1. Historia wsi
Cieśle to niewielka dolnośląska wieś położona 7 km na północny wschód od Oleśnicy, blisko drogi ekspresowej S8. Od linii kolejowej nr 181 i opisanej tu ładowni oddziela ją niewielka rzeczka Ciesielska Woda (obecna nazwa: Świerzyna).
Pierwsza wzmianka o wsi, na terenie której osadnictwo istniało już w okresie wczesnego średniowiecza, pochodzi z roku 1305, gdzie wymieniona jest pod nazwą Czessel, pochodzącej od imienia Czesław (staropolskie imię oznaczające tego, który oczekuje sławy). W 1376 roku odnotowana jest nazwa Czyslai villa, czyli tak jakby „miasto Czesława”. Niemiecka nazwa Zessel pojawia się oficjalnie dopiero w roku 1736 i nie ma nic wspólnego z oryginałem; jest raczej fonetycznym transkryptem. Działająca po II Wojnie Światowej Komisja Ustalania Nazw Miejscowości przy Ministerstwie Administracji Publicznej dość niefortunnie chyba nadała „polską” nazwę wsi Cieśle, ponieważ właściwiej by było, gdyby brzmiała ona np. Czesławice (choć wówczas mogłaby być mylona ze wsią o takiej samej nazwie położoną niedaleko Puław, w województwie lubelskim). „Polską” napisałem w cudzysłowie dlatego, że nie umniejszając zasług Komisji, w części przypadków popełniła ona różnego rodzaju błędy albo po prostu poszła na łatwiznę. Oczywiście presja czasu oraz ówczesna sytuacja polityczna Polski nie pomagały sprawie. Powstały więc „Cieśle”, nie mające z wymagającym kunsztu zawodem cieśli nic wspólnego.
Chciałbym jeszcze wspomnieć o potomku polskiej szlachty herbu Szeliga, właścicielu majątku w Cieślach – Rudolfie von Scheliha (ur. 31 maja 1897 r. w Cieślach; nie mylić z jego ojcem, pruskim oficerem i właścicielem ziemskim o tym samym imieniu). Po ukończeniu studiów pracował w służbie dyplomatycznej, był związany służbowo z Polską. W czasie wojny starał się pomagać polskim i żydowskim przyjaciołom. W rezultacie fałszywego oskarżenia o szpiegostwo został w dniu 22 grudnia 1942 r. stracony w więzieniu berlińskim.
2. Stacja/ładownia
Kolej dotarła tu jesienią 1871 wraz z ukończeniem budowy odcinka Syców – Oleśnica linii z Kępna (było w Cieślach wówczas tylko 18 domów i niecałe 100 mieszkańców). Mapa z 1912 roku pokazuje funkcjonujący wówczas jedynie przystanek osobowy (Hp = Haltepunkt),
a widoczna odnoga kolejki wąskotorowej wiodącej do dzisiejszych Bogusławic, na pewno konnej, dowodzi istnienia jakiejś przeładowni – więc i normalnotorowego toru ładunkowego, bo to raczej niemożliwe, żeby blokowano cały szlak na czas przeładunku. W takim przypadku mapa pokazuje ładownię (stację) w sposób uproszczony. Dodatkowo przemawia za tym oznaczenie B.W. (strażnica) oraz dwóch prostokątnych budynków przy torach, za których większy idealnie pasuje w miejsce zlikwidowanej kilkanaście lat temu poczekalni dla pasażerów.
Właśnie, Cieśle były chyba od początku istnienia stacją kolejową. Znalazłem informację, niestety nieprecyzyjnie datowaną (koniec XIX lub początek XX w.), że jednym z zawiadowców był Stanislaus Twardy. Dopiero w 1993 roku stacja została zdegradowana do roli przystanku osobowego i ładowni. Ruch pasażerski zamknięto w 2002 roku i pomimo jakichś mglistych deklaracji sprzed kilku lat, nie został przywrócony (istnienie pobliskiej S8 bynajmniej w tym nie pomaga).
Druga mapa, już z czasów współczesnych, jest równie ciekawa. Narysowany układ torowy wskazuje istnienie rozebranego obecnie toru pomiędzy peronami, choć one same nie są zaznaczone. Główny tor szlakowy (zasadniczy) przechodzi na wprost przy krawędzi peronowej peronu nr 1, tak jak jest to obecnie, natomiast tor dodatkowy odchodzi (patrząc od strony Oleśnicy) w lewo na rozjeździe w zachodniej głowicy, a łączy się z torem szlakowym na przejeździe kolejowym w głowicy wschodniej lub w bezpośredniej jego bliskości – słowem idealnie wpisuje się w ślad pomiędzy peronami. Patrząc na zdjęcia współczesne, które dalej pokażę, okolice przejazdu kolejowego to też w kontekście danych historycznych jedyne możliwe miejsce lokalizacji wschodniego rozjazdu.
Mapa pokazuje jeszcze jedną interesującą rzecz: istniejący tylko jeden tor ładunkowy, w dodatku zakończony kozłem oporowym (właściwie to rampą czołową). W oczywisty sposób ograniczało to kierunek pociągu obsługującego ładownie. Jeśli ta mapa jest precyzyjna, a wydaje się, że jednak tak jest, to pokazuje bardzo szeroki zakres prac prowadzących do powstania obecnego układu torowego (likwidacja dwóch i wbudowanie sześciu nowych rozjazdów oraz dodatkowych torów).
Aktualny układ torowy bocznicy przedstawia poniższy rysunek. Kiedyś istniał jeszcze tor pomiędzy peronami, a tor ładunkowy był tam gdzie teraz stoją latarnie.
3. Zdjęcia
Zaczynamy od zdjęć historycznych, najpierw z marca 2008 roku.
Widok z rampy na budynki dworcowe. Budynek po lewej stronie to poczekalnia dla pasażerów wraz z podręcznym magazynem. W budynku po prawej w czasach funkcjonowania pociągów pasażerskich mieściła się kasa biletowa i posterunek dróżnika. Przejazd kolejowy był strzeżony zaporami; zdemontowano je po 1990 roku.
Teraz widok w stronę peronów.
Stoi przed nimi malutki budynek toalety (ustępu). Gdyby ktoś był zainteresowany jego detalami, to proszę bardzo. Ale do środka nie wchodziłem, więc takich zdjęć nie ma.
Schodzimy z rampy i przechodzimy przez tor; ujęcie w stronę Sycowa.
I w stronę przeciwną. Na peronie, trochę maskowana tłem lipowych gałęzi, stoi tablica z nazwą stacji.
Po naszej lewej ręce, na rampie, jest magazyn. Oto on (od strony torów oczywiście):
Co ciekawe, na ładowni zachowały się nie tylko latarnie zwrotnicowe, ale też (niegdyś podświetlane) wskaźniki W4.
Jeszcze widok w stronę Oleśnicy. Dalej w stronę zachodnią, z powodów opisanych na końcu artykułu, wówczas nie poszedłem - stąd nie ma zdjęć z dalszej części stacji z tamtej wizyty.
cdn.
Cieśle to niewielka dolnośląska wieś położona 7 km na północny wschód od Oleśnicy, blisko drogi ekspresowej S8. Od linii kolejowej nr 181 i opisanej tu ładowni oddziela ją niewielka rzeczka Ciesielska Woda (obecna nazwa: Świerzyna).
Pierwsza wzmianka o wsi, na terenie której osadnictwo istniało już w okresie wczesnego średniowiecza, pochodzi z roku 1305, gdzie wymieniona jest pod nazwą Czessel, pochodzącej od imienia Czesław (staropolskie imię oznaczające tego, który oczekuje sławy). W 1376 roku odnotowana jest nazwa Czyslai villa, czyli tak jakby „miasto Czesława”. Niemiecka nazwa Zessel pojawia się oficjalnie dopiero w roku 1736 i nie ma nic wspólnego z oryginałem; jest raczej fonetycznym transkryptem. Działająca po II Wojnie Światowej Komisja Ustalania Nazw Miejscowości przy Ministerstwie Administracji Publicznej dość niefortunnie chyba nadała „polską” nazwę wsi Cieśle, ponieważ właściwiej by było, gdyby brzmiała ona np. Czesławice (choć wówczas mogłaby być mylona ze wsią o takiej samej nazwie położoną niedaleko Puław, w województwie lubelskim). „Polską” napisałem w cudzysłowie dlatego, że nie umniejszając zasług Komisji, w części przypadków popełniła ona różnego rodzaju błędy albo po prostu poszła na łatwiznę. Oczywiście presja czasu oraz ówczesna sytuacja polityczna Polski nie pomagały sprawie. Powstały więc „Cieśle”, nie mające z wymagającym kunsztu zawodem cieśli nic wspólnego.
Chciałbym jeszcze wspomnieć o potomku polskiej szlachty herbu Szeliga, właścicielu majątku w Cieślach – Rudolfie von Scheliha (ur. 31 maja 1897 r. w Cieślach; nie mylić z jego ojcem, pruskim oficerem i właścicielem ziemskim o tym samym imieniu). Po ukończeniu studiów pracował w służbie dyplomatycznej, był związany służbowo z Polską. W czasie wojny starał się pomagać polskim i żydowskim przyjaciołom. W rezultacie fałszywego oskarżenia o szpiegostwo został w dniu 22 grudnia 1942 r. stracony w więzieniu berlińskim.
2. Stacja/ładownia
Kolej dotarła tu jesienią 1871 wraz z ukończeniem budowy odcinka Syców – Oleśnica linii z Kępna (było w Cieślach wówczas tylko 18 domów i niecałe 100 mieszkańców). Mapa z 1912 roku pokazuje funkcjonujący wówczas jedynie przystanek osobowy (Hp = Haltepunkt),
a widoczna odnoga kolejki wąskotorowej wiodącej do dzisiejszych Bogusławic, na pewno konnej, dowodzi istnienia jakiejś przeładowni – więc i normalnotorowego toru ładunkowego, bo to raczej niemożliwe, żeby blokowano cały szlak na czas przeładunku. W takim przypadku mapa pokazuje ładownię (stację) w sposób uproszczony. Dodatkowo przemawia za tym oznaczenie B.W. (strażnica) oraz dwóch prostokątnych budynków przy torach, za których większy idealnie pasuje w miejsce zlikwidowanej kilkanaście lat temu poczekalni dla pasażerów.
Właśnie, Cieśle były chyba od początku istnienia stacją kolejową. Znalazłem informację, niestety nieprecyzyjnie datowaną (koniec XIX lub początek XX w.), że jednym z zawiadowców był Stanislaus Twardy. Dopiero w 1993 roku stacja została zdegradowana do roli przystanku osobowego i ładowni. Ruch pasażerski zamknięto w 2002 roku i pomimo jakichś mglistych deklaracji sprzed kilku lat, nie został przywrócony (istnienie pobliskiej S8 bynajmniej w tym nie pomaga).
Druga mapa, już z czasów współczesnych, jest równie ciekawa. Narysowany układ torowy wskazuje istnienie rozebranego obecnie toru pomiędzy peronami, choć one same nie są zaznaczone. Główny tor szlakowy (zasadniczy) przechodzi na wprost przy krawędzi peronowej peronu nr 1, tak jak jest to obecnie, natomiast tor dodatkowy odchodzi (patrząc od strony Oleśnicy) w lewo na rozjeździe w zachodniej głowicy, a łączy się z torem szlakowym na przejeździe kolejowym w głowicy wschodniej lub w bezpośredniej jego bliskości – słowem idealnie wpisuje się w ślad pomiędzy peronami. Patrząc na zdjęcia współczesne, które dalej pokażę, okolice przejazdu kolejowego to też w kontekście danych historycznych jedyne możliwe miejsce lokalizacji wschodniego rozjazdu.
Mapa pokazuje jeszcze jedną interesującą rzecz: istniejący tylko jeden tor ładunkowy, w dodatku zakończony kozłem oporowym (właściwie to rampą czołową). W oczywisty sposób ograniczało to kierunek pociągu obsługującego ładownie. Jeśli ta mapa jest precyzyjna, a wydaje się, że jednak tak jest, to pokazuje bardzo szeroki zakres prac prowadzących do powstania obecnego układu torowego (likwidacja dwóch i wbudowanie sześciu nowych rozjazdów oraz dodatkowych torów).
Aktualny układ torowy bocznicy przedstawia poniższy rysunek. Kiedyś istniał jeszcze tor pomiędzy peronami, a tor ładunkowy był tam gdzie teraz stoją latarnie.
3. Zdjęcia
Zaczynamy od zdjęć historycznych, najpierw z marca 2008 roku.
Widok z rampy na budynki dworcowe. Budynek po lewej stronie to poczekalnia dla pasażerów wraz z podręcznym magazynem. W budynku po prawej w czasach funkcjonowania pociągów pasażerskich mieściła się kasa biletowa i posterunek dróżnika. Przejazd kolejowy był strzeżony zaporami; zdemontowano je po 1990 roku.
Teraz widok w stronę peronów.
Stoi przed nimi malutki budynek toalety (ustępu). Gdyby ktoś był zainteresowany jego detalami, to proszę bardzo. Ale do środka nie wchodziłem, więc takich zdjęć nie ma.
Schodzimy z rampy i przechodzimy przez tor; ujęcie w stronę Sycowa.
I w stronę przeciwną. Na peronie, trochę maskowana tłem lipowych gałęzi, stoi tablica z nazwą stacji.
Po naszej lewej ręce, na rampie, jest magazyn. Oto on (od strony torów oczywiście):
Co ciekawe, na ładowni zachowały się nie tylko latarnie zwrotnicowe, ale też (niegdyś podświetlane) wskaźniki W4.
Jeszcze widok w stronę Oleśnicy. Dalej w stronę zachodnią, z powodów opisanych na końcu artykułu, wówczas nie poszedłem - stąd nie ma zdjęć z dalszej części stacji z tamtej wizyty.
cdn.
-
2
-
2
-
5
- Pokaż wszystkie
