Wagon 903K

[Krzysiek 66]

Witam Wszystkich
Mam takie pytanie ,ile może jeszcze istnieć normalnotorowych wagonów typu 903K produkcji ZASTAL-u , oczywiście nie chodzi o pojazdy z LHS-u i inne szerokotorowe tylko o pozostałości na torze normalnym.Wiem o wagonie w Braniewie który po ćwiczeniach straży pożarnej przestał istnieć , jest też coś podobno na bazie drogowej w Żytkowicach ale nie znam niestety szczegółów, czy ktoś wie coś więcej o tych wagonach.

Pozdrawiam Krzysiek

 

[gemol]

Jeśli dobrze pamiętam, w artykule A. Etmanowicza w ŚK była mowa tylko o dwóch egzemplarzach PKP na normalnym torze.

 

[Kamil97]

Kiedyś w Koninie niedaleko stacji widziałem kilkanaście takich lub podobnych pudeł wagonów w formie ogrodzenia jakiejś bazy.

 

[brovarek]

W temacie "Wagonowy Hyde Park po 45 roku" kolega Krzysztof w poście #547 , napisał , że tych wagonów zbudowano 52 sztuki na tor normalny (dla kraju) w 1966 roku , z adnotacją , że źródło podaje również 1972 rok.
Pudło takiego wagonu stało również na stacji w Gubinie w 2008 roku.

 

[Krzysiek 66]

W temacie "Wagonowy Hyde Park po 45 roku" kolega Krzysztof w poście #547 , napisał , że tych wagonów zbudowano 52 sztuki na tor normalny (dla kraju) w 1966 roku , z adnotacją , że źródło podaje również 1972 rok.
Pudło takiego wagonu stało również na stacji w Gubinie w 2008 roku.

Co do normalnotorowych wagonów ciekawi mnie czy miały one klasyczne sprzęgi i zderzaki czy takie czołownice jak te na poniższym zdjęciu

Zdjęcie przedstawia wagon z Braniewa znalazłem je kiedyś na internecie i nie znam autora , ( jak by czasem się znalazł to zaraz podpiszę )

 

[Stanisław1972]

W temacie "Wagonowy Hyde Park po 45 roku" kolega Krzysztof w poście #547 , napisał , że tych wagonów zbudowano 52 sztuki na tor normalny (dla kraju) w 1966 roku , z adnotacją , że źródło podaje również 1972 rok.
Pudło takiego wagonu stało również na stacji w Gubinie w 2008 roku.

W nawiązaniu do wpisu brovarek, wpsiu #547 Młodzikowski oraz zdjęcia pudła wagonu 903K z bazy PLK w Rzeszowie, zamieszczonego przez Michał K, jego budowa może wskazywać na podtyp 903Ka.

Myślę, że warto także w tym temacie, przypomnieć zdjęcie Kolegi Michała (mam nadzieję, że autor nie ma nic przeciwko), w celu porównania z rysunkiem wagonu typu 903Ka z Albumu wagonów towarowych na tor 1520 mm kolei ZSRR z 1989.

1. Fotografia pudła wagonu typu 903K z Rzeszowa, autorstwa Michał K

2. Strona tytułowa albumu.

3. Plansza opisująca wagon typu 903Ka, z w/w albumu, proszę zwrócić uwagę, że Rosjanie podają lata dostaw wagonów na 1975 - 1983.

Z opisu wynika także, że w ZSRR projekt 903Ka ZASTAL-u określany był jako model 11-K001.

 

[Stanisław1972]

Muszę zweryfikować nieco swoją poprzednią wypowiedź. Porównując zdjęcie pudła zamieszczone przez kolegę Michała, z rysunkiem z albumu rosyjskiego z 1989, oraz ze zdjęciem widocznym w linku http://www.zastal.pl/obrazki/Image/obrazki/historia/10.jp, uznałem, że rozkład ryflowania na boku pudła z Rzeszowa, odpowiada typowi 903Ka, bo jest identyczny jak w albumie, a nie jak na fotografii w linku powyżej. Tym niemniej np. długość pomostu na dachu, wygląd stalowych zasuw otworów pod dachem, a przede wszystkim wygląd rozsuwanych drzwi wagonu może wskazywać, że to jednak inny podtyp (zwykły 903K ?).

Znalazłem w roczniku Jane's World Railways 1976 poniższy rysunek wagonu opisanego jako typ 903K (wydawnictwo Jane's, bardziej znane jest, zapewne miłośnikom okrętów wojennych, bo wydaje m.in. "spore cegły" - roczniki floty Jane's Fighting Ships).

1. Okładka Jane's World Railways 1976.

2. Str. 54 z powyższego wydawnictwa, reklamująca ZASTAL.

3. Rysunek wagonu typu 903K, nieco zmodyfikowany przeze mnie w programie graficznym (odwróciłem kolorystykę i oczyściłem rysunek), z powyżej zamieszczonej str 54, Jane's World Railways 1976.

Szczegóły budowy pudła w tej publikacji, bardziej odpowiadają tym na zdjęciu z Rzeszowa (choć na nim nie widać jednoznacznie, czy dach jest ryflowany ). Oczywiście trudno stwierdzić, na ile np. rysunek w albumie rosyjskim odpowiadał faktycznej budowie wagonu, lub też, czy w roczniku Jane's, podany typ 903K, nie jest podany tylko ogólnie, a rysunek przedstawia jakiś podtyp, tym niemniej, proszę zwrócić uwagę na wygląd drzwi. Wspominał o nich np. Krzysztof Młodzikowski, #547, pisząc, że m.in. ich budową różniły się dane podtypy 903K. Pozostaje jeszcze zdjęcie do którego podałem lin wyżej. Budowa tego wagonu (iloś ryfli, wygląd zasuw otworów pod dachem) nieco odbiega od tej z zamieszczonych dotychczas rysunków. Może to tylko prototyp (?), a może np. podtyp 903Kc (lub np. 903K, a w roczniku kolei 1976 jest 903Kc) ? Trudno jednoznacznie stwierdzić. Myślę jednak, że moja wcześniejsza próba identyfikacji, do jakiego podtypu należy pudło wagonu ze zdjęcia z Rzeszowa (do 903Ka), nie jest zbyt "trafiona", ewentualnie poszczególnie serie wagonów 903Ka również mogły różnić się pomiędzy sobą tego typu szczegółami w budowie (co nie jest wykluczone).

 

[Młodzikowski]

Co do normalnotorowych wagonów ciekawi mnie czy miały one klasyczne sprzęgi i zderzaki czy takie czołownice jak te na poniższym zdjęciu ...

Sądzę, że partia zbudowanych wagonów 903K na tor 1435 mm nie była wyposażona w klasyczne sprzęgi i zderzaki stosowane na PKP. Wagony posiadały sprzęgi samoczynne SA-3 tak jak zbudowana partia wagonów dla ZSRR. Podana długość wagonów obu zbudowanych wersji (na tor 1435 i 1524) jest taka sama i wynosi 14.730 mm.
Ponadto uważam, że bez ingerencji w konstrukcję ostoi w części czołowej wagonu - nie byłoby możliwości montażu klasycznego układu pociągowo-zderznego.

I jeszcze w nawiązaniu do wpisów Kolegi @Stanisław1972 dotyczącego odmian wagonu 903K - uważam, że tu potrzebna jest osoba dogłębnie znająca "temat" i interesująca się kolejami byłego ZSRR. Z pewnością dużo cennych informacji można byłoby uzyskać od byłego producenta wagonów/pracowników ZASTAL-u, jednak firmy już nie ma, a archiwalne "papiery" w zdecydowanej większości zutylizowano. Chociaż należy zauważyć, że nawet w opracowaniach ZASTAL-u są rozbieżności ...

Ale wróćmy do odmian 903K. Zamieszczę kilka fotek oraz opiszę różnice i swoje spostrzeżenia (może się przydadzą ... )

Pierwsza fotka "zaciągnięta" z tego wątku. Jak sądzę, przedstawia jeden z pierwszych zbudowanych w ZASTAL-u wagonów 903K. Widoczne, charakterystyczne elementy które ulegały zmianom - ryflowane pokrycie dachu, "krótki" (nie przez całą długość) pomost na dachu, pokrywy otworów wentylacyjnych w ścianach bocznych inne niż w kolejnych wersjach, dziewięć ryfli w polu pod pokrywami wentylacyjnymi, "ryflowane" drzwi boczne.
Na zdjęciu widoczny fragment budowanych w owym czasie wagonów typu 902K o numerze 269-0046 (czyli zapewne z pierwszych dostaw). Te wagony budowano dla ZSRR w latach 1961-1972 a łączna ich ilość to 37.588 sztuk.

Fotka druga i trzecia przedstawiają album ZASTAL-u z fotografią oraz krótkim opisem wagonu 903Ka, 903Kc.
Charakterystyczne elementy - zmienione pokrywy otworów wentylacyjnych w ścianach bocznych, pokrycie dachu - gładkie (ryfle tylko w górnej części czołowej dachu), inna ilość ryfli (tylko 7) pod pokrywami wentylacyjnymi, drzwi boczne - "ryflowane". Numer wagonu 274-4351.
Uważam, że fotka przedstawia jeden z pierwszych, seryjnie budowanych wagonów. Seryjna produkcja tego typu "ruszyła" w roku 1972 i zakończyła się w roku 1981 ogólną ilością 26.589 szt. (w tym 52 wagony na rozstaw toru 1435 "dla kraju").

Fotka czwarta - przedstawia wagon typu 902K z poszyciem z desek. Wagon posiada drzwi boczne które w/g mnie montowano w pierwszych wagonach typu 903K. Na wagonie widoczny jest napis informacyjny o producencie i data budowy - 12.VII.1965. Numer wagonu: 269-4553.

Fotka piąta i szósta - to rysunek wagonu typu 903Ka. Charakterystyczne elementy to - boczne drzwi w wersji "gładkiej", poszycie dachu bez ryfli (ryfle tylko w części czołowej), pomost przez całą długość dachu, dziewięć ryfli w polu pod bocznymi otworami wentylacyjnymi.

I to narazie w tym "temacie" tyle ...
Pozdrawiam !