• Ten serwis używa "ciasteczek" (cookies). Korzystając z niego, wyrażasz zgodę na użycie plików cookies. Learn more.
  • Szanowny Użytkowniku, serwisy w domenie modelarstwo.info wykorzystują pliki cookie by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

[Wczoraj i dziś] Dworzec Południowy w Warszawie

Kylogram

Znany użytkownik
Reakcje
1.501 33 3
#1
Dlaczego o tym?

Zasadniczym impulsem do powstania tego miniartykułu było udostępnienie przez GoogleEarth lotniczej mapy Warszawy z 1945 roku. Grzechem byłoby nie skorzystać z tej wspaniałej okazji przyjrzenia się stolicy sprzed 65 lat i przeprowadzenia ciekawej analizy porównawczej materiału. Mieszkam "w zasięgu" dawnej kolejki grójeckiej, więc temat ten jest mi szczególnie bliski.

Wstęp

Początek budowy kolejki grójeckiej, łączącej Nowe Miasto n/Pilicą i Górę Kalwarię przez Piaseczno z Warszawą, przypada na rok 1889. Po latach kolejka osiągnęła ostateczny poziom rozbudowy i docierała aż do Placu Keksholmskiego (obecnie Pl. Unii Lubelskiej), ale ze względu na rozwój miasta, rozbudowę linii tramwajowych i wzrost ruchu ulicznego, jej trasa została w 1937 roku skrócona do nowo wybudowanego Dworca Południowego (ówcześnie pod nazwą
Warszawa Szopy), a odcinek Dworzec Południowy - Plac Unii Lubelskiej rozebrano. Stacja Warszawa Dworzec Południowy funkcjonowała aż do fizycznej likwidacji linii do Dąbrówki (peryferia Warszawy przez Piasecznem), co miało miejsce w 1969 roku.

1945 rok

http://img63.imageshack.us/img63/3064/dp1945.jpg

Jak wynika z powyższego archiwalnego zdjęcia z 1945 roku, stacja była stacją czołową i składała się z części osobowej i towarowej.
Dwa tory części osobowej zakończone były obrotnicą. Bardziej rozbudowana część towarowa była pięciotorowa i znajdował się przy niej m.in. skład węgla.
Na zdjęciu widać, że przy peronie stoi trzywagonowy skład wagonów pasażerskich, a obsługujący go parowóz stoi oddzielnie i jest zwrócony przodem w kierunku Piaseczna.
Stacja towarowa jest ogólnie pusta i stoi na niej kilkanaście wagonów towarowych, na jednym z torów. Obserwacja granicy działki sugeruje, że teren stacji mógł być przynajmniej częściowo ogrodzony płotem.

Linia do Piaseczna - lata powojenne

Z braku dostępu do archiwalnych zdjęć dworca, przedstawiam kilka zdjęć linii kolejki biegnącej wzdłuż ul. Puławskiej. Wrażenie "zbyt szerokiego" toru jest właściwe - linia ma rozstaw torów 1000mm.

1968 rok. Zdjęcie przedstawia ul. Puławską, widok w kierunku Piaseczna. Po prawej stronie widać betonowy płot wyścigów konnych. Na lewo od osoby widocznej na zdjęciu zaczyna się mijanka, która posiadała również dodatkowy tor ładowny. Co ciekawe, stacji ten nie ma na planie Warszawy z 1962 roku (kolejny dostępny mi plan pochodzi z 1970 roku - czyli po likwidacji linii).
http://img534.imageshack.us/img534/8696/1968pulawskawyscigi.jpg

1968 rok. Prawie to samo miejsce, trochę bardziej na południe (w kierunku Piaseczna), widok w kierunku śródmieścia. Po lewej płot wyścigów konnych. Przejazd przez tory prowadzi w polną drogę (ul. Wierzbięty).
http://img30.imageshack.us/img30/9669/1968pulawskawierzbiety.jpg

1976 rok. Dokładnie to samo miejsce, co na pierwszym zdjęciu. Torów już nie ma, podobnie jak budynku (gospodarstwa) po lewej stronie. Ulica Puławska (oczywiście) jeszcze nie poszerzona, choć ruch drogowy jest coraz większy.
http://img163.imageshack.us/img163/5350/1976pulawskawyscigi.jpg

A dzisiaj?

http://img194.imageshack.us/img194/5019/dp2010.jpg

Od czasu likwidacji, teren stacji zmienił się nie do poznania. Znaczną część terenu zajęła pętla autobusów jadących w kierunku Piaseczna i Wilanowa, obecnie przebudowana i "unowocześniona" (początki pętli przypadają na ok. 1978 rok). W miejscu obrotnicy znajduje się placyk przed wejściem do stacji metra "Wilanowska". Mniej więcej wzdłuż dawnego peronu powstały bary oraz chodnik łączący wyjście stacji metra z pętlą autobusów, w sezonie letnim obstawiony po obu stronach łóżkami polowymi handlarzy oferujących np. tanie staniki. Budynek zawiadowcy stacji stoi do dziś. Dwa lata temu obok pętli zbudowany został wielopoziomowy parking P+R. Odtworzenie wyglądu stacji na podstawie badań terenowych jest więc już obecnie niemożliwe.

Źródła
1) Fotografie p. Pytko pochodzą z portalu http://www.ursynow.org.pl i umieszczone zostały za zgodą Redakcji portalu.
2) Zdjęcia lotnicze/satelitarne: GoogleEarth
3) Informacje: Internet, oraz informacje własne.
 

track-and-train

Aktywny użytkownik
Reakcje
11 0 0
#2
Super artykuł!

Dopełniając powyższe, zapraszam wszystkich chętnych do odwiedzenia kolejki dzisiaj. Nadal istnieje i jeździ, choć już tylko turystycznie, za to wciąż z parowozem (Px48-3917)
Od Maja do października w każdą niedzielę można jechać do Złotokłosu, raz w miesiącu do Grójca.

No i oczywiście, można zobaczyć naszą makietę :)

Wszelkie informacje na stronie kolejki, adres poniżej.

Zapraszamy!
 

drstrach

Nowy użytkownik
Reakcje
0 0 0
#5
Warto też dodać, że w okresie I WŚ Kolejka Grójecka (rozstaw torów 1000mm) miała łączoną z Kolejką Wilanowską (rozstaw torów 800mm) parowozownię na terenie dawnego Supersamu.
Inną ciekawostką jest fakt, że Kolejka Grójecka wygrała przetarg na budowę koszar carskich oraz więzienia przy ulicy Rakowieckiej (stoją do dziś) i był to dla niej poważny zastrzyk finansowy, który umożliwił dalszą, bezproblemową działalność.
A tak w ogóle to witam, bo na forum jestem nowy.
 

tomo

Użytkownik
Reakcje
0 0 0
#6
zajefajnie, że macie takie klimaty. u mnie nic podobnego blisko nie ma. a jak było to tory pokradli :( a tak przez pola i lasy chociaż drezynką by się wycieczki organizowało :LOL:
 

yahya

Znany użytkownik
Reakcje
35 0 0
#7
@Kylogram

Bardzo ciekawy wątek! Zainteresowanym planami geodezyjnymi tego dworca z lat jego świetności po II wojnie polecam Biuro Geodezji Kolejowej w Warszawie przy Targowej (w suterenie). Miłe i uczynne pracujące tam panie na pewno udostępnią do wglądu ten imponujący materiał (są tam też dokładne plany geodezyjne kolejki z W-wy aż po Nw. Miasto).
 
S

Sebastian

Gość
#8
tomo napisał(a):
zajefajnie, że macie takie klimaty. u mnie nic podobnego blisko nie ma. a jak było to tory pokradli :( a tak przez pola i lasy chociaż drezynką by się wycieczki organizowało :LOL:
Wycieczka ręczną drezyną z Łasku do Zelowa to byłoby coś ;) Wyobrażam sobie wielkie :shock: kierowców na przejeździe obok szpitala.
 

maniek2820

Znany użytkownik
Reakcje
12 1 0
#10
Wycieczka ręczną drezyną z Łasku do Zelowa to byłoby coś ;) Wyobrażam sobie wielkie :shock: kierowców na przejeździe obok szpitala.
Tam to i tak co jakiś czas beczki jeżdża a po oficjalnym otwarciu jeszcze długo do odnowionej bazy lotniczej wpadały węglarki i platformy. Teraz też tak będzie bo pas startowy będą wydłużać i kilka innych inwestycji pod kątem Amerykanów więc trochę będzie tego. A przydałby się szynobus Zelów -;Łódź Kaliska
 

Podobne wątki