Mszana Dolna w skali 1:87
Witam wszystkich bardzo serdecznie. Zapraszam do obserwowania, jak powstaje makieta, jednej z, moim zdaniem, najpiękniejszych stacji kolejowych w Polsce. Zachęcam do komentowania i liczę na waszą pomoc, ponieważ wiem, że w trakcie budowy pojawią się pytania, na które nie będę w stanie odpowiedzieć samodzielnie
. Mam nadzieję, że będziecie czerpać przyjemność, podczas oglądania postępów z budowy , a ona sama dojdzie do skutku i za kilka lat będziemy mogli cieszyć się, tak piękną stacją w skali 1:87 .A więc zaczynajmy!
1.Moja historia z modelarstwem i naszym Forum:
Moja historia z modelarstwem rozpoczęła się w 2016/17 roku (nie pamiętam dokładnie), gdy to zainteresowało mnie rolnictwo, a raczej maszyny i ciągniki rolnicze z okresu PRL. Tak zbudowałem kilka ”modeli”, jeśli można tak to w ogóle nazwać. W kolekcji znalazły się modele popularnych pojazdów, takich jak Ursus C360 w skali 1:25 od wydawnictwa Answer oraz zestaw Revell RV67820 - Porsche Junior 108. W wakacje 2019 roku, gdy to będąc właśnie w Mszanie Dolnej (przypadek?), oglądając film o Ursusie C360, YouTube „zaproponował mi materiał” PMM H0 TV pt. ”Zieleń niska - metodą elektro-trawo-sadzenia”:
Na Forum jestem od 2020 roku (stare konto), jednak odkryłem je chyba na samym początku, w 2019r.. Tle o mnie, teraz zaczynamy na serio
.2.Linia Kolejowa nr 104, czyli tzw. „Galicjanka”:
Dane podstawowe:
Zacznijmy od początku. Galicyjską Kolej Transwersalną wybudowano w latach 1882 – 1884, w celach militarnych, jako alternatywę dla linii Kraków – Lwów, jest to ciąg: Čadca (obecnie Słowacja) – Zwardoń – Żywiec – Sucha Beskidzka – Chabówka – Nowy Sącz – Stróże – Gorlice Zagórzany (z odnogą do Gorlic) – Jasło – Zagórz – Stryj (obecnie Ukraina) – Stanisławów – Husiatyn, łącznie to około 577 km, co w dwa lata budowy wydaje się niewykonalne do dziś. LK104 otwarto 16 grudnia 1884r., kiedy to pierwszy pociąg przebył trasę Żywiec – Nowy Sącz, i właśnie dziś mija 140 lat od otwarcia linii. Liczy ona 76km długości, przebiega przez piękny Beskid Wyspowy, zachwycając pięknymi widokami południowej Małopolski.
Obwieszczenie z 1884r., informujące, o otwarciu linii. (https://www.facebook.com/photo/?fbid=682051260738719&set=pb.100068015532366.-2207520000)
Schemat Galicyjskiej Kolei Transwersalnej (https://www.facebook.com/photo/?fbid=595999619616121&set=pcb.595999662949450)
0.00km -> st. Chabówka
1.94km -> p.o. Rabka-Zdrój
5.59km -> st. Rabka Zaryte
8.00km -> p.o. Raba Niżna
13.38km -> p.o. Mszana Dolna Marki
14.95km -> st. Mszana Dolna
14.95km -> bst. Mszana Dolna (nieistniejąca bocznica do przetwórni ryb i tartaku)
23.39km -> st. Kasina Wielka
25.96km -> p.o. Skrzydlna
30.84km -> st. Dobra koło Limanowej
37.12km -> st. Tymbark
38.10km -> bsz. PPPS Tymbark
40.07km -> p.o. Piekiełko
43.10km -> bsz. Łososina Górna Tartak
43.20km -> p.o. Łososina Górna
44.26km -> bsz. Limanowa Sowliny CPN (Dawniej Rafineria ropy naftowej w Sowlinach)
47.01km -> st. Limanowa
52.45km -> st. Pisarzowa
56.37km -> p.o. Męcina Podgórze
59.48km -> st. Męcina
61.97km -> p.o. Chomranice
64,38km -> p.o. Klęczany
64,45km -> bsz. KSS Klęczany (największa bocznica na LK104, obsługiwała ona Kopalnie Surowców Skalnych w Klęczanach)
67,39km -> st. Marcinkowice
72,90km -> p.o. Nowy Sącz Chełmiec
74,39km -> p.o. Nowy Sącz Miasto
76,26km -> bsz. Nowy Sącz - skład opału
76,65km -> st. Nowy Sącz
Rys historyczny:
- O pierwszych latach eksploatacji linii, nie mogę zbyt dużo napisać, ponieważ nie jestem ekspertem w tej dziedzinie, a dostępnych informacji z tego okresu jest stosunkowo mało, postaram się jednak stworzyć jak najbardziej kompletną prezentację, opierając się na dostępnych materiałach. Przed budową kolei, większość terenów, z późniejszego przebiegu LK104, była bardzo uboga, najczęściej były to wioski, składające się z kilku gospodarstw rolnych. Po budowie linii, w latach 1882 – 1884, Galicyjskie wioski, w związku, z „otworzeniem okna na świat”, rozpoczęły okres rozwoju. Ze względu na to, że stacje budowane były zazwyczaj, oddalone od centrum miejscowości, te zaczęły rozrastać się w stronę kolei, szczególnie widać to na przykładzie Mszany, Kasiny i Dobrej. Zaczął pojawiać się przemysł, który w te górskie rejony, ściągał wiele osób. Po kilku latach otworzyły się wielkie zakłady, takie jak: Fabryka konserw rybnych C. Warhanek w Mszanie Dolnej, Rafineria ropy naftowej w Sowlinach, czy Limanowski browar, które ściągnęły pracowników, którzy z kolei potrzebowali miejsca zamieszkania. Podsumowując, tendencję rozwojową regionu, zawdzięczamy Galicyjskiej Kolei Transwersalnej, bez której region zapewne nie wyglądałby tak samo, jak teraz .
„Fotografia pochodzi z lat 30-tych, prawdopodobnie 1932 rok i przedstawia dwie lokomotywy Tw12 jadące od stacji Tymbark w kierunku Limanowa.” Fot. Bogumił Bubula (https://www.facebook.com/photo/?fbid=2914440031987845&set=a.786170401481496&locale=ro_RO)
- W okresie II W.Ś. Niemcy, na potrzeby długich pociągów wojskowych, przedłużają i powiększają układy torowe wszystkich stacji na „Sto-czwórce”, dzięki czemu otrzymujemy bardzo charakterystyczne układy torowe i ciekawe w swej budowie nastawnie. W 1945r. wycofujący się z Niemcy, wysadzili wiele obiektów na „Galicjance”, były to m.in.: Budynki dworców w Pisarzowej, Limanowej, Tymbarku, Rabce Zaryte, Chabówce, wieże wodne w Limanowej, Dobrej i Mszanie, wiadukt Kolejowy w Dobrej i wszystkie mosty znajdujące się na linii.
Rok 1945, wysadzony budynek dworca i wieża wodna, stacja Limanowa. Fot. Grzegorz Joniec (https://www.facebook.com/photo?fbid=701074728836372&set=pcb.701074912169687)
- Lata 60., 70. i 80., to okres, z istnienia „Galicjanki”, który cechował się największym zainteresowaniem tą linią, zarówno od strony pasażerskiej, jak i towarowej. To era Ty2/TKt48/OKz32, prowadzących 4-5 x 120A, ekspres „Tatry” powadzony lokomotywami SP45, ST44 i ST43 z różnorodnymi pociągami towarowymi. To również czas, gdy prężnie działy „sto-czwórkowe” bocznice takie, jak KSS w Klęczanach, rafineria w Limanowej, tartak w Łososinie Górnej i Mszanie Dolnej, bocznica do PPPS Tymbark. W 1986r. zelektryfikowano odcinek Nowy Sącz – Marcinkowice.
„Zdjęcie z pisma Świat Kolei 11/2011 z artykułu pt. Lokomotywy serii ST43 w Nowym Sączu.”, jak pisze portal „Stacja Męcina”, poświęcony LK104. (https://www.facebook.com/photo/?fbid=4574701052628393&set=a.786170401481496)
- Lata 1992 – 1995, to wg mnie najpiękniejsze lata, z funkcjonowania „Galicjanki”: powolne wycofywanie z ruchu planowego parowozów, piękne ozdobione SP42 i 4 x 120A, SM42 w brązowych barwach, z zdawkami, częsty widok TowOsów, torowiska nieco pozarastane trawą, Galicyjskie dworce, chowające się w cieniu wiekowych już drzew, duży ruch podróżnych, wciąż wykonywane przeładunki, na placach ładunkowych, to wszystko czyniło „Galicjankę” wyjątkową. W maju 1993r. do eksploatacji, zostaje oddany zelektryfikowany odcinek Chabówka – Rabka Zdrój, dla pociągów regionalnych (Kraków – Zakopane). 11.06.1993r. zostaje otwarty Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce, (o którym ostatnio głośno), który przyczynia się do powrotu parowozów na linię, jako atrakcja turystyczna. Wyjątkowy charakter ruchu kolejowego przyczynia się także do popularności fotografowania „Galicjanki”, dzięki czemu powstało wiele pięknych i historycznych fotografii.
Rok 1994, moja ulubiona SP42-013, z pociągiem 6628 relacji Nowy Sącz - Chabówka na mojej drugiej ulubionej stacji, Pisarzowa
. Fot. Oktawian Duda (https://www.facebook.com/photo/?fbid=581538324127135&set=a.501524828795152)- Okres 1996 – 2009, to okres „zieloności”, wszystkie SM42 i SP42, wraz z wszystkimi bonanzami zostają pomalowane w typowe zielone barwy. Już tylko nieliczni korzystają z połączeń kolejowych. W 2002r. do służby na LK104, zostaje wprowadzony szynobus SA104-001 (z tym ”104”, to przypadek ?), który obsługuje większość kursów, a na dodatek, z powodu osuwiska kursuje tylko na odcinku Nowy Sącz – Limanowa . Ostatnimi zleceniodawcami transportu towarowego są KSS w Klęczanach i skład węgla w Limanowej. W roku 2004 regularny ruch pasażerski, wyparty przez transport drogowy, na „starej Galicjance”, zostaje zamknięty, na zawsze. Natomiast ”regularny” ruch towarowy udaje się utrzymać aż do 2009 roku.
SA104-001, zakończył bieg na stacji Limanowa, w tle SP42. Niedługo po tym ruch pasażerski zostaje zamknięty. Fot. Zortac (http://www.nsmk.pl/forum/archive/index.php?thread-2741-4.html)
- W 2010r. do „Galicjanki”, uśmiecha się los, w związku z podmyciem torowiska, na LK96 (odcinek Nowy Sącz – Tarnów), na linię wracają najważniejsze zdawki i podsyły do Nowosądeckiego Newagu, które z Krakowa, kierowały się do Chabówki, a następnie do Nowego Sącza. Kilka przykładowych zdjęć:
- https://www.wrphoto.eu/search.php?search_keywords="SM42-770"
- https://www.wrphoto.eu/search.php?search_keywords="SM42-761"
- https://fotozajezdnia.pl/details.php?image_id=26764&mode=search
- Lata 2015 i 2016, to niepewny czas, dla LK104. W 2015r. PKP PLK poinformowało, że stan linii, jest krytyczny i musi ona zostać natychmiast wyremontowana, a ze względu na brak środków, linia zostanie zamknięta. Po licznym sprzeciwie, ze strony miłośników kolei, w pierwszej połowie 2016r. odbywa się remont i w drugiej połowie tego roku na szlak wyjeżdża słynny pociąg „Transwersalny”, z wówczas jedynym czynnym kociołkiem, SP42-260.
- 2017 – 2023r. to ostatnie lata eksploatacji linii 104, w 2017r. w Limanowej, podczas prac budowlanych, naruszono nasyp, co spowodowało osunięcie się torowiska i zamknięcie linii na dwa lata. W latach 2019 – 2022, w wakacyjne soboty i niedziele, „Transwersalny” przemierzał Beskid Wyspowy, początkowo z SP42-260, potem SM42-1006, następnie SM42-742 i w końcu SM42-1031. Oprócz pociągu „Transwersalnego” (Chabówka – Nowy Sącz), Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce, od 2019r., organizował wakacyjne przejazdy, parowozem Ty42-107, na trasie Chabówka - Kasina Wielka.
SM42-1031, z ostatnim „Transwersalnym”, w historii „starej Galicjanki”. Fot. Mateusz Sułkowski, 28.08.2022r.
Turystyka Kolejowa – TurKol, 22.10.2022r., organizuje ostatni pociąg pasażerski na „starej Galicjance”
.
SU42-536, z ostatnim pociągiem pasażerskim na „starej Galicjance”. Fot. Tomasz Sułkowski, 22.10.2022r.
Plasser & Theurer, Grupy ZUE, zmierza na remontowaną w tym czasie LK99, przedzierając się przez Limanowski gąszcz stacyjny. Był to ostatni pociąg, który przejechał starą linię 104
. Fot. Mateusz Sułkowski, 31.05.2023r.- 2023 – 16.04.2024r., to czas planów, rozbiórek i budów. „Stara Galicjanka”, na ten moment, została już tylko na odcinku Mszana Dolna – Limanowa, a i na ten odcinek ogłaszane będą już niedługo przetargi związane z projektem „Podłęże - Piekiełko”. Wszystko za sprawą, od dawna, (bo, według znanych mi informacji, połowy lat 80., a morze nawet wcześniej), planowaną Trasą „Podłęże - Piekiełko”, która niesie ze sobą modernizację większości LK104. Nie bez powodu, od pewnego momentu zacząłem, podkreślać termin „Stara Galicjanka”, stara linia, wg planów, prezentuje następujące losy:
- Nowy Sącz – Męcina -> Linia będzie biec śladem dawnej sto-czwórki.
Męcina – Limanowa -> Szlak będzie przechodzić, nowym śladem, w tunelu, omijając Pisarzową i zmieniając ulokowanie stacji w Męcinie, pojawi się również przystanek w Mordarce.
Limanowa – Tymbark -> Nowy przebieg uwzględnia tunel, na odcinku Piekiełko – Tymbark.
Tymbark – Mszana Dolna / Kasina Wielka -> Tu pojawia się pytanie, ten odcinek „Galicjanki”, ma zostać zachowany, na potrzeby Skansenu w Chabówce, ponieważ linia odejdzie od starego fragmentu, daleko, na północ. Owe pytanie, czy fragment ten faktycznie zostanie zachowany, jak będzie prezentowany, jego stan techniczny i czy będzie utrzymywany, w związku z aktualną sytuacją PKP Cargo, a co za tym idzie Skansenu w Chabówce.
Mszana Dolna – Chabówka -> ”Modernizacja”, dawnej linii.
- Nowy Sącz – Męcina -> Linia będzie biec śladem dawnej sto-czwórki.
. Wiem, że idzie nowe, potrzebna jest nowa, szybsza linia do Zakopanego, szybkie i komfortowe połączenie Nowego Sącza, z Krakowem, wiem także, że do rozwoju regionu niepotrzebna jest przysłowiowa ”Sterta zardzewiałych szyn i starych podkładów, po których jeździ jakaś „ciufa””, ale przykładem braku odpowiedniego podejścia, ze strony władz, był odcinek, ze starej stacji w Męcinie do Mordarki. Nie był on uwzględniony, w planie „Podłęże - Piekiełko” i mógł być zachowany, jako pewna atrakcja turystyczna, w postaci drezyn rowerowych, a przypomnę, że ten odcinek „Galicjanki”, jest szczególnie ”zaopatrzony” w niesamowite widoki. Na 1000%, jak nie więcej, była by to wielka atrakcja turystyczna, a na dodatek zabytkowa, no i przede wszystkim z, stosunkowo małym nakładem finansowym, ponieważ stan linii, na tym odcinku, wcale nie był taki zły. Pojawił się drugi, popularny pomysł na wykorzystanie starej linii, ścieżka rowerowa…, choć sam jestem miłośnikiem tego typu rekreacji, zdecydowanie nie chciałem, aby inwestycja ta doszła, do skutku. Stowarzyszenie Kolejowe „Galicjanka”, „Stacja Męcina” i wiele innych osób, rozpoczęły nagłaśnianie pomysłu na stworzenie tej wyjątkowej atrakcji, w postaci drezyn, wiele osób podpisało petycję, o zachowanie tego malowniczego szlaku… Niestety, nic z tego nie wyszło, nie powiodła się chęć wprowadzenia drezyn, temat ścieżki rowerowej zaginą w odmętach, a szlak rozebrano… . I tak oto do historii przeszedł kolejny kawałek historii polskiego kolejnictwa . Nie ma ani ścieżki, ani drezyn…, bez komentarza . Niektórzy powiedzą, no tak, ale jest jeszcze, odcinek Tymbark – Kasina Wielka, no to prawda, ale skąd mamy pewność, że zostanie on utrzymany, w związku z sytuacją Skansenu i PKP Cargo? Dodam, że szlak Męcina – Mordarka, został rozebrany w połowie 2024r..No, cóż nie jest to wątek, do użalania się nad postępowaniem, dotyczącym Linii 104. I mnie również, być morze, trochę poniosło…
. Tak kończy się 140 letnia historia „starej Galicjanki”, szlaki poprowadzone śladem dawnej linii, nie będą miały już tego niesamowitego klimatu, co dawna „Galicjanka”, a pociągi „prujące” do 160km/h, nie będą miały tego samego klimatu co Ty2, czy później oliwkowa SP42 z „bonanzami”, jadącymi do 50km/h. Sam nie wiem, czy mam cieszyć się, z tego, że kolej po 20 latach, powróci w Beskid Wyspowy, czy użalać się nad losem „Galicjanki”, ale ta linia miała naprawdę niepowtarzalny klimat, który już nigdy, nie powróci…, no cóż, coś się kończy, coś się zaczyna…Przejdźmy do samej Mszany.
(https://www.facebook.com/stacjamecina/videos/1144183063455665/ <- obowiązkowo obejrzeć, nic z tego nie wyszło:
- https://www.facebook.com/groups/480844439262711?hoisted_section_header_type=recently_seen&multi_permalinks=1408416599838819,
- https://gazetakrakowska.pl/koniec-marzen-o-drezynie-po-140letniej-linii-kolejowej-nr-104-w-pisarzowej-rozpoczela-sie-rozbiorka-torow/ar/c4-18603935)
)(https://podleze-piekielko.pl <- mapy i aktualne zdjęcia, z projektu „Podłęże – Piekiełko”)
Ostatnio edytowane:
-
9
-
1
- Pokaż wszystkie
