Pociągi towarowo-osobowe potocznie "Towos" i inne składy "mieszane"

[mikl]

brankardy planowo jeździły na pociągach zbiorowych, czyli takich, które na kolejnych mijanych stacjach, ładowniach czy bocznicach podstawiały i zabierały wagony. W wagonie brankardzie w takim pociągu jechała drużyna manewrowa która robiła manewry i kierownik pociągu towarowego, który zajmował się niezbędna dokumentacją,

Lubię zimne kotlety. A więc chciałbym się zapytać czy wagony Ft aka "brankard" były podczepiane na początku czy końcu składu?

 

[Flotoma]

Lubię zimne kotlety. A więc chciałbym się zapytać czy wagony Ft aka "brankard" były podczepiane na początku czy końcu składu?

Na mój stan wiedzy brankardy były zazwyczaj ustawiane na początku składu, zaraz za lokomotywą. Oczywiście po wykonanej pracy manewrowej mogło się zdarzyć, że trafił na koniec składu lub gdzieś w jego środek.
Z doświadczenia zebranego podczas obsługi makietowych stacji wiem, że czasami nie ma możliwości, aby brankard ustawić zaraz za lokomotywą po wykonanych manewrach. Czasami trafia on na koniec składu.

 

[mikl]

Na mój stan wiedzy brankardy były zazwyczaj ustawiane na początku składu, zaraz za lokomotywą. Oczywiście po wykonanej pracy manewrowej mogło się zdarzyć, że trafił na koniec składu lub gdzieś w jego środek.
Z doświadczenia zebranego podczas obsługi makietowych stacji wiem, że czasami nie ma możliwości, aby brankard ustawić zaraz za lokomotywą po wykonanych manewrach. Czasami trafia on na koniec składu.

Dziękuję Tomku. Miałem nadzieję na taką odpowiedź. Mam wagon bez jednego gniazda sprzęgu co by z tego powodu był doczepiany na końcu. Na szczęście Ft ma sprzęgi z obu stron więc pójdzie jak Bóg przykazał tuż za lokomotywę

 

[Andrzo]

Poniżej kilka ujęć towosów na linii Chełm - Włodawa z 1978 roku. Kadry pochodzą z odrzutów materiału filmowego nagrywanego do filmu "Shoah" w reżyserii Claude'a Lanzmanna. Miejsce nagrania to stacja Sobibór gdzie w latach 1942–1943 funkcjonował niemiecki obóz zagłady, co było tematem nagrywanego tam filmu. Przy okazji nieźle udokumentowano funkcjonowanie ówczesnej kolei.

SP42-084 z pięcioma ryflakami oraz częścią towarową złożoną z pustych węglarek, wapniarek, wagonu chłodni i węglarek załadowanych drewnem.

Na innym ujęciu widać Ty2-660 z podobnym zestawem.

 

[mikl]

Aura uchwycona przez Pana Nigela Haymana przypomina tę, którą widać dzisiaj za oknem.

Stacja w Sierpcu, 25 listopada 1990 roku. Poranny szczyt przewozowy, gdy parowóz Ol49-64 (po lewej) przybył z osobowym Brodnicy, ze stacji Skępe przyjechał pociąg prowadzony Ol49-84 (w środku), a po prawej widać skład pociągu Toruń Główny - Nasielsk prowadzonego przez Ol49-50.

----
Nigel Hayman
Źródło:Flickr

Oraz Ty2 z pociągiem zbiorowym. Wyglada na bardziej "Tow" niz "os"

Międzychód
27.8.1978
Grzesiek Donat

 

[Andrzej Harassek]

Stacja w Sierpcu, 25 listopada 1990 roku.

Tylko że to nie jest pociąg towarowo-osobowy. Fakt dołączenia wagonu towarowego do pociągu osobowego nie czyni z niego typowego "towosa". To zdjęcie było niedawno w innym wątku i tam jest dyskusja na ten temat. Taka praktyka była dość powszechna w latach 70. i 80. XX wieku, ale pociągi te jechały wg rozkładu normalnego pociągu osobowego i nie wykonywały żadnej pracy manewrowej na stacjach pośrednich, co było charakterystyczne dla pociągów oznaczonych w rozkładzie jazdy jako towosy.

 

[Bolutek]

Tylko że to nie jest pociąg towarowo-osobowy. Fakt dołączenia wagonu towarowego do pociągu osobowego nie czyni z niego typowego "towosa". To zdjęcie było niedawno w innym wątku i tam jest dyskusja na ten temat. Taka praktyka była dość powszechna w latach 70. i 80. XX wieku, ale pociągi te jechały wg rozkładu normalnego pociągu osobowego i nie wykonywały żadnej pracy manewrowej na stacjach pośrednich, co było charakterystyczne dla pociągów oznaczonych w rozkładzie jazdy jako towosy.

Składy mieszane towarowo-osobowe, jak sięgam pamięcią istniały jeszcze pod koniec lat. 80. Pociągi pasażerskie, które prowadziły wagony towarowe miały wydłużony postój na stacjach manewrowych dla odczepienia bądź doczepienia wagonu bądź grupy wagonów. Stacja manewrowa dysponowała oddzielną lokomotywą wraz z drużyną manewrową. Takich stacji na samym Północnym Okręgu KP jeszcze w roku 1986 było 65. Potem zaczęła się tzw. koncentracja pracy manewrowej i zamykanie stacji. Pamiętam stację manewrową Gdańsk Wrzeszcz obsługująca stacje Gdańsk Oliwa i Sopot...

 

[Andrzej Harassek]

Składy mieszane towarowo-osobowe, jak sięgam pamięcią istniały jeszcze pod koniec lat. 80. Pociągi pasażerskie, które prowadziły wagony towarowe miały wydłużony postój na stacjach manewrowych dla odczepienia bądź doczepienia wagonu bądź grupy wagonów.

Dokładnie tak było i to były właśnie pociągi towos. A zupełnie czym innym było doczepianie pojedynczych wagonów z przesyłkami ekspresowymi, produktami spożywczymi czy pocztą (nie chodzi tu o ambulanse pocztowe) do składów pasażerskich, także pospiesznych, a właśnie taka sytuacja jest na zdjęciu z Sierpca.

 

[Bolutek]

Dokładnie tak było i to były właśnie pociągi towos. A zupełnie czym innym było doczepianie pojedynczych wagonów z przesyłkami ekspresowymi, produktami spożywczymi czy pocztą (nie chodzi tu o ambulanse pocztowe) do składów pasażerskich, także pospiesznych, a właśnie taka sytuacja jest na zdjęciu z Sierpca.

Pisząc o pociągach pasażerskich z wagonami towarowymi w składzie miałem głównie na myśli pociągi, zwane dziś "regionalnymi" a kursujące wtedy w obrębie węzła kolejowego. Inną grupą pociągów były pociągi osobowe, dalekobieżne /wtedy o przebiegu powyżej chyba 200 km/ i prowadzące wagony towarowe z przesyłkami ekspresowymi. Takim przykładem był nocny osobowy z Gdyni do Katowic z chłodniami /nie raz do kilku w składzie/ dostawianymi bezpośrednio z bocznicy Dalmoru w peronach. Drugim takim był "nocny lopek" z do Warszawy z ambulansami pocztowymi plus wagonami do ZNTK w Opolu. Ale to była zupełnie inna kolej...

 

[mikl]

Tylko że to nie jest pociąg towarowo-osobowy. Fakt dołączenia wagonu towarowego do pociągu osobowego nie czyni z niego typowego "towosa". To zdjęcie było niedawno w innym wątku i tam jest dyskusja na ten temat. Taka praktyka była dość powszechna w latach 70. i 80. XX wieku, ale pociągi te jechały wg rozkładu normalnego pociągu osobowego i nie wykonywały żadnej pracy manewrowej na stacjach pośrednich, co było charakterystyczne dla pociągów oznaczonych w rozkładzie jazdy jako towosy.

Można prosić o link to tejże dyskusji?

 

[Andrzej Harassek]

Można prosić o link to tejże dyskusji?

Parę dni temu kolega @Magic wrzucił to samo zdjęcie z Sierpca, a dyskusja była dawniej, ale nie pamiętam gdzie, niestety, trzeba szukać.

 

[Kriz8]

Oraz Ty2 z pociągiem zbiorowym. Wyglada na bardziej "Tow" niz "os"

Zobacz załącznik 1090495

Kulą w płot #2 .

Zbiorowy, to pociąg towarowy, więc nie może być bardziej "tow.", czy bardziej "os.". Wyłącznie "tow.".
Tu, najprawdopodobniej, wagon pasażerski w roli brankardu - czasem było to praktykowane (i ujęte w rozkładzie). Po co uruchamiać kolejny (osobny) wagon, skoro można użyć "pasażera", który ma jeszcze kilka godzin czekania na kolejny pociąg na danej stacji. Stoi, pasie się i nudzi, niech ma zajęcie. Możliwe również, że parowóz też jest od "tego pociągu za kilka godzin".

 

[mikl]

Ok. To czymże są te "towosy". Jeśli nimi nie są osobowe z dołączonym wagonem towarowym snu towarowego z dodatkowym wagonem osobowym? Czy tu musi zajść jakaś zależność pomiędzy ilością jednych wobec drugich? Bo pasażerski z dostawką chłodni jak z Sierpca. chcąc niechcąc, musiał mieć wydłużony postój na jej odczepienie na jakiejś stacji pośredniej (na której raczej czekającej lokomotywy manewrowej nie było)

 

[t_domagalski]

Ok. To czymże są te "towosy".

Koledzy @Bolutek i @Andrzej Harassek już to wyjaśnili... "Towos" to pociąg z planowymi postojami na stacjach pośrednich przeznaczonymi na prace manewrowe związane ze zdawaniem i zbieraniem wagonów towarowych z ładowni. To takie połączenie pociągu osobowego z pociągiem towarowym zbiorowym.
A taka chłodnia do osobowego to była podczepiana na stacji początkowej, pokonywała całą trasę bez żadnych dodatkowych postojów i dopiero na stacji końcowej była odczepiana. Czasem była potem przepinana do następnego składu osobowego, który dalej jechał w stronę stacji przeznaczenia takiej chłodni. Ale to już inna sprawa.
Czy teraz różnica jest zrozumiała?

 

[Andrzej Harassek]

To czymże są te "towosy".

Formalnie pociągi towarowo-osobowe stanowiły odrębną kategorię pociągów, opisaną jako takie w służbowych rozkładach jazdy. Szczegółowych informacji, jakie specyficzne cechy miały takie pociągi, należałoby szukać w dawnych przepisach i podręcznikach, ale ogólnie biorąc najczęściej były to pociągi zbiorowe z wagonami pasażerskimi, które na każdej stacji mogły zostawiać i zabierać wagony towarowe - dlatego miały wydłużone czasy postoju. Tak, jak pisałem wcześniej, samo dołączenie wagonu towarowego do składu osobowego nie czyniło z tego pociągu towos. Do zwykłego pociągu osobowego czy pospiesznego można było dołączyć tylko określonego typu wagony, podczas gdy w typowym towosie mogły się znaleźć różne wagony. Nie było wymogu określonej liczby wagonów osobowych i towarowych, czy proporcji między nimi.

Bo pasażerski z dostawką chłodni jak z Sierpca. chcąc niechcąc, musiał mieć wydłużony postój na jej odczepienie na jakiejś stacji pośredniej (na której raczej czekającej lokomotywy manewrowej nie było)

Nie musiał, bo wagony towarowe w zwykłych pociągach pasażerskich zasadniczo nie były odczepiane po drodze, zwykle jechały od końca do końca, ew. przy dalekobieżnych były gdzieś zostawiane/zabierane po drodze na węzłowych stacjach w podobny sposób, jak dołączane i odłączane były wagony osobowe.

 

[Bolutek]

Nie było wymogu określonej liczby wagonów osobowych i towarowych, czy proporcji między nimi.

Raczej wymogi były bo jak sięgam pamięcią to nawet w "starych" R-1, było określenie "osobowo-towarowe" lub "towarowo-osobowe w zależności od proporcji wagonów w składzie. A pamiętam to, że ostatnim, typowym towarowo-osobowym był pociąg relacji Swarzewo - Krokowa, krótko przed zamknięciem linii ciągał "ryflaka" z grupą wagonów towarowych.

 

[Arekmiz]

A nie Puck-Krokowa ? Bo mi się wydaje, że Swarzewo było za małą stacją, żeby tam rozpoczynały/kończyły bieg jakieś pociągi.

Bardzo stary schemat tej stacji był taki:

Potem było tak:

A teraz to przystanek osobowy, jeden tor i jeden peron.

Tymczasem Puck miał taki układ kiedyś:

 

[Magic]

Na Flickr jak się poszuka jest trochę zdjęć tego typu, gdzie mamy parowóz, ryflaka i kilka towarowych wagonów. Wczoraj w nawiązaniu do wątku sobie przeglądałem takie fotki, teraz nie mogę znaleźć ale była fotka ryflaka plus/minus za 2 wagonami towarowymi. a przed kilkoma innymi. Było też zdjęcie składu z parowozami po obu stronach składu i jednym ryflakiem + kilka towarowych.
Na szybko mam jedną fotkę, tyle, że mi ciężko stwierdzić czy to był właśnie "towos" czy coś innego:

Źródło:
FLICKR

 

[Kylogram]

Rower w skrzyni węglowej
A może to pociąg roboczy, patrząc na wagony za osobowym. No i nie ma tabliczki relacyjnej.

 

[mikl]

Formalnie pociągi towarowo-osobowe stanowiły odrębną kategorię pociągów, opisaną jako takie w służbowych rozkładach jazdy. Szczegółowych informacji, jakie specyficzne cechy miały takie pociągi, należałoby szukać w dawnych przepisach i podręcznikach, ale ogólnie biorąc najczęściej były to pociągi zbiorowe z wagonami pasażerskimi, które na każdej stacji mogły zostawiać i zabierać wagony towarowe - dlatego miały wydłużone czasy postoju. Tak, jak pisałem wcześniej, samo dołączenie wagonu towarowego do składu osobowego nie czyniło z tego pociągu towos. Do zwykłego pociągu osobowego czy pospiesznego można było dołączyć tylko określonego typu wagony, podczas gdy w typowym towosie mogły się znaleźć różne wagony. Nie było wymogu określonej liczby wagonów osobowych i towarowych, czy proporcji między nimi.

Nie musiał, bo wagony towarowe w zwykłych pociągach pasażerskich zasadniczo nie były odczepiane po drodze, zwykle jechały od końca do końca, ew. przy dalekobieżnych były gdzieś zostawiane/zabierane po drodze na węzłowych stacjach w podobny sposób, jak dołączane i odłączane były wagony osobowe.

Dziękuję za obszerne wyjaśnienie. Teraz już wszystko jasne. Czyli jednym słowem większość zdjęć zamieszconych w tym wątku powinno mieć kwity ze to był towos w formie skanu z rozkładu jazdy

To jako w formie zadośćuczynienia, poniższe zdjęcie SP45 052 , że zbiorów prezesa czyli @Rysiek. Stacja Trzebnica