Szyneczki i ...

[Kempol]

Czy jest możliwe, że np. jej rdzeń stanowi, w wolnym tłumaczeniu, „granulowane żelazo” (jakkolwiek można przetłumaczyć z niemieckiego wyraz körnigem eisen) a stopa wykonana jest z sehnigem eisen czyli „żelaza płaskiego” (proszę wybaczyć jeżeli moje tłumaczenia odbiegają od słownictwa typowo technicznego), a jedynie górna część szyjki i główka wykonane są z najbardziej wytrzymałej stali prawdopodobnie bessemerowskiej ??

Nie jest to możliwe. Szyna, niezależnie jaka, jest walcowania z kęsa (kęsiska czy wlewka) odlanego w procesie ciągłego odlewania stali (COS/CCM - continues casting machine). Kęs jest w jednym gatunku oraz ma jednorodną (homogeniczną) strukturę.
Szyna o której mówi Stanisław nie spełniałaby swojej roli, a dodatkowo mogła by bardzo szybko pęknąć i spowodować zagrożenie, dlatego wszystkie normy wymagają aby 100% przekroju wewnętrznego szyny było badane defektoskopowo (ultra dźwiękami) na wady.
Szyna przecinana przez Zbyszka pękła, a w miejscu nieodcięcia widzimy zwykłą strukturę stali i jej ziarnistość. Kiedyś gdzieś na forum, pewnie w tym wątku zamieszczałem zdjęcia szyn spod mikroskopu elektronowego. Można tam doskonale zobaczyć ziarnistość stali.

 

[Stanisław1972]

Moim zdaniem zaznaczony przez Ciebie fragment przekroju szyny, to zwyczajnie pęknięcie struktury metalu, w konsekwencji przepiłowania fragmentów obok.

Bywa, że najprostsze rozwiązania są tymi najbardziej prawdopodobnymi , bo pierwsze co mi przyszło do głowy to właśnie to o czym napisałeś, ale zacząłem kombinować, jak koń pod górkę, bo kiedyś czytałem (fragmenty artykułów poniżej) o takich XIX w. szynach zbudowane z różnych gatunków żelaza i stali... widać za dużo czytam

dziś zmierzyłem i szyjka ma 14mm i szerokość główki ok. 60mm

... czyli szerokość szyjki i główki pasują do wymienionej już badeńskiej szyny typu 129, ale ręki bym sobie nie dał uciąć, że akurat to jest ten typ szyny

Szyna, niezależnie jaka, jest walcowania z kęsa (kęsiska czy wlewka) odlanego w procesie ciągłego odlewania stali

W XX wieku zapewne tak, ale w XIX w. występowały np. szyny zwane Stahlkopfschiene, wydaje mi się - jak dobrze tłumaczę z języka niemiecki, że nie miały one jednak jednorodnej struktury ??? Stąd, widząc przekrój szyny z 1878 r., na zdjęciu zamieszczonym przez Kolegę Zbyszka, tak jakoś przypomniały mi się artykuły, których fragmenty zamieszczam poniżej. Pierwszy fragment (1) jest o szynach bawarskich, drugi (2) o szynach saksońskich:

1.

2.

Nie zmienia to faktu, ze Koledzy mają rację i na zdjęciu jest struktura powstała po pęknięciu szyny, a nie przepiłowaniu.

 

[Kpt. Nemo]

Wiem miałem tu nie pisać, choć trudno się zaprawdę powstrzymać jak się czyta o takich teoriach jak pojawiły się ostatnio, ale dziś chcę Wam pokazać coś co już było, ale dziś to znalazłem ponownie.

Grudzień 2018 Kutno znajdujemy dwie szyny z nieznanymi cechami z roku 1861, są to najstarsze znalezione i opublikowane na tym forum cchy na szynach.
Dla przypomnienia jedna z nich.

Dziś w pracy pojechaliśmy na tzw. "złom" jak to ujął Kolega "miejsce jak sklep z zabawkami dla dzieci" to cośmy oddali ojczyźnie kochanej, zaległo na stercie, a My zaczęliśmy szperać, znaleźliśmy stara piłę o średnicy prawie metra, zabraliśmy jako dawcę materiału na noże, nagle zauważyłem stertę na której leżało kilka szyn, szybka akcja pocieranie kamieniem, cegłą, rękawiczką, Pan obsługujący palnik odcina wskazany kawałek i za jedyne piętnaście zł i obiecaną flaszkę jestem szczęśliwym posiadaczem takiej samej szyny z cechą jak w Kutnie.
Wstępnie oczyszczona z cementu i rdzy, oraz docięta.

Cięcie przebiegało szybko i bez kłopotów, całe szczęście nie była to szyna o takich cechach o jakich nasz Kolega wspominał ostatnio, ta jest strasznie spracowana co widać na przekroju.

Próba ustalenie skąd się wzięła na skupie w centrum Łodzi spełzła na niczym, została przywieziona z mniejszego skupu z okolic Łodzi, ale Panu właścicielowi nie chciało się szukać w dokumentach skąd.
Trudno najważniejsze że ją zobaczyłem i mam.
Inne były szynami "normalnymi" o "współczesnym" zarysie i bez cech, choć jedna była pokryta grubą warstwą betonu, kto wie, kilka godzin później Kolega opowiadał mi że w Pabianicach zburzono jedną z nastawni na stacji, może to był element konstrukcyjny tejże, naciągana teoria, ale czy tak do końca niemożliwa.

 

[Kpt. Nemo]

Zapomniałem całkiem że Piotrek też znalazł taką samą w Luciążance.
Czyli mamy już takie trzy.

 

[Kpt. Nemo]

I na zakończenie mojego dzisiejszego występu nieznana cecha jest już znana dzięki Koledze Jarząbkowi.
Jest to AI Co-Aberdare Iron Co.

 

[Zbyszek]

Mój.
Będzie niezły projekt do projekcji.
Dziękuję koledze @ST43-288

 

[KNG]

Próba ustalenie skąd się wzięła na skupie w centrum Łodzi spełzła na niczym

Może z Wiedenki jak widać parę lat wcześniej zaczęto wymieniać nawierzchnię,

teraz trzeba tylko pomierzyć czy wymieniona wysokość i ciężar mniej więcej się zgadzają.

Bądźcie zdrowi.

Jarek

 

[Stanisław1972]

Może z Wiedenki jak widać parę lat wcześniej zaczęto wymieniać nawierzchnię

...no i profil jak najbardziej pasuje do szyn żelaznych z DŻWW z lat 1858 - 1866. Jak wynika z poniższej tabeli (z Inżyniera Kolejowego nr 24/25 z 9.08.1926) miały one 122,8 mm wysokości.

Szyny takie na DŻWW ułożono na odcinku Ząbkowice - Katowice, ale co ciekawe ułożono je także na Drodze Żelaznej Warszawsko - Bydgoskiej (oczywiście zapewne na odcinku położonym w granicach zaboru rosyjskiego, granica była w pobliżu Otłoczyna), a Kolej ta była przecież budowana w latach 1860-1862, a więc rocznik na szynie 1861 pasuje "jak ulał". Stąd myślę, że szyny znalezione w Kutnie (ale być może także w Łodzi) mogą pochodzić właśnie ze wspomnianej В.Б.Ж.Д. (Варшавско-Бромбергская Железная Дорога, Kutno było jedną z większych stacji na tej Drodze Żelaznej). Co ciekawe, jak widać w tabelce, szyny tego typu zaczęto usuwać z torów linii głównych już w 1874 roku.

 

[ST43-288]

Szyny leżące przy stacji Wennigsen koło Hannoveru

 

[Kempol]

Proszę, Nasza poczciwa Huta Katowice.

 

[Stanisław1972]

Kontynuując nijako wątek szyn zwanych po niemiecku Stahlkopfschiene, czyli jakby nie tłumaczył "szyn o stalowej główce" (szyn żelaznych o stalowej główce) natrafiłem ostatnio na ciekawe opracowanie amerykańskie z 1868 roku, omawiające paryską wystawę światową z 1867 roku. Wśród omawianych tematów jest też poruszony temat szyn zwanych po angielsku "steel-headed rails" (iron rails with steel heads, czyli ponownie tłumacząc na j. polski "szyn o stalowej główce"), dzięki któremu można dowiedzieć się, że szyny tego rodzaju produkowano nie tylko dla kolei bawarskich czy saksońskich (o czym wspomniałem we wpisie #1.502) ale stosowano je także na kolejach austriackich (wspomina się o stalowni w Neuburg) czy angielskich, produkowanych w stalowni w Crewe dla London and Northwestern Company.

 

[Kpt. Nemo]

https://pl.wikipedia.org/wiki/Żelazo

https://pl.wikipedia.org/wiki/Stal

 

[Stanisław1972]

Podjąłem wątek żelaznych szyn ze stalowymi główkami (oraz na jakich kolejach były stosowane) jako swego rodzaju ciekawostkę bo wszyscy chyba wiedzą (a może nie wszyscy ), że szyny pierwszych publicznych dróg żelaznych walcowane były głównie z żelaza spawalnego, stąd powszechnie zwie się je szynami żelaznymi, a szyny ze stali zlewnej czyli szyny stalowe na dobre rozpowszechniły się dopiero w latach 70-tych XIX w. Posłużyłem się przy tym terminologią, zaczerpniętą z książki "Drogi żelazne", wyd. 1910, której autorem jest prof. Aleksander Wasiutyński - dla mnie osobiście, prawdziwy autorytet w kwestii nawierzchni dróg żelaznych.

Można dodać, jako ciekawostkę, że pierwsze szyny stalowe na DŻWW położono dopiero w 1875 r. - co można było wywnioskować z tabeli jaką zamieściłem kilka wpisów wyżej, pochodzącej z artykułu "Notatki z historji budowy wierzchniej dróg żelaznych" (pisownia oryginalna) autorstwa A. Wasiutyńskiego (Inżynier Kolejowy nr 24/25 z 1926 r.), którego fragment zamieszczam także poniżej:

... tak więc o szynach żelaznych i szynach stalowych wiedzą zapewne wszyscy, ale o czymś pośrednim, jakim bez wątpienia były szyny żelazne o stalowych główkach (nota bene szybko zrezygnowano z produkcji tego typu szyn) chyba warto było wspomnieć w temacie jakby nie było noszącym tytuł szyneczki i ... tym bardziej, że terminologia Stahlkopfschiene = steel-headed rail występuje np. w zagranicznych słownikach o tematyce technicznej, w tym kolejowej (przykład poniżej), a w j. polskim jakoś trudno przeczytać gdziekolwiek o tego rodzaju szynach.

Na koniec, jako ciekawostkę dodam, że w sieci można obejrzeć np. rycinę przedstawiająca przekrój Stahlkopfschiene
http://dingler.culture.hu-berlin.de/article/pj212/ar212008

...a powyższa strona internetowa jest niezwykle ciekawa, odbiegając od tematu szyn, można tam znaleźć np artykuł z 1906 r. o nowych (wówczas) łubkach stosowanych na różnych drogach żelaznych http://dingler.culture.hu-berlin.de/article/pj321/ar321128

 

[Szwed1978]

Kolega Stanisław był nieco szybszy ale mi się zeszło na przetłumaczeniu w gogle, są to badania polegające na wytrawianiu szyn i innych elementów stosowanych na torowisku przez kwasy które w ten sposób pokazują jak wygląda stal w wywalcowanej szynie.
http://dingler.culture.hu-berlin.de/article/pj212/ar212008

 

[KNG]

Nic bardziej mylnego, nie ma czegoś takiego jak szyna tzw.klockowa, chyba że z Lego, natomiast są takie wyroby:

Jak zwykle pozwolę sobie powątpiewać. To coś to jest kształtownik na krzyżownice do rozjazdów Kl49.

natomiast:

Powyższe to: Bałuch, Czubaczyński, Pelc "Montaż i wymiana rozjazdów" Warszawa 1975, więc z okresu kiedy ten kształtownik został wyprodukowany. Co jest teraz to jest temat do dalszej dyskusji.

Bądźcie zdrowi.

Jarek

 

[Kempol]

Co jest teraz to jest temat do dalszej dyskusji.

Teraz jest tak samo:
Kształtownik iglicowy:

Kształtownik klockowy:

Źródło: materiały reklamowy ArcelorMittal Huta Królewska.

Odbiór techniczny szyn, Huta Królewska 1927.

Źródło: https://polska-org.pl

 

[Stanisław1972]

Panowie termin "szyna klockowa" był, jest i będzie (dopóki na torowiskach będą leżały szyny cechowane literami KL) i nie podlega to według mnie dalszej dyskusji - wszak pojazdy szynowe poruszają się po SZYNACH a nie kształtownikach. Można dodać, że obecnie szyny klockowe formują, obok dziobownicy, element rozjazdu zwany krzyżownicą ale właśnie ten "szczegół" krzyżownicy jest na zdjęciach które zamieściłem - tych wczesniejszych i tym poniżej.

Prezentowałem już zdjęcia szyn z 1970 i 1971 cechowanych KL49, tym razem dorzucę szyny klockowe cechowane tylko KL, z rocznika 1966.

Zdjęcie nr 1. Szyny klockowe Huty Pokój z 1966 [cecha P.K.P. 22 1966 KL (HP)]. Dobre Miasto - tor bocznicy, rozjazd prawdopodobnie nr 101 (niestety nie znam dokładnej numeracji rozjazdów, nieczynnej od ponad 20 lat bocznicy byłego zakładu WARFAMA).

A teraz rysunek techniczny z maszynopisu o przyznanie nagrody państwowej za opracowanie i uruchomienie produkcji nawierzchni kolejowej typu S60, gdzie w załącznikach są rysunki techniczne poszczególnych elementów nawierzchni w tym szyn, iglic, podkładek, łapek itd. - tak na marginesie pozyskany od Kolegi Jarka (ksiezyc_nad_gieesem) przy wymianie "kwitów" - wprawdzie zależało mi na atlasie typów nawierzchni, o którym Kolega Jarek wspomniał we wpisie #483, ale dodatkowo zostałem uraczony także kilkoma innymi pozycjami o nawierzchni kolejowej za co także tu, na Forum pragnę podziękować Ci Jarku, bo myślę, że materiały, które pozyskałeś ode mnie nie były tak znaczące i cenne dla "kolejowej wiedzy", jak te, które otrzymałem od Ciebie.

Zdjęcia nr 2 - 5. Strona tytułowa i str. 9 wspomnianego maszynopisu oraz rysunki techniczne szyny iglicowej J60 (jak widać tak jest opisany rysunek, gdyby ktoś miał napisać, że nie ma czegoś takiego jak szyna iglicowa) oraz szyny klockowej KL60.

A jak jest dzisiaj, to proszę spojrzeć np do instrukcji Id4 z 2015 r. na stronę nr 56 gdzie wyraźnie widać, że słowo "szyna klockowa" nie wyszło jeszcze z użycia....
Instrukcja jest dostępna na stronie PKP PLK tu
https://www.plk-sa.pl/files/public/...rawne_i_przepisy/Instrukcje/Podglad/Id-4_.pdf

Zdjęcia nr 5 i 6. Strona tytułowa instrukcji i wspomniana strona nr 56.

 

[Stanisław1972]

Ciekawostka.

Szyna Huty Pokój typu S49 z przestawioną (nietypową) sekwencją naniesionych cech, zlokalizowana w km. 46.6 (wg słupka hektometrowego) linii nr 221 (na odcinku Orneta - Henrykowo)... jak widać cechowanie zaczyna się od nr fabrycznego 22 (!), po którym dopiero naniesiono cechę nazwy przewoźnika czyli P.K.P.

Zdjęcie nr 1. Szyna z nietypową cechą (22) P.K.P. S49 HP # 1952. wyprodukowana w lipcu 1952 r.

Dla porównania, poniżej zdjęcia szyn z typową dla tego okresu (lat 50-tych) sekwencją symboli cechowanych na szynach S49 Huty Pokój, w tym szyna wyprodukowana miesiąc wcześniej, czyli w czerwcu 1952 r. (leżąca w tym samym kilometrze linii, zaraz obok wyżej prezentowanej - obie szyny leżą w toku lewym toru) oraz szyna z tego samego miesiąca produkcji co szyna ze zdjęcia nr 1, czyli z lipca 1952 r. tym razem cechowana "normalnie", zlokalizowana w km. 66.3 (wg. słupka hektometrowego) linii nr 221 (na odcinku Żugienie - Wysoka Braniewska).

Jak widać w Hucie Pokój musiano zauważyć, że sekwencja cechowania została przestawiona i jeszcze tego samego miesiąca lipca 1952 r. wymieniono na walcmarce sekwencję symboli na tą typową... Zachodzi pytanie, ile metrów (ton) szyn wywalcowano z tym "wadliwym" (22) na przedzie ??? Może było ich tak mało, że szyna leżąca na odcinku Orneta - Henrykowo jest unikatem w skali całego kraju

Zdjęcie nr 2. Szyna P.K.P. (22) S49 HP # 1952. wyprodukowana w czerwcu 1952 r.

Zdjęcie nr 3. Szyna P.K.P. (22) S49 HP # 1952. wyprodukowana w lipcu 1952 r.

 

[torowy]

W jednym z ogrodzeń, które kiedyś stanowiło część ogrodzenia stacji Kielce (?) znajdują się słupki - szyny kolejowe. Na jednym z nich cecha:
A.H. 82 I (...) St. ... dalej już same zagadki ...
Szyna wyprodukowana w styczniu 1882 roku przez Königs und Laurahütte in Schlesien (Huta Laura z Siemianowic) lub przez Anna-Hütte Königsberg z Królewca lub Alvenslebenhütte (późniejsza Königshütte - Huta Królewska). Mój faworyt to Alvenslebenhütte
St. oznacza proces produkcji stali - niestety, ale symbol procesu jest nie do odczytania - zakryty przez podkładkę.
zdjęcie wykonane 20 lipca 2019

 

[Kempol]

Ot, takie ciekawe zastosowanie stalowych podkładów. Warszawa, kwieceń 2020.