Browar Kijoka to prawdziwy piwiarkowy sztos – tylko na jakiej kolei?
Oceniając po wyglądzie parowozu i numerze na budce maszynisty, którym, jak mnie wzrok nie myli, jest liczba 53 (ewentualnie 58 lub 57 z zawijasem od ogonka w "7"), jest to parowóz firmy Borsig, należący do Kolei Nadwiślańskich, czyli szerokotorowy. Biorąc pod uwagę, że browar Kijoka zlokalizowany był w Warszawie, zdjęcie wykonano zapewne gdzieś na drodze żelaznej wspomnianej Kolei.
Analiza numeru parowozu:
Przeglądu typów i serii (układów osi, producentów itp) i numeracji parowozów, będących na stanie na przełomie wieków XIX i XX na poszczególnych Kolejach (Drogach Żelaznych) w Królestwie Polskim * dokonałem na podstawie poniższych pozycji:
Spisy parowozów na Drogach Żelaznych Rosji,
na koniec 1893, 1.01.1896, koniec 1897 i koniec 1900, wydawnictw z epoki Rosyjskiego Ministerstwa Komunikacji.
* Warszawsko-Wiedeńskiej, Łódzkiej Fabrycznej, Nadwiślańskich (w tym Nadwiślańskiej, Iwangorodzko (Dęblińsko)-Dąbrowskiej i Warszawsko-Terespolskiej przed połączeniem w Nadwiślańskie DŻ), Moskiewsko-Brzeskiej, Petersbursko-Warszawskiej i Południowo-Zachodniej (której częścią była Brzesko-Grajewska DŻ).
[Na marginesie, zdjęcia stron z zestawieniami parowozów na wspomnianych wyżej Drogach Żelaznych (dodam, poszczególne opracowania dotyczą całej Rosji i wszystkich DŻ, także wąskotorowych) mogę zamieścić w jakimś temacie, chyba najbardziej by pasowała II epoka PKP - początki stalowego piękna RP (lub może np. w nowo utworzonym, typu parowozy na Drogach Żelaznych Królestwa Polskiego w czasie zaboru rosyjskiego), jeżeli jest taka potrzeba i znajdą się zainteresowani zapoznaniem się z tego typu tematyką. Proszę tylko napisać, czy kogoś to interesuje, bo musiałbym poświęcić temu parę chwil (w tym przygotować zdjęcia stron), ale akurat w ten weekend mam czas i "natchnienie"
aby nieco odświeżyć moją aktywność na Forum].
Wracając do tematu, analiza powyższych opracowań, pozwala sądzić, że wśród parowozów o układzie osi 1-2-0, numery 53 (ale i 57 i 58) nosiły Borsigi Kolei Nadwiślańskich, inne (z nr 53) z różnych względów nie pasują, posiadają odmienne układy osi (np 0-3-0 bądź 0-4-0) lub w 1900 r., pomimo układu osi 1-2-0, mają już zmienione oznaczenia np. dawne Nr 51 - 55 Kolei Warszawsko-Terespolskiej, na Kolejach Nadwiślańskich nosiły w 1900 r. serię Zm (Зм w zapisie cyrylicą) i nr 95 - 99.
Na podstawie poniższego opracowania:
W. A. Rakow, Lokomotywy Ojczyźnianych Dróg Żelaznych, Moskwa, 1995 można też porównać wygląd parowozów firmy Borsig 1-2-0 wyprodukowanych dla Nadwiślańskiej Drogi Żelaznej w latach 1875-77 w liczbie 24 szt., do parowozu widocznego na zamieszczonym we wpisie
#393 zdjęciu.
Myślę, że wygląd zaprezentowanego w książce W. Rakowa parowozu odpowiada temu z fotografii z 1902, nie licząc np. kształtu odiskrownika komina, który po ok. 25 latach eksploatacji mógł być wymieniony na inny. Na marginesie, fotografia opisana jako wykonana w 1902 r. mogła być zrobiono nieco wcześniej, bo w roku tym, parowozy Kolei Nadwiślańskich nosiły już zapewne (jednak czy fizycznie

), oprócz tabliczki z nr, także tabliczki z nazwą serii, w wypadku Borsigów o układzie osi 1-2-0, o nr 50-73, było to Bp/pr (Бп/пp w zapisie cyrylicą).
Kończąc wpis, aby zbytnio nie odbiegał od tematu Piwiarki, chciałbym wrócić do zdjęcia wagonu browaru Haberbusch i Schiele, zamieszczonego we wpisie
#289, którego powiększenie zamieszczam poniżej.
W książce
E. I. Mokrszickij, Historia parku wagonowego dróg żelaznych ZSRR, Moskwa, 1946, okładka i strona tytułowa poniżej
Na str. 59-59 są następujące fotografie wagonów chłodni:
Dolna fotografia ze str. 59 w powiększeniu:
Jest to prawdopodobnie identyczny typ wagonu jak na wspomnianej wyżej, zamieszczonej na wstępie tego wątku fotografii, jednak w tym wypadku napis
HABERBUSCH I SCHIELE nie jest naniesiony alfabetem łacińskim ale cyrylicą ГАБЕРБУШЪ и ШИЛЕ.
Widoczny po prawej wagon, ma naniesioną nazwę browaru TIVOLI zlokalizowanego w estońskim mieście Dorpat (rosyjski Дерпт - Dierpt, w przedrewolucyjnej Rosji Юрьев - Jurjew (i taka nazwa figuruje na wagonie). Interesujące, że istnieje model takiego wagonu.