Pytanie? Zegary PKP (hole, perony, biura)

[mikl]

Witam,

Chciałbym sobie sprezentować zegar PKP. Przeglądając oferty choćby na OLX najwięcej jest ofert na zegary KZL Bydgoszcz zas na ebay'u wyglądająco podobnie zegary "pragotron". Czy oba zegary były szeroko stosowane na PKP?. Dla przykładu:

KZL Bydgoszcz

Pragotron

 

[Stanisław1972]

Nie wiem jak szeroko na PKP stosowane były zegary takich producentów jak KZL Bydgoszcz i Pragotron, proszę jednak nie zapominać, że zegary takie (właściwie identycznie wyglądające), dawniej masowo były stosowane także w zakładach pracy, fabrykach, urzędach czy różnych instytucjach państwowych, a nawet szpitalach czy przychodniach lekarskich, tak więc wydaje mi się, że jedynym, rzetelnym potwierdzeniem (w stosunku do portali aukcyjnych o których piszesz) stosowania zegara na PKP, byłaby dodatkowa sygnatura, herbu kolejowego (stalowe koło ze skrzydełkami po bokach) bądź wspomnianego napisu P.K.P. na cyferblacie.

Warto też pamiętać, że zegary takie, często były zegarami tzw. wtórnymi, i do prawidłowego działania potrzebowały tzw. zegara-matki, czyli urządzenia elektromechanicznego lub elektronicznego, dzięki któremu wszystkie zegary na peronach czy w fabryce, dokładnie co minutę, równocześnie, posuwały wskazówkę do przodu. Stąd myślę, że na różnych "giełdach staroci" można niekiedy natknąć się, np. na zegar peronowy ale wtórny, czyli nie działający poprawnie bez zegara-matki. Pal licho jak ktoś chce zdobyć go tylko do kolekcji, gorzej, jak ktoś chce używać go jako klasycznego czasomierza...

Co do samych zegarów kolejowych, temat niezwykle ciekawy i chyba jeszcze nie poruszany na Forum. Osobiście wielką estymą darzę zegary kolejowe niemieckiej marki CTW - Carl Theodor Wagner, bo one w ogromnych ilościach stosowane były na PKP, zwłaszcza po II w. św. Firma istniała w latach 1852 - 1977. Swoją główną siedzibę miała w miejscowości Wiesbaden (Hesja). Jej zegary stosowane były m.in. na stacjach i stacyjkach kolei KPEV czy DR. Może mój sentyment do tej marki wiąże się z moimi podejrzeniami, że tego typu zegar, wisiał kiedyś na bliskiej mojemu sercu stacji Dobre Miasto (Guttstadt), do ok. końca lat 80-tych XX w., a który prawdopodobnie, po różnych zawirowaniach losu, przetrwał do dnia dzisiejszego, na ścianie jednej z altanek, przydomowych ogródków...

1. Logo firmy Carl Theodor Wagner.

2. Zegar wiszący na nowym dworcu stacji Guttstadt, otwartym dla podróżnych w dniu 13 lutego 1935 r. Fotografia z okresu lat 1935- 1944 (prawdopodobnie przedwojenna). Według jednej z teorii, zegar ten przetrwał spalenie budynku dworca w lutym/marcu 1945 r. i używany był nadal (po wymianie wskazówek), po II w. św., do ok. końca lat 80-tych XX w. W mojej pamięci, w latach 70-tych i 80-tych, tego typu zegar (a może tylko bardzo podobny ?) wisiał nad drzwiami wyjściowymi z holu dworca, na perony stacji / przez jakiś czas nad okienkiem kasowym.

3. Wiszący od ponad 20 lat, na ścianie altanki przydomowego ogródka w Dobrym Mieście, zegar, prawdopodobnie pochodzenia kolejowego, być może pamiętający czasy przedwojenne.

4 - 14. Zegary kolejowe w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (Stacja Muzeum). Zwracają uwagę zegary wyżej wspomnianej marki CTW, także z dodatkowym napisem P.K.P. Na jednym z zegarów widać sygnaturę SH, produkt kolejnej, znanej niemieckiej firmy Siemens & Halske, (1847 - 1966), mającej swoją główną siedzibę w Berlinie.

15. Logo firmy Siemens & Halske.

 

[mikl]

Takie coś na fejsbuku znalazłem. Wg opisu, zdjęcie pochodzi z Flickra a autorem jest użytkownik Frühtau. A zegar to chyba od KZŁ Bydgoszcz

Stefanowo, 1994

 

[cyruss]

Zegary wtórne produkowały także KZŁ Zielonka, identyczne konstrukcje jak z Bydgoszczy.
Ten opisany jako Pragotron to - o ile dobrze pamiętam - produkt czechosłowacki firmy Elektroczas Brno.
W latach 60. XX w. w ramach unowocześniania łączności kolejowej (m. in. wymiana ręcznych central telefonicznych na automatyczne systemu Siemens produkcji czechosłowackiej Tesli) na PKP trafiło mnóstwo różnego typu zegarów (wtórnych jak i "matek") tejże firmy. Od biurowych fi 30 cm, przez peronowe 70x70 cm (jak ten Pragotron) i 100x100 cm, po "wieżowe" jeszcze większych rozmiarów. Miały niezwykle żywotne mechanizmy, na imprezach KKMK te 30 cm służą do dziś.
Bywały spotykane też i starsze zegary polskiej konstrukcji z fabryki w Łodzi, w późnym PRLu nazwanej Mera - Poltik. Nowsze ich konstrukcje, także i zegarów pierwotnych / sterujących / matek służą w sieciach czasu do dziś, wypierane stopniowo na modernizowanych liniach kolejowych przez autonomiczne zegarki synchronizowane nadajnikiem DCF77.
Zegary wtórne używane na PKP zasilane były napięciem 24 V, w linię zegarową podawano co minutę impulsy o przemiennej biegunowości (raz + a raz -), zależnie od konstrukcji "matki" impuls trwał 10 s, 5 s, 1 s. Czechosłowackie mechanizmy potrafiły działać nawet i przy 12 V, polskie 15 - 18 V.
Istnieją także wersje zegarów na 48 V, 12 V, z impulsami sekundowymi.

 

[Spacerowicz]

Stacja Stare Jabłonki (wciąż sprawny i zadbany):