1:1 Pojazdy wczesnego PRL-u

[Terebesz]

Pierwszy to ponoc Baltyk na podwoziu Stara 21 .

Dobry trop, dzięki. Zdjęcie wygrzebane przeze mnie z czeluści dysku pochodzi oryginalnie z http://www.lubus.info/index.php/art...ed-spoldzielnia-pracy-transportowo-spedycyjna a jego opis brzmi "Autobus na podwoziu Stara 21, wykonany przez koszalińską spółdzielnię Bałtyk. Źródło zdjęcia: Technika Motoryzacyjna 5/1958."
Ten z drugiego zdjęcia też zresztą wygląda na jakąś przeróbkę Stara 20/21.

Mielibyśmy zatem przynajmniej trzy typy autobusu Bałtyk, wliczając ten wspomniany już w tym wątku i ten najbardziej znany na podwoziu Skody 706. Nie wykluczam, ze wersji nadwoziowych mogło być więcej (cytat za http://forum.infobus.pl/viewtopic.php?f=16&t=643):
"Producent: Pierwsza Zachodnio-Pomorska Spółdzielnia Pracy Mechaników Samochodowych (później Bumar), Koszalin, Polska
okres produkcji: 1961-1963
liczba wyprodukowanych: 157 szt. (w tym 1 szt. w wersji lux)
podwozie i zespół napędowy ze Skody 706 RTO (nowe podwozia)
niski stopień mechanizacji produkcji, prawdopodobnie produkcja metodami ręcznymi (egzemplarze częściowo zróżnicowane na zdjęciach)
wszystkie źródła pisane milczą
krótka wzmianka w Motorze nr 9/1960 (II generacja - kolorowe zdjęcie z placu)
produkcja miała związek z zaangażowaniem pewnych partyjnych oficjeli w ruch spółdzielczy (zarówno producentem jak i odbiorcami tego busa były spółdzielnie)
wytwórca Bałtyka produkował także jakiś sprzęt wojskowy i z tego powodu cała produkcja zakładu została objęta tajemnicą
trwają poszukiwania wraku"

 

[AJ]

Producent: Pierwsza Zachodnio-Pomorska Spółdzielnia Pracy Mechaników Samochodowych (później Bumar), Koszalin, Polska
okres produkcji: 1961-1963

Produkcja "seryjna" ruszyła w 1959 roku, więc troszkę wcześniej jak w cytacie.

Nie wykluczam, ze wersji nadwoziowych mogło być więcej

Wersji podwoziowych też raczej mogło być więcej. Poniżej notatka PAP-u, która ukazała się w sylwestrowym numerze Dziennika Bałtyckiego w 1958 roku

 

[Adam66]

1.DPanc tylko raz na swoim szlaku bojowym zetknęła się z Amerykanami

Żeby była jasność. Mój Dziadek relacjonował mi swój szlak bojowy 30 lat po wojnie, kiedy wrócił do Polski. Nie traktuję jego relacji jako prawdy objawionej i ostatecznej. Wspomnienie o Schwimmwagenach w jego kompanii, traktowałem bardzo sceptycznie, do momentu, gdy kilka lat temu nie zobaczyłem zdjęcia z poniższego linku, na którym widać typowo kanadyjskiego Schwimmwagena na zdjęciu z Thielt
https://wkrakowie.files.wordpress.com/2011/05/5a.jpg

Poniżej mój Dziadzio Aleksander (to ten po lewej)

 

[Terebesz]

Panowie, wojenny offtop jest bardzo ciekawy, ale nie róbcie tu dyskusji "mój dziadek bardziej był u Maczka niż twój". Temat pojazdów PSZ zasługuje na osobny wątek.

 

[Groch]

Kilka wozów z interesującego nas okresu w służbie kinematografii - zdjęcia (fragmenty) wyszperane z zasobów Filmoteki Polskiej w serwisie Fototeka:
Ex wojskowe Chevrolety, pierwszy Filmu Polskiego (FP) podczas realizacji obrazu "Powrót" (1948r), drugi z Wytwórni Filmów Fabularnych (WFF) w Łodzi w trakcie prac nad filmem "Kariera" (1954r)

Oryginały, film "Powrót":
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-1919-140-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-1919-232-1500x.jpg
film "Kariera":
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-2451-275-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-2451-253-1500x.jpg

Dwie ciężarówki Star 20 z WFF Łódź - jeden z nietypową (pierwszy raz widzę) zabudową, pracujące przy produkcji filmu "Historia jednego myśliwca" (1958r):

Oryginały:
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-1777-163-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-1777-164-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-1777-516-1500x.jpg

Skoro w tle pojawił się autobus Star N51(?), to w zasobach Fototeki jest całkiem dobra foto-dokumentacja (widoki z każdej strony) tego pojazdu (WFF łódź), powstała przy filmie "Wolne miasto" (1958r):

Więcej:
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-660-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-669-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-670-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-671-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-727-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-924-1500x.jpg
http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-487-931-1500x.jpg
Jest też niezidentyfikowana furgonetka/bus (?) z WFF, widoczna przy pracy nad zdjęciami do "Przygody na Mariensztacie" (1953r):

Oryginał: http://fototeka.fn.org.pl/public/cache/1-F-2312-308-1500x.jpg

Drobny suplement do mojego wcześniejszego postu z cywilnym Fordsonem - zdjęcie ciężarówki uczestniczącej w łódzkiej akcji propagandowej zaczerpnięte z tej strony: http://baedekerlodz.blogspot.com/2015_11_03_archive.html (nie podano autora, fotografia prawdopodobnie ze zbiorów PAP), natomiast pozostałe dwa stąd: https://www.favcars.com/pictures-fordson-7v-1937-47-218288 i https://www.gracesguide.co.uk/File:Im20110709Sed-c009-i322.jpg

 

[Adam66]

nie róbcie tu dyskusji "mój dziadek bardziej był u Maczka niż twój"

Ok, przepraszam. Więcej się to nie powtórzy.

 

[holosal]

Ten Star na zdjęciu z nietypową zabudową, o którym wspomniał kolega Groch, to Star 20/PKF zbudowany w 1952r. specjalnie dla ekipy Polskiej Kroniki Filmowej. Zamontowano w nim sprzęt niezbędny do obróbki dźwięku i obrazu. Jego opis techniczny można znaleźć w książce Andrzeja Zielińskiego "Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1947-1960" WKŁ, Warszawa 1985.
Zaś pojazd z "Przygody na Mariensztacie" pozostaje wciąż niezidentyfikowany.

 

[husky]

Baltyk -mozliwe , ze to ten na podwoziu Fiat , poniewaz rozstaw osi za duzy jak na Stara, byly co najmniej dwie wersje tego nadwozia.

[DOUBLEPOST=1510699288][/DOUBLEPOST]Baltyk na podwoziu Skoda przerobiony na ciezarowke- a moze oryginalny z Fabryki?Oba zdjecia z Internetu.

 

[Terebesz]

Tego Bałtyka z górnego zdjęcia omawialiśmy już na drugiej stronie tego wątku. Kol. Andrzej Jaroszewicz twierdzi, że jest to konstrukcja na podwoziu Stara, i patrząc na koła tego pojazdu muszę się z nim zgodzić. Być może w tym wypadku chodzi o Stara 25/27 w długiej wersji.
Mi też daje do myślenia Bałtyk na podwoziu Fiata ale nadal nie wiem o nim nic. Możliwe, że brano pod uwagę podwozia Fiata 626, pojazdu importowanego pod koniec lat 40, który 10 lat później zastąpiony w dużych przedsiębiorstwach Starem stał się nietypowy i przez to zbędny. Możliwe też, że z planów tych nic nie wyszło.
Swoistym ewenementem było to, że "Bałtyk" był spółdzielnią rzemieślniczą - warto uświadomić sobie, że mniej więcej do roku 1948 rzemieślnicy na Ziemiach Odzyskanych prowadzili indywidualne, prywatne firemki a później poddawani rozmaitym szykanom zrzeszali się w spółdzielnie aby nie utracić swojego warsztatu pracy. Pod względem technologicznym przypomniało to warsztaty karoseryjne z lat 20, prawie wszystko robiono ręcznie, i pewnie byliby w stanie zrobić autobus na dowolnym dostarczonym podwoziu.
Produkty tej spółdzielni nie trafiały do dużych państwowych przedsiębiorstw takich jak PKS, tylko wypełniały, w miarę skromnych możliwości produkcyjnych, rozmaite "nisze", jak np. spółdzielnie transportowe (były takie, jeździły tam, gdzie PKS-owi się nie opłacało, jeżeli tylko miały czym jeździć).
Spadkobiercą Sp-ni "Bałtyk" jest "Bumar Koszalin" istniejący do dziś.

 

[Groch]

Autobusy na zdjęciach z wczesnych lat 50., pomoże mi ktoś z identyfikacją?

Swego czasu użytkownik @fogarty pokazywał na motoshowminatura.fora.pl katalog Krajowego Związku Spółdzielni Transportu:

Niestety uploadował zdjęcia przez Photobucket i linki wygasły (stąd rozmyty, niewyraźny obraz). Poszczególne obrazki można znaleźć w sieci (ja pożyczyłem stąd - https://www.pinterest.dk/adamgawliczek3/):

Wnętrze:

Przyjmowałbym więc, że jest to autobus na podwoziu Star-a 20, a nie Star-a 21. Natomiast nadal niejasny pozostaje wytwórca tego pojazdu (Star?). Pod wspomnianym linkiem z pinterest.dk są też zdjęcia kolejnego niezidentyfikowanego autobusu, opisanego przez użytkownika jako "star":

 

[Terebesz]

Natomiast nadal niejasny pozostaje wytwórca tego pojazdu (Star?).

Na chłopski rozsądek wykluczałbym Stara jako producenta tego "midibusa". W Starachowicach produkowano wówczas zupełnie inny autobus - Stara 52, którego głównym odbiorcą był PKS i przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej. Ofertę karosowania podwozi dla spółdzielni transportowych mogła złożyć inna spółdzielnia jaką był "Bałtyk", tu wszystko trzyma się tzw. kupy.

Trzy ostatnie zdjęcia to jest prototypowy Star Jot 55, czyli pierwszy projekt autobusu konstruktorów z Jelcza.

Z wątku http://odkrywca.pl/wrak-autobusu-ii-rp-czy-powojenny-,644253.html takie zdjęcie autobusu podobnego z twarzy do Stara 20/21, choć niektóre szczegóły wskazują że podobieństwo jest przypadkowe. Sam wątek to następna kopalnia zagadek na interesujące nas tematy...

 

[holosal]

Natomiast nadal niejasny pozostaje wytwórca tego pojazdu (Star?).

Potwierdzam za kolegą Terebesz: Tak, to jest prototypowy autobus Star jot 55 z 1955r. Nadwozie zbudowano w zakładach w Jelczu, na bazie podzespołów i silnika Stara 51.
https://www.google.pl/search?q=star...yP7MDXAhVCMJoKHcYZCPMQsAQILA&biw=1024&bih=659

 

[jacekk]

Tego Bałtyka z górnego zdjęcia omawialiśmy już na drugiej stronie tego wątku. Kol. Andrzej Jaroszewicz twierdzi, że jest to konstrukcja na podwoziu Stara, i patrząc na koła tego pojazdu muszę się z nim zgodzić. Być może w tym wypadku chodzi o Stara 25/27 w długiej wersji.
Mi też daje do myślenia Bałtyk na podwoziu Fiata ale nadal nie wiem o nim nic. Możliwe, że brano pod uwagę podwozia Fiata 626, pojazdu importowanego pod koniec lat 40, który 10 lat później zastąpiony w dużych przedsiębiorstwach Starem stał się nietypowy i przez to zbędny. Możliwe też, że z planów tych nic nie wyszło.
Swoistym ewenementem było to, że "Bałtyk" był spółdzielnią rzemieślniczą - warto uświadomić sobie, że mniej więcej do roku 1948 rzemieślnicy na Ziemiach Odzyskanych prowadzili indywidualne, prywatne firemki a później poddawani rozmaitym szykanom zrzeszali się w spółdzielnie aby nie utracić swojego warsztatu pracy. Pod względem technologicznym przypomniało to warsztaty karoseryjne z lat 20, prawie wszystko robiono ręcznie, i pewnie byliby w stanie zrobić autobus na dowolnym dostarczonym podwoziu.
Produkty tej spółdzielni nie trafiały do dużych państwowych przedsiębiorstw takich jak PKS, tylko wypełniały, w miarę skromnych możliwości produkcyjnych, rozmaite "nisze", jak np. spółdzielnie transportowe (były takie, jeździły tam, gdzie PKS-owi się nie opłacało, jeżeli tylko miały czym jeździć).
Spadkobiercą Sp-ni "Bałtyk" jest "Bumar Koszalin" istniejący do dziś.

Nie musisz wyważać otwartych drzwi i zgadzać się lub nie w tym przypadku.
Ten Bałtyk (serii I) budowany był na elementach i podwoziu Stara. Nie budowała go spółdzielnia ale zakłady należące do ministerstwa obrony narodowej co sprawiło, że trudno (oby nie na próżno) dziś szukać materiałów na temat ich budowy.
Na temat pojazdów budowanych na podwoziu Fiata musielibyśmy wskazać miejsce ich powstawania bo zakładów korzystających z włoskiego półproduktu było więcej. Na temat jednego z nich znajdziesz sporo na (tu mała reklama) odkrywca.pl gdzie do moich zdjęć resztek pięknego poniekąd auta udało się dopisać historię jego, czy raczej serii, powstania (zebrał ją kolega ps. Pająk).
Pod względem technologicznym wszystkie zakłady lat 40. i 50. były na podobnym poziomie. Maszyn było niewiele i nadal praca stolarza była tańsza niż blacharza spawacza. A i materiał był pod ręką.

 

[Groch]

Odnotowany we wcześniejszym moim poście Fordson Thames 7v okazuje się że miał w naszym kraju dość szerokie spektrum zastosowań:

Zdjęcie opisane jako PKS Poznań 1947r, źródło pozyskania: https://www.tvn24.pl/zdjecia/dworzec-pks-w-poznaniu-po-ii-wojnie-swiatowej,35227,lista.html i przy okazji, PKS Poznań w latach 60-tych (stąd zdjęcia Leylandów): https://www.tvn24.pl/zdjecia/dworzec-pks-w-poznaniu-w-pierwszej-polowie-lat-60,35228.html
Natomiast poniższe zdjęcie z Fordsonem w tle (PKS Warszawa 1946r) bez źródła - nie pamiętam już skąd zassane

 

[husky]

Wroce do przerobek Chaussona APH48 -tym razem pogotowie techniczne , znowu z wykorzystaniem elementow 521, zdjecie z ogromnych zbiorow Omni-bus.

 

[Terebesz]

Bardzo ciekawe były te przeróbki z łączeniem elementów samonośnego autobusu ze staroużytecznymi podwoziami. Tu widać że stworzono klasyczną ciężarówkę z kabiną nad przednią osią, podczas gdy autobusy miały kabinę wysuniętą mocno przed oś. Tylny most Chaussonowski z pojedynczymi kołami.

 

[womo]

Jeden z kolegów wrzucił, że łódzka filmówka udostępniła swoje archiwa
Tak siedzę i przeglądam etiudy filmowe. Polecam pokopać. Najlepsze dla mnie są zdjęcia wypadków tu pokazane:
https://etiudy.filmschool.lodz.pl/m...Lin_sn10?search_type=fulltext&query=samochody

Zrzut zdjęć z "Mleczna droga" i "Wczasy dziecięce"

 

[daromaro]

Dawno tu nikt nic nie umiescil. 1955 rok... troche autobusow i tramwaj:
/Niedzielny poranek w Warszawie 1955 kolorowy film/

 

[Terebesz]

Chyba już gdzieś było... ale nie szkodzi, bo bardzo fajny filmik.

 

[Terebesz]

Znalazłem taką informację:

"Tuż po zakończeniu wojny, warszawski Zarząd Oczyszczania Miasta dysponował czterema samochodami produkcji radzieckiej oraz dwiema parami koni. Wkrótce potem Polacy przebywający we Francji przekazali placówce prezent w postaci dwudziestu czterech śmieciarek marki Renault. Był to początek epoki mechanizacji branży odpadowej pojazdów wywożących śmieci, samochodów asenizacyjnych opróżniających szamba oraz mechanicznych zamiatarek."

Wpis pochodzi z http://ewit.pl/gospodarka_odpadami:news-398.htm i jest ilustrowany zdjęciem, które bardzo mnie ucieszyło, bo zbieram dokumentację widocznego na nim pojazdu, ale (wyjaśniam młodszym od siebie) nie jest to Renault. Warszawa też zresztą nie. Czy ktoś coś wie o śmieciarkach Renault z Warszawy?