Wagony sypialne standardu Y z VEB Görlitz / Bautzen w środkowo-europejskich zarządach kolejowych

[MichałK]

http://www.drehscheibe-online.de/foren/read.php?017,8121169

 

[kilanziom]

*Drobne sprostowanie. Wspomniany artykuł ukaże się o jeden numer później, tzn. część 1: 7/2017 a część 2: 8/2017. Część druga zawierać będzie tabelę z całą produkcją sypialnych 'igreków' w obu fabrykach, jak również różnymi ciekawymi detalami w rodzaju masa, prędkość, typ wózka, liczba wyprodukowanych, data wycofania itp itd. jak również szereg ciekawych ilustracji.

Co by nie było gołosłownie, dziś na poc. IC "Modrzejewska" (Warszawa-Kraków) spotkałem warszawski wagon sypialny standardu Y o numerze 52 51 70-80 409-6 'WLAB10ou' (Görlitz 81 po NG) obsługujący relację Warszawa-Lwów. Nie było by w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że rzucił mi się w oczy zabudowany na czołownicy 'kombinowany' sprzęg będący połączeniem standardowego sprzęgu śrubowego i sprzęgu automatycznego SA-3. Do tej pory sprzęgi tego typu widywałem jedynie w wagonach typu 306A (gromadnie odstawionych na stacji Kraków Prokocim i w najlepsze rozkradanych przez miejscowych), jak również w ukraińskich wagonach sypialnych budowy Görlitz zmodernizowanych kilka lat temu w zakładach PESA Bydgoszcz. Jak widać, rozwiązanie adaptowano w ostatnim czasie również dla sypialnych 'igreków' PKP-IC,

52 51 70-80 409-6 'WLAB10ou' / Warszawa-Zachodnia / 2.07.2017 r.

 

[Andrzej Harassek]

Jak widać, rozwiązanie adaptowano w ostatnim czasie również dla sypialnych 'igreków' PKP-IC

Głowy nie dam, ale wydaje mi się, że takie sprzęgi były w wagonach WARS jeżdżących na wschód, np. w "Polonezie", już w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Ale może mi się wydawało i były to zwykłe sprzęgi SA-3.

 

[przemcol]

W 2014 widziałem i zrobiłem fotkę sypialnego Bautzena 86 ze sprzęgiem uniwersalny.
http://forum.modelarstwo.info/threads/kolejowy-kołobrzeg.21251/#post-357648

 

[_medyk_]

Pytania co do budowy modelu. Goerliz 67.

1. Roznice w bazie a oryginał
a) plan budowa na Tilligu
Z moich obserwacji: okno do wycięcia po str z toaletą. Czy byl tam przedzial sluzbowy czy toaleta ?. Po przeciwnej stronie informacja o miejscach na wyswietlaczach.
b) roznice w budowie dachu.
Rozmieszczenie kominka i wywietrznikow zaleza od danego modelu bo sam juz znalazlem z 2 rozne uklady.
Dodatkowo haki poręcze na dachu.
c) swiatla na czolach, gorne male dolne duże. Koloe górnych? Male czerwone.
d) podwozie rozmieszczenie skrzynek zgoła inne.
e) wózki co mozna podpiac pod pasujące do rzeczywistosci.

 

[kilanziom]

Artykuł na ten temat wyszedł w numerach 7/2017 i 8/2018 Świata Kolei, każdy produkowany igrek sypialny budowy NRD został tam względnie dokładnie omówiony pod kątem cech zewnętrznych, model dla PKP z 1967 roku również.

 

[_medyk_]

Oczywiście że przeglądałem owe artykuły jednak nie rozwiązały wszystkich wątpliwości. Zdjęcia oczywiście pomogły, ale czy ktoś posiada zdjęcie Warsa z 67 roku(produkcja) od strony przedziałów, (dach i wywietrzniki oraz uchwyty przy klapach na dachu) - rysunek mi nie wystarcza bo jest tylko poglądem.

 

[Bodek]

O ile dobrze rozpoznaję poszczególne typy wagonów sypialnych, to wagon typu Goerlitz67 najczęściej stoi na torach ISE Stargard, gdzie pełni rolę wagonu załogi pociągu ratunkowego.

 

[techno]

Ja nie słyszałem, żeby sypialne WARSy wyjeżdżały poza "demoludy", ale z pewnoscią nie wszystko wiem na ten temat. Może rzeczywiście był to wyjątek, tym bardziej, że według tego zestawienia, było to tylko przez dwa letnie miesiące.

Trochę odgrzewanie kotleta, tym bardziej, że już odpowiedzi padły. Trix w tym roku w końcu wydał zestaw 15698 w skali N, gdzie do składu pociągu EC 40/41 "Molière", były doczepane w Aachen w rozkładzie jazdy 1991/1992 wagony sypialne z Berlina (DR), Warszawy (PKP) i Moskwy (SZD), gdzie te dwa ostatnie trafiały do Niemiec w składzie "Ost-West Express".

 

[Andrzej Harassek]

Moje słowa zostały wyjęte z kontekstu (to teraz modne stwierdzenie ). Ja odnosiłem się do poprzedniego wpisu i miałem na myśli wcześniejsze lata, przed 1990 rokiem:

Może to wyjątek (a może błąd), ale na tej stronie: http://vonderruhren.de/aachenbahn/seiten/ostwest.php wymieniony jest sypialny PKP/WARS w relacji do Paryża (od 1981 roku).

Nie słyszałem, żeby w latach 1970. i 1980. nasze "Warsy" jeździły na Zachód, ale ponownie stwierdzę, że mogę o czymś nie wiedzieć. Sądzę, że informacja o sypialnym "Warsie" do Paryża od 1981 roku jest błędna. Natomiast w 1991 roku i później jak najbardziej nasze sypialne do Paryża jeździły i tego nigdy nie kwestionowałem.

 

[techno]

Moje słowa zostały wyjęte z kontekstu (to teraz modne stwierdzenie ). Ja odnosiłem się do poprzedniego wpisu i miałem na myśli wcześniejsze lata, przed 1990 rokiem:

Nie słyszałem, żeby w latach 1970. i 1980. nasze "Warsy" jeździły na Zachód, ale ponownie stwierdzę, że mogę o czymś nie wiedzieć. Sądzę, że informacja o sypialnym "Warsie" do Paryża od 1981 roku jest błędna. Natomiast w 1991 roku i później jak najbardziej nasze sypialne do Paryża jeździły i tego nigdy nie kwestionowałem.

Przepraszam, że tak to wyszło, choć faktycznie starałem się odnieść do treści posta najpełniej, ale mi jak widać nie wyszło W każdym razie ja dzięki temu wątkowi dowiedziałem się co nieco na temat interesujących mnie wagonów

 

[kilanziom]

Oczywiście że przeglądałem owe artykuły jednak nie rozwiązały wszystkich wątpliwości. Zdjęcia oczywiście pomogły, ale czy ktoś posiada zdjęcie Warsa z 67 roku(produkcja) od strony przedziałów, (dach i wywietrzniki oraz uchwyty przy klapach na dachu) - rysunek mi nie wystarcza bo jest tylko poglądem.

Istnieje trochę współczesnych fotografii tych wagonów od strony przedziałów:

http://wgk.cal.pl/details.php?image_id=13809
http://wgk.cal.pl/details.php?image_id=21890
http://wgk.cal.pl/details.php?image_id=1878

Wg schematu zamieszczonego w katalogu wagonów PKP z 1974 r., po lewej stronie patrząc w widoku od boku znajduje się przedział z piecem węglowym, a toaleta jest głębiej i nie posiada okna. Traktowałbym jednak ten szkic z dystansem, gdyż detale na tym szkicu odpowiadają raczej czechosłowackim wagonom z dostawy w 1968 r. niż tym dla PKP z roku 1967. Było by zresztą dość dziwnym rozwiązaniem doświetlać niewielki kącik z piecykiem zamiast łazienki/toalety...

 

[techno]

Mam takie szalone pytanie - czy ktokolwiek widział/słyszał o wyjeździe jakiegokolwiek z wagonów ujętych w tym wątku tylko w barwach PKP Intercity poza granicę naszego kraju? Chodzi o wagony przed modernizacją.

Osobiście sobie nie przypominam, by PIC składał niezmodernizowane WLAB-y do pociągów międzynarodowych, ale może coś takiego miało jednak miejsce (czy dotyczy jednak tylko wagonów po modernizacji, co widać np. tu: KLIK).

Z góry dziękuję za jakąkolwiek informację

PS. Znalazłem filmik z ciekawym składem do Budapesztu:

W komentarzach informacja, skąd ten skład i dokąd i w jakim celu.

 

[MichałK]

W "Polonezie" takie wagony kursowały.

Polecam stronę https://www.vagonweb.cz/razeni/vlak.php?zeme=PKPIC&kategorie=&cislo=51&nazev=&rok=2010

 

[kilanziom]

Mam takie szalone pytanie - czy ktokolwiek widział/słyszał o wyjeździe jakiegokolwiek z wagonów ujętych w tym wątku tylko w barwach PKP Intercity poza granicę naszego kraju? Chodzi o wagony przed modernizacją.

No pewnie że wyjeżdżały... przecież barwy PKP Inter City zaczęto stosować na przełomie 2003 i 2004 roku, ale same barwy mają się nijak do standardu danego wagonu. Bywały też wagony po pierwszej NG, które nawet do 2007 roku utrzymały schyłkowy schemat WARS, jak m. in. dobrze wszystkim znany 52 51 70-80 241-7 z Grochowa.

Po za tym trudno mi zrozumieć pojęcie "przed modernizacją". Co to właściwie znaczy? Czy "standardowa" naprawa główna to "modernizacja"? Wg mnie nie, a takie naprawy przeszła spora część wagonów dostarczonych w latach 1977-1981. Łatwiej by było odpowiedzieć na pytanie w rodzaju "czy po 2003/2004 roku po za granicę Polski wyjeżdżały wagony sypialne standardu Y PKP-IC z obrotowo-łamanymi drzwiami i sprawnym piecem węglowym. Odpowiedź brzmi: tak. Wagony takie standardowo włączano w pociągi rel. Warszawa-Moskwa, Warszawa-Kijów i Wrocław-Odessa. Bywały też eksploatowane w pociągach Warszawa-Budapest i Warszawa-Praga. Notabene wagon z obrotowo-łamanymi drzwiami swego czasu zastępczo za 305Ad pojechał nawet na "Jan Kiepurze", ale był to jeden z tych, które można by określić jako "lekko zmodernizowany".

Mam kilka własnych zdjęć takich wagonów na wspomnianych połączeniach:

52 51 70-80 022-7 WLAB10o / Wrocław Gł. / 4.07.2010

52 51 70-80 025-0 WLAB10o / W-Wa Zachodnia / 11.08.2011

52 51 70-80 025-0 WLAB10o / Warszawa Wschodnia / 11.04.2010

 

[techno]

Po za tym trudno mi zrozumieć pojęcie "przed modernizacj (...) Łatwiej by było odpowiedzieć na pytanie w rodzaju "czy po 2003/2004 roku po za granicę Polski wyjeżdżały wagony sypialne standardu Y PKP-IC z obrotowo-łamanymi drzwiami i sprawnym piecem węglowym.

Dziękuję! Tak! Dokładnie o to mi chodziło! Faktycznie, gdybym tak zadał pytanie, byłoby mi jeszcze łatwiej uzyskać odpowiedź

 

[Kris]

Ja jeszcze nawiążę do pociągu Karpaty. Takie foty znalazłem ( z różnych epok):

 

[Andrzej Harassek]

To jeszcze wypadałoby dodać, że pierwsze zdjęcie jest mojego autorstwa i zostało zamieszczone tu:
http://forum.modelarstwo.info/threads/pt47-13-w-skarżysku-kamiennej-pomnik.12668/page-2#post-212891
Mam też wątpliwości, czy na zdjęciu Pawła Winnickiego z 1997 roku jest chociaż jeden wagon sypialny budowy NRD. Nie jestem pewien wagonu rumuńskiego (pierwszy za lokomotywą - może to być wagon niemieckiej budowy z przełomu lat 1980-90.), ale z pewnością niebieski wagon w środku to polska kuszetka, a nie sypialny.

 

[MariuszU]

Dzień dobry,ö

Przygotowuję niewielką publikację przekrojową dotyczącą wagonów sypialnych standardu Y budowanych w zakładach VEB Waggonbau Görlitz i VEB Waggonbau Bautzen dla środkowo-europejskich zarządów kolejowych. Mowa zatem o wagonach sypialnych zarówno przestawczych jak i nieprzestawczych budowanych w latach 1965-1986 dla kolei BDŻ, CFR, ČSD, DR, MÁV, oraz PKP (z wyłączeniem kolei radzieckich SŻD). Temat w sumie obejmuje 23 podtypy znormalizowanych wagonów sypialnych, drobne różnice pomiędzy nimi, jak również ewolucję ich konstrukcji i detali zewnętrznych.

Pomyślałem, że zanim ostatecznie rozprawię się z tematem, warto zawczasu wzbudzić na niniejszym forum mały ferment intelektualny, dzięki któremu może wyjdą jeszcze jakieś ciekawostki, wartościowe informacje, lub interesujące zdjęcia mogące sprawę wzbogacić.

Przygotowałem także garść konkretnych kwestii odnośnie omawianego tematu, których nie udało mi się dotychczas jednoznacznie ustalić i chętnie czegoś się o nich dowiem (jeżeli ktoś z Was będzie rzecz jasna znał odpowiedź). A zatem:

1). W 1967 roku PKP zakupiło w zakładach Görlitz partię przestawczych wagonów sypialnych. Wagony posiadały wózki typu Görlitz V do pracy na torze 1435mm. Jakie wózki miały do pracy na torze 1520mm? Tego nie jestem pewien. Nadmieniam natomiast, że zbudowane 2 lata wcześniej dla kolei ČSD podobne wagony posiadały wózki typu Görlitz V do pracy na torze 1435mm, podczas gdy do pracy na torze 1520mm miały wózki radzieckiego typu KWZ-CNII.

2). W 1975 roku PKP zakupiło w zakładach Görlitz dalszą partię przestawczych wagonów sypialnych. Ta odmiana do pracy na torze 1435mm posiadała z kolei wózki typu Görlitz VI-k. I tu znów pytanie - jakie wózki posiadała do pracy na torze 1520mm? Nadmieniam, że rok wcześniej w Görlitz budowano dla kolei ČSD przestawcze wagony sypialne, które zarówno na tor 1435mm jak i na tor 1520mm posiadały 2 komplety wózków typu Görlitz VI-k.

3). Zasadniczo wagony sypialne standardu Y z NRD miały 2 najczęściej spotykane typy własnego ogrzewania - piec węglowy lub agregat zasilany ropą naftową. Nie były to jednak jedyne spotykane fabrycznie rozwiązania. Np. odmiana budowana w 1970 roku dla kolei DR posiadała system, który wg niemieckich źródeł nazywał się: "Flüssigkeitheizanlage mit Frostex als Warmetrager (...) Betrieben wird die Anlaqge Wahlweise mit Dampf, Elektrischer Energie oder Olfeuerung". Nie udało mi się rozszyfrować czym dokładnie jest to ogrzewanie "cieczowe" i czym jest ów "Frostex". Być może ktoś zna odpowiedź?

4). Po 1994 roku koleje DB sprzedały część swoich wagonów sypialnych z 1970 roku kolejom bułgarskim BDŻ. Czy ktoś zetknął się z danymi o jaką dokładnie ilość wagonów chodziło? Nadmieniam jedynie, iż do Bułgarii poszły zarówno wagony na standardowych wózkach Görlitz V jak i wariant w międzczyczasie 'ulepszony' na wózkach GP200.

5). Które z wagonów sypialnych kolei BDŻ, CFR, ČSD, DR, MÁV spotkać można było (lub nadal można) w Polsce i na jakich połączeniach? Ja osobiście nad Wisłą zetknąłem się z wagonami sypialnymi standardu Y kolei czeskich, słowackich, niemieckich, węgierskich i rumuńskich. Czy docierały do nas także bułgarskie? Jako ciekawostkę nadmienię, iż jeden z niemieckich wagonów sypialnych Mitropy uległ wypadkowi koło Poznania i był tam zdaje się zdrowo pokiereszowany (prawdopodobnie nie wrócił już do służby). Być może ktoś kojarzy jego numer?

6). Polskie wagony sypialne miały nieporównywalnie większy zasięg niż większość pozostałych z uwagi na możliwość wymiany wózków. Dokąd dokładniej mogły docierać? Osobiście zetknąłem się z nimi lub z ich zdjęciami w Moskwie, Kijowie, Odessie, Lwowie, Budapeszcie, Pradze, Wiedniu, Bratysławie, Bukareszcie, Sofii, Kolonii, Amsterdamie, Dreźnie, Berlinie, Paryżu, Monachium.... z pewnością było tego więcej, może ktoś będzie pamiętał gdzie?

7). Wagony sypialne budowane dla PKP w Görlitz w 1967 i 1975 posiadały fabrycznie na drzwiach czołowych ukośne amortyzatory (siłowniki) spotykane też w kilku wariantach wagonów tej rodziny budowanych dla innych zarządów. Wagony budowane dla PKP w 1979, 1981 i 1986 roku już tych amortyzatorów nie miały. Powstaje pytanie: czy miała je pierwotnie odmiana budowana w roku 1977 czy nie?

8). Nie jest mi znany pierwotny zakres numeracji wagonów sypialnych dostarczanych PKP z Görlitz w 1977 roku. Czy ktoś być może zna ich numery?

9). W dn. 9.07.1977 roku na odc. Wrocłąw Psie Pole - Wrocław Długołęka jadąca luzem lokomotywa ST43-268 zaliczyła czołowe zderzenie z pociągiem nocnym rel. Praga-Moskwa. Pierwszym wagonem w składzie owego pociągu był polski sypialny 'igrek', który został całkowicie zmasakrowany. Wagon ten fragmentarycznie widać na filmie o katastrofie w minucie 6:26, 6:45, 12:32, 13:00 i 15:25:

Czy ktoś orientuje się co to był za wagon (numer i typ)? Z uwagi na rok wydarzeń, możliwości są trochę ograniczone (albo G75 albo G77 - lub w ostateczności przemalowany już wtórnie na niebiesko G67).

*********************************************************************************************************************************************

I kilka zdjęć w temacie, co by było wiadomo o jakich wagonach mówimy:

Zobacz załącznik 361557 Zobacz załącznik 361558
Zobacz załącznik 361559 Zobacz załącznik 361560
Zobacz załącznik 361561 Zobacz załącznik 361562

Od lewej do prawej z góry na dół (zdjęcia moje):

52 51 70-80 065-6 WLAB10o / W-Wa Grochów / 1.06.2014 / typ Görlitz77
58 51 70-80 067-6 WLABd / Kraków-Prokocim / 1.12.2009 / typ Görlitz79
51 54 70-80 208-9 WLAB / Zvolen os. st. / 14.10.2013 / typ Görlitz85
51 80 70-40 150-1 WLAB / Halle (Saale) / 14.09.2015 / typ Görlitz67
51 55 70-80 001-8 WLAB / Budapest-Keleti / 25.08.2015 / typ Görlitz85
51 56 70-40 006-5 WLAB / Humenné / 12.10.2014 / typ Görlitz78

Witam,
znalazłem odpowiedź w kontekście pytania nr 5 i wagonu Mitropy, który uległ uszkodzeniu w 1984 roku.
Był to WLABme Görlitz-1978 nr 51 50 70-40 206-7. Został skasowany.
Wcześniej jeszcze inny wagon sypialny Mitropy miał wypadek na polskich torach. Był to wagon WLAB4ge Görlitz-1962 (Typ B) nr 51 50 70-40 129-1 i było to w roku 1970.
Pozdrawiam i życzę wszystkim zdrowia.

 

[Kris]

Mea culpa Panie Andrzeju, po raz drugi.
Drugie zdjęcie dodałem dla kontrastu, jak skład tego pociągu zmienił się przez lata.
Jakoś nie umiem przebrnąć przez granicę mojej świadomości, że nie każdy czyta mi w myślach i nie piszę wszystkiego.
Ale pracuję nad tym