-
Ten serwis używa "ciasteczek" (cookies). Korzystając z niego, wyrażasz zgodę na użycie plików cookies. Learn more.
Można dodać, że po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na jej terenie były tylko dwie wytwórnie wagonów osobowych: Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie - całkowicie zniszczona, wymagająca kompleksowej odbudowy oraz L. Zieleniewski w Sanoku. I właśnie zakłady Zieleniewskiego były tym "pionierem", który dostarczał nowo-budowane wagony osobowe dla Kolei Państwowych zarządzanych przez Ministerstwo Kolei Żelaznych w pierwszych latach ich istnienia... i choć wiem, że oficjalnie przedsiębiorstwo o nazwie PKP utworzono dopiero w 1926 r., myślę, że nikt nie będzie miał obiekcji co do stosowania tej nazwy, także dla okresu sprzed 1926.
W latach 1919 - 1923 na PKP dostarczono w sumie 331 nowych wagonów osobowych zbudowanych przez wytwórnie krajowe, z czego Lilpop, Rau i Loewenstein dostarczyli tylko 26 szt. (11szt. w 1921 r. i 15 szt. w 1923), a całą resztę, czyli 305 szt. zbudowano w zakładach Zieleniewskiego (30 szt. w 1919; 45 szt. w 1920; 40 szt. w 1921; aż 180 szt w 1922 (a więc w roku z którego pochodzi pudło wagonu odnalezionego w Rosji, a którego zdjęcie "namierzył" Kolega Pt47-106
) oraz 10 szt. w 1923 r.
Dla porządku należy dodać, że wydziały produkujące wagony w H. Cegielskim oraz w Zakładach Ostrowieckich utworzono na początku lat 20-tych, a pierwsze dostawy nowo zbudowanych wagonów dla PKP zrealizowano, odpowiednio w Cegielskim w 1922 r. (pierwsze wagony towarowe) i 1928 (pierwsze wagony osobowe), a w Zakładach Ostrowieckich w 1923 r. (pierwsze wagony towarowe, wagonów osobowych nie budowano tam do co najmniej 1928 /oczywiście wszystkie podane dane tyczą się wagonów normalnotorowych/).
Tak więc Zieleniewski w latach 1919 - 1923 był właściwie jedynym, liczącym się dostawcą krajowym, nowych wagonów osobowych dla PKP. Tak jak wyżej wspomniałem w roku 1922 dostarczył ich 180 szt., z tego 120 szt. wagonów 2-osiowych III kl. oraz 60 szt. wagonów 2-osiowych ogrzewczych. Wynika z tego, że odnaleziony w Rosji wagon z 1922 r. (jeżeli był oczywiście zbudowany dla PKP) oryginalnie musiał być 2-osiowym wagonem III klasy, tzw. "boczniakiem" (co widać na zdjęciu).
Źródła informacji:
1. Inż. I. Jabłoński, Dyrektor Centralnego Biura Konstrukcyjnego Wagonowego - "Polski przemysł wagonowy" [Przegląd Techniczny nr 4/5 z 23 - 30 stycznia 1929 r., str. 94].
2. Praca zbiorowa, staraniem i nakładem Ministerstwa Komunikacji, "Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918 - 1928" (Dział II - Tabor kolejowy, str. 96), Warszawa 1928.
Tą ostatnią pozycję polecam zwłaszcza tym, których interesuje pierwsze 10-lecie PKP, świetna praca, ponad 400 stron, dziesiątki fotografii, wykresów, tabel itd. - polecam serdecznie, jest dostępna np. tu:
https://polona.pl/item/dziesieciole...wowych-1918-1928,OTI4ODkwMDY/6/#info:metadata
....uważam, że posiadanie jej / przeczytanie /, choćby w wersji pdf, jest wręcz obowiązkowe dla Miłośników Kolei, których interesuje ogólnie pojęta historia kolei w Polsce, poniżej dla zachęty (dla tych co oczywiście nie znają tej pracy), trzy strony z wyżej wymienionego dzieła - o wagonach osobowych i towarowych (skoro jesteśmy w temacie "wagonowym"):
A pro po "boczniaków" na PKP, poniżej zdjęcie takiego wagonu, 3-osiowego kl. I (na pierwszy rzut oka ex-pruski) wg. opisu zrobione na stacji Działdowo w 1959 r. (autor nieznany, zdjęcie jest ogólnodostępne w Warmińsko-Mazurskiej Bibliotece Cyfrowej http://wmbc.olsztyn.pl/dlibra/doccontent?id=6774)
W latach 1919 - 1923 na PKP dostarczono w sumie 331 nowych wagonów osobowych zbudowanych przez wytwórnie krajowe, z czego Lilpop, Rau i Loewenstein dostarczyli tylko 26 szt. (11szt. w 1921 r. i 15 szt. w 1923), a całą resztę, czyli 305 szt. zbudowano w zakładach Zieleniewskiego (30 szt. w 1919; 45 szt. w 1920; 40 szt. w 1921; aż 180 szt w 1922 (a więc w roku z którego pochodzi pudło wagonu odnalezionego w Rosji, a którego zdjęcie "namierzył" Kolega Pt47-106
) oraz 10 szt. w 1923 r.Dla porządku należy dodać, że wydziały produkujące wagony w H. Cegielskim oraz w Zakładach Ostrowieckich utworzono na początku lat 20-tych, a pierwsze dostawy nowo zbudowanych wagonów dla PKP zrealizowano, odpowiednio w Cegielskim w 1922 r. (pierwsze wagony towarowe) i 1928 (pierwsze wagony osobowe), a w Zakładach Ostrowieckich w 1923 r. (pierwsze wagony towarowe, wagonów osobowych nie budowano tam do co najmniej 1928 /oczywiście wszystkie podane dane tyczą się wagonów normalnotorowych/).
Tak więc Zieleniewski w latach 1919 - 1923 był właściwie jedynym, liczącym się dostawcą krajowym, nowych wagonów osobowych dla PKP. Tak jak wyżej wspomniałem w roku 1922 dostarczył ich 180 szt., z tego 120 szt. wagonów 2-osiowych III kl. oraz 60 szt. wagonów 2-osiowych ogrzewczych. Wynika z tego, że odnaleziony w Rosji wagon z 1922 r. (jeżeli był oczywiście zbudowany dla PKP) oryginalnie musiał być 2-osiowym wagonem III klasy, tzw. "boczniakiem" (co widać na zdjęciu).
Źródła informacji:
1. Inż. I. Jabłoński, Dyrektor Centralnego Biura Konstrukcyjnego Wagonowego - "Polski przemysł wagonowy" [Przegląd Techniczny nr 4/5 z 23 - 30 stycznia 1929 r., str. 94].
2. Praca zbiorowa, staraniem i nakładem Ministerstwa Komunikacji, "Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918 - 1928" (Dział II - Tabor kolejowy, str. 96), Warszawa 1928.
Tą ostatnią pozycję polecam zwłaszcza tym, których interesuje pierwsze 10-lecie PKP, świetna praca, ponad 400 stron, dziesiątki fotografii, wykresów, tabel itd. - polecam serdecznie, jest dostępna np. tu:
https://polona.pl/item/dziesieciole...wowych-1918-1928,OTI4ODkwMDY/6/#info:metadata
....uważam, że posiadanie jej / przeczytanie /, choćby w wersji pdf, jest wręcz obowiązkowe dla Miłośników Kolei, których interesuje ogólnie pojęta historia kolei w Polsce, poniżej dla zachęty (dla tych co oczywiście nie znają tej pracy), trzy strony z wyżej wymienionego dzieła - o wagonach osobowych i towarowych (skoro jesteśmy w temacie "wagonowym"
):
A pro po "boczniaków" na PKP, poniżej zdjęcie takiego wagonu, 3-osiowego kl. I (na pierwszy rzut oka ex-pruski) wg. opisu zrobione na stacji Działdowo w 1959 r. (autor nieznany, zdjęcie jest ogólnodostępne w Warmińsko-Mazurskiej Bibliotece Cyfrowej http://wmbc.olsztyn.pl/dlibra/doccontent?id=6774)
-
3
-
3
- Pokaż wszystkie
Można dodać, że po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na jej terenie były tylko dwie wytwórnie wagonów osobowych: Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie - całkowicie zniszczona, wymagająca kompleksowej odbudowy oraz L. Zieleniewski w Sanoku. I właśnie zakłady Zieleniewskiego były tym "pionierem", który dostarczał nowo-budowane wagony osobowe dla Kolei Państwowych zarządzanych przez Ministerstwo Kolei Żelaznych w pierwszych latach ich istnienia... i choć wiem, że oficjalnie przedsiębiorstwo o nazwie PKP utworzono dopiero w 1926 r., myślę, że nikt nie będzie miał obiekcji co do stosowania tej nazwy, także dla okresu sprzed 1926.
W latach 1919 - 1923 na PKP dostarczono w sumie 331 nowych wagonów osobowych zbudowanych przez wytwórnie krajowe, z czego Lilpop, Rau i Loewenstein dostarczyli tylko 26 szt. (11szt. w 1921 r. i 15 szt. w 1923), a całą resztę, czyli 305 szt. zbudowano w zakładach Zieleniewskiego (30 szt. w 1919; 45 szt. w 1920; 40 szt. w 1921; aż 180 szt w 1922 (a więc w roku z którego pochodzi pudło wagonu odnalezionego w Rosji, a którego zdjęcie "namierzył" Kolega Pt47-106) oraz 10 szt. w 1923 r.
Tak więc Zieleniewski w latach 1919 - 1923 był właściwie jedynym, liczącym się dostawcą krajowym, nowych wagonów osobowych dla PKP. Tak jak wyżej wspomniałem w roku 1922 dostarczył ich 180 szt., z tego 120 szt. wagonów 2-osiowych III kl. oraz 60 szt. wagonów 2-osiowych ogrzewczych. Wynika z tego, że odnaleziony w Rosji wagon z 1922 r. (jeżeli był oczywiście zbudowany dla PKP) oryginalnie musiał być 2-osiowym wagonem III klasy, tzw. "boczniakiem" (co widać na zdjęciu).
W latach 1919 - 1923 na PKP dostarczono w sumie 331 nowych wagonów osobowych zbudowanych przez wytwórnie krajowe, z czego Lilpop, Rau i Loewenstein dostarczyli tylko 26 szt. (11szt. w 1921 r. i 15 szt. w 1923), a całą resztę, czyli 305 szt. zbudowano w zakładach Zieleniewskiego (30 szt. w 1919; 45 szt. w 1920; 40 szt. w 1921; aż 180 szt w 1922 (a więc w roku z którego pochodzi pudło wagonu odnalezionego w Rosji, a którego zdjęcie "namierzył" Kolega Pt47-106
) oraz 10 szt. w 1923 r.Tak więc Zieleniewski w latach 1919 - 1923 był właściwie jedynym, liczącym się dostawcą krajowym, nowych wagonów osobowych dla PKP. Tak jak wyżej wspomniałem w roku 1922 dostarczył ich 180 szt., z tego 120 szt. wagonów 2-osiowych III kl. oraz 60 szt. wagonów 2-osiowych ogrzewczych. Wynika z tego, że odnaleziony w Rosji wagon z 1922 r. (jeżeli był oczywiście zbudowany dla PKP) oryginalnie musiał być 2-osiowym wagonem III klasy, tzw. "boczniakiem" (co widać na zdjęciu).
A czy "Wagon" przypadkiem nie należał do Zieleniewskiego . We wpisie nadmieniłem, że podane informacje odnoszą się do wagonów normalnotorowych (bo kojarzę spółkę "Wagon" z wagonami wąskotorowymi). W tabelce, w źródle, które podałem [artykuł "Polski przemysł wagonowy" - Przegląd Techniczny nr 4/5 z 23 - 30 stycznia 1929 r.] wymienieni są tylko czterej krajowi dostawcy nowych wagonów w latach 1919 - 1928 (osobowych i towarowych):
L. Zieleniewski,
Lilpop, Rau i Loewenstein,
H. Cegielski,
Zakłady Ostrowieckie
... a liczby z tabelki z lat 1919 - 1923 dokładnie odpowiadają tym wykazanym w drugim źródle (w kolejnych latach pojawiają się rozbieżności). Tak więc jeżeli "Wagon" zbudował od podstaw jakieś normalnotorowe wagony osobowe to albo nie są wykazane, albo są wliczone w poczet Zieleniewskiego (bo z tego co kojarzę "Wagon" był własnością Zieleniewskiego) albo ich odbiorcą nie było PKP. Co ciekawe autor artykułu w "Przeglądzie Technicznym", I. Jabłoński, wspomina o istnieniu oddziału wagonowego przy Hucie Królewskiej, jednak nadmienia, że Huta uchyliła się od podania jakichkolwiek danych co do produkcji wagonów, więc musiał ją pominąć w swoim opracowaniu.
Poniżej tabelka z drugiego źródła:
...ajajajaj faktycznie, pisząc patrzyłem na zdjęcie "boczniaka"... które zamieściłem, a nie na zdjęcie z facebook-a
. We wpisie nadmieniłem, że podane informacje odnoszą się do wagonów normalnotorowych (bo kojarzę spółkę "Wagon" z wagonami wąskotorowymi). W tabelce, w źródle, które podałem [artykuł "Polski przemysł wagonowy" - Przegląd Techniczny nr 4/5 z 23 - 30 stycznia 1929 r.] wymienieni są tylko czterej krajowi dostawcy nowych wagonów w latach 1919 - 1928 (osobowych i towarowych): L. Zieleniewski,
Lilpop, Rau i Loewenstein,
H. Cegielski,
Zakłady Ostrowieckie
... a liczby z tabelki z lat 1919 - 1923 dokładnie odpowiadają tym wykazanym w drugim źródle (w kolejnych latach pojawiają się rozbieżności). Tak więc jeżeli "Wagon" zbudował od podstaw jakieś normalnotorowe wagony osobowe to albo nie są wykazane, albo są wliczone w poczet Zieleniewskiego (bo z tego co kojarzę "Wagon" był własnością Zieleniewskiego) albo ich odbiorcą nie było PKP
. Co ciekawe autor artykułu w "Przeglądzie Technicznym", I. Jabłoński, wspomina o istnieniu oddziału wagonowego przy Hucie Królewskiej, jednak nadmienia, że Huta uchyliła się od podania jakichkolwiek danych co do produkcji wagonów, więc musiał ją pominąć w swoim opracowaniu.Poniżej tabelka z drugiego źródła:
...ajajajaj faktycznie, pisząc patrzyłem na zdjęcie "boczniaka"... które zamieściłem
, a nie na zdjęcie z facebook-a 
A czy "Wagon" przypadkiem nie należał do Zieleniewskiego .
.
Nie zmienia to faktu, że "Wagon" był samodzielnym zakładem budującym (i remontującym) tabor kolejowy. Brak "Wagonu" w przytoczonych przez Kolegę wykazach z tamtego okresu - jest błędem.
A może Kolega ma jakieś dane / przypuszczenia / hipotezy, ile normalnotorowych wagonów zarówno osobowych jak i towarowych mógł zbudować "Wagon" ??? Bo w sumie to interesujące (a po części i irytujące ), że producent ten został pominięty. A może było tak, że żaden z jego wagonów normalnotorowych nie trafił na PKP lub były to tylko pojedyncze sztuki (prototypy) ???
W sumie to mała zagwozdka... bo nie ulega wątpliwości, że fabryka "Wagon" powstała, istniała (do czasu wykupienia przez Rząd RP w 1926 i przekształcenia w Warsztaty Wagonowe) i coś tam produkowała - choć widziałem zdjęcia tylko wagonów wąskotorowych zbudowanych w tej fabryce, nie pomnę jednak teraz gdzie konkretnie (w jakiejś literaturze lub na stronie internetowej ???).
Np. na Wikipedii można przeczytać, że pierwszy wagon zmontowano tam w 1921 roku
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fabryka_Wagon
Jeżeli oczywiście słowo "montaż" oznacza zbudowanie od podstaw nowego wagonu, bo może początkowo (na rozruch firmy) montowano tam np. wagony z części dostarczanych przez firmę L. Zieleniewski, na miejscu budując tylko niektóre elementy konstrukcji. Oczywiście to tylko dywagacje bo niestety Wiki nie podaje jaki to był wagon. Natomiast nieco więcej światła rzuca na ten temat strona
https://infostrow.pl/historia/wspominamy-fabryke-wagon/cid,74827,a
gdzie można przeczytać, cytuję: "We wrześniu 1921 roku ukończono montaż pierwszego wagonu towarowego. Wraz z zakończeniem budowy hal nr 1 i 2 w 1922 roku podjęto budowę wagonów osobowych. Z czasem zwiększano asortyment produkcji budując także tramwaje i kuchnie polowe. Przy fabryce powstała elektrownia, parowozownia, tartak, kuźnia". Tak więc budowa wagonów osobowych rusza w 1922 - w roku, w którym wg. źródeł we wcześniejszych wpisach, na PKP dostarczono 180 szt. wagonów osobowych - i niby wszystkie pochodziły z firmy L. Zieleniewski. Kolejny rok 1923 przynosi niestety kryzys, który odbija się na wszelkich zamówieniach PKP, ale o tym niżej.
Na temat zamówień dla firmy "Wagon" jest wspomniane w /w publikacji "Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918 - 1928" (praca zbiorowa, 1928). "Wagon" jako jedna z 5 firm produkujących wagony dostał zamówienie od PKP na 2800 szt. wagonów osobowych i 18 000 towarowych (!), z dość późnym terminem realizacji zamówienia (porównując z innymi firmami) do 12.03.1931. Rzuca się również w oczy wielkość zamówienia, przewyższająca np zamówienie u L. Zieleniewskiego - firmy jakby nie patrzeć doświadczonej już w produkcji wagonów. Co ciekawe, na poniższej stronie podana jest także kolejna informacja o anulowaniu zamówienia w firmie "Wagon".
Tak ogromne zamówienie od PKP bez wątpienia wpłynęło na reklamy firmy "Wagon" ukazujące sie w ówczesnej prasie, poniżej jedna z nich z 1922 r. zamieszczona w czasopiśmie "Przegląd Techniczny" nr 34 z 1922 r. Jak widać firma reklamuje się możliwością zbudowania 3000 wagonów towarowych i 500 wagonów osobowych rocznie (!) - jednak.....
... jednak zamówienie dla PKP zostało anulowane, przy czym w jednym z artykułów [inż. S. Wasilewski "Powstanie i rozwój taboru kolejowego w okresie 1918 - 1928" (Inżynier Kolejowy nr 51 (11-1928) str. 409] autor wspomina, że (odnośnie redukcji zamówień w 1923 przez PKP) "taboru, przypadającego na pierwsze lata wykonywania umów, wytwórnie nie dostarczyły, złożył się na to... itd" co mogło odnosić się (patrząc na tabelki zamieszczone wcześniej) zwłaszcza do firmy "Wagon".... stąd tak "mierne" w stosunku do zamówień dostawy taboru - zwłaszcza wagonów osobowych, w pierwszym 10-leciu PKP.
Co ciekawe inny autor - Dr inż. A. Langrod, w artykule "Zakup, budowa i ustrój taboru Polskich Kolei Państwowych" [Inżynier Kolejowy nr 51 (11-1928) str. 416] dobitnie już pisze, że z pięciu długoterminowych umów na dostawę wagonów zlikwidowano zupełnie umowę z firmą "Wagon" w Ostrowie...
Tak więc trudno mi odnieść się do braku firmy "Wagon" w zestawieniach jakie podałem we wcześniejszych wpisach, jednak być może firma ta - o czym wspomniałem - nie dostarczyła na PKP żadnego normalnotorowego wagonu osobowego, lub była to tylko bardzo mała liczba wagonów, której po prostu nie ujęto w zestawieniu lub włączono ją w dostawy od L. Zieleniewski - skoro był on większościowym udziałowcem spółki. Wydaje mi się, że artykuł i książka które cytowałem (ich autorzy) - powstałe z okazji uroczystego obchodzenia 10-lecia PKP (1918 - 1928) są na tyle "rzeczowe", że celowo raczej nie usunięto by firmy "Wagon" jako dostawcy wagonów na PKP... a może jednak zapomniano o niej z powodu tego, że w 1928 r. była już Warsztatami Wagonowymi, a jej produkcja dla PKP była bardzo znikoma. W sumie nie wiem co o tym sądzić. Stąd moje pytanie, czy Kolega ma jakieś dane na temat wagonów osobowych normalnotorowych zbudowanych w Fabryce "Wagon", bo nie ukrywam, że temat mnie zaciekawił. A może początkowo trafiły one (po anulowaniu zamówienia przez PKP) do jakiegoś "prywatnego" odbiorcy, a na PKP znalazły się dopiero w późniejszych latach To oczywiście tylko gdybanie...
), że producent ten został pominięty. A może było tak, że żaden z jego wagonów normalnotorowych nie trafił na PKP lub były to tylko pojedyncze sztuki (prototypy) ??? W sumie to mała zagwozdka... bo nie ulega wątpliwości, że fabryka "Wagon" powstała, istniała (do czasu wykupienia przez Rząd RP w 1926 i przekształcenia w Warsztaty Wagonowe) i coś tam produkowała - choć widziałem zdjęcia tylko wagonów wąskotorowych zbudowanych w tej fabryce, nie pomnę jednak teraz gdzie konkretnie (w jakiejś literaturze lub na stronie internetowej ???).
Np. na Wikipedii można przeczytać, że pierwszy wagon zmontowano tam w 1921 roku
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fabryka_Wagon
Jeżeli oczywiście słowo "montaż" oznacza zbudowanie od podstaw nowego wagonu, bo może początkowo (na rozruch firmy) montowano tam np. wagony z części dostarczanych przez firmę L. Zieleniewski, na miejscu budując tylko niektóre elementy konstrukcji
. Oczywiście to tylko dywagacje bo niestety Wiki nie podaje jaki to był wagon. Natomiast nieco więcej światła rzuca na ten temat stronahttps://infostrow.pl/historia/wspominamy-fabryke-wagon/cid,74827,a
gdzie można przeczytać, cytuję: "We wrześniu 1921 roku ukończono montaż pierwszego wagonu towarowego. Wraz z zakończeniem budowy hal nr 1 i 2 w 1922 roku podjęto budowę wagonów osobowych. Z czasem zwiększano asortyment produkcji budując także tramwaje i kuchnie polowe. Przy fabryce powstała elektrownia, parowozownia, tartak, kuźnia". Tak więc budowa wagonów osobowych rusza w 1922 - w roku, w którym wg. źródeł we wcześniejszych wpisach, na PKP dostarczono 180 szt. wagonów osobowych - i niby wszystkie pochodziły z firmy L. Zieleniewski. Kolejny rok 1923 przynosi niestety kryzys, który odbija się na wszelkich zamówieniach PKP, ale o tym niżej.
Na temat zamówień dla firmy "Wagon" jest wspomniane w /w publikacji "Dziesięciolecie Polskich Kolei Państwowych 1918 - 1928" (praca zbiorowa, 1928). "Wagon" jako jedna z 5 firm produkujących wagony dostał zamówienie od PKP na 2800 szt. wagonów osobowych i 18 000 towarowych (!), z dość późnym terminem realizacji zamówienia (porównując z innymi firmami) do 12.03.1931. Rzuca się również w oczy wielkość zamówienia, przewyższająca np zamówienie u L. Zieleniewskiego - firmy jakby nie patrzeć doświadczonej już w produkcji wagonów. Co ciekawe, na poniższej stronie podana jest także kolejna informacja o anulowaniu zamówienia w firmie "Wagon".
Tak ogromne zamówienie od PKP bez wątpienia wpłynęło na reklamy firmy "Wagon" ukazujące sie w ówczesnej prasie, poniżej jedna z nich z 1922 r. zamieszczona w czasopiśmie "Przegląd Techniczny" nr 34 z 1922 r. Jak widać firma reklamuje się możliwością zbudowania 3000 wagonów towarowych i 500 wagonów osobowych rocznie (!) - jednak.....
... jednak zamówienie dla PKP zostało anulowane, przy czym w jednym z artykułów [inż. S. Wasilewski "Powstanie i rozwój taboru kolejowego w okresie 1918 - 1928" (Inżynier Kolejowy nr 51 (11-1928) str. 409] autor wspomina, że (odnośnie redukcji zamówień w 1923 przez PKP) "taboru, przypadającego na pierwsze lata wykonywania umów, wytwórnie nie dostarczyły, złożył się na to... itd" co mogło odnosić się (patrząc na tabelki zamieszczone wcześniej) zwłaszcza do firmy "Wagon".... stąd tak "mierne" w stosunku do zamówień dostawy taboru - zwłaszcza wagonów osobowych, w pierwszym 10-leciu PKP.
Co ciekawe inny autor - Dr inż. A. Langrod, w artykule "Zakup, budowa i ustrój taboru Polskich Kolei Państwowych" [Inżynier Kolejowy nr 51 (11-1928) str. 416] dobitnie już pisze, że z pięciu długoterminowych umów na dostawę wagonów zlikwidowano zupełnie umowę z firmą "Wagon" w Ostrowie...
Tak więc trudno mi odnieść się do braku firmy "Wagon" w zestawieniach jakie podałem we wcześniejszych wpisach, jednak być może firma ta - o czym wspomniałem - nie dostarczyła na PKP żadnego normalnotorowego wagonu osobowego, lub była to tylko bardzo mała liczba wagonów, której po prostu nie ujęto w zestawieniu lub włączono ją w dostawy od L. Zieleniewski - skoro był on większościowym udziałowcem spółki. Wydaje mi się, że artykuł i książka które cytowałem (ich autorzy) - powstałe z okazji uroczystego obchodzenia 10-lecia PKP (1918 - 1928) są na tyle "rzeczowe", że celowo raczej nie usunięto by firmy "Wagon" jako dostawcy wagonów na PKP... a może jednak zapomniano o niej z powodu tego, że w 1928 r. była już Warsztatami Wagonowymi, a jej produkcja dla PKP była bardzo znikoma. W sumie nie wiem co o tym sądzić. Stąd moje pytanie, czy Kolega ma jakieś dane na temat wagonów osobowych normalnotorowych zbudowanych w Fabryce "Wagon", bo nie ukrywam, że temat mnie zaciekawił. A może początkowo trafiły one (po anulowaniu zamówienia przez PKP) do jakiegoś "prywatnego" odbiorcy, a na PKP znalazły się dopiero w późniejszych latach
To oczywiście tylko gdybanie...
Danych nie mam, bo na dobrą sprawę, nie zachowały się żadne wykazy i zestawienia produkcji przedwojennego 'Wagonu".
Trochę informacji związanych z ostrowską firmą znajdzie Kolega na stronie 17 (i trzech kolejnych) tego wątku. Są zdjęcia i skąpe informacje dot. budowy i naprawy taboru w ostrowskiej firmie.
I jeszcze jedna sprawa - super ogłoszenie/reklama. Tak zastanawiam się, co z tymi "lokomotywami elektrycznymi, przesuwalniami i kranami elektrycznymi". "Przesuwalnie" - to chyba przesuwnice wagonowe o napędzie elektrycznym. A "krany elektryczne" - to co to może być ?
Trochę informacji związanych z ostrowską firmą znajdzie Kolega na stronie 17 (i trzech kolejnych) tego wątku. Są zdjęcia i skąpe informacje dot. budowy i naprawy taboru w ostrowskiej firmie.
I jeszcze jedna sprawa - super ogłoszenie/reklama. Tak zastanawiam się, co z tymi "lokomotywami elektrycznymi, przesuwalniami i kranami elektrycznymi". "Przesuwalnie" - to chyba przesuwnice wagonowe o napędzie elektrycznym. A "krany elektryczne" - to co to może być ?
Interesujące zdjęcie pozwalające obejrzeć m.in. wewnętrzną stronę drzwi "boczniaka" 3-osiowego. Zdjęcie opisane jest tylko rokiem, ok. 1930 r., a znajduje się w zbiorach jednej z Bibliotek Cyfrowych, nie pomnę jednak teraz jakiej. Dodatkowo na kolejnym wagonie stojącym przed / za "boczniakiem" widać serię Cy oraz numer 16 13(4?), jak mnie wzrok nie myli, "krojem" charakterystyczny dla przedwojennych wagonów PKP, stąd przypuszczam, że oba "trzy-osiowce" były na inwentarzu Kolei Polskich, ale może się mylę
Niestety w opisie do zdjęcia nie było lokalizacji, tylko ten rok, podany jako ok. 1930. Tak więc zastanawiałem się czy umieścić te zdjęcie w temacie, ale oceniłem, że wagon na którym widać numer inwentarzowy z dużym prawdopodobieństwem należał do PKP (krój cyfr jak na wagonach PKP), stąd zdecydowałem się na zamieszczenie powyższego zdjęcia. Szczerze mówiąc oczekiwałem bardziej potwierdzenia, że wagon serii Cy należy do PKP, wówczas też miałbym pewność (na 99% ), że boczniak jest własnością PKP.
...a to już trzeba zawsze dodawać Państwowych, koleje polskie to koleje polskie, a z szacunku do nich oraz nie znając dokładnej daty zrobienia zdjęcia napisałem Koleje Polskie [w opisie podano ok. 1930 - czyli, według mnie równie dobrze może być i 1925 jak i 1935 - ktoś kto wie tylko tyle, że zdjęcie zrobione zostało w 20-leciu międzywojennym, bywa, że w opisie wypośrodkowuje datę na rok ok. 1930], tak więc nie znając dokładnej daty zrobienia zdjęcia napisałem z dużej litery Koleje Polskie, bo przedsiębiorstwo o nazwie PKP powstało w 1926 czyż nie ?? Oczywiście nie chcę tym wpisem wzbudzać niepotrzebnej dyskusji jak nazywać Koleje Polskie przed powstaniem PKP, więc, niech będzie, że powinno być koleje polskie z małej litery...
), że boczniak jest własnością PKP....a to już trzeba zawsze dodawać Państwowych
, koleje polskie to koleje polskie, a z szacunku do nich oraz nie znając dokładnej daty zrobienia zdjęcia napisałem Koleje Polskie [w opisie podano ok. 1930 - czyli, według mnie równie dobrze może być i 1925 jak i 1935 - ktoś kto wie tylko tyle, że zdjęcie zrobione zostało w 20-leciu międzywojennym, bywa, że w opisie wypośrodkowuje datę na rok ok. 1930], tak więc nie znając dokładnej daty zrobienia zdjęcia napisałem z dużej litery Koleje Polskie, bo przedsiębiorstwo o nazwie PKP powstało w 1926 czyż nie ?? Oczywiście nie chcę tym wpisem wzbudzać niepotrzebnej dyskusji jak nazywać Koleje Polskie przed powstaniem PKP, więc, niech będzie, że powinno być koleje polskie z małej litery... 
Na stronie 35 tego wątku znajduje się fotografia z Poznania w okresie wojny:
Czy wagony bagażowe takie jak ten oznaczony (w modelarskich zestawach niemieckich występują razem z boczniakami) jeździły na PKP ? Może ktoś wie jak były oznakowane lub ma zdjęcia ? Sporo szukałem w Internecie ale na razie bezskutecznie - nie natrafiłem na nic a wydaje mi się malo prawdopodobne aby jakieś u naz nie były użytkowane. Na podobne i owszem ale trochę krótsze i z wysuniętym daszkiem na podwyższonej części osłaniającym pomost - no ale to inny typ.
Czy wagony bagażowe takie jak ten oznaczony (w modelarskich zestawach niemieckich występują razem z boczniakami) jeździły na PKP ? Może ktoś wie jak były oznakowane lub ma zdjęcia ? Sporo szukałem w Internecie ale na razie bezskutecznie - nie natrafiłem na nic a wydaje mi się malo prawdopodobne aby jakieś u naz nie były użytkowane. Na podobne i owszem ale trochę krótsze i z wysuniętym daszkiem na podwyższonej części osłaniającym pomost - no ale to inny typ.
Podobne wątki
-
-
DWagonowy hyde park na PKP (po 1945 roku)
- Rozpoczęte przez Dampflok
- Odpowiedzi: 1.649
-
Ruch Newagów wstrzymany,powrót wagonowych składów ?- Rozpoczęte przez norbis97
- Odpowiedzi: 2
-
Sędziszów, wydzielone z Parowozowy hyde park (ale tylko nasze koleje i bez czasów współczesnych)
- Rozpoczęte przez Hoart
- Odpowiedzi: 27
-
