Podział epok PKP uwzględniający istotne historyczne zmiany

[SU45-034]

Nie chcę mieszać, ale może coś z tego komuś się przyda.
Ostatnio postanowiłem stworzyć na swoje potrzeby podział piątej epoki i wygląda to tak jak poniżej. Oczywiście pewne kwestie mogą wydawać się sporne, a podokresy będą się nakładać, ale zasadniczo takiego podziału się trzymam.

Za piątą epokę uważam okres jesień 1988-grudzień 2009.
Piątą epokę dzielę na trzy podokresy:

Va jesień 1988-1994 (charakterystyczne momenty):
-obowiązek malowania żółtych czół na pojazdach trakcyjnych (09.1988);
-zamiana dotychczasowych sąsiednich zarządów kolejowych SZD, CSD i DR - koniec wagonów opisanych tymi kolejami na sieci PKP (1992-1994);
-koniec planowej eksploatacji ostatnich parowozów (poza Wolsztynem) (1992);
-koniec eksploatacji SN61 (1994) tutaj pomijam chojnickiego rodzynka;
-wprowadzenie malowania wagonów Bhp na żółto "jajecznica" (1994);
-wprowadzenie cystern z logo DEC (1994);
-koniec eksploatacji wagonów z oznaczeniem "-x" (1994?);
-koniec eksploatacji wagonów w malowaniu oliwkowym z wyłączeniem bip, ryflaków i ambulansów pocztowych;
-zakończenie eksploatacji EZT EW55 (1994).

Vb 1995-2001 (charakterystyczne momenty):
-wprowadzenie do eksploatacji na wagonów z klimatyzacją, hamulcami Mg i prędkością 200 km/h (1996-1997);
-zakończenie eksploatacji ostatnich SP45 (1998);
-zakończenie eksploatacji chłodni (kiedy?);
-masowe obniżanie prędkości wagonów pasażerskich do 120 km/h (2000);
-zakończenie funkcjonowania kolei dojazdowych w strukturach PKP (2001);
-wejście na rynek przewozów towarowych przewoźników prywatnych wywodzących się z kolei przemysłowych (2001);
-wprowadzenie do stosowania podstawowego logo PKP w trumience na taborze pasażerskim (2001);
-wprowadzenie do eksploatacji systemu SUW2000 (2001);
-zakończenie uruchamiania wagonów kursowych w pociągach pasażerskich (kiedy?);
-likwidacja DOKP w strukturach PKP;
-podział przedsiębiorstwa PKP na spółki Cargo, PR, IC, itd. (09.2001).

Vc 2002-2009 (charakterystyczne momenty):
-zniesienie obowiązku malowania żółtych czół na pojazdach trakcyjnych (marzec 2002);
-zakończenie uruchamiania pociągów pocztowo-bagażowych (2002?);
-rozpoczęcie seryjnej produkcji nowoczesnych autobusów szynowych i wagonów motorowych (2002);
-zakończenie eksploatacji ostatnich czterech ryflaków (10.2002);
-wprowadzenie nowego malowania PKP IC (2003);
-wprowadzenie żółto-niebieskiego malowania bip oraz skracanie zestawów do 2-3Bhp (07.2004);
-zakończenie eksploatacji bip w malowaniu "jajecznica" (2005);
-wprowadzenie nowego systemu oznaczeń "PL-" w IC/Cargo/PR (2006/2007/2008);
-zakończenie eksploatacji lokomotyw SP42 a co za tym idzie koniec ogrzewania parowego w planowym ruchu poza Wolsztynem (04.2009/sezon grzewczy 2007/08);
-podział lokomotyw PKP Cargo pomiędzy spółki grupy (05.2008);
-wprowadzenie nowych schematów malowania w Cargo, PR oraz IC (06.2008);
-zakończenie eksploatacji EP05 (04.2008);
-rozpoczęcie modernizacji lokomotyw spalinowych ST44/SU45 (2007/2009);
-koniec wspólnego planu taboru PKP i faktyczna relokacja do odpowiednich spółek (12.2009).

Endżoj!

 

[route]

-zakończenie uruchamiania pociągów pocztowo-bagażowych (2002?);

Według informacji zawartych w artykule Krzysztofa Lewandowskiego "Kolejowe przewozy poczty i przesyłek kurierskich – zmierzch, czy szansa?" było tak:

Od 30 listopada 2003 r. na terenie kraju kursowały ambulanse pocztowe w relacjach:
amb. 101 – Lublin – Wrocław Główny, Wrocław Główny – Lublin;
amb. 302 – Katowice – Piotrków Tryb. – Gdańsk – Gdynia;
amb. 930 – Szczecin Główny – Kraków Płaszów, Kraków Płaszów – Szczecin Główny.

Od 1 lutego 2007 r. wyłączono ambulans pocztowy 302 ze składu pasażerskiego.

28 listopada 2007 r. o godz. 21.00 wyruszył z Lublina do Wrocławia ostatni ambulans pocztowy Poczty Polskiej. Tym samym zakończyła się datowana od końca XIX w. współpraca kolei i poczty w Polsce.

Zresztą pisał też o tym @Stanisław1972 w wątku http://forum.modelarstwo.info/threads/wagony-pocztowe.4364/page-12#post-744755 tylko, że podaje on datę 30 listopad 2007.

Według Wikipedi ostatni kurs był w 2011:

Ostatnie wagony pocztowe kursowały na trasie pociągu d. „Przemyślanin” relacji Świnoujście/Szczecin Główny – Przemyśl Główny i z powrotem. Wagon był włączany do składu pociągu tylko na odcinku Szczecin Główny – Kraków Płaszów i z powrotem. Jego stacją macierzystą był Szczecin Główny. Ostatni kurs tego wagonu odbył się 29 maja 2011 w relacji Kraków Płaszów – Szczecin Główny.

Na YT jest też film z ostatniego przejazdu z 2011:

 

[SU45-034]

Mi chodzi o lopki a nie wagony włączane do pociągów pasażerskich.

 

[Miko]

-wprowadzenie cystern z logo DEC (1994);

A to nie było trochę wcześniej? Tu są zdjęcia z roku 1992:
https://cyfrowa.stacjamuzeum.pl/zas...na-cpn-na-bocznicy-we-wroclawiu-22051992#main
https://cyfrowa.stacjamuzeum.pl/zas...-cpn-na-bocznicy-we-wroclawiu-22051992-2#main

W temacie o modelach cystern 406R Piko też była wspomniana wcześniejsza data:

- od ok.1992/93 weszło logo "DEC"

-wprowadzenie nowego malowania PKP IC (2003);
[...]
-wprowadzenie nowych schematów malowania w Cargo, PR oraz IC (06.2008);

Pewnie to oczywiste, ale może warto doprecyzować, że w przypadku PKP IC w 2003 wprowadzono nowe malowanie wagonów,
a w 2008 lokomotyw. Do 2008 roku spółka PKP IC wypożyczała lokomotywy od PKP Cargo.

No i można tu jeszcze odnotować datę 1 grudnia 2008 r. - przejęcie pociągów pospiesznych przez PKP IC od Przewozów Regionalnych.
http://m.inforail.pl/pkp-intercity-przejelo-od-pkp-pr-pociagi-pospieszne_more_63854.html

 

[DieselPower]

A białe malowanie cystern kiedy wprowadzono?

 

[SU45-034]

A to nie było trochę wcześniej? Tu są zdjęcia z roku 1992:
https://cyfrowa.stacjamuzeum.pl/zas...na-cpn-na-bocznicy-we-wroclawiu-22051992#main
https://cyfrowa.stacjamuzeum.pl/zas...-cpn-na-bocznicy-we-wroclawiu-22051992-2#main

W temacie o modelach cystern 406R Piko też była wspomniana wcześniejsza data:




Pewnie to oczywiste, ale może warto doprecyzować, że w przypadku PKP IC w 2003 wprowadzono nowe malowanie wagonów,
a w 2008 lokomotyw. Do 2008 roku spółka PKP IC wypożyczała lokomotywy od PKP Cargo.

No i można tu jeszcze odnotować datę 1 grudnia 2008 r. - przejęcie pociągów pospiesznych przez PKP IC od Przewozów Regionalnych.
http://m.inforail.pl/pkp-intercity-przejelo-od-pkp-pr-pociagi-pospieszne_more_63854.html

Wprowadzenie nowych barw jak i podział taboru, który pracował jeszcze do końca RJ 07/08 został wskazany.
Co do cystern to gdzieś w głowie utrwaliło mi się rok 1994, dzięki za czujność.

 

[DRACULA]

... i w 1988 r z powyższego powodu*) rozpoczął się V podokres , realny podokres "E" IV epoki PKP - nie mający odpowiednika w obcej normie NEM utworzonej całkowicie w oparciu o zmiany oznaczeń i malowań na DB ...
Skrót podokresów :
IV A 1970-1974 nowy kod literowy razem z kodem literowym z epoki III w nawiasie
IV B 1975-1979 bez kodu literowego z epoki III w nawiasie
IV C 1980-1985 "x" w kodzie wag. tow.
IV D 1985-1988 nowe oznaczenia zrywające z tradycją oznaczeń PKP na wag.osob.
IV E 1988-1994 żółte przody na lok.elektr. i spalin. wraz z wprowadzeniem oszczędnego ( spłowiałego koloru czerwienie i zieleni ) na wag.osob. od 1992 ?
- ewentualnie podokres IV F 1992-1994

STOP STOSOWANIA NORMY NEM-DB !
W STOSUNKU DO ANTROPOLOGII EPOK PKP !

*) chodzi o wprowadzenie obowiązku "żółtych czół" lokomotyw - przyp. moderatora

 

[garou]

... i w 1988 r z powyższego powodu rozpoczął się V podokres , realny podokres "E" IV epoki PKP - nie mający odpowiednika w obcej normie NEM utworzonej całkowicie w oparciu o zmiany oznaczeń i malowań na DB ...
Skrót podokresów :
IV A 1970-1974 nowy kod literowy razem z kodem literowym z epoki III w nawiasie
IV B 1975-1979 bez kodu literowego z epoki III w nawiasie
IV C 1980-1985 "x" w kodzie wag. tow.
IV D 1985-1988 nowe oznaczenia zrywające z tradycją oznaczeń PKP na wag.osob.
IV E 1988-1994 żółte przody na lok.elektr. i spalin. wraz z wprowadzeniem oszczędnego ( spłowiałego koloru czerwienie i zieleni ) na wag.osob. od 1992 ?
- ewentualnie podokres IV F 1992-1994

...aż sobie to wydrukuje jako szlif norm ogólnych. Taki mini diamencik.

 

[Andrzej Harassek]

..aż sobie to wydrukuje jako szlif norm ogólnych. Taki mini diamencik.

Wpis kolegi @J1974H0 sprowokował mnie do przypomnienia dyskusji nad alternatywnym podziałem na epoki modelarskiej, jaka pewien czas temu przetoczyła się przez forum. Otóż powiedziałem wtedy i zdanie podtrzymuję, że ewentualne poprawianie obowiązującego (zgodnie z normą NEM) podziału epok nie powinno burzyć tego podziału, a jedynie go uzupełniało o bardziej szczegółowy podział na podokresy. Dlatego jestem przeciwny takiemu podziałowi:

IV A 1970-1974 nowy kod literowy razem z kodem literowym z epoki III w nawiasie
IV B 1975-1979 bez kodu literowego z epoki III w nawiasie
IV C 1980-1985 "x" w kodzie wag. tow.
IV D 1985-1988 nowe oznaczenia zrywające z tradycją oznaczeń PKP na wag.osob.
IV E 1988-1994 żółte przody na lok.elektr. i spalin. wraz z wprowadzeniem oszczędnego ( spłowiałego koloru czerwienie i zieleni ) na wag.osob. od 1992 ?
- ewentualnie podokres IV F 1992-1994

Norma NEM 825 PL stanowi, że epoka IV obejmuje lata już od 1968 (nie od 1970) do 1989 (a nie do 1994) i tego należy się trzymać. Inaczej wprowadzamy zamęt i nieporozumienia. W związku z tym ja proponuję następującą modyfikację tej normy, z uwzględnieniem dodatkowego podziału na podokresy, wzorowanego na propozycji kolegi DRACULI. Zgodnie z NEM mamy okresy a, b i c:
IVa 1968-1974
IVb 1974-1980
IVc 1980-1989
Epoka V zaczyna się w roku 1989, epoki VI do tej pory w normie NEM nie uwzględniono. Warto zwrócić uwagę na to, że w normie epoki są "na zakładkę", co jest słuszne, bo trudno wyznaczyć ścisłą datę końca jednej i początku następnej epoki, zawsze jest okres (zwykle nawet dłuższy, niż jeden rok), w którym równolegle występują cechy obu epok (kolory, oznaczenia itp.).

Ja pozostawiłbym okresy IVa i IVb bez zmian, a tylko okres IVc podzieliłbym na 2 podokresy:
IVc1 1980-1985 - "x" w serii wagonów towarowych
IVc2 1985-1989 - nowe oznaczenia serii wagonów pasażerskich.
Dla mnie żółte czoła lokomotyw i nowe malowanie wagonów (czerwono-kremowe dla 1 kl. i zielono-kremowe dla 2 kl.) to już epoka V. Żółte czoła, jak już wyjaśniliśmy, wprowadzono formalnie na jesieni 1988 roku, a praktycznie pojawiło się powszechnie w roku 1989, czyli w roku przejściowym między epoką IV a V. Natomiast kolorowe malowania wagonów osobowych to już lata późniejsze, czyli zdecydowanie epoka V.

 

[DRACULA]

Ale co wydarzyło się tak istotnego na PKP czy DB , DR i w innych zarządach w 1989 roku że kategorycznie , bezdyskusyjnie a priori ten rok jest data graniczną ?! Przecież jest jasne że nie wydarzyło się nic !
Ta data 1989 ma być usankcjonowaniem-upamiętnieniem wydarzeń politycznych tego roku . Niczym innym nie jest uzasadniona.
Granicą powinna być któraś z dat :
Jesień 1988 - formalnie i praktycznie wprowadzone żółte czoła
Wiosna 1992 koniec eksploatacji trakcji parowej i nowe oszczędne malowanie wag.osob.
1994 wprowadzenie nowych oznaczeń na wag.tow. - tu dopiero widział bym kompletną V epokę : żółte czoła , nowe malowanie wag.osob i nowe oznaczenia wag.tow.

 

[Andrzej Harassek]

Mogę zgodzić się z tezą, że rok 1989 nie był jakimś przełomowym momentem. Wprawdzie przyjmuje się, że od tego roku rozpoczęły się w Polsce przemiany ustrojowe, które wpłynęły również na transport kolejowy i samo przedsiębiorstwo PKP, ale faktycznie w tym roku jeszcze nic specjalnego się nie wydarzyło. Ale stało się i norma NEM tak została ustalona. Zmienianie tego teraz, a tym bardziej wprowadzenie alternatywnego podziału na epoki modelarskie uważam za niecelowe i szkodliwe, bo wprowadza zamieszanie i powoduje nieporozumienia. Natomiast rok 1989 jako graniczny (przejściowy) między epoką IV a V (przypominam, że w normie NEM epoki zachodzą i rok 1989 jest wspólny dla epoki IV i V) jest chyba z grubsza zgodny z tym twierdzeniem:

Granicą powinna być któraś z dat :
Jesień 1988 - formalnie i praktycznie wprowadzone żółte czoła

ponieważ trudno wyznaczać granicę epok na 3-mieśięczny okres jesieni, pomijając już, że praktyczne wprowadzenie żółtych czół trwało jednak dłużej, niż tylko przez jesień 1988 roku.

 

[DRACULA]

Korekty podkreślone !_____________

EPOKA III A 1
1945 - do końca 1950 roku.
- Wagony osobowe z orłem Klasy 1 , 2 , 3 .
- Wagony towarowe z "0" na początku numeru w kolorze czerwieni tlenkowej . Przedwojenny schemat opisowy wagonu.

EPOKA III A 2
Od początku roku 1951 - 31.V.1956_
- Wagony osobowe : z orłem Klasy 1 , 2 , 3 .
- Wagony towarowe . Zmiana schematu opisowego z użyciem piktogramów .
Rozpowszechnianie się na początku podokresu i zanik pod koniec podokresu wagonów towarowych w kolorze szarym.

EPOKA III A 3
1.VI.1956_ - do końca 1958
- Wagony osobowe : z orłem Klasy 1 , 2 . Zlikwidowana klasa 3 w dniu 1.VI.1956._
- Wagony towarowe. Tylko w kolorze czerwieni tlenkowej .
Likwidacja "0" na początku numeru wagonu towarowego na początku 1957 roku._( co najmniej od lutego 1957 )
Nieobecność wagonów towarowych w kolorze szarym.

Niebawem zobrazuję fotograficznie trzy schematy opisu wagonów w trzech podokresach epoki III z orłem : IIIA1, IIIA2 , IIIA3 co bezdyskusyjnie udowodni zasadność tego podziału ...

 

[Jan Bednarczyk]

https://www.dcc24.eu/node/874/245 Ta epoka III A 3 zaczęła się trochę wcześniej, wagon węglarka z datą rewizji 14.12.1955 rok już jest pomalowany w kolorze czerwieni tlenkowej.

 

[m_zntk]

Ale co wydarzyło się tak istotnego na PKP czy DB , DR i w innych zarządach w 1989 roku że kategorycznie , bezdyskusyjnie a priori ten rok jest data graniczną ?! Przecież jest jasne że nie wydarzyło się nic !
Ta data 1989 ma być usankcjonowaniem-upamiętnieniem wydarzeń politycznych tego roku . Niczym innym nie jest uzasadniona.
Granicą powinna być któraś z dat :
Jesień 1988 - formalnie i praktycznie wprowadzone żółte czoła
Wiosna 1992 koniec eksploatacji trakcji parowej i nowe oszczędne malowanie wag.osob.
1994 wprowadzenie nowych oznaczeń na wag.tow. - tu dopiero widział bym kompletną V epokę : żółte czoła , nowe malowanie wag.osob i nowe oznaczenia wag.tow.

Andrzej, a jak się to ma "Wiosna 1992 koniec eksploatacji trakcji parowej" ...... jak ja pamiętam, że do 1997 roku jeździły czynnie kopciuchy z lok. Kostrzyn nad Odrą ?

Pytam tylko tak z ciekawości.

 

[Kingjuljan]

https://www.dcc24.eu/node/874/245 Ta epoka III A 3 zaczęła się trochę wcześniej, wagon węglarka z datą rewizji 14.12.1955 rok już jest pomalowany w kolorze czerwieni tlenkowej.

Uwzględniając wpis kolegi @DRACULA:

EPOKA III A 2
Od początku roku 1951 - 31.V.1956_
- Wagony osobowe : z orłem Klasy 1 , 2 , 3 .
- Wagony towarowe . Zmiana schematu opisowego z użyciem piktogramów .
Rozpowszechnianie się na początku podokresu i zanik pod koniec podokresu wagonów towarowych w kolorze szarym.

Jak dla mnie ostatnie zdanie sugeruje, że wagony koloru szarego były w zdecydowanej większości, ale nie oznacza, że były jedynymi, zwłaszcza w końcówce podokresu w momencie zaniku szarych. Logiczne dla mnie więc jest, że w końcówce podokresu A2 mogły zacząć pojawiać się wagony towarowe w kolorze czerwieni tlenkowej.

 

[Bolutek]

jeździły czynnie

A miały jeździć nieczynnie? Litości trochę w tej semantyce, ars-poetice...

 

[m_zntk]

A miały jeździć nieczynnie? Litości trochę w tej semantyce, ars-poetice...

Nie o to mi chodzi, chodzi o to, że jak zakończono użytkowanie trakcji parowej w 1992 roku, to dlaczego dalej była ona użytkowana?
Ja nie jestem znawcą tematu, stąd moje pytanie jak się to ma do czasu zakończenia użytkowania i podziału na epoki.

 

[PP1970]

do 1997 roku jeździły czynnie kopciuchy

Nadal jeżdżą.

 

[t_domagalski]

Granicą powinna być któraś z dat :
Jesień 1988 - formalnie i praktycznie wprowadzone żółte czoła.

Wg mnie uzależnianie kolejnych epok od każdej drobnej zmiany malowania to trochę "strzał w kolano". Idąc tym tropem, w ep. VI będziemy mieć co pół roku (!) nową podepokę, bo mniej więcej z taką częstotliwością różni przewoźnicy wprowadzali swoje nowe schematy malowania...

 

[Jan Bednarczyk]

Jako że zbieram tabor z III epoki, preferując wagony towarowe z orłem, nie można napisać tak jak to uczynił kolega DRACULA [1.06.56 DO KOŃCA 1958 ] i dodał na czerwono [ Nieobecność wagonów towarowych w kolorze SZARYM ] to wagony w kolorze szarym zostały odstawione i nie były użytkowane do czasu ich przemalowania? Może należało by napisać tak= [ Wagony towarowe- otrzymują nowe malowanie w kolorze czerwieni tlenkowej ] oraz [ Powolne zanikanie wagonów towarowych w kolorze szarym. ]