• Szanowny Użytkowniku, serwisy w domenie modelarstwo.info wykorzystują pliki cookie by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Normalna i nominalna szerokość toru

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
13.480 552 30
#1
Słowa "normalny" ani "nienormalny" nie użyłem choć pewnie większość wie, że słowem "normalny" nazywa się tor 1435mm. Slangowo często się używa przecież tego określenia na tym forum i w kregach modelarzy kolejowych, podobnie jak mówi się o torze "wąkim" czy "szerokim" (szerszym niż 1435mm).
Nie "slangowo", lecz oficjalnie, "tor normalny" to urzędowo używane określenie toru o szerokości (nie: "prześwicie") 1435 mm. I sądzę, że każdy, a nie tylko "większość" to doskonale wie. Również określenia "tor wąski" i "tor szeroki" są jak najbardziej poprawne i wcale nie "slangowe". A uwagę o niepotrzebnym skomplikowaniu języka polskiego chciałbym traktować jako żart...
 

axer1970

Znany użytkownik
Reakcje
156 1 0
#2
Nawiązując do określeń toru "normalny", "wąski"... Ciekaw jestem jak takie określenia brzmią w krajach, gdzie normalnie stosuje się tor szeroki (kraje za wschodnią granicą). Wtedy na nasze tory mówią pewnie "wąski" a na tory takie jak w naszych "wąskotorówkach"? Tor "bardzo wąski"?
 

Krzysztof Koj

Znany użytkownik
Reakcje
637 3 1
#3
Nawiązując do określeń toru "normalny", "wąski"... Ciekaw jestem jak takie określenia brzmią w krajach, gdzie normalnie stosuje się tor szeroki (kraje za wschodnią granicą). Wtedy na nasze tory mówią pewnie "wąski" a na tory takie jak w naszych "wąskotorówkach"? Tor "bardzo wąski"?
Tor szeroki stosowany jest w Europie nie tylko za naszą wschodnią granicą, ale również w Hiszpanii i Portugalii, i to w dodatku o zupełnie innej szerokości, niż za wschodnią granicą Polski...
Wszystkie zarządy kolejowe, które przystąpiły kiedyś (czyli jeszcze w latach 20 XX wieku) do umów międzynarodowych takich, jak RIC, RIV i UIC, przyjęły tym samym taką samą nomenklaturę, również jeśli chodzi o określenie szerokość toru kolejowego.
Krótko mówiąc: tor o szerokości 1435 mm zawsze jest torem "normalnym", wszystkie węższe od niego są torami wąskimi, a wszystkie tory o większej szerokości, są torami szerokimi.
I nie trzeba dziś niczego komplikować. Obecnie obowiązujący "relatywizm" (wynikający głównie z braku konkretnej wiedzy na dany temat), nie powinien burzyć ustalonego od dziesięcioleci porządku rzeczy...
 

michal.guminiak

Znany użytkownik
H0e
Reakcje
1.474 7 0
#6
Prenumerowałem w latach 90tych Przegląd Techniczny. Czasem zamieszczano tam różnorakie informacje o technice kolejowej. W sumie, to obaj panowie mają racje. Dla mnie ten archiwalny numer PT jest perełką. Przyznaję, że o takich niuansach szerokości toru dowiedziałem się dopiero z tej lektury. Z kolei, przypuszczam, że przez ostatnie dziesięciolecia sprawy szerokości toru zostały już uregulowane. i kol. Krzysztof wyjaśnił dokładnie w czym rzecz.
 
OP
OP
A

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
13.480 552 30
#9
To wszystko prawda, ale trochę mylimy tu pojęcia. Za normalną szerokość toru przyjmuje się 1435 mm. Ale szerokość, stosowana przy projektowaniu, produkcji (np. podkładów) i budowie, bywa różna, czego przykłady podane są w powyższym cytacie, np. wymiar stosowany przy produkcji podkładów. Ale celem jest uzyskanie w normalnej eksploatacji linii standardowego wymiaru 1435 mm, oczywiście z pewną tolerancją, o czy też jest mowa wyżej. Dlatego też fakt, iż w Polsce podkłady betonowe wykonuje się na wymiar 1432 mm nie oznacza, że szerokość toru na sieci PKP zmniejszono o 3 milimetry. W dalszym ciągu przy badaniu torów sprawdza się, czy szerokość wynosi 1435 mm +/- tolerancja (zależna od obowiązującej na danej linii prędkości dopuszczalnej).

Zgodnie z obowiązującą instrukcją Id1 (D 1):
§ 21
Szerokość toru

1. Nominalna szerokość toru na odcinkach prostych i w łukach o promieniu większym od 250 m mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni główki szyny wynosi 1435 mm.


Dopuszczalne tolerancje podane są w załączniku 13, tabela 2.

Trochę inna sytuacja była w ZSRR, gdzie wymiar nominalny został zmniejszony z 1524 do 1520 mm. Jak jest obecnie w Niemczech nie wiem, ale również przepisy UE (techniczne specyfikacje interoperacyjności) zakładają nominalną szerokość toru normalnego 1435 mm, ale przewidują również wykonywanie podkładów na mniejszy wymiar, z powodów omówionych wyżej.
 
K

KNG

Gość
#10
Wedle tego kwitu Niemcy też zmniejszyli. Jak to się ma do obecnych warunków leży poza granicami moich zainteresowań.
Jak widać dla prędkości do 60 km/h. całe to zamieszanie z szerokością toru nie ma większego znaczenia. Przydatne jest dla prędkości powyżej 100 km/h.
1586435274031.png


Bądźcie zdrowi.

Jarek
 
OP
OP
A

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
13.480 552 30
#11
Ostatnio modne stało się określenie "kwit". Dobrze jeszcze byłoby wiedzieć, o czym mówimy; ja do tej pory rozumiałem pod tym pojęciem jakieś dokumenty, mniej czy bardziej urzędowe, normy, przepisy itp., ale oczywiście nie twierdzę, że mam 100 % racji. Ale świadczy to też o tym, że może tu dochodzić do nieporozumień. Wycinek z książki dla mnie takim materiałem nie jest, więc przyjmuję do wiadomości informację o badaniach prowadzonych w ZSRR i RFN, ale nie jest to dla mnie w pełni wiarygodna informacja o faktycznym stanie formalnym w tych państwach. Z zupełnie innych źródeł wiem, jak sytuacja wygląda w ZSRR i krajach, które powstały po jego rozpadzie i o tym pisałem. Co do Niemiec, pewności nie mam, a to, co wiem, też podałem. Jako ciekawostkę podam, że w Estonii powrócono do oryginalnego wymiaru i nominalna szerokość toru wynosi tam ponownie 1524 mm.
 

t_domagalski

Znany użytkownik
Reakcje
1.659 19 9
#12
"Kwitem" jest to, co zacytował @Andrzej Harassek - konkretny paragraf, przepis. ;)
Natomiast @ksiezyc_nad_gieesem wstawił fragment jakiegoś artykułu/książki, który jest tylko pewną interpretacją wyników badań, ale nie stanowi podstawy prawnej lub normy. Ponadto, ze względu na bardziej beletrystyczną formę, w tekście użyto też nie do końca poprawne synonimy.

W pierwszym zdaniu tekstu pada sformułowanie "nominalna szerokość toru", ale wg mnie jest ono błędne choćby dlatego, że stoi w sprzeczności z dalszą częścią tekstu, gdzie mowa jest o wymiarach rzeczywistych toru. Przypomnę z metrologii: Wymiar_rzeczywisty = Wymiar_nominalny +/- Odchyłka. W dalszej części tekstu wyjaśniono, o co dokładnie chodzi. Owa propozycja "zmniejszenia szerokości toru" o 4mm polega na dopuszczeniu w konstrukcji toru ujemnej odchyłki (-4mm). Czyli wymiar nominalny nie ulega zmianie (1435mm), natomiast dopuszczono budowę toru "ciasno pasowanego", co wg nowej propozycji odchyłek (-4mm do +6mm) "legalizuje" budowę torów o rzeczywistym rozstawie od 1431mm do 1441mm.

Jakie są konsekwencje zmian? Zmiana wymiaru nominalnego wymusiłaby wymianę bądź przetoczenie wszystkich zestawów kołowych do nowej szerokości (i o ile kojarzę, to ten manewr wykonano w ZSRR przechodząc z 1524 do 1520 mm). Natomiast dopuszczenie odchyłek ujemnych przy zachowaniu tej samej szerokości nominalnej (1435mm) powoduje tylko tyle, że na pewnych odcinkach toru (o mniejszej szerokości rzeczywistej) zestawy kołowe będą prowadzone z ciasnym pasowaniem, czyli nie będą miały możliwości "wężykowania".
 
Ostatnio edytowane:
OP
OP
A

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
13.480 552 30
#13
Zmiana wymiaru nominalnego wymusiłaby wymianę bądź przetoczenie wszystkich zestawów kołowych do nowej szerokości (i o ile kojarzę, to ten manewr wykonano w ZSRR przechodząc z 1524 do 1520 mm).
Tu głowy nie dam, ale wydaje mi się, że w ZSRR nie było akcji wymiany czy przetaczania zestawów, ale być może wykonywano to w ramach planowych napraw taboru. Zresztą sama zmiana nominalnej szerokości torów na całej sieci trwała bardzo wiele lat. Generalnie tabor na 1520 mm może bez przeszkód jeździć po torach 1524 i odwrotnie.
 

t_domagalski

Znany użytkownik
Reakcje
1.659 19 9
#14
Tu głowy nie dam, ale wydaje mi się, że w ZSRR nie było akcji wymiany czy przetaczania zestawów...
Też nie jestem pewien. Ale na pewno nikt nie wycofał jednego dnia całego taboru w państwie. Zmiana odbywała się latami.

Jeszcze odnośnie zmian szerokości nominalnej toru, to ciekawym przykładem jest Płw. Iberyjski. Historycznie w Portugalii obowiązywał rozstaw 1664mm, a w Hiszpanii - 1672mm. Obecnie, metodą drobnych kroczków, doprowadzono na całym półwyspie do jednego standardu - 1668mm. ;)
 

Bernard Sobczyk

Aktywny użytkownik
SKMK
Reakcje
521 14 1
#15
Z doświadczenia mogę powiedzieć, że stare roczniki podkładów INBK-7 faktycznie były wykonane tak, aby dać szerokość poniżej 1435 (1432-1433mm). Obecnie w noywch podkładach nie stosuje się zasadniczo zmniejszonej wartości szerokości. Mogę nadmienić, że przy przytwierdzeniu spreżystym istnieje możliwość regulacji szerokości na (+) na potrzeby wykonywania poszerzeń w łukach o promieniu <300, przez odpowiednie dobranie wkładek poliamidowych, dostosowanych do zabudowy na łukach.
 
K

KNG

Gość
#16
1. Nominalna szerokość toru na odcinkach prostych i w łukach o promieniu większym od 250 m mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni główki szyny wynosi 1435 mm.
Instrukcja D1 z 1957 r. twierdzi, że było to 300 m. Wiesz może dlaczego?
1586632155848.png

Ostatnio modne stało się określenie "kwit".
Forumowa wyszukiwarka twierdzi, że użyłem po raz pierwszy tego określenia w 2013 r.
Wycinek z książki dla mnie takim materiałem nie jest, więc przyjmuję do wiadomości informację o badaniach prowadzonych w ZSRR i RFN, ale nie jest to dla mnie w pełni wiarygodna informacja o faktycznym stanie formalnym w tych państwach.
Trzeba było zapytać o źródło. Powyższe kwity pochodzą z książki prof. Henryka Bałuha z 1975 r.,
1586632621282.png

więc wydaje mi się, że facet wiedział o czym pisze. Jeżeli się mylił to poproszę o korektę.
Jako ciekawostkę podam, że w Estonii powrócono do oryginalnego wymiaru i nominalna szerokość toru wynosi tam ponownie 1524 mm.
Źródło można prosić.
ale wg mnie jest ono błędne
Źródło cytatu podałem wyżej. Ówczesny doktor Bałuch, swoich tez już nie obroni, bo zmarł jakiś miesiąc temu, wydaje mi się jednak, że wiedział o czym pisze. Zresztą jak napisałem, książka jest z 1975 r., więc od tego czasu mogło się sporo zmienić.

Tak przy okazji, poniższy kwit to fragment koncesji Kolei Fabryczno-Łódzkiej. Jak widać prześwit przyszłej kolei jest określony krótko i enigmatycznie.
1586633943176.png

W jakich jednostkach był określany ówczesny prześwit DŻWW i DŻWB i ile tych jednostek było? I czy po przeliczeniu na obecne milimetry wychodzi 1435 mm czy jakoś inaczej?

Bądźcie zdrowi i Wesołych Świąt.

Jarek
 
OP
OP
A

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
13.480 552 30
#17
Instrukcja D1 z 1957 r. twierdzi, że było to 300 m. Wiesz może dlaczego?
Nie wiem, domyślam się, że w wyniku jakichś badań stwierdzono, że w łukach między 300 a 250 m poszerzenie toru nie jest konieczne, być może wynika to ze ściślejszych reżimów utrzymania.
Powyższe kwity pochodzą z książki prof. Henryka Bałuha z 1975 r.
To dla mnie dalej nie jest "kwit" w rozumieniu norma, przepis i niczego nie zmienia w mojej interpretacji tego tekstu. Profesor Bałuch, którego miałem okazję poznać osobiście (nie wiedziałem, że zmarł), był wybitnym ekspertem w tej dziedzinie, ale pisał o doświadczeniach kolei niemieckich. Nie zmienia to faktu, że stan formalno-prawny w Niemczech mógł być inny, o tym w tekście niczego nie ma. A co do stanu dzisiejszego, to sytuacja w świetle istnienia przepisów UE też jest inna, niż 45 lat temu.
To jest moja wiedza sprzed 2-3 lat, kiedy się tym zajmowałem zawodowo. Poszukam dokumentów i jeśli coś znajdę, dam znać.
 

Bernard Sobczyk

Aktywny użytkownik
SKMK
Reakcje
521 14 1
#18
To jest moja wiedza sprzed 2-3 lat, kiedy się tym zajmowałem zawodowo. Poszukam dokumentów i jeśli coś znajdę, dam znać.
Całkowita słuszność! Ja także operuję z przyzwyczajenia nieaktualnymi przepisami, które zmieniły się ostatnio.

Paragraf 8 punkt 4 instrukcji Id-1.

Łuki R=200-250 m +10mm
Łuki R=180-200 m + 15mm
Łuki R-180-160 m + 20mm

Tak samo jak i tor bezstykowy jest dopuszczany w łukach o R=190 m w torach głównych dodatkowych (kiedyś nie do pomyślenia!)
 
Autor wątku Podobne wątki Forum Odpowiedzi Data
Koleje w Polsce 14

Podobne wątki