Mam pytanie do miłośników serii EU07. Pytanie dotyczy lokomotyw typ 4E - od 001 - do 244 (4Ea). Wiadomym jest, że na przełomie lat 80 i 90 dokonano zmian polegających na malowaniu czoła lokomotywy na żółto z zachowaniem listew ozdobnych. Później pod koniec lat 90 likwidowano listwy malując dwa żółte pasy. Jednak interesuje mnie sprawa oznaczenia lokomotyw. Otóż na zdjęciach dostępnych w necie część lokomotyw ma bezpośrednio zamocowane oznaczenia PKP i nr serii wraz z numerem inwentarzowym, jednak część ma te oznaczenia zamocowane pośrednio tak jak w typie 303E. Kiedy nastąpiła zmiana sposobu mocowania oznaczeń? Czy to było z chwilą likwidacji listew ozdobnych?
Myślę, że trzeba trochę rozszerzyć i doprecyzować zagadnienia, które poruszyłeś.
Kiedy wprowadzono żółte czoła, proszę zapoznaj się z wpisem popełnionym przeze mnie w marcu 2019
#1.454. Co do kwestii zasadniczej, tak jak już napisał
Engineer, nie można łączyć pojawienia się tabliczek na bokach pudła na 4E (na których umieszczano numer lokomotywy i logo PKP), ze zdejmowaniem listew ozdobnych.
Listwy aluminiowe zaczęto zdejmować od ok. 1990 r. z przyczyn technicznych (ulegały uszkodzeniom, korozji) i ekonomicznych (po 1989 nie produkowano nowych listew, co w czasach PRL prawdopodobnie miało miejsce, korzystano z listew odzyskanych, jeżeli ich stan techniczny kwalifikował je do dalszego użycia, pozyskiwanych z wycofywanych i złomowanych egzemplarzy EU07). Natomiast tabliczki zaczęto montować początkowo tylko na wybranych, pojedynczych egzemplarzach 4E w II połowie lat 90-tych, na nieco większej już liczbie dopiero w XXI w., a ich pojawienie się ma zabezpieczyć poszycie pudła przed korozją, która w większym stopniu ujawnia się w miejscach przytwierdzenia oraz stykania się powierzchni liter i cyfr, bezpośrednio z pudłem (spotkałem się z takimi informacjami).
Proszę zapoznać się z poniższym pismem Dyrekcji Generalnej PKP z 18 października 1990 r., mówiącym o listwach ozdobnych na EU06/EU07 i EP08.
Dość szybko PKP doprecyzowały swoje pismo, wydając wytyczne, że w miejscu listew, powinny być malowane pasy, lakierem koloru srebrnego, o szerokości odpowiadającej zdjętym listwom ozdobnym. Stąd na początku lat 90-tych pojawiły się EU07 4E mające srebrne pasy.
Przykłady "siódemek" ze srebrnymi pasami poniżej:
EU07-87 http://jareks.zonk.pl/pekape/pix03/pkpj0573.jpg (jak widać, srebrne pasy spotykano jeszcze w II połowie lat 90-tych)
EU07-228 https://forum.modelarstwo.info/attachments/eu07_228_ep09_025_kr_g%C5%82_-1984-jpg.204281/ (przykład z początku lat 90-tych)
EU07-537 https://sentymentalny.com/wp-content/gallery/8-3-1-nowa/warszawa_olszynka_17_08_06_1992.jpg (ciekawostka, srebrne pasy na 303E, a właściwie przebudowanym na EU07 członie ET41)
Nie wszystkie ZNTK malowały jednak pasy. ZNLE Gliwice aż do początku XXI w. i prawdopodobnie, ale tylko na początku lat 90-tych, także ZNTK Lubań, pojedyncze egzemplarze 4E przemalowywały w schemat przypominający malowanie fabryczne + żółte czoło, lokomotyw typu 303E. Poniżej przykłady takiego malowania:
EU07-028 http://www.wgk.cal.pl/data/media/91/EU07-028a.jpg
EU07-132 https://swr.podkarpackakolej.net/eloki/img/eu07-132-5.jpg
EU07-143 http://rail.phototrans.eu/images/photos/big/28/38024.jpg (schemat "gliwicki", zastosowany w 2003 na 4E przemalowanej na terenie lokomotywowni Łódź Olechów).
Trochę więcej o tym schemacie na 4E można przeczytać we wpisie jaki zamieściłem w kwietniu 2020
#1.559
Po krótkim okresie malowania bocznych pasów na kolor srebrny (1990/1991 – ok. 1993/1994), dość szybko dopasowano ich kolorystykę do żółtych czół, malując je na ten sam kolor. Dokładnie nie wiem kiedy to nastąpiło, ale już w 1994 (1993) widoczne były 4E z żółtymi pasami, po ZNTK Oleśnica. Zakład ten zaczął również malować na żółto czołowe i boczne numery lokomotywy oraz nazwę PKP. Normą wręcz w ZNTK Oleśnica stało się także malowanie na żółto stopni na czołach i poręczy przy drzwiach. ZNTK w Lubaniu Śląskim i od 2001 ZNTK Poznań oraz ZNTK Nowy Sącz (dopiero w tym roku zakłady te, dotychczas typowo „spalinowe”, wygrały przetargi na naprawę lokomotyw elektrycznych, powodem był m.in. upadek rok wcześniej ZNTK Lubań) również malowały żółte pasy, ale np. numery czołowe i boczne lokomotyw na biało, a poręcze także na „swój” sposób, Lubań na żółto, Poznań na zielono, a Nowy Sącz na ciemnożółto. Oczywiście we wszystkich zakładach można było też spotkać odstępstwa od „schematów”, kiedy pojedyncze lokomotywy wyjeżdżały z odmienną malaturą opisywanych elementów.
Natomiast ZNLE Gliwice w latach 90-tych, tak jak już wspomniałem wyżej, malowały „siódemki” typu 4E swoim schematem, nawiązującym do 303E, a na przełomie wieków, dołączył do nich także schemat z trzema pasami, ale co ciekawe bez ozdobnych pasów malowanych przez inne zakłady na żółto (choć i w Gliwicach zdarzały się wyjątki, np. EU07-237 i 244 dostały żółte pasy). Przykłady takiego malowania poniżej:
EU07-034 http://www.dawidfratczak.pl/galeria/090/090-31.jpg
EU07-036 http://www.dawidfratczak.pl/galeria/pkp/elektr/eu07/eu07-036_2.jpg
EU07-050 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/45356.jpg
EU07-069 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/13475.jpg
EU07-161 http://www.dawidfratczak.pl/galeria/325/325-17.jpg
EU07-172 http://rail.phototrans.eu/images/photos/big/40/1742.jpg
Interesujące jest to, że taki schemat dostała także EU07 typu 303E, jak dobrze kojarzę była też chyba jeszcze jedna 303E tak pomalowana, ale generalnie był to bardzo rzadki schemat malowania na 303E z żółtymi czołami, częściej spotykano go na zaprezentowanych wyżej 4E.
EP07-344 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/12467.jpg
Kontynuując temat, tym razem tabliczek na 4E, z dostępnych informacji wynika, że na pewno pojawiły się one już w II połowie lat 90-tych (a może pojedyncze egzemplarze dostały je jeszcze wcześniej
). Poniżej fotografie (obie z 1998) EU07 z tabliczkami na bokach pudła.
EU07-230 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/62280.jpg (po ZNTK Lubań, NR 1998, białe litery i cyfry)
EU07-241 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/62407.jpg (po ZNTK Oleśnica, NR 1997, żółte litery i cyfry)
Na zakończenie, nieco odbiegając od pytania (ale skoro jesteśmy przy tabliczkach EU07 ), chciałbym wspomnieć pana Igora Przybylskiego. Artystę-plastyka, i miłośnika kolei, który w swojej pracy dyplomowej podjął się nadania indywidualnych cech EU07 z warszawskiego zakładu taboru. Pomalował on tabliczki lokomotyw na jasny (biały, seledynowy) kolor, a litery i cyfry w różne ciemniejsze barwy, o różnych odcieniach, nadając każdej lokomotywie indywidualny charakter. Długofalowy projekt malarski"Lokomotywy 2001" (do którego artysta przekonał PKP Cargo) realizowany był w latach 2001-2003. Dzięki niemu, nie wiem czy wszystkie, ale na pewno większość "siódemek" CM Warszawa, dostała charakterystyczną malaturę tabliczek bocznych, sygnowanych dodatkowo, niewielkimi inicjałami autora i dwucyfrową końcówką roku w którym zostały pomalowane. Wśród EU07 typu 4E artysta malował białe tło imitujące tabliczkę. Poniżej przykłady takich "siódemek":
typu 4E
EU07-010 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/43671.jpg
EU07-014 http://www.wgk.cal.pl/data/media/91/EU07-014a.jpg
EU07-155 http://www.wgk.cal.pl/data/media/91/EU07-155.jpg
typu 303E
EU07-367 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/69037.jpg
EU07-386 http://rail.phototrans.eu/images/photos/big/1/123557.jpg
EU07-415 https://ilostan.forumkolejowe.pl/foto/13556.jpg
EU07-417 http://rail.phototrans.eu/images/photos/big/36/123592.jpg
Oraz fotografia tabliczki EU07-417 z sygnaturą artysty
IP'02 (Igor Przybylski 2002 r.)
Na marginesie, boczne tabliczki pomalowane przez Igora Przybylskiego nosiła przez krótki czas (w I połowie 2003) także
EU07-241, której w 2021 przywrócono żółte czoła. Wg mnie, troszkę szkoda, że nie uwzględniono w tym tzw. historycznym malowaniu, takich barw, tego elementu lokomotywy. Bez wątpienia nadałoby to EU07-241 jeszcze bardziej indywidualny wygląd, z pewną interesującą "nutką" z historii malatury "siódemek", o której być może nie wszyscy słyszeli.