie, co z tego wyniknie – pożyjemy zobaczymy. W niewyburzonej części miał powstać m.in. pasaż handlowy, jednak (jak niesie „wieść gminna” ) inwestorzy i właściciele nie dogadali się z koleją. Na fotografii górnej, widok na wschód, od strony drogi dojazdowej na dworzec. Dodatkowo, w mniejszym okienku, zdjęcie rozbieranego na głównej fotografii obiektu, z czasów jego świetności – końca lat 70-tych, zrobione ze schodów hotelu "Gromada”. Na zdjęciu dolnym, widok na północ, od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). Hol dworcowy już wyburzony, część budynku od strony peronów jeszcze stoi, podobnie jak wschodnia część obiektu.

Fot. 2. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 28.09.2022 i 05.10.2022. Prace rozbiórkowe starego dworca i ziemne pod budowę nowego postępują. Zdjęcie górne, widok na płn.-wsch., od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). Zdjęcie dolne, widok na płd.-wsch., z dawnego peronu pierwszego. Wschodnie skrzydło dworca systematycznie rozbierane w kierunku części PKS-owskiej.

Fot. 3. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 23.12.2022. Widok na płd-wsch, z dawnego peronu pierwszego, który w trakcie robienia fotografii jeszcze nie był zburzony. Widać wykop pod fundament nowego obiektu. Rozbiórkę starego dworca przerwano w miejscu gdzie zaczynała się hala z kasami dawnego dworca autobusowego (widoczna po lewej). Jej wnętrze, od strony prowadzonej rozbiórki zabezpieczono ścianą. Na chwilę obecną, istnienie tej część dawnego dworca jest kwestią sporną pomiędzy władzami miasta (koleją ?), a właścicielami budynku, którzy wykupili go od PKS kilkanaście lat temu. Widoczny biurowiec należy do Polregio, które bezskutecznie stara się go sprzedać. Czyżby po renowacji miał pozostać na swoim miejscu

Fot. 4. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 25.06.2023. Widok na płn.-zach. od strony narożnika dawnego placu PKS. Obecnie odjeżdżają z niego busy i autokary przeważnie prywatnych przewoźników. Zdjęcie dolne, zrobione przez szparę pomiędzy bramkami ogrodzenia, widocznymi na fotografii górnej. Od widocznego na niej po lewej "kikuta" dawnego dworca, odchodził hol poczekalni, wspólnej dla PKP i PKS.

Fot. 5. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 22.07.2023 (1). Widok na płn.-zach. od strony narożnika dawnego placu PKS. Wschodnia ściana nowego holu dworcowego zabudowana już płytami betonowymi. Części niezabudowane będą oszklone.

Fot. 6. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 22.07.2023 (2). Widok na wschód, z terenu pomiędzy tymczasowym dworcem a peronami. W wykopie (pod holem rozebranego dworca) znajdował się m.in. bunkier przeciwatomowy z czasów zimnej wojny, wybudowany wraz z dworcem w latach 1969 - 1971.

Fot. 7. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 06.08.2023. Widok na północ, od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). W budowie hol dworcowy, gdzie będą zlokalizowane poczekalnie i kasy, znajdujący się na poziomie gruntu. Dworzec będzie posiadał także swój podziemny poziom, przez który poprowadzone będzie m.in. podziemne przejście pod równią stacyjną, z części miasta zwanej Zatorze. Ułatwi to komunikację pomiędzy dwiema stronami miasta. Do chwili obecnej jedynym (legalnym ) przejściem w pobliżu stacji, jest wiadukt drogowy, zlokalizowany na zachód od dworca. Z podziemnego przejścia wyprowadzono wyjścia na perony oraz na hol dworcowy.

Fot. 8. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 09.09.2023. Widok na północ, od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). W budowie pierwsze piętro dworca.

Fot. 9. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 24.09.2023. Widok na południe i płd.-zach. (fotografia dolna), od strony peronów. Przed dworcem prace ziemne na dawnym torowisku. Stare perony nr 1 i nr 2 zburzono. Zdjęcia zrobione z ukończonego już, nowego peronu nr 3.

Fot. 10. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 23.12.2023 (1). Widok na południe i płd.-zach. (fotografia dolna), od strony peronów. W porównaniu do zdjęcia wyżej, nowe perony i tory są na ukończeniu. Zdjęcie górne zrobione z peronu nr 4, dolne z peronu nr 3 - na nim, oprócz coraz bardziej kształtującej się bryły nowego dworca, widać będące w budowie perony nr 1 i 2.

Fot. 11. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 23.12.2023 (2). Widok na północ, od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). Na zdjęciu widać m.in. odkryte podczas prac ziemnych, prawdopodobnie fragmenty piwnic i fundamentów budynków pierwotnie stojących naprzeciwko dworca. Mniej więcej w tym miejscu (do 1975/76) stał przedwojenny, 3-piętrowy hotel dworcowy (Bahnhofs-Hotel, po 1945 pełniący rolę kamienicy czynszowej, w ostatnich latach istnienia wykorzystywany jako noclegownia dla drużyn konduktorskich). Patrząc na poniższą fotografię, na lewo od hotelu znajdowały się dwie kolejne kamienice, w jednej z nich (pomiędzy hotelem, a 2-piętrową kamienicą) funkcjonowało powojenne kino dworcowe. Plac po wyżej wspomnianych budynkach uprzątnięto w 1977. Obiekty te wyburzono m.in. w związku z wybudowaniem hotelu „Gromada” (późniejszy „Kormoran”), swoistego symbolu placu przydworcowego, stojącego niemal vis-a-vis biurowca dworcowego. Hotel ten podzielił los swojego przedwojennego "pobratymca". Wyburzono go w październiku-listopadzie 2020 r. Obecnie w Olsztynie, nie funkcjonuje już w pobliżu dworca żaden hotel. Warto może dodać, że do 1945, na obecnej ul. Partyzantów, było aż pięć tego typu obiektów, choć wyburzony nieco ponad 3 lata temu hotel „Gromada”, sam jeden oferował więcej miejsc hotelowych, niż pięć przedwojennych hoteli razem wziętych.

Fot. 12. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 23.12.2023 (3). Widok na płn.-zach. od strony narożnika dawnego placu PKS. Dobrze widać stalową konstrukcję dachu dworca.

Fot. 13. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 23.12.2023 (4). Widok na zachód, z chodnika przy dawnym placu PKS. Widoczna wschodnia ściana nowego dworca.

Fot. 14. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 28.01.2024 (1). Widok na płn.-zach., od strony narożnika dawnego placu PKS. Dach powoli nabiera końcowego wyglądu.

Fot. 15. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 28.01.2024 (2). Widok na północ, od strony przystanków komunikacji miejskiej (autobusowych i tramwajowego). Nieco futurystyczny kształt dachu nowego dworca, bez wątpienia będzie źle się komponował z "kanciastymi" kształtami pozostawionych samym sobie, holu i zaplecza byłego dworca autobusowego połączonych z wielopiętrowym biurowcem. Podobno, prędzej czy później obiekty - relikty starego dworca - zostaną rozebrane . Jak narazie, Polregio - w 90% właściciel biurowca, bezskutecznie próbuje sprzedać swoją część https://radioolsztyn.pl/nie-ma-chetnych-na-biurowiec-przy-dworcu-autobusowym/01699637

Fot. 16. Olsztyn Główny. Budowa nowego dworca kolejowego. 02.08.2023. Wizualizacja nowego dworca na banerze zawieszonym na bramce ogrodzenia placu budowy. Porównując wizualizację ze zdjęciem nr 15 zamieszczonym wyżej, widać, że bryła dworca przybrała swoją ostateczną formę. Dodatkowo zamieszczone kolorowe zdjęcie z sieci, przedstawiające w/w wizualizację, pozwala w lepszy sposób ocenić jak będzie wygladał nowy dworzec. Można dodać, że ma on być wykończony i oddany w ciągu najbliższych miesięcy. Bez wątpienia podróżni (jak i pracownicy kolei) oczekują końca uciążliwego remontu i przebudowy stacji.

 

[Magic]

Świetnie, że w końcu mamy ten wątek. Jako nastolatek, niestety pozbawiony aparatu fotograficznego (i komputera co pozwalało na większą aktywność, poza graniem w koszykówkę) chodziłem po torach setki godzin, miałem kolegów, którzy uczyli się w "Kolejówce", więc z nimi można było zwiedzać różne miejsca, głównie mieli praktyki przy zakładach przy Zientary-Malewskiej, w tamtych czasach stała tam niezliczona ilość wagonów w sekcji towarowej, która teraz mocno okrojona jest. Niestety wszystko teraz można jedynie w formie opowieści przedstawić. Przypuszczam że wśród wraków wagonów typu 401K których tam było pełno, czy platform było też trochę wagonów starszych konstrukcji, niestety w tamtych czasach nie mieliśmy ani aparatów ani netu aby czerpać taką wiedzę co jest cenne. Ja mam kilka zdjęć z netu, niestety autorów raczej nie docieknę już, na których kolega @Andrzej Harassek dostrzegł interesujące smaczki taborowe. Z tamtych czasów pamiętam odstawione osobowe, gdzieś na wysokości myjni (już rozebranej doszczętnie, ale mam jej kilka zdjęć w zbiorach). Dla mnie bardzo interesującym do tej pory motywem były wszelakie bocznice kolejowe, po dziś dzień jest kilka torów wewnątrz różnorakich firm, ale ciekaw jestem klimatu właśnie lat wczesnych 90. Bo że Cemet, to wiadomo, działa do dziś, ale różne mniejsze na które wjeżdżało się z okolic toru na Szczytno? Wydaje mi się, że w na jednej z nich widywałem chłodnie białe. Na jednej na pewno węglarki, gdyż był tam skup złomu, i chyba nawet jest do dziś. Pamiętam długie rzędy wagonów osobowych, które były obstawione mniej więcej na wysokości Zielona Górka/Track, zdjęć całości nie mam, ale mam poszczególnych wagonów, fragmentów na których pojawiały się pierwsze graffiti co było sensacja w tamtych czasach. Myślę, że przy bardziej przyjaznej pogodzie przejdę się na Zieloną Górkę zobaczyć jak to wygląda, tam było kilka torów z owymi wagonami, a na samym początku wrak parowozu, ale przypuszczam, że przy modernizacji nie ruszali tego fragmentu tylko bardziej tory szlakowe i generalnie centralna część dworca. Zanim zakończyła się przygoda moja z social media miałem od kolegi mapy PLK nowych układów torowych. Spróbuję to odszukać (znalazłem, mam cała dokumentację, łącznie z geologicznymi badaniami, ale to potrwa zanim znajdę dokładną mapę w setkach plików pdf). Za to ogólny rys tego rejonu na głównej mapie wskazuje, że rozebrano tam wszystkie tory zostawiając tylko: "stanowisko postojowe do awaryjnego odstawianie wagonów kolejowych przewożących towary niebezpieczne"

. Plus taki, że potwierdza się powstanie jednego żeberka nowego od strony Zatorza przy murku oporowym:

Wrzucę też kilka zdjęć z dawnych lat znalezionych w necie (autorów nie ustalę po takim czasie), które myślę, że pobudzą dyskusję.

Tak na marginesie, czy my z kolegą @Stanisław1972 się nie mijamy często w okolicach kolejowych? Ostatnio pojawia się sporo nowych twarzy z aparatami, wnioskując po dacie w nicku kolega nieco starszy jest ode mnie i takowy pan, ubrany na czarno z plecakiem, bodaj w kaszkiecie i z aparatem marki Nikon ostatnio robił zdjęcia bodaj ST44 i SM42, z peronu 4.
Z pozdrowieniami i zapraszam do wspólnego wysiłku celem zebrania kolejowych ciekawostek z Olsztyna i okolic.
Maciek "Magic"

 

[Stanisław1972]

Świetnie, że w końcu mamy ten wątek.

Inaczej się nie dało Twoje pytanie o dawny wiadukt drogowy przesądziło, tak więc jak najbardziej jest to Twoja zasługa

Dla mnie bardzo interesującym do tej pory motywem były wszelakie bocznice kolejowe, po dziś dzień jest kilka torów wewnątrz różnorakich firm, ale ciekaw jestem klimatu właśnie lat wczesnych 90. Bo że Cemet, to wiadomo, działa do dziś, ale różne mniejsze na które wjeżdżało się z okolic toru na Szczytno? Wydaje mi się, że w na jednej z nich widywałem chłodnie białe. Na jednej na pewno węglarki, gdyż był tam skup złomu, i chyba nawet jest do dziś.

Dla mnie też. Np. od ponad trzech lat robię sobie mapkę olsztyńskich bocznic (tak dla zabicia pojawiającej się niekiedy wieczornej nudy). Mapka (na podkładzie mapy Olsztyna) ciągle jest w fazie "roboczym", opornie też "idzie" zdobywanie jakiejkolwiek dokumentacji, starych planów, czy pewnych informacji na temat "co, gdzie, jak i dlaczego", ale sporo czytam (starej literatury na temat Olsztyna), więc powoli posuwam się do przodu. Gromadzę też dokumentację fotograficzną, historyczną i własną ("obskoczyłem" chyba wszystkie miejsca, gdzie funkcjonowały olsztyńskie bocznice), niestety reliktów po nich zazwyczaj brak. Robocza mapka wygląda tak jak poniżej (niestety dopuszczony na Forum rozmiar zamieszczanych zdjęć nie pozwala na "lepszą" prezentację).

Fot. 1. Robocza mapka olsztyńskich bocznic kolejowych.

Rozmiar normalny wygląda jak poniżej. Wagony chłodnie obsługiwały chłodnię miejską, zlokalizowaną obok stacji, zakład złomiarski działa przy ul. Lubelskiej, w zespole bocznic pomiędzy stacją, a ul. Lubelską, gdzie m.in. powstały jedne z pierwszych olszyńskich bocznic (pod koniec XIX w.), do Zakładu Mechanicznego Karla Roenscha, tartaku, składu drewna, składu opału do kotłowni miejskiej itd., po wojnie wybudowano tam np. dzisiejszy KOLSTER (w PRL-u Kolejowe Zakłady Zabezpieczenia Ruchu i Łączności w Olsztynie), który również miał swoją bocznicę, tory bocznic w tym miejscu obsługiwała też "Spółdzielnię Oszczędność" (Spółdzielnia Pracy Skupu Surowców Wtórnych) czy firmę STENA.

Fot. 2. Fragment roboczej mapy olsztyńskich bocznic kolejowych (1).

Zespół bocznic pomiędzy ul. Lubelską, a Żelazną obsługiwał m.in. Olsztyńskie Zakłady Mięsne (rzeźnia miejska, na ich miejscu stoi teraz market), magazyny Przedsiębiorstwa Budownictwa Komunalnego i Centrostal. Jeszcze bardziej rozbudowany był zespół bocznic pomiędzy ul. Żelazną, a Towarową, tam swoje magazyny miało kilka spółdzielni miejskich, UNIMASZ, SOPMASZ, działała tam Centrala Rybna itd. Wszystkie one (jak i Michelin czy istniejąca do dziś bocznica do cementowni (na marginesie są to skromne "resztki" istniejącego tu zespołu bocznic m.in. do gazowni miejskiej, czy Olsztyńskich Zakładów Mechanicznych Przemysłu Terenowego), związane są z budową w latach 50-tych XX w. tzw. pętli trackiej i dzielnicy przemysłowej (głównym jej zakladem był oczywiście Stomil, dziś Michelin). Badanie "olsztyńskich bocznic" (ich przebieg, jakie podmioty obsługiwały, jakimi lokomotywami dysponowały itd.) to duża "frajda" dla każdego interesujacego się historią miasta. Oczywiście najwięcej informacji można zdobyć o tych funkcjonujących do dziś (MPEC, Michelin, Ożarów), bardziej enigmatyczne są (choć ich przebieg jest dobrze znany) Bocznica Wojskowa nr 531 i bocznica Bazy Paliw nr 61 PKN Orlen (dawniej CPN-owska) w Olsztynie Gutkowie. Poniżej rysunek schematyczny bocznicy MPEC-u (Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej) z "mojej roboczej mapy" (na lewo frgm. Michelin-a).

Fot. 3. Fot. Fragment roboczej mapy olsztyńskich bocznic kolejowych (2).

Ciekawe są nieistniejace już bocznice na płn. od Tracka, do stacja elektroenergetycznej „Olsztyn I" (na terenie samej stacji zachowały się fragmenty toru) i prawdopdobnie żwirowni Olsztyńskich Zakładó Eksploatacji Kruszyw i Produkcji Betonów (ich bocznicą w dzielnicy przemysłowej dysponuje obecnie Ożarów). Być może bocznica ta, obsługiwała (też ?) budowę zakładu, obecnego Indykpolu. Ciekawa jest historia np. nieistniejącej już bocznicy na ob. ul. Dragońskiej. Olsztyn miał też zapewne kilka bocznic wybudowanych doraźnie, jedną z nich była odchodząca od obecnego dworca Olsztyn Zach., powstała dla ułatwienia prac podczas budowy koszar wojskowych po drugiej stronie stacji. A propos bocznicy na ul. Dragońskiej, nie wiem czy wiesz Maćku, na jej koncówce (już za istniejącą kiedyś na jej końcu obrotnicą), na fragmencie toru stoi stary wagon kryty. Teren ciekawy, tuż obok położony jest, zamknięty już cmentarz Św. Jakuba (na ktorym stoi najstarszy, znany olsztyński nagrobek - Adolpha Schlimpha, 1813 - 1848, przeniesiony tu z cmentarza Św. Krzyża w centrum, w czasach jego likwidacji pod budowę obecnego ratusza). Bocznica obsługiwała przed wojną przede wszystkim wojsko, w tym Proviant Amt (biuro zaopatrzenia), a po wojnie magazyny kilku firm (w tym kolejowej służby drogowej) zlokalizowanych, w dziś już zabytkowych, budynkach koszarów dragonów (Reiter Kaserne).

Fot. 4. Relikty bocznicy na obecnej ul. Dragonów (1). Mniej więcej w miejscu "porzuconego" czerwonego auta dostawczego była kiedyś obrotnica. Za widocznym po prawej budyneczkiem z czerwonej cegły, z dwoma małymi okienkami, stoi obecnie stary wagon towarowy.

Fot. 5. Relikty bocznicy na obecnej ul. Dragonów (2). Wagon ustawiony na fragmencie toru, z bardzo dużym prawdodpobnieństwem pochodzącego z bocznicy. Wagon pełnił kiedyś rolę zapewne magazynu. Jedyne dostrzegalne napisy znajdują sie na drzwiach (fotografia niżej).

Fot. 6. Relikty bocznicy na obecnej ul. Dragonów (3). Kawałek szyny. Główka została odsłonięta przez ulewne deszcze w 2022 r. Prawdopdobnie w ziemi znajdują się znacznie dłuższe fragmenty torowiska.

Tak na marginesie, czy my z kolegą @Stanisław1972 się nie mijamy często w okolicach kolejowych? Ostatnio pojawia się sporo nowych twarzy z aparatami, wnioskując po dacie w nicku kolega nieco starszy jest ode mnie i takowy pan, ubrany na czarno z plecakiem, bodaj w kaszkiecie i z aparatem marki Nikon ostatnio robił zdjęcia bodaj ST44 i SM42, z peronu 4.

Nieee to nie ja . Po pierwsze nie mam Nikona (mam tylko idiotmaszynę Sony, choć z obektywem 1 cm., nie znam się na fotografii, a to mi w zupełności wystarcza do dokumentowania tego, czym się interesuję). Po drugie nigdy nie chodzę w kaszkiecie (zimą ) i z plecakiem, choć na czarno zdarza się. Po trzecie jesetm facetem z brzuszkiem (brzuuuuchem, jakby to powiedziała moja kochana żona ), a jak nie ogolę się przez parę dni, to moje kochanie mówi, że wyglądam jak "stary dziad", choć jak ma lepsze dni, zamienia "dziada" na "dziadka" . Kto wie, może będzie keidyś okazja spotkać się w Olsztynie na stacji.

 

[Stanisław1972]

W trakcie prac przy wiadukcie kolejowym przy dworcu Olsztyn Główny, odsłonięto fragment starego wiaduktu. Już kiedyś wrzucałem chyba, ale 2 stronę, która niestety teraz już jest wsparta murem oporowym i kładą tam tory, niemniej strona od Ronda Bema wygląda tak jak na foto. I tu pytanie do kolegi @Stanisław1972 odnośnie tego wiaduktu. Sposób usytuowania wskazuje , jakoby szedł równolegle do linii torów, a nie je przecinał. Czy dysponuje kolega jakimiś starymi zdjęciami tego obiektu? Sprawa o tyle ciekawa, że cegły użyte w jego budowie, są w zasadzie nienaruszone. Spoiny tak samo, podczas gdy wiadukt ceglany przy dworcu Olsztyn Zachodni (ten nowszy) remontowano już X razy bo w kółko się sypie. Może istnieją jakieś mapy z tamtego okresu jak to wyglądało?

Wiadukt nie szedł równolegle do linii torów, ale przecinał je po kątem prostym. Widoczny łuk jest pozostałością wnęk jakie były w kamiennych przyczółkach wiaduktu. Po stronie której fotografię zamieściłeś, przyczółek znajdował się tuż obok rampy wojskowej, rozebranej w trakcie obecnych prac na stacji. Co do planów stacji, gdzie widać położenie starego wiaduktu, poniżej zamieszczę dwa z nich, chyba najbardziej "obrazowe".

Fot. 1. Fragment planu stacji Olsztyn (Allenstein) z 1895. Budowę wiaduktu wymusiła rozbudowa stacji. Ukończono go w 1887 r. Jego budowa spowodowała likwidację dwóch przejazdów w jednym poziomie z torami, w zachodniej części stacji (znajdował się on obok obecnej nastawni "grzybka" OLA, nomen omen ma być ona wyburzona, kiedy oddany zostanie nowy budynek przy PKP Cargo, za placem PKS) oraz we wschodniej części (gdzieś na wysokości zburzonej rok temu nastawni OL1, choć spotkałem się też z informacjami, że ten drugi przejazd zlikwidowano jakiś czas później, w czasach budowy dużej parowozowni prostokątnej w 1888 r.). Wiadukt miał solidną budowę (żelazną o konstrukcji kratowej), 40 m. rozpiętości. Na poniższym planie nie ma jeszcze placu (obecnie Bema), ani olsztyńskiego młyna, zbudowanego w latach 20-tych.

Fot. 2. Fragment planu stacji Olsztyn Gł. z 1974 na podkładzie z 1965. Chyba najlepiej obrazujący położenie starego wiaduktu w stosunku do nowego. Oba obiekty są na planie. Nowy, betonowy wiadukt oddano w 1963 r., jednocześnie zamykając stary, żelazny. Nie spełniał on już wymogów dla wzrastającego ruchu pojazdów kołowych, m.in. przez swoją szerokość oraz nawierzchnię jezdni, która była zbudowana z drewnianych beli. Stary wiadukt rozebrano rok później, w 1964, przy czym, wg relacji m.in. "zasypano ziemią pieczary" będące w kamiennych przyczółkach (zapewne chodzi o wnęki o których napisałem wyżej)[ Relacja zawarta np. w książce "Dzieje olsztyńskich ulic", Stanisława Piechockiego, wyd. II Olsztyn 2002, na marginesie autor napisał świetną książkę "Czyściec zwany Kortau", opisująca mroczną historię Kortowa, gdzie przed wojną zlokalizowany był zakład psychiatryczny, uwzględniającą wydarzenia z II w. św., masowych mordów dokonanych przez Niemców jak i czerwonoarmistów, odkrywanych m.in. podczas budowy miasteczka akademickiego (zbiorowe mogiły)].

Co do zdjęć starego, żelaznego wiaduktu jest ich jak "na lekarstwo". Poniżej kilka z nich.

Fot. 3. Olsztyn - stary wiadukt żelazny nad torami obok dworca głównego, ok. 1961 - Fot. M. Puzewicz, zbiory A. Puzewicz. Widok ze skweru na placu Bema.

Fot. 4. Olsztyn - stary wiadukt żelazny nad torami obok dworca głównego, ok. 1961 - Fot. M. Puzewicz, zbiory A. Puzewicz. Widok z torowiska, chyba najlepiej prezentujący wygląd wiaduktu. Widać 10 kratownicowych "segmentów", w tym dwa środkowe, wzmocnione "zastrzałami" w formie "X", oraz po cztery skrajne, tylko z pojedynczymi, ukośnymi "zastrzałami" w formie "/" (z górą skierowaną w kierunku końców wiaduktu). Po lewej stronie wiaduktu widać starą wieże wodną, po prawej, olsztyński młyn (oba obiekty istnieją do dziś).

Fot. 5. Olsztyn - stary wiadukt żelazny nad torami obok dworca głównego, lata 50-te XX w. Ciekawy widok z wiaduktu w kierunku stacji. Po wyglądzie "zastrzałów segmentów" można ocenić, że fotografia została zrobiona z czwartego segmentu, licząc od południa.

Fot. 6. Olsztyn - stary wiadukt żelazny nad torami obok dworca głównego - Archiwum Józefa Burniewicza. Ciekawe ujęcia zrobione podczas wjazdu na wiadukt od strony południowej. Dobrze widać konstrukcję góry wiaduktu.

Fot. 7. Olsztyn - wiadukt drogowy obok dworca głównego - analiza. Na koniec mała "zabawa", analiza gdzie mniej więcej znajdował się wjazd na wiadukt od strony południowej, dokonana na podstawie porównania obecnego widoku ulicznego z Google Maps, z historyczną fotografią na której dobrze widać elewację, dół wykusza i okna kamienicy uchwyconej na kolorowym zdjęciu.

Również pozdrawiam.

 

[Andrzej Harassek]

Robocza mapka wygląda tak jak poniżej (niestety dopuszczony na Forum rozmiar zamieszczanych zdjęć nie pozwala na "lepszą" prezentację).

No bez przesady. Nie podam z pamięci dokładnych parametrów, bo to się zmienia, ale obrazki co najmniej 1600 x 1200, wielkości ok. 1-1,5 MB wchodzą bez problemu. Ta mapka ma raptem 670 x 630 pikseli i 135 kB, więc dużo poniżej limitu forum, poza tym jakby wyciąć samą główną mapę, a te dodatkowe mapki zamieścić osobno, to mapa byłaby znacznie bardziej czytelna.

 

[Stanisław1972]

No bez przesady. Nie podam z pamięci dokładnych parametrów, bo to się zmienia, ale obrazki co najmniej 1600 x 1200, wielkości ok. 1-1,5 MB wchodzą bez problemu. Ta mapka ma raptem 670 x 630 pikseli i 135 kB, więc dużo poniżej limitu forum, poza tym jakby wyciąć samą główną mapę, a te dodatkowe mapki zamieścić osobno, to mapa byłaby znacznie bardziej czytelna.

Ta mapka (którą zamieściłem i gdzie praktycznie nic nie widać) jest tylko zdjęciem oryginału, który ma 5316 x 5010 pikseli i 13,9 MB
Na fot. 2 i 3, jest rozmiar oryginalny grafiki (mapka jest tworzona w Paint-cie), ale tylko niewielkich fragmentów, wyciętych z oryginalnej mapki (kto ma dobry wzrok łatwo wyłapie jakie to są fragmenty z całości, zaprezentowanej na fot. 1).

 

[Andrzej Harassek]

jest tylko zdjęciem oryginału, który ma 5316 x 5010 pikseli i 13,9 MB

Nie bardzo rozumiem określenie "zdjęcie oryginału, który ma 5316 x 5010 pikseli i 13,9 MB". Czy to jest zdjęcie ekranu? Jeżeli kolega @Stanisław1972 ma ten oryginalny plik, to można go zmniejszyć do rozmiaru ok. 1500 x 1500 i ew. trochę skompresować, jeżeli wielkość pliku będzie ciągle przekraczała 2 MB - efekt na pewno będzie lepszy.

 

[Stanisław1972]

Nie bardzo rozumiem określenie "zdjęcie oryginału, który ma 5316 x 5010 pikseli i 13,9 MB". Czy to jest zdjęcie ekranu? Jeżeli kolega @Stanisław1972 ma ten oryginalny plik, to można go zmniejszyć do rozmiaru ok. 1500 x 1500 i ew. trochę skompresować, jeżeli wielkość pliku będzie ciągle przekraczała 2 MB - efekt na pewno będzie lepszy.

Tak to jest zdjęcie (print screen) ekranu. Oryginalny plik mam, bo jestem jego autorem i ciągle nad nim "pracuję" Pewnie nigdy go nie skończę, ale jest to forma bardziej zabawy, która służy mi do podsumowywania tego co wiem o olsztyńskich bocznicach (brak na niej m.in. dat budowy / likwidacji bocznic, chronologicznych nazw poszczególnych użytkowników itd., które w jakiejś tam mierze "tkwią" w notatkach jakie sporządzam od lat, a które mają być - docelowo - umieszczone na mapce). Po za tym, chodzi głównie o piksele.

Poniżej zamieszczam "wycięte" z orginalnej mapki roboczej, sporządzone przeze mnie schematyczne rysunki z opisem olsztyńskich bocznicy Michelin Polska i MPEC-u. Ich rozmiary (w pikselach) ledwo mieszczą się w dopuszczonej na Forum normie . Nie mam żadnych zastrzeżeń do tego rozmiaru, wspomniałem o nim tylko z powodu tego, że po prostu oryginalnego pliku nie mogłem zamieścić. Zresztą, to tylko wersja robocza, myślę, że niepotrzebnie wspomniałem o tej mapce, ale jakoś tak Kolega Maciek "natknął" mnie, pisząc o bocznicach, temu chciałem napisać parę słów na ten temat.

Tym sposobem, zamykam temat mapki

 

[Magic]

Znakomicie, że temat istnieje Wprawdzie napisałem wcześniej, że od strony Zatorza murek oporowy zasłonił fragment starego wiaduktu, ale myliłem się, nawet z rana dziś zrobiłem na szybko foto telefonem tej strony, murek oporowy zaczyna się ciut obok, a element konstrukcji starego wiaduktu jest widoczny. Prezentuje się to następująco:

Co do bocznic to posiadam kompletna dokumentacje PLK sprzed przebudowy dworca i układu torowego.
Czerwone to nowe linie, zielone do likwidacji(aktualnie już po), szare to stan istniejący, nie wszystko widać, ale jakiś pogląd daje.
Mam gdzieś lepsze mapy, ale to jest 100 ponad plików pdf i nie wie m w którym są wyraźne rysunki.

Po za tym zaciekawiła mnie kwestia tego starego wiaduktu, a za zdjęcia serdecznie dziękuje, genialne materiały.
Fot 4. to najprawdopodobniej istniejący do dziś budynek na tyłach komendy policji, nie liczyłem tych okien, ale wygląda niemal identycznie ich układ, jutro jak będę w okolicy policzę. Perspektywa wygląda trochę inaczej ale co się dziwić jak wiadukt był mniejszy i bliżej.
Na tymże foto po lewej stoją kamienice, ciekawi mnie czy to te kamienice które do dziś stoją od wewnętrznej strony drogi czy też był rząd kamienic ulokowanych jeszcze bliżej torów gdzie teraz jest kawałek chodnika i skarpa w stronę torów? Ale to chyba za mało miejsca, choć na tym foto można odnieść wrażenie jakoby te kamienice stały tuż przy torach. I w jednej linii do wieży ciśnień, nie wiem, ale takie odnoszę wrażenie. wprawdzie ten budynek z czerwonej cegły ma parter i 2 pietra, ale ma też taką jakby przybudówkę z 2 oknami centralnie na środku budynku, pomijam fakt że powinien stać pod kątem, a nie równolegle niemal do torów, Na fot 4. w tym budynku jest dodatkowa linia małych okienek na całej długości ponad 2 piętrem. A i patrząc od strony Pl. Bema na starych zdjęciach stoi tam jakiś wyższy budynek zaraz przy wyjeździe z mostu po lewej.
Teraz sprawa wagonika.
W którym to miejscu dokładnie jest? Z chęcią się tam wybiorę obejrzeć okaz z bliska, generalnie przejdę się po tych koszarach. Jako, że byłem w wojskowym przedszkolu zabierali nas w tamte rejony na wycieczkę, mniej więcej naprzeciw cmentarza była piekarnia gdzie obserwowaliśmy produkcję chleba, czerwony budynek, takich rzeczy nie zapomina się jak dostaliśmy potem chleb prosto z pieca.
Jak kolega @Stanisław1972 potrzebuje pomocy z przygotowaniem plików do publikacji to zapraszam do mnie. Poradzimy sobie z tym żeby były czytelne.
No i czekam i będę starał się wrzucać ciekawostki które uda mi się odszukać coś interesującego.
A i ciekawa jest co będzie z tym stanowiskiem strzeleckim zdjętym z peronu 2 starego dworca. O ile ten przy starej nastawni wciąż jest, nie mam pojęcia zo zrobili z tym peronowym, ale wątpię jakoś aby wrócił na swoje miejsce.
Inna sprawa, ze metalowe podpory wiat peronowych sporo pokaleczyli w trakcie transportu i ustawiania, we wielu miejscach są odrapane z szarej farby i generalnie pojawiają się ogniska rdzy. No mam nadzieję, że docelowo pomalują je jeszcze raz.
Z pozdrowieniami.
Maciek "Magic"

 

[Stanisław1972]

Co do bocznic to posiadam kompletna dokumentacje PLK sprzed przebudowy dworca i układu torowego.

Patrząc na zdjęcie planu torowiska jakie zamieściłeś to chyba też ją mam. Była swego czasu dostępna na stronie internetowej PKP PLK - jakieś 3 lata temu. Nie wiem czy jeszcze jest, bo kilka miesięcy temu na stronie zaszły jakieś zmiany z możliwością dostępu do wszelkich dokumentacji przetargowych. Czy napisałeś o dokumentacji zatytułowanej "Budowa i przebudowa stacji Olsztyn Główny wraz z budową dworca Olsztyn Główny" ? Zamieszczona w niej mapka przedstawia stan torowisk z września 2020. Bocznice (ale te tylko blisko stacji i pomiędzy stacją i ul. Towarową) naniesione są już bez torów rozebranych i zachowanych reliktów. Np. zespół bocznic pomiędzy ul. Żelazną i Towarową przedstawiony jest jedynie w postaci początkowego "kikuta".

Po za tym zaciekawiła mnie kwestia tego starego wiaduktu, a za zdjęcia serdecznie dziękuje, genialne materiały. Fot 4. to najprawdopodobniej istniejący do dziś budynek na tyłach komendy policji, nie liczyłem tych okien, ale wygląda niemal identycznie ich układ, jutro jak będę w okolicy policzę. Perspektywa wygląda trochę inaczej ale co się dziwić jak wiadukt był mniejszy i bliżej.
Na tymże foto po lewej stoją kamienice, ciekawi mnie czy to te kamienice które do dziś stoją od wewnętrznej strony drogi czy też był rząd kamienic ulokowanych jeszcze bliżej torów gdzie teraz jest kawałek chodnika i skarpa w stronę torów? Ale to chyba za mało miejsca, choć na tym foto można odnieść wrażenie jakoby te kamienice stały tuż przy torach. I w jednej linii do wieży ciśnień, nie wiem, ale takie odnoszę wrażenie. wprawdzie ten budynek z czerwonej cegły ma parter i 2 pietra, ale ma też taką jakby przybudówkę z 2 oknami centralnie na środku budynku, pomijam fakt że powinien stać pod kątem, a nie równolegle niemal do torów, Na fot 4. w tym budynku jest dodatkowa linia małych okienek na całej długości ponad 2 piętrem. A i patrząc od strony Pl. Bema na starych zdjęciach stoi tam jakiś wyższy budynek zaraz przy wyjeździe z mostu po lewej.

Tak jak piszesz, widoczny na fot. 4 budynek na skarpie po prawej, to prawdopodobnie istniejący do dziś obiekt (pasuje choćby kształt okien, wysokość itp, ale też ich nie liczyłem ), stojący za budynkiem Komendy Miejskiej Policji (nie wiem czy wiesz, że pierwotnie - w czasach KPEV - budynek ten był siedzibą zarządu kolei). Dwie kamienice po lewej już nie istnieją (pozostał po nich pusty plac). Stały zaraz za drogą, ktora położona jest przy torowisku. Na fot. 4 widać też elewację boczną i spadzisty dach do dziś zachowanej kamienicy, stojącej pod ukosem w stosunku do tych wyburzonych.

Poniżej mała analiza tego o czym napisałem. Żółty krzyżyk wskazuje miejsce gdzie stał fotograf.

Co do budynku widocznego w tle, po lewej, za wiaduktem (patrząc od strony placu Bema), to tam po 1945 zachowanych było kilka / kilkanaście najstarszych kamienic obecnej ul. Limanowskiego (wybudowanych w latach 90-tych XIX w.), ale wszystkie zostały wyburzone. Ciągnęły się aż do ul. Niedziałkowskiego, teraz są tam powojenne budynki 4- i 3-piętrowe (widoczne w linku poniżej)

https://www.google.pl/maps/@53.7852...e0!5s20120901T000000!7i13312!8i6656?entry=ttu

Teraz sprawa wagonika. W którym to miejscu dokładnie jest? Z chęcią się tam wybiorę obejrzeć okaz z bliska, generalnie przejdę się po tych koszarach. Jako, że byłem w wojskowym przedszkolu zabierali nas w tamte rejony na wycieczkę, mniej więcej naprzeciw cmentarza była piekarnia gdzie obserwowaliśmy produkcję chleba, czerwony budynek, takich rzeczy nie zapomina się jak dostaliśmy potem chleb prosto z pieca.

Od strony wiaduktu leżącego przy cmentarzu trzeba pójść ul. Dragonów i idąc ciągle prosto wejść na drogę gruntową, pomiędzy budynkami dawnych koszar (po lewej, na widoku w linku niżej) i terenu do dziś należącego do wojska (po prawej, ukryty za ogrodzeniem, tam był kiedyś niemiecki Proviant Amt).

https://www.google.pl/maps/@53.7839...7Do66eXtVsaM-8_Q!2e0!7i16384!8i8192?entry=ttu

Na samym końcu drogi była obrotnica, tam też (za budyneczkiem o którym pisałem w opisie zdjęcia bocznicy) znajduje się wagon. Niestety stoi za płotem, na ogrodzonym terenie. Działa tam jakaś firma (na poniższym widoku satelitarnym nosi nazwę JARYS - Salon sprzedaży) więc wejść tak po prostu nie można. Wagon jednak bardzo dobrze widać bo stoi blisko płotu.

https://www.google.pl/maps/@53.7838892,20.4782344,587m/data=!3m1!1e3?entry=ttu

Poniżej, na szybkiego zrobiona analiza przebiegu bocznicy, która kiedyś istniała na obecnej ul. Dragonów. Zaznaczyłem też gdzie stoi wagon (chyba, że już go nie ma - rok temu jeszcze był ).

Tak jak pisałem, generalnie teren bardzo ciekawy pod względem historii Olsztyna. W pobliżu była np zajezdnia tramwajowa (ta z czasów niemieckich), wyposażona w cztery bramy wjazdowe, z warsztatem naprawczym, przy nich była stacja transformatorowo-rozdzielcza (prąd przesyłano z elektrowni wodnej w Lesie Miejskim, doprowadzany był linią wysokiego napięcia o długości 4, 7 km. biegnącą wzdłuż rzeki Łyny) czy stara rzeźnia miejska, część budynków stoi do dziś.

 

[Magic]

No więc wracamy do tematu. Byłem dziś na Głównym i specjalnie szedłem przy torach, a na tyłach Policji. Budyneczek o którym dyskutowaliśmy to na 100% ten ze zdjęcia, 6 poziomych okien, bardziej na prawo jest nieco inny z 2 oknami, ale okna maja inne proporcje i tego już raczej nie ustalimy czy stał tam w chwili robienia zdjęcia. Tych kamienic których brakuje niezwykle szkoda, musiało to wspaniale wyglądać bo był cały szereg, te dwie, te co się ostały i jeszcze 3 chyba najwyższa przy wylocie ze starego mostu na Zatorze.
Jak nie będą tam parkowały auta to w któryś weekend zrobię tym budyneczkom parę fotek. Dziś poza zdjęciami kolejowymi, czyli "Magia kolei w/g..."
Zrobiłem mały rekonesans w stronę bocznic. Na razie niewiele, ale jest tam (zaznaczony) koziołek na którym widać kawałek cechy.

Ten fragment zapewne nie był całą cechą, ja tam widzę HK 73, niewiele dalej kończyła się szyna. W sumie nie zrobiłem zdjęcia z bliska tego koziołka. Ale wrócę tam bo i tak jestem tam codziennie. W stronę koziołka widok był taki:

Natomiast od strony koziołka w stronę składu opału widok mamy następujący (musze wejść tam głębiej, dzisiaj taki ogólny rekonesans).

I z tego mniej więcej samego miejsca w drugą stronę gdzie mieści się jakaś firma z AGD:

O dziwo, ja miłośnik kotów, gdy tylko mam okazję to muszę pogłaskać jak zobaczę w terenie, a tymczasem tego czarnego na oknie dostrzegłem dopiero na foto w domu Taki przejęty byłem swoją rolą dokumentalisty, haha?
A tutaj mamy rozjazd który prowadzi do ogrodzonego terenu gdzie stoją stare wagony, plus maszyny odśnieżne. Na mapce zaznaczony jest blaszany hangar, jednak nie mam pojęcia co w nim jest, tor wchodzi do środka, drzwi blaszane wyglądały jakby ktoś się z tą blachą siłował. To następnym razem się zobaczy co to takiego. Tych starych wagonów drewnianych fotki kiedyś robiłem i wrzucałem na forum ale jak będzie okazja zrobi się nowe. Będą pasowały do wątku, a może i ktoś rozpozna typy wagonów.

Jak na foto widać po prawej jest składzik nowych, drewnianych podkładów, dalej jest trochę szyn zdjętych w trakcie prac pewnie z tej bocznicy tylko z torów wjazdowych na nią. Dwie cechy które mi nic w sumie nie mówią. Słabo widoczne bo jednak chusteczka higieniczna moczona w kałuży to słabe narzędzie do uwypuklania cech. Pierwsza cecha na torze tej bocznicy:

I kolejna cecha ze sterty szyn które leżały na torze bocznicy:

I z dnia dzisiejszego to w zasadzie tyle, dzień po dniu będziemy dokumentować te rejony, jak to było w książce Niziurskiego, "Sposób na Alcybiadesa" będziemy "dociekać historycznej prawdy" (czy jakoś tak)
Z pozdrowieniami.
Maciek "Magic"
PS. Info dla zainteresowanych, w szczególności @Stanisław1972, w pubie "Beczka" przy ul. Starej Warszawskiej powinna wisieć mapa Olsztyna z lat baaardzo dawnych, ja dawno tam nie byłem, mimo, że mieszkam rzut beretem obok, na tej mapie były układy torowe i jeśli dobrze pamiętam zamiast ogrodów działkowych które mam za balkonem było jezioro, bo faktycznie ono było tutaj kiedyś, ale zmieniło się w bagna i z biegiem czasu pokrywa tego wszystkiego zrobiła się taka gruba, że normalnie powstały ogródki działkowe. Sąsiad jak jeszcze żył, mierzył głębokość tego szlamu w rowach, i na mniej więcej środku jeziora jego ciężarek na linie na 7 metrów w muł poszedł. Też ciekawa historia, bo gdyby jezioro jeszcze było to miałbym dom nad jeziorem

 

[Stanisław1972]

Na szybkiego:

HK 73 - Huta Kościuszko 1973 r. (zapewne za dwucyfrową końcówką roku jest miesiąc produkcji, cechowany cyfrą rzymską, a dalej typ szyny (niemal na 99 % S49)
CCNM 44 - francuska szyna koncernu Compagnie des Forges de Châtillon - Commentry et Neuves-Maisons, zrzeszającego kopalnie i huty we francuskich miejscowości Châtillon-sur-Seine (Burgundia), Commentry (Owernia) oraz Neuves-Maisons (Lotaryngia), Szyna wyprodukowana dla kolei III Rzeszy w 1944 r. (kiedy huty w Commentry i Neuves-Maisons - w obu walcowano szyny identycznie cechowane symbolem CCNM - były pod okupacją niemiecką, czyli zapewne w I połowie 1944, później to było lądowanie Aliantów w Normandii i wyzwalanie Francji).
A VIII 85 S49 - szyna z czasów ZSRR, huta Azowstal (niestety w trakcie wojny na Ukrainie zakłady zostały częściowo zniszczone przez Rosjan), wyprodukowana w sierpniu 1985 r., typu S49

 

[Magic]

Zainspirowany swoimi poszukiwaniami w wątku o kolejach wąskotorowych (Gogolin) FORUM, postanowiłem wrócić do wątku o regionie. Z racji tego, że znalazłem piękne mapy Gogolina, to i muszą być mapy Olsztyna. I owszem, na jerkies stronie niemieckiej WWW zobaczyłem artykuł o modelarstwie w Olsztynie. Jest stała wystawa w Muzeum Nowoczesności administrowanym przez Miejski Ośrodek Kultury. W zasobach tego obiektu jest stara mapa sieci kolejowej okolic dworca głównego. Pozwoliłem sobie zrobić screena. Mapa wygląda znakomicie, i ma chyba wszystkie bocznice. Trzeba będzie się wybrać. Na ostatnim foto widzimy samego Leszka Lewińskiego oraz Sebastiana Marszała, obu nie udało mi się nigdy poznać ale z tego co się orientuję Sebastian był inicjatorem izby pamięci czy jakiegoś małego muzeum we wieży ciśnień na dworcu głównym. Kolega @Stanisław1972 odwiedził może któreś z tych miejsc?
Pozwolę sobie wrzucić w nasz wątek. Oj, chciałoby się mieć taką mapę na ścianie
Z pozdrowieniami.
Maciek "Magic"

 

[Andrzej Harassek]

Na ostatnim foto widzimy samego Leszka Lewińskiego

Na żadnym z tych zdjęć nie widzę Leszka Lewińskiego, którego znam osobiście.

 

[Magic]

@Andrzej Harassek nie znam niemieckiego, ale nazwiska pod ostatnim zdjęciem wziąłem za opis (bez tłumaczenia). Zresztą mniejsza, tematem jest ta piękna mapa Ciekawe, w której publikacji ona się ukazała pierwotnie? Wygląda naprawdę świetnie, obie parowozownie, plus te wszystkie bocznice. Ciekawe czy to jakaś stara mapa z naniesionymi bardziej współcześnie poprawkami? I nad sekcją towarową stoi jakaś budka, pewnie dawniej strażnica, a potem SOK, jak ja chodziłem tam w latach 90 aby poskakać po setkach wraków wagonów, wchodziliśmy przez płot, przez krzaki, ale nie przypominam tam sobie, żadnej budki. Posterunek SOK był wtedy na zakręcie Zientary-Malewskiej, gdzie stacjonowało trochę wraków, lub czekających na naprawę wagonów PKP, osobowych, a w późniejszych czasach EN57. Niezwykle interesująca mapa.

 

[Andrzej Harassek]

nazwiska pod ostatnim zdjęciem wziąłem za opis

Niestety, nie. Opis każdego zdjęcia pojawia się w osobnym okienku z chwilą najechania kursorem na zdjęcie.

 

[Magic]

W takim razie pozostaje wystosować przeprosiny do P. Leszka Lewińskiego za wprowadzenie zamieszania w poście wokół jego osoby.

 

[Hoart]

Zdjęcia z fb, autor nieznany.

Wg mnie to 1945 rok.