Przystanek kolejowy Warkocz znajduje się na 32. kilometrze linii kolejowej nr 276 z Wrocławia przez Kłodzko do granicy z Czechami i pomimo, iż położony jest wśród pól, znajduje się tu m.in. okazały kolejowy budynek mieszkalny. Przechodzący przez Warkocz odcinek linii kolejowej z Wrocławia do Strzelina otwarto 1.10.1871 roku, a zelektryfikowano dopiero 120 lat później. Szlak, pierwotnie jednotorowy, został przebudowany na dwutorowy w latach 1943-45. Na marginesie chciałbym dodać, iż dwa tory prowadzą tylko od Wrocławia do Strzelina, skąd dalej na południe jest tylko jeden tor (pomimo przygotowania terenu przez Niemców do położenia drugiego toru, nie zdążyli oni tego zrobić). Przebudowa szlaku na dwutorowy jest planowana w przyszłości.
Historia
W tym momencie należałoby się cofnąć aż do przełomu V i IV wieku p.n.e., ponieważ na tutejszych polach odkryto prawdopodobnie najstarsze celtyckie piece hutnicze na terenie współczesnej Polski. Przy okazji mamy dowód istniejącego tutaj osadnictwa z tego okresu, ponieważ odkryte piece były obiektami wielokrotnego użytku (w przeciwieństwie do stosowanych kilkaset lat później dymarek).[1]
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1301 roku. Dla protoplastów rodu, którzy prawdopodobnie przybyli tutaj z Węgier, zbudowano założenie obronne (zamek) składające się z, jak się podejrzewa, wieży mieszkalno-obronnej otoczonej fosą wypełniona wodą (fosa oraz kopiec, na którym stała wieża, nadal istnieją). Ród przyjął nazwisko od miejsca osiedlenia się, przy czym nazwisko przyjmowało różne formy (Warkotsch, Warkotzsch, Varkocz, Varkuch, Warkosch); zmieniała się również nazwa wsi, kolejno Warchus, Warkncz, Warkotsch, w latach 1937–1945 Friedfelde oraz po wojnie – Warkocz. Zamek został zniszczony w 1441 r. w trakcie wojen husyckich. W XVI wieku nieopodal ruin zamku zbudowano renesansowy dwór, później trzykrotnie prze- i rozbudowywany oraz folwark. Zabudowania dworskie i folwarczne zachowały się w większości do dziś.
Stacja-mijanka-przystanek
Przed budową drugiego toru Warkocz był stacją kolejową/mijanką/przystankiem osobowym z ładownią. Widać to dokładnie na poniższej mapie. Po prawej zbliżenie współczesnego terenu stacji.
Obecnie funkcjonuje wyłącznie jako przystanek kolejowy. Od strony południowej z peronami graniczy przecinająca tor lokalna droga, z wyjątkiem przejazdu kolejowego brukowana. Przejazd kolejowy jest niestrzeżony. Widok na północ.
W tym ciasnym kadrze widać kolejno od lewej: dawny budynek obsługi pasażerów, budynek mieszkalny i wiatę na peronie nr 1, a po prawej stronie toru niedawno urządzony parking P&R.
Zacznijmy od najokazalszego istniejącego tu budynku, z czerwonej cegły. Znajdują się w nim mieszkania.
Jest to interesujący budynek, ponieważ wszystko wskazuje na to, że został rozbudowany o symetryczną drugą połowę; sugeruje to podział budynku w połowie długości elewacji: albo jest tam podwójna ściana nośna, albo stropy są kotwione do pierwotnej, zewnętrznej ściany szczytowej, ale tu należałoby się zastanowić nad techniczną możliwością realizacji takiego rozwiązania ze względu na obciążalność statyczną pojedynczej ściany nośnej). Budynek w tej formie istniał już w 1907 roku. Do obu jego części wchodzi się z niezależnych klatek schodowych, od strony peronu.
Po północnej stronie znajdują się komórki/chlewiki,
od strony torów częściowo przysłonięte altanką, przed którą stoi osobliwa rzeźba.
Budynek od strony podjazdu pokazuje poniższe zdjęcie. Widać tutaj naprawę uszkodzeń ściany szczytowej; ze względu na ich kształt można przypuszczać, że powstały podczas wojny.
Przejdźmy teraz do drugiego budynku, powstałego po 1907 roku, a przed 1932. To datowanie bierze się z porównaniu dwóch dostępnych map.
(1) to komórki/chlewiki, (2) duży budynek ceglany, (3) to „nowy” budynek. Mankament polega na jego lokalizacji na mapie niezgodnej z istniejącym obecnie budynkiem; ale musi to być błąd kartografa, zważywszy, że jednocześnie budynek (2) przez lata na mapie nieco się skrócił. Korzystając z okazji, numerem (4) zaznaczyłem piaskownię, której eksploatacja się zmniejszyła ze względu na wyczerpywanie się złoża.
Historia
W tym momencie należałoby się cofnąć aż do przełomu V i IV wieku p.n.e., ponieważ na tutejszych polach odkryto prawdopodobnie najstarsze celtyckie piece hutnicze na terenie współczesnej Polski. Przy okazji mamy dowód istniejącego tutaj osadnictwa z tego okresu, ponieważ odkryte piece były obiektami wielokrotnego użytku (w przeciwieństwie do stosowanych kilkaset lat później dymarek).[1]
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1301 roku. Dla protoplastów rodu, którzy prawdopodobnie przybyli tutaj z Węgier, zbudowano założenie obronne (zamek) składające się z, jak się podejrzewa, wieży mieszkalno-obronnej otoczonej fosą wypełniona wodą (fosa oraz kopiec, na którym stała wieża, nadal istnieją). Ród przyjął nazwisko od miejsca osiedlenia się, przy czym nazwisko przyjmowało różne formy (Warkotsch, Warkotzsch, Varkocz, Varkuch, Warkosch); zmieniała się również nazwa wsi, kolejno Warchus, Warkncz, Warkotsch, w latach 1937–1945 Friedfelde oraz po wojnie – Warkocz. Zamek został zniszczony w 1441 r. w trakcie wojen husyckich. W XVI wieku nieopodal ruin zamku zbudowano renesansowy dwór, później trzykrotnie prze- i rozbudowywany oraz folwark. Zabudowania dworskie i folwarczne zachowały się w większości do dziś.
Stacja-mijanka-przystanek
Przed budową drugiego toru Warkocz był stacją kolejową/mijanką/przystankiem osobowym z ładownią. Widać to dokładnie na poniższej mapie. Po prawej zbliżenie współczesnego terenu stacji.
Obecnie funkcjonuje wyłącznie jako przystanek kolejowy. Od strony południowej z peronami graniczy przecinająca tor lokalna droga, z wyjątkiem przejazdu kolejowego brukowana. Przejazd kolejowy jest niestrzeżony. Widok na północ.
W tym ciasnym kadrze widać kolejno od lewej: dawny budynek obsługi pasażerów, budynek mieszkalny i wiatę na peronie nr 1, a po prawej stronie toru niedawno urządzony parking P&R.
Zacznijmy od najokazalszego istniejącego tu budynku, z czerwonej cegły. Znajdują się w nim mieszkania.
Jest to interesujący budynek, ponieważ wszystko wskazuje na to, że został rozbudowany o symetryczną drugą połowę; sugeruje to podział budynku w połowie długości elewacji: albo jest tam podwójna ściana nośna, albo stropy są kotwione do pierwotnej, zewnętrznej ściany szczytowej, ale tu należałoby się zastanowić nad techniczną możliwością realizacji takiego rozwiązania ze względu na obciążalność statyczną pojedynczej ściany nośnej). Budynek w tej formie istniał już w 1907 roku. Do obu jego części wchodzi się z niezależnych klatek schodowych, od strony peronu.
Po północnej stronie znajdują się komórki/chlewiki,
od strony torów częściowo przysłonięte altanką, przed którą stoi osobliwa rzeźba.
Budynek od strony podjazdu pokazuje poniższe zdjęcie. Widać tutaj naprawę uszkodzeń ściany szczytowej; ze względu na ich kształt można przypuszczać, że powstały podczas wojny.
Przejdźmy teraz do drugiego budynku, powstałego po 1907 roku, a przed 1932. To datowanie bierze się z porównaniu dwóch dostępnych map.
(1) to komórki/chlewiki, (2) duży budynek ceglany, (3) to „nowy” budynek. Mankament polega na jego lokalizacji na mapie niezgodnej z istniejącym obecnie budynkiem; ale musi to być błąd kartografa, zważywszy, że jednocześnie budynek (2) przez lata na mapie nieco się skrócił. Korzystając z okazji, numerem (4) zaznaczyłem piaskownię, której eksploatacja się zmniejszyła ze względu na wyczerpywanie się złoża.
-
2
-
3
- Pokaż wszystkie
