Przepraszam za pewien truizm, nie jest też moim zamiarem deprecjonowanie wpisu Kolegi JacekZet, ale myślę, że nieco nieprecyzyjnie można odczytać słowa opisujące parowóz, że został on wyprodukowany przez Zakłady Ostrowieckie, przez co mogą one wprowadzić pewien zamęt w głowach, zwłaszcza młodych czytelników Forum, zaczynających dopiero swoją przygodę z historią kolejnictwa polskiego.
Zakłady Ostrowieckie jednoznacznie kojarzą się (choć może tylko mi
) z zakładami zlokalizowanymi na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego, znanymi m.in. z produkcji wagonów w II RP i PRL-u, natomiast parowóz został zbudowany w Warszawie, w fabryce pierwotnie należącej do Warszawskiej Spółki Akcyjnej Budowy Parowozów (WSABP). Oczywiście w grudniu 1934 r. fabryka ta została kupiona przez spółkę do których należały Zakłady Ostrowieckie, przez co stała się ich filią, tym niemniej, myślę, że precyzyjniejsze byłoby określenie producenta jako np. "warszawska filia Zakładów Ostrowieckich" / "Wytwórnia Parowozów w Warszawie Zakładów Ostrowieckich" / Wytwórnia Parowozów Zakładów Ostrowieckich – Oddział w Warszawie itp. Myślę też, że także nazwa z czasów okupacji, bardziej precyzyjna była by w formie Ostrowiecer (Ostrowieczer) Hochöfen und Werke AG (Warschau) / ..., Werk Warschau [w źrodłach niemieckich można spotkać formy uproszczone np. Ostrowiece / Ostrowiecer bądź po prostu Warschau].
Inną rzeczą jest numer fabryczny podany jako 601/1943. Oczywiście taki zakres numerów dla 30 szt. parowozów BR50-ŪK zbudowanych w Warszawie (od 587 do 616, DR nr 50 2638 - 50 2667, w tym cztery szt. wykończone już po wojnie, prawdopdobnie w Poznaniu) figuruje np. w książce autorstwa Bogdana Pokropińskiego - Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej, WKŁ, W-wa 2018 (na str. 136) ale wydaje się, że pan Bogdan Pokropinski podał prawdopdobnie nie numery fabryczne parowozów (a może te numery są prawidłowe ?), ale kotłów do nich, zbudowanych w tym samym zakładzie. Monografia Ty5 jaka ukazała się w czasopiśmie Stalowe Szlaki - dokładnie cz. 1 [Ryszard Stankiewicz, Parowozy serii Ty5. Część 1, Stalowe Szlaki nr 2/2022 (153), str. 2-19], podaje, że parowozy z Zakładów Ostrowieckich oddział w Warszawie nosiły numery fabryczne 401 - 430.
Sprawa wydaje się nieco zagmatwana, bo np. wg informacji dotyczących parowozu-pomnika 50 2652, zamieszczonych na internetowej stronie niemieckojęzycznej, gdzie nr fabryczny podany jest jako 415/1943, producent podany jest jako DWM - Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken AG, czyli Zakłady Cegielskiego w Poznaniu.
https://eisenbahn-museumsfahrzeuge....ahrzeuge/dampflokomotiven/baureihe-50/50-2652
gdzie Hersteller - Producent, a Verzeichnis der eingebauten Kessel - Lista zainstalowanych kotłów.
To jednak zapewne błąd. Wg w/w artykułu w Stalowych Szlakach (ale też np. Paweł Terczyński, Parowóz serii Ty5, Świat Kolei nr 6/2002, str. 10-17), numery fabryczne BR50 z poznańskiego DWM, to jak na ironię 369-440, czyli pokrywające się częściowo z warszawskimi, jednak w tym wypadku decydujący wydaje się pierwszy kocioł zamontowany na 50 2652, o nr 601/1943 zbudowany w warszawskiej filii Zakladów Ostrowieckich, wskazujący, że cały parowóz został również zbudowany w Warszawie, oraz rok produkcji 1943 (DWM budował "swoje" BR50 w 1941-42). Wynika z tego, że na w/w stronie niemieckiej jest błąd, chyba, że Ostrowiecer Hochöfen und Werke AG Werk Warschau w 1943 należało już (tak jak Cegielski) do konglomeratu przemysłowego Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken (DWM) i Niemcy w tym wypadku nie rozróżnili konkretnego producenta (???). Warszawski zakład i nr fabryczny 415 podane są także na poniższej karcie parowozu 50 2652 np. na stronie:
https://www.revisionsdaten.de/tfzdatenbank/tfz_detail.php?sa&id=44679
W kontekście poruszonego tematu parowozu warto też dodać, że w sieci dostępne są też fotografie tabliczki firmowej tendra, jaki obecnie przypięty jest do parowozu. Widnieją one na w/w stronie internetowej (link wyżej), oraz np. na poniższej stronie:
https://www.dampflokomotivarchiv.de/index.php?nav=1415476&lang=1&id=95452&action=portrait
Na tabliczce widać, że tender został zbudowany w 1940 r. przez monachijskie zakłady Krauss-Maffei (interesujące, że na tabliczce jest Kraus przez jedno "s") i nosi nr fab. 16037. Pierwotnie był więc "sparowany" prawdopdobnie z parowozem zbudowanym przez powyższy zakład, noszącym ten sam numer fabryczny 16037, czyli DR nr 50 828 (jeszcze typu standardowego, a nie wojennego typu uproszczonego BR50-ŪK). Jak tender ten trafił do parowozu stojącego obecnie jako pomnik w Kaiserslautern, i jaką historię służby miał orginalny tender od 50 2652, zbudowany w Warszawie - noszący zapewne ten sam numer fabryczny 415 (?), tego zapewne nie dowiemy sie już nigdy.
Zakłady Ostrowieckie jednoznacznie kojarzą się (choć może tylko mi
) z zakładami zlokalizowanymi na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego, znanymi m.in. z produkcji wagonów w II RP i PRL-u, natomiast parowóz został zbudowany w Warszawie, w fabryce pierwotnie należącej do Warszawskiej Spółki Akcyjnej Budowy Parowozów (WSABP). Oczywiście w grudniu 1934 r. fabryka ta została kupiona przez spółkę do których należały Zakłady Ostrowieckie, przez co stała się ich filią, tym niemniej, myślę, że precyzyjniejsze byłoby określenie producenta jako np. "warszawska filia Zakładów Ostrowieckich" / "Wytwórnia Parowozów w Warszawie Zakładów Ostrowieckich" / Wytwórnia Parowozów Zakładów Ostrowieckich – Oddział w Warszawie itp. Myślę też, że także nazwa z czasów okupacji, bardziej precyzyjna była by w formie Ostrowiecer (Ostrowieczer) Hochöfen und Werke AG (Warschau) / ..., Werk Warschau [w źrodłach niemieckich można spotkać formy uproszczone np. Ostrowiece / Ostrowiecer bądź po prostu Warschau].Inną rzeczą jest numer fabryczny podany jako 601/1943. Oczywiście taki zakres numerów dla 30 szt. parowozów BR50-ŪK zbudowanych w Warszawie (od 587 do 616, DR nr 50 2638 - 50 2667, w tym cztery szt. wykończone już po wojnie, prawdopdobnie w Poznaniu) figuruje np. w książce autorstwa Bogdana Pokropińskiego - Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej, WKŁ, W-wa 2018 (na str. 136) ale wydaje się, że pan Bogdan Pokropinski podał prawdopdobnie nie numery fabryczne parowozów (a może te numery są prawidłowe ?), ale kotłów do nich, zbudowanych w tym samym zakładzie. Monografia Ty5 jaka ukazała się w czasopiśmie Stalowe Szlaki - dokładnie cz. 1 [Ryszard Stankiewicz, Parowozy serii Ty5. Część 1, Stalowe Szlaki nr 2/2022 (153), str. 2-19], podaje, że parowozy z Zakładów Ostrowieckich oddział w Warszawie nosiły numery fabryczne 401 - 430.
Sprawa wydaje się nieco zagmatwana, bo np. wg informacji dotyczących parowozu-pomnika 50 2652, zamieszczonych na internetowej stronie niemieckojęzycznej, gdzie nr fabryczny podany jest jako 415/1943, producent podany jest jako DWM - Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken AG, czyli Zakłady Cegielskiego w Poznaniu.
https://eisenbahn-museumsfahrzeuge....ahrzeuge/dampflokomotiven/baureihe-50/50-2652
gdzie Hersteller - Producent, a Verzeichnis der eingebauten Kessel - Lista zainstalowanych kotłów.
To jednak zapewne błąd. Wg w/w artykułu w Stalowych Szlakach (ale też np. Paweł Terczyński, Parowóz serii Ty5, Świat Kolei nr 6/2002, str. 10-17), numery fabryczne BR50 z poznańskiego DWM, to jak na ironię 369-440, czyli pokrywające się częściowo z warszawskimi, jednak w tym wypadku decydujący wydaje się pierwszy kocioł zamontowany na 50 2652, o nr 601/1943 zbudowany w warszawskiej filii Zakladów Ostrowieckich, wskazujący, że cały parowóz został również zbudowany w Warszawie, oraz rok produkcji 1943 (DWM budował "swoje" BR50 w 1941-42). Wynika z tego, że na w/w stronie niemieckiej jest błąd, chyba, że Ostrowiecer Hochöfen und Werke AG Werk Warschau w 1943 należało już (tak jak Cegielski) do konglomeratu przemysłowego Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken (DWM) i Niemcy w tym wypadku nie rozróżnili konkretnego producenta (???). Warszawski zakład i nr fabryczny 415 podane są także na poniższej karcie parowozu 50 2652 np. na stronie:
https://www.revisionsdaten.de/tfzdatenbank/tfz_detail.php?sa&id=44679
W kontekście poruszonego tematu parowozu warto też dodać, że w sieci dostępne są też fotografie tabliczki firmowej tendra, jaki obecnie przypięty jest do parowozu. Widnieją one na w/w stronie internetowej (link wyżej), oraz np. na poniższej stronie:
https://www.dampflokomotivarchiv.de/index.php?nav=1415476&lang=1&id=95452&action=portrait
Na tabliczce widać, że tender został zbudowany w 1940 r. przez monachijskie zakłady Krauss-Maffei (interesujące, że na tabliczce jest Kraus przez jedno "s") i nosi nr fab. 16037. Pierwotnie był więc "sparowany" prawdopdobnie z parowozem zbudowanym przez powyższy zakład, noszącym ten sam numer fabryczny 16037, czyli DR nr 50 828 (jeszcze typu standardowego, a nie wojennego typu uproszczonego BR50-ŪK). Jak tender ten trafił do parowozu stojącego obecnie jako pomnik w Kaiserslautern, i jaką historię służby miał orginalny tender od 50 2652, zbudowany w Warszawie - noszący zapewne ten sam numer fabryczny 415 (?), tego zapewne nie dowiemy sie już nigdy.
-
1
-
3
- Pokaż wszystkie
