Model fabryczny TILLIG - modele wagonów chłodni typu 5L/2 i 202L

[Młodzikowski]

Witam.
Zgodnie z obietnicą, zakładam osobny temat dotyczący modeli wagonów izotermicznych (czyli popularnych chłodni czy też zwanych potocznie "lodówek") wykonanych przez firmę TILLIG.
Poniżej krótki opis i osobiste wrażenia/odczucia związane z modelem wagonu w wersji "ryflowanej".

Porównanie podstawowych wymiarów modeli wagonów izotermicznych typu 202L

Porównanie przedstawiono w układzie:
oryginał/skala 1:87/model wagonu z ryflami/model wagonu „gładkiego”
Wszystkie wartości podane w [mm]

Długość wagonu ze zderzakami: 11 740 / 134,94 / 135,9 / 135,9
Wysokość wagonu od główki szyny: 4 276 / 49,15 / 48,3 / 48,0
Szerokość zewnętrzna pudła: 2 873 / 33,02 / 33,4 / 33,4
Długość zewnętrzna pudła: 10 503 / 120,72 / 120,4 / 120,6
Rozstaw osi: 6 600 / 75,86 / 76,0 / 76,0
Drzwi ładunkowe (szer/wys): 1 500x1 800 / 17,24x20,69 / 18,3x22,0 / 18,3x22,0

Opis modelu:
Numer katalogowy: 76777
Producent: TILLIG
Seria: Slms (opis serii naniesiony na modelu: Slmsh)
Numer wagonu: 705 844
Epoka modelarska: IIIc
Waga modelu: 55 g

Model wykonany z tworzywa sztucznego (pudło, ostoja, pomosty wraz z uchwytami). Odwzorowany układ hamulcowy oraz nastawiacze. Na dachu wagonu zamontowane cztery wentylatory Fletnera – filigranowe z imitacją łopatek. Uchwyty i stopnie dla manewrowych oraz uchwyty dla spinaczy pod zderzakami – wykonane z tworzywa sztucznego, również filigranowe. Model wyposażony w imitację przewodu oraz gniazda WN. Ilość „ryfli” na ścianie bocznej (6 szt.) oraz na dachu (7 szt.) – zgodna z oryginałem. Nie zgadza się ilość ryfli na długości wagonu – powinno być ich 5 a są 4. Opis wykonany metodą tampodruku – czysty i czytelny. Model wyposażony w „kinematyką krótkiego sprzęgu”. Producent do modelu dołączył elementy do samodzielnego montażu w postaci węży hamulcowych oraz haków.

Opinia:
Wykonanie modelu na dobrym poziomie. Do pełni szczęścia brakuje korby hamulca ręcznego montowanego na jednym z pomostów. Również gniazdo WN osadzono zbyt wysoko – powinno być zamontowane trochę niżej.
Porównywałem również ostoję odtworzoną w obu modelach z rysunkiem technicznym. Różni się, ale uważam, że na różnice ma wpływ konieczność wykonania w modelu mechanizmu „krótkiego sprzęgu” oraz osadzenie zestawów kołowych. Ponieważ patrząc z boku, ostoja jest niewidoczna – dla mnie różnice są nieistotne.

Moim zdaniem, ogólnie model prezentuje się bardzo dobrze. W zasadzie, nie ma alternatywy na zakup konkurencyjnego modelu tego typu wagonu. Pomimo drobnych niezgodności z oryginałem – polecam zakup tego modelu.

 

[Młodzikowski]

I opis drugiego modelu - w wersji z poszyciem bez ryfli ("gładkim"). Porównanie podstawowych wymiarów - w poprzednim wpisie.

Opis modelu:
Numer katalogowy: 76778
Producent: TILLIG
Seria: Ibds (opis serii naniesiony na model: Ibchqss-x)
Numer wagonu: 811 6 132-8
Epoka modelarska: IVc
Waga modelu: 55 g

Model wykonany z tworzywa sztucznego (pudło, ostoja, pomosty wraz z uchwytami). Odwzorowany układ hamulcowy oraz nastawiacze. Na dachu wagonu zamontowane cztery wentylatory Fletnera – filigranowe z imitacją łopatek. Uchwyty i stopnie dla manewrowych oraz uchwyty dla spinaczy pod zderzakami – wykonane z tworzywa sztucznego, również filigranowe. Model wyposażony w imitację przewodu oraz gniazda WN. Opis wykonany metodą tampodruku – czysty i czytelny. Model wyposażony w „kinematyką krótkiego sprzęgu”. Producent do modelu dołączył elementy do samodzielnego montażu w postaci węży hamulcowych oraz haków.

Opinia:
Wykonanie modelu na dobrym poziomie. W opisywanym modelu brakuje mi haków holowniczych. Zamiast nich, odtworzono ucha holownicze charakterystyczne dla wagonów kolei niemieckich. Ja zdecyduję się na ich odcięcie i zamontowanie haków fototrawionych. Choć moje umiejętności są niewielkie - sądzę, że sobie z tym poradzę. Również w tym modelu, gniazdo WN osadzone jest zbyt wysoko – powinno być zamontowane trochę niżej.

W/g mnie, model prezentuje się bardzo dobrze. Choć dla większości z obecnych modelarzy i miłośników kolei wygląda nieco egzotycznie - wart jest posiadania. I tak samo jak przy poprzednio opisywanym modelu, pomimo tych drobnych niezgodności z oryginałem – polecam zakup tego modelu.

 

[Młodzikowski]

Jeszcze daty rewizji naniesione na modelach (bo zapomniałem, a edytować już nie mogę).

Nr katalogowy 76777 – epoka IIIc (okres eksploatacji: 04.1967-04.1968)

REV/OW/29.4.67
Nn Gł. 4.75
Śr. 4.71

Nr katalogowy 76778 – epoka IVc (okres eksploatacji: 05.1988 – 11.1989)

REV/OW/88.05.16
Nn Gł. 89.11.16
R. 91.11.16

No i przy okazji koryguję mój kolejny błąd (bo "zeżarło" literkę ) - powinno być wentylatory FLETTNERA

 

[Młodzikowski]

Widzę, że w tym wątku zaczynam sam ze sobą dyskutować, a to niechybnie oznacza początki choroby psychicznej …

Ale do rzeczy. Ponieważ chłodnie TILLIG-a nie dają mi spokoju, od kilku dni przeglądam zgromadzone "papiery" i fotki oraz prowadzę długie dyskusje z Krzyśkiem Kojem i importerem modeli AMC. Powód - kolejne wersje wagonów w oznaczeniach PKP. Trzy nowe są już opracowane przez Krzysztofa i wiadomo kiedy mają się ukazać. Kolejna 202L z III epoki (tym razem "gładka") jest w zapowiedziach TILLIG-a na 2021 rok. Producent musi koniecznie zmienić numer, bo ten z wizualizacji jest błędny (705 622). Tym numerem oznaczono chłodnię ("ryflowaną") zakupioną w Dessau.

Ale tak jak wspominałem, jest możliwość wykonania autentycznego wagonu zakupionego w Dessau. 30 sztuk zakupionych przez PKP - to faktycznie niewiele, ale były i nikt nie powinien tego kwestionować (choć przydałyby się fotki … ). Potwierdziłyby istnienie niektórych elementów wyposażenia wagonu, bo te zmieniały się w trakcie produkcji (zresztą tak jak u nas). Można również przyjąć, że zamówienie niewielkiej liczby wagonów nie powodowała jakiś specjalnych wymagań i kupiono seryjne, aktualnie produkowane wagony.
Zachowały się fotografie tego typu wagonu (w oznaczeniu kolei węgierskich) który został "ściągnięty" do Ostrowa. Powód nieznany, ale należy sądzić, że przed zakupem chciano wagon przetestować/ocenić. Załączone fotki ukazują detale które można przyjąć do wykonania wersji w oznaczeniu PKP (dwa termometry w drzwiach, ucho zamiast haków holowniczych, hamulec ręczny oraz wysoko umieszczone gniazdo WN). Część tych elementów jest przez TILLIG-a w modelu wagonu MAV wykonana (nr katalogowy 76779), części zaś nie ma.
Zakres pierwotnych numerów wagonów oraz tych po przenumerowaniu (z datami zmiany oznaczeń) - są znane.

Jeszcze jedna sprawa która nie daje mi spokoju. Pisałem wcześniej o błędnie wykonanym modelu chłodni bez ryfli - chodziło o te nieszczęsne haki holownicze (a właściwie ich brak). Otóż po sprawdzeniu dokumentacji technicznej pierwszych budowanych chłodni, okazało się, że zamiast haka jest narysowane ucho. Może więc TILLIG wcale błędu nie popełnił ?
Przy okazji okazało się (a właściwie wszystko na to wskazuje), że pierwszym zbudowanym wagonem typu 202L był wagon 5L/2 dla kolei jugosłowiańskich (dla porównania - fotka w załączeniu). I tu już nic więcej nie napiszę - zbyt długa historia i nie każdego pewnie interesuje.

Koniec zanudzania, pozdrawiam !

 

[DarekW]

I tu już nic więcej nie napiszę - zbyt długa historia i nie każdego pewnie interesuje.

Krzyś jak będziesz miał czas to opisz tą historię, każda nowa informacja jest ważna i na pewno pozwoli na rozszerzenie naszej wiedzy.

 

[A-K]

pierwszym zbudowanym wagonem typu 202L był wagon 5L/2 dla kolei jugosłowiańskich

Czyli jak rozumiem żadnego w sensie konstrukcyjnym 202L bez ryfli nie było tylko jako 202L wpisano w rejestry 5L/2 ?

 

[czang]

Podziekowania dla Kolegi Młodzikowski za cenne uwagi, pomogly w decyzji o zakupie modeli.

 

[Jan Bednarczyk]

Kolego Młodzikowski, napiszę tak, żeby w tym temacie z Tobą dyskutować, to do tego potrzebna jest wiedza dotycząca tych wagonów, a nie wszyscy uczestnicy tego forum ją posiadają, zatem w pełni popieram zdanie kolegi DarekW, żebyś podzielił się w tym temacie wiedzą o tych wagonach, każda informacja o tych wagonach będzie cenna nie tylko dla nas, lecz także dla przyszłych uczestników tego forum.

 

[xxx]

Ja przeczytałem wiadomości jakie zamieścił kolega @Młodzikowski z zaciekawieniem i mam kilka pytań. Miałem zadać na PW ale być może odpowiedzi komuś też się przydadzą.

Odnośnie modelu wagony z ryflami.
Sądziłem, że wagony z poszyciem ryflowanym miały już inny stopień po stronie prawego skrzydła drzwi.

Jednak zdjęcie z Albumu wagonów wydane w 1973 roku potwierdza szerokie jak w modelu.

Może uda się ustalić od kiedy szerokie stopnie były zmieniane na takie w krótszej formie. Gdzieś w opisach spotkałem się z nazwą na te węższe stopnie "strzemię".

Kolejna sprawa to kwestia hamulca ręcznego. Ja pamiętam te wagony w czasie eksploatacji jednak w jadącym ciężko dostrzec ale też był w Kaliszu punkt kasacji wagonów i na torach do tego miejsca stały wagony chłodnie. Gładkich zupełnie nie kojarzę ale ryflowane tak. Obecnie nie pamiętam ile miały ryfli jednak pamiętam, że jako dzieciaki wpinaliśmy się na pomosty i obowiązkowym zajęciem było właśnie kręcenie pokrętłem hamulca oraz zwiedzanie wnętrza. Czy te wagony miały takie pokrętło tylko na jednym pomoście? Pytanie powstało po zajrzeniu do tego rysunku z w/w atlasu.

Gdyby nie ten rysunek byłem pewny, że pokrętło było tylko na jednym pomoście. Rysunki w tym atlasie też nie zawsze są idealne i być może rysownik dodał drugie pokrętło.

Seria: Slms (opis serii naniesiony na modelu: Slmsh)

Kolejne pytanie czy były wagony bez hamulca ręcznego? Bo z opisu technicznego wynika sugestia, że wszystkie miały. Kolejny drobiazg, którego nie widzę na modelu to hamulec bezpieczeństwa.

Czyli wagon z ryflami powinien mieć dorobione pokrętło z elementami działającymi na układ hamulcowy.

Także przejrzałem zdjęcia wagonów pod kątem stosowania ucha holowniczego zamiast haka. Wydaje mi się po tym co widziałem, że stosowanie ucha było powszechne na różnych typach wagonów po 1945 roku budowanych w Polsce. Być może pojawił się w jakimś roku przepis o stosowaniu haka. Jednak w latach 80/90 wagon chłodnia z gładkim poszyciem jaki pokazał @Remaj12 (zdjęcie w nowościach PKP 2021 #615-swoją drogą dobrze było by przenieść ten wpis do tego tematu z nowości) ma już haki co sugeruje, że dokonano zmiany z ucha na hak. Stopnie pod drzwiami też już są wąskie.

Moje pytania zadaję bo czekam na te modele chłodni i chciałem jeśli się da coś poprawić. Gdyby udało się czegoś dowiedzieć będę wdzięczny i proszę się dzielić wszelakimi historiami bo to unikalne źródło wiedzy.

Także padło pytanie o to czy jeździły w zwartych składach (wahadłach) czy też bywały włączane do zbiorowych.
Pamiętam całe składy takich chłodni i wtedy to był idealny przegląd kolorów, odcieni, przebarwień a także specyficznych śladów korozji. Być może to przypadek ale najczęściej takie składy widywałem z ET21. Takie składy wspominał kolega Bolesław102.

Na potwierdzenie bywania ich w składach zbiorowych ujęcia z książki o Ty2.

 

[Młodzikowski]

Witam.
No Panowie, trochę przeceniacie moją wiedzę. Sam cały czas ją zdobywam - pytam, czytam, przeglądam, porównuję i analizuję. Zdaję sobie sprawę, że "mogę zabłysnąć wiedzą" przed użytkownikami/czytelnikami tego forum - bo udało mi się zebrać trochę archiwalnych materiałów wyrzucanych do utylizacji przez "kompetentne" osoby z zakładu. Ale proszę mi wierzyć - tak nie jest.

Jutro (a właściwie dzisiaj) postaram się odpowiedzieć na zadane pytania, chociaż właściwszym określeniem będzie - podjąć dyskusję. Ja opiszę co mam/wiem z dokumentów i co o tym sądzę, bo 100% pewności nie mam. Każda sugestia - będzie mile widziana. Może razem coś uradzimy …

 

[jodavika]

Super wiadomości, już zakupiłem i czekam na dostawę. Pamiętam z dzieciństwa te wagony ciągnięte na łącznicy między
Łódź Widzew a Łódź Chojny, bardzo mi się podobały gdyż na tle innych wagonów w składzie się wyróżniały poprzez swój kolor, szkoda tylko,że nie miałem wtedy aparatu foto, bo zainteresowania koleją były od dzieciństwa. Czekam na więcej info o tych wagonach.

 

[Młodzikowski]

Witam !
A więc po kolei

Krzyś jak będziesz miał czas to opisz tą historię, każda nowa informacja jest ważna i na pewno pozwoli na rozszerzenie naszej wiedzy.

Postaram się opisać w kolejnym wpisie, bo na raz to za dużo. Muszę też "przewertować" papiery i przeanalizować daty ...

Czyli jak rozumiem żadnego w sensie konstrukcyjnym 202L bez ryfli nie było tylko jako 202L wpisano w rejestry 5L/2 ?

Wszystko na to wskazuje. Ale o tym w kolejnym wpisie.

Podziekowania dla Kolegi Młodzikowski za cenne uwagi, pomogly w decyzji o zakupie modeli.

Mam nadzieję, że decyzja pozytywna (czyli kupione ). Niestety, moje opinie nie są raczej zbyt obiektywne, bo z tymi wagonami łączą mnie wręcz więzy emocjonalne - ale starałem się napisać prawdę.
Przy okazji napiszę, że cała dostawa modeli "sprzedała się" na drugi dzień …

... żeby w tym temacie z Tobą dyskutować, to do tego potrzebna jest wiedza dotycząca tych wagonów, a nie wszyscy uczestnicy tego forum ją posiadają ...

Ja też jej nie mam, a każda informacja czy sugestia mile jest widziana.

… Sądziłem, że wagony z poszyciem ryflowanym miały już inny stopień po stronie prawego skrzydła drzwi.
Zobacz załącznik 812501
Jednak zdjęcie z Albumu wagonów wydane w 1973 roku potwierdza szerokie jak w modelu.
Zobacz załącznik 812500
Może uda się ustalić od kiedy szerokie stopnie były zmieniane na takie w krótszej formie. Gdzieś w opisach spotkałem się z nazwą na te węższe stopnie "strzemię".

Na rysunku z 1968 roku jeszcze jest wrysowany "długi", ale na kalce z 1972 roku z naniesionym schematem oznaczenia wagonu - jest "strzemię" (fotka w załączeniu). Ja też spotkałem się z takim określeniem, jednak nie wiem czy jest właściwe. Ja wolę "pół stopień"
Niestety, nie odpowiem na pytanie od kiedy stopień zmieniono. Jeśli przyjmiemy rok 72 - to oznaczałoby zmianę wyglądu ok. 3300 wagonów 202Lc z ostatnich lat produkcji. Ale mogło być też tak, że w trakcie napraw "długie" stopnie zmieniano na te "pół stopnie" - sukcesywnie i konsekwentnie bowiem, eliminowano drewno z produkcji i naprawy wagonów. Zarówno stopień pod drzwiami bocznymi, manewrowego jak i podest pomostu hamulcowego był drewniany - potem zastąpowany wypełnieniem ażurowym z płaskowników cynkowanych ogniowo.
W prototypowych wagonach (np. 204L oraz tych które pozostały w sferze projektu), "pół stopnie" były przewidziane od samego początku. W załączeniu rysunek prototypowej chłodni 205L o której wspominał Paweł Terczyński w swoim "Atlasie".

Kolejna sprawa to kwestia hamulca ręcznego. Ja pamiętam te wagony w czasie eksploatacji jednak w jadącym ciężko dostrzec ale też był w Kaliszu punkt kasacji wagonów i na torach do tego miejsca stały wagony chłodnie. Gładkich zupełnie nie kojarzę ale ryflowane tak. Obecnie nie pamiętam ile miały ryfli jednak pamiętam, że jako dzieciaki wpinaliśmy się na pomosty i obowiązkowym zajęciem było właśnie kręcenie pokrętłem hamulca oraz zwiedzanie wnętrza. Czy te wagony miały takie pokrętło tylko na jednym pomoście? Pytanie powstało po zajrzeniu do tego rysunku z w/w atlasu.
Zobacz załącznik 812508
Gdyby nie ten rysunek byłem pewny, że pokrętło było tylko na jednym pomoście. Rysunki w tym atlasie też nie zawsze są idealne i być może rysownik dodał drugie pokrętło.

Kolejne pytanie czy były wagony bez hamulca ręcznego? Bo z opisu technicznego wynika sugestia, że wszystkie miały. Kolejny drobiazg, którego nie widzę na modelu to hamulec bezpieczeństwa.
Zobacz załącznik 812509
Czyli wagon z ryflami powinien mieć dorobione pokrętło z elementami działającymi na układ hamulcowy.
Zobacz załącznik 812510

W załączeniu dwa ujęcia tego samego wagonu (fotki w załączeniu, zamieściłem je już w wątku poświęconym zespołom chłodniczym) - myślę, że wyjaśnią wątpliwości.
Co do hamulca ręcznego - pierwsza partia zbudowanych 202L w wersji "gładkiej" (te 140 sztuk) - nie miała hamulca ręcznego i tym samym korby na pomoście. Kolejna partia chłodni 202L, to wersje 6-cio ryflowe - te na pomoście powinny mieć korbę hamulca ręcznego (na jednym z pomostów). Dotyczy to też chłodni 14-to ryflowych (no, ale na razie tego modelu nie ma )

I na koniec nie omieszkam skomentować tej fotki chłodni "14 ryflowej". Jak sądzę, fotka ukazuje wagon który jest eksponatem w warszawskim muzeum. Mam nadzieję, że TILLIG podejmując decyzję dot. opracowania tej wersji 202Lc, nie będzie wzorował się na tym konkretnym egzemplarzu. Sądziłem, że jednostka/podmiot mający w swym statucie ochronę zabytków (w tym wypadku kolejowych), zadba o autentyczność/poprawność swoich eksponatów. Jak widzę ten opis i stan ogólny - ręce mi opadają ...

 

[xxx]

Ja ze swojej strony serdecznie dziękuję za wyjaśnienia.

No Panowie, trochę przeceniacie moją wiedzę. Sam cały czas ją zdobywam - pytam, czytam, przeglądam, porównuję i analizuję.

Skromność to szlachetna cecha. Jednak ja czytając i oglądając zamieszczone przez kolegę wpisy, opisy historyczne, zdjęcia jak i rysunki dowiedziałem się bardzo wielu rzeczy. Cieszy mnie to, że mamy w naszym gronie taką osobę, która takie wiadomości i materiały posiada i co nie mniej ważne chce się z nami nimi podzielić. Dobrze, że w odpowiednim miejscu i czasie miał kto zabezpieczyć te wszystkie cenne archiwa.
Ja troszkę może zarzuciłem pytaniami ale może powolutku ustalimy jak to z tymi drobiazgami konstrukcyjnymi było.

Co do zdjęcia tak użyłem takiego z muzeum akurat gdzieś miałem w atlasach bo akurat detal pokrętła hamulca ręcznego dość dobrze widać. Niestety to muzeum tak opisało ten egzemplarz. Także uzupełnienie desek na pomoście to robota na kilka godzin a tutaj...........widać tylko podpory.

 

[Młodzikowski]

Najwyższy czas na snucie domysłów …

W poprzednich wpisach napisałem, że prawdopodobnie pierwszym zbudowanym wagonem 202L, była chłodnia dla kolei jugosłowiańskich typu 5L/2. To ona jako pierwsza została wyposażona w tak charakterystyczne drzwi załadunkowe do lodu. Poprzednia chłodnia typu 5L posiadała drzwi okrągłe i to rozwiązanie przypominało do złudzenia te stosowane w chłodniach budowy zachodnioniemieckiej. Fotkę tego wagonu dołączam do celów porównawczych, bo widoczna konstrukcja pudła niczym nie różni się od kolejnej wersji oraz naszych 202L – z wyjątkiem drzwi lodowych oraz pomostów na ścianach szczytowych.
Rysunek chłodni 5L/2 którym dysponuję, został opracowany/narysowany w styczniu 1960 roku i uwzględnia zmianę drzwi lodowych i pomostów. W tym samym roku zostało zbudowanych 47 sztuk 5L/2 oraz dokończono budowę 40 sztuk 5L. W roku 1961 zbudowano kolejne, brakujące do zamówienia 103 sztuki oraz zbudowano pierwszych 100 sztuk 202L dla PKP.
Porównywałem podstawowe parametry wagonu 5L/2 z naszymi 202L – niczym się nie różnią. Żadnych rysunków „gładkich” 202L nie znalazłem – pierwsze znalezione rysunki 202L pochodzą z VI/1961 roku i dotyczą wersji 6-ryflowej. Z kolei rysunki 14-ryflowej pojawiają się z datą VI/1962 r.
Istotne jest też to, że w latach 1960-62 w zakładzie zbudowano cynkownię ogniową oraz anodownię. Cynkownia była potrzebna do cynkowania elementów wyposażenia chłodni i pewnie po zakończeniu jej budowy ruszyła seryjna produkcja 202L z wyprodukowanych przez zakład części.

Wspominałem o prowadzonych rozmowach z Krzyśkiem Kojem. To Krzysiek wspomniał o fakcie zmiany oznaczeń typów budowanych w Polsce wagonów. Nie wiem z czym było to związane (ujednolicenia wg UIC ?) oraz w którym dokładnie roku nastąpiło (Krzysiek wspominał o przełomie lat 59/60/61 zaś w opracowaniach książkowych, okresu zmiany nie podano). Z obowiązującego schematu zmiany oznaczeń typów, zostały wyłączone wagony budowane bezpośrednio po wojnie na podstawie dokumentacji przedwojennej i wojennej oraz budowane przez producentów dla właścicieli nie kolejowych (choć i tak otrzymały nowe). Jednak z czasem i te "nowe" oznaczenia zostały zmienione po raz kolejny.

Tak jak wspominałem – to moje domysły. Być może dokumentacja „gładkiej” 202L istniała, a ja po prostu jej nie znalazłem. A być może moje domysły są prawdziwe. W żadnym wypadku proszę tego nie uważać za informację wiarygodną.

Na koniec jeszcze jedna niewyjaśniona zagadka – co to za wagon (widoczny fragment po lewej stronie), który trafił do Ostrowa razem z niemiecką chłodnią 4-osiową oraz węgierską Dessau ? Zmylił mnie kolor wagonu, ale wprawne oko Krzysztofa dostrzegło napisy w języku niemieckim informujące o ilości haków do mięsa oraz lodu chłodzącego. Kształt poręczy pomostu sugeruje, że drzwi do kanału sufitowego były otwierane „na bok”, nie zaś uchylne z podpórkami (brak wspornika na balustradzie). I tu kolejne pytanie – czy chłodnia którą zapewne ocenialiśmy/testowaliśmy była produktem wschodnio czy zachodnioniemieckim. Daty wykonania fotografii nie ma, ale sądzę, że mogła to być zima z przełomu lat 59/60 lub 60/61.

Ja ze swojej strony serdecznie dziękuję za wyjaśnienia.

Nie ma za co. Cieszę się, że mogłem pomóc

A teraz obiecane fotografie. Pierwsza to chłodnia 5L, pozostałe - tajemniczy "niemiec".
A jeszcze przy okazji - dużo informacji o wagonach chłodniach jest w wątku o "zespołach chłodniczych". Niektóre fotografie zamieszczane tu, są tam
A tu link:
http://forum.modelarstwo.info/threads/zespoły-chłodnicze-wagony-do-przewozu-żywych-ryb.26157/

 

[Aurel]

To może doczekamy jeszcze kiedyś od Tilliga wagonu 211K

 

[Młodzikowski]

Witam ponownie.
Dzisiaj krótko i zwięźle.

Dzisiejszą rozmową z Krzysztofem Kojem uściśliłem okres zmiany typów wagonów budowanych w Polsce. Był to rok 1958 zaś w kolejnym zmiany zaczęły już obowiązywać. Pierwszym wagonem chłodnią zbudowanym dla PKP i oznaczonym nowym typem, był wagon typu 201L (1960 rok). Nie zmieniono oznaczenia typu budowanych chłodni na eksport, a tym samym pierwszej partii zbudowanych dla PKP "gładkich". Oznaczenie 202L pojawia się rok później i dotyczy wagonu ale z 6-ma ryflami. Wychodzi więc na to, że pierwsze nasze chłodnie (ale tylko te "gładkie") nie powinny być zaliczone do typu 202L a do 5L/2.

I kolejna zagadka - tajemniczy "niemiec", to nic innego jak widoczny wagon (serii TTnhhrs) na firmowym, archiwalnym zdjęciu fabryki w Dessau. Proszę porównać detale (stopnie, poręcz pomostu). Wagon budowany od 1954 roku, na zdjęciach z ZNTK - już po pierwszej naprawie. Szkoda, że nie zdecydowaliśmy się na produkcję podobnych wagonów.

Nie zanudzam, pozdrawiam !

 

[Młodzikowski]

No i się wyjaśniło ...

Przeglądając wczoraj DTR-kę wagonu 202Lc - o mało z krzesła nie spadłem. Na samym końcu wspomnianego opracowania wpisano "odmiany konstrukcyjne wagonu". W/g tego zapisu, wagonu typu 202L w wersji "gładkiej" nie było. Tak więc, uważana dotąd za 202L chłodnia bez ryfli - jest wagonem typu 5L/2.
Nie wiem kto i dlaczego błędnie zakwalifikował budowane w zakładzie chłodnie do grupy wagonów 202L. Ten sam błąd powielił Autor "Atlasu ..." Paweł Terczyński (bo wzorował się na tym samym zakładowym zestawieniu).

Na koniec tego wątku o typach zbudowanych chłodni - wypada skorygować ilości, podać ich typy i lata budowy. A więc po korekcie, będzie wyglądało to tak:
1. chłodnie typu 5L/2 w wersji z gładkim poszyciem, bez hamulca ręcznego - 140 szt. zbudowane w latach 1961 - 1962 (tu wielkie podziękowania dla Krzyśka Koja, że sprawdził swoje "wykazy" i ustalił ilość wagonów bez hamulca ręcznego).
2. chłodnie typu 202L w wersji z 6-ma ryflami z hamulcem ręcznym - 804 szt. zbudowane w latach 1962 - 1963.
3. chłodnie typu 202L/1 w wersji z 14-ma ryflami z hamulcem ręcznym - 740 szt. zbudowane w latach 1963 - 1966.
4. chłodnie typu 202Lc w wersji z 14-ma ryflami z hamulcem ręcznym i bezpieczństwa - 5932 szt. zbudowane w latach 1966 - 1977.

Powyższe zestawienie nie obejmuje wagonów prototypowych - łącznie 5 szt. (202L/1A - 1 szt. 203L - 1 szt. 204L - 2 szt. 203La - 1 szt.)

I to w temacie typów - byłoby wszystko Wieczorem postaram się jeszcze odpowiedzieć na kilka zagadnień poruszanych przez Szanowne Grono w tym wątku.
No i przy okazji ujawnił się kolejny błąd popełniony przez TILLIG-a - źle zakwalifikowali typ "gładkiej" chłodni ...

 

[PP1970]

Dzięki wielkie, naprawdę krynica wiedzy

Ale nie masz w swoim zestawieniu wagonów 4L, które wg Katalogu Wagonów Towarowych z 1973, miały gładkie ściany?

 

[OLF]

Zestawienie odnosi się do wagonów rodziny 202L, których modele Tilliga właśnie się ukazały - tak precyzyjnie mówi nazwa tematu.
Wagony 4L miały zupełnie inną konstrukcję pudła (oraz inne mniej widoczne różnice), na to Tillig raczej się nie pokusi, szczególnie przy ich niewielkiej liczebności w oryginale. Lepiej, żeby wydali 202Lc

 

[OLF]

Dla porządku (bo administracja forum ignoruje prośby użytkowników) dyskusja o modelach w wykonaniu Tilliga i ich zgodności z oryginałem (wraz z ciekawymi zdjęciami) zaczęła się tutaj.