• Ten serwis używa "ciasteczek" (cookies). Korzystając z niego, wyrażasz zgodę na użycie plików cookies. Learn more.
  • Szanowny Użytkowniku, serwisy w domenie modelarstwo.info wykorzystują pliki cookie by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Sterowanie ruchem kolejowym - teoria i praktyka

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
11.332 463 29
Semafor 3-kierunkowy to był zwykły semafor świetlny, na którym wyświetlał się sygnał S4 (wg ówczesnych przepisów) "Wolna droga ze zmniejszoną szybkością w innym kierunku, niż na sygnał S3". Nie mam zdjęcia takiego semafora, co do którego miałbym pewność, że taki sygnał wyświetlał, ale są zdjęcia semaforów 6-komorowych z tamtych lat, semafory te były w użyciu jeszcze niedawno (być może gdzieś jeszcze ciągle działają), ale oczywiście nie podają już takiego sygnału. Ten sygnał, trzy zielone światła w pionie, zniknął dość szybko, już w E 1 z 1956 roku go nie ma.

Natomiast co to jest semafor z tarczą zaporową według wzoru "niemieckiego", to nie bardzo wiem. Może być albo "semafor", albo "tarcza zaporowa". Były natomiast semafory z tarczą ostrzegawczą według wzoru niemieckiego, a ściślej mówiąc, poniemieckie, na terenie Dolnego Śląska. Takie semafory działały co najmniej do lat 1980. Zdjęcia takich semaforów też można znaleźć.
 
Reakcje
201 4 0
ale są zdjęcia semaforów 6-komorowych z tamtych lat, semafory te były w użyciu jeszcze niedawno (być może gdzieś jeszcze ciągle działają), ale oczywiście nie podają już takiego sygnału.
Semafory 6-komorowe są czynne obecnie na stacji Września, do niedawna (przed modernizacją linii nr 3) były jeszcze w Koninie i oidp jeszcze na którejś stacji na tej linii, ale teraz już nie pamiętam na której. I oczywiście podają już normalne sygnały, z tym, że zielone migające jest pierwsze od góry, a zielone ciągłe drugie.
 

Filip7370

Aktywny użytkownik
Reakcje
15 3 0
Natomiast co to jest semafor z tarczą zaporową według wzoru "niemieckiego", to nie bardzo wiem. Może być albo "semafor", albo "tarcza zaporowa". Były natomiast semafory z tarczą ostrzegawczą według wzoru niemieckiego, a ściślej mówiąc, poniemieckie, na terenie Dolnego Śląska. Takie semafory działały co najmniej do lat 1980. Zdjęcia takich semaforów też można znaleźć.
Wykonałem screen z filmu "Praca pociągu zbiorowego na linii" i tutaj jest jedyne mi znane zdjęcie takowej tarczy manewrowej świetlnej. Dodatkowo umiejscowionej na słupie semafora.
1613156996795.png

Zakładam że semafor dwukierunkowy zatem z układem zielone-czerwone-zielone. Co ciekawe ma już słup pomalowany na biało-czerwono czyli zgodnie z przepisami po 1958 roku.
 

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
11.332 463 29
Jeśli kolegę @Filip7370 nudzą odpowiedzi, to może lepiej niech nie zadaje pytań. Wprawdzie odpowiedziałem na pytanie kolegi Marqusa, ale jednak początek dyskusji dał kolega Filip7370, więc wypadałoby cierpliwie wysłuchać odpowiedzi, a nie stwierdzać, że to jest nudne.
 

robertmuszka

Znany użytkownik
FREMO Polska
H0e
T M M
Reakcje
4.101 153 19
Jeśli kolegę @Filip7370 nudzą odpowiedzi, to może lepiej niech nie zadaje pytań. Wprawdzie odpowiedziałem na pytanie kolegi Marqusa, ale jednak początek dyskusji dał kolega Filip7370, więc wypadałoby cierpliwie wysłuchać odpowiedzi, a nie stwierdzać, że to jest nudne.
Kolega nie pyta dlaczego ktoś wystawił mu taką opinię, kolega się sam zastanowi. Potem rozwija sie dyskusja i ktoś ogarnia kłopoty.
 

Filip7370

Aktywny użytkownik
Reakcje
15 3 0
Wystawiłem to bo pytanie chodzi o zdjęcia. Nawet nie wiadomo czy jakiekolwiek istnieją. Dla PKP to tarcza manewrowa a dla niemców to zaporowa sygnał Sh1, Sh0. Zakładam że tutaj także ich nie znajdę i muszę szukać w innych źródłach.
 

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
11.332 463 29
Dla PKP to tarcza manewrowa a dla niemców to zaporowa
To na zdjęciu nie jest tarczą manewrową, ani dla PKP, ani dla Niemców (nazwy narodowości pisze się wielką literą). Na PKP nigdy nie stosowano tarcz manewrowych w takim układzie, były natomiast tarcze zaporowe, jak na tym zdjęciu. Są one pokazane w przepisach sygnalizacji z 1946 roku. Sygnał Zs1 "Stój. Tor jest zamknięty" to dwa światła białe w linii poziomej, a sygnał Zs2 "Zamknięcie toru uchylone" to dwa białe światła w linii ukośnej. Zdjęcia takiej tarczy nie mam, ale gdzieś widziałem z tym, że nigdy nie na wspólnym maszcie z semaforem i na powyższym zdjęciu ta Tz też nie jest na tym samym maszcie, co semafor.

Może kolega @Filip7370 się na mnie obrazić, może uznać to, co piszę, za nudne, ale takie są fakty.

20210214_164552.jpg

20210214_164606.jpg


A teraz oczekuję takiego ładnego słówka, jakiego uczą już w przedszkolu. ;)
 

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
11.332 463 29
Warto dodać, że na zdjęciach jest taka tarcza po przeróbce, mającej na celu jej dostosowanie do przepisów z 1954 roku. Już wtedy zlikwidowano sygnały dwoma białymi światłami, wprowadzając w ich miejsce sygnał jednym światłem czerwonym lub białym. Ale stary kształt Tz został uwzględniony w nowych przepisach (a przy okazji okazało się, że jednak mam zdjęcie takiej tarczy):

20210214_203805.jpg


Zwracam uwagę na tekst przepisu, w którym mowa, że oprawa świateł może być umieszczona na podstawie (nisko) lub na słupie. Nigdzie w przepisach, ani w tym, ani w tych z 1946 roku, nie ma jednak ani słowa o możliwości umieszczenia takiej oprawy na wspólnym słupie z semaforem.
 

MichałŁ

Aktywny użytkownik
Reakcje
131 1 0
Mam pytanie, i to jest chyba najbardziej pasujący wątek do jego zadania.
Jak na kolejach w czasie wojny radzono sobie z problemem zaciemnienia podczas nalotów? Chodzi mi oczywiście o zaciemnienie urządzeń SRK, bo wydaje mi się, że takie świecące w nocy semafory czy tarcze na tle ciemnego otaczającego je terenu były by dobrym punktem orientacyjnym.
 

Tomek K

Znany użytkownik
FREMO Polska
KKMK
Reakcje
347 5 1
W okresie II wojny na kolei "królowała" sygnalizacja kształtowa oświetlana naftą lub gazem. Widoczność tych świateł jest raczej ograniczona i światło widać raczej z poziomu torów niż "z góry". W okresach nalotów można było zrezygnować z oświetlania sygnałów bo przy sygnalizacji kształtowej sygnał dzienny (położenie ramion, tarcz) jest zawsze "ważniejszy" niż sygnał nocny (światła), i w przypadku rozbieżności ważny jest zawsze sygnał dzienny.
 

Andrzej Harassek

Moderator For Prawdziwa Kolej Koleje Innych Krajów
Zespół forum
Donator forum
Reakcje
11.332 463 29
W jednym z wątków dotyczących budowy makiety pojawiło się następujące pytanie. Żeby nie zaciemniać tamtego wątku postanowiłem swoje uwagi zamieścić tutaj.
Proszę o podpowiedź jaki artykuł czy post mam przeczytać aby nakierował mnie na poprawne ustawienie.
Do informacji, podanych na podlinkowanej stronie należy podchodzić z dużą ostrożnością. Jest tam sporo nieścisłości i parę błędów, a podany na końcu przykład semafora F jest zupełnie niejasny i w dodatku zawiera błędy. Brak jakiegokolwiek rysunku, na którym pokazany byłby ten semafor w konkretnym układzie torowym.
Jeśli tak, to z chęcią dopytam (chociażby na PW) jakie i poprawię.
Proszę bardzo: najważniejsze sprawy, jakie zauważyłem opiszę i skomentuję na podstawie cytatów ze strony. Ale od razu mówię, że nie zamierzam całościowo poprawiać materiału tam przedstawionego, ani angażować się głębiej w jego doskonalenie.

1. Aby zapewnić ich widoczność z daleka, umieszcza się je w odpowiednio dobrze widoczny sposób. W sytuacji gdy nie jest to możliwe, stosuje się dodatkowe sygnalizatory (tarcze powtarzające i ostrzegawcze), które informują o tym jakiego sygnału osoba prowadząca pociąg powinna oczekiwać na semaforze. Również same sygnały wyświetlane na semaforach mogą informować o sygnale podawanym przez kolejny semafor oraz o dozwolonej prędkości jazdy.

"Osoba prowadząca pociąg" :eek: to chyba maszynista? ;) Stwierdzenie "W sytuacji gdy nie jest to możliwe" jest nieprawdziwe. Poza nielicznymi wyjątkami, jak sbl 2-stawna na WKD, na normalnotorowych liniach kolejowych wskazania semafora zawsze są poprzedzone albo tarczą ostrzegawczą, albo wskazaniem poprzedniego semafora. Nigdy (poza wspomnianym wyjątkiem) nie zakłada się, że maszynista zobaczy sygnał na semaforze i dopiero wtedy dowie się, z jaką prędkością może jechać. Nie ma czegoś takiego, jak "tarcze powtarzające", są sygnały powtarzające. Nie jest tak, że sygnał na semaforze "może informować o dozwolonej prędkości jazdy", sygnał zawsze informuje o prędkości (za tym i ew. za następnym semaforem) i o niczym innym.

2. Dzięki tym informacjom znamy już potencjalne ustawienie semaforów, które podają sygnały dla pociągów: będę one zlokalizowane zwykle na końcach wszystkich torów głównych (czarnych i zielonych), czyli tych, po których poruszają się pociągi.

Zależnie od dopuszczalnej prędkości na danym torze, semafory ustawia się w pewnej bezpiecznej odległości przed rozjazdem, który ochraniają. Pytanie brzmi: czy zawsze na obu końcach toru?


Brak podstawowej informacji o rodzajach semaforów na stacjach (wjazdowe, wyjazdowe i drogowskazowe, pomijam semafory sbl), koniecznej przy omawianiu sygnalizacji na stacji. Można w dużym uproszczeniu powiedzieć, że semafory wyjazdowe ustawia się "na końcach wszystkich torów głównych", ale co z semaforami wjazdowymi? Ta "pewna bezpieczna odległość przed rozjazdem" po pierwsze dotyczy tzw. "miejsca niebezpiecznego", niekoniecznie rozjazdu, a po drugie na stacji wynosi albo 50, albo 100 metrów. Na ostatnie pytanie nie podano odpowiedzi.

3. jazdy pociągowe – związane z planowym ruchem pociągów, zasadniczo odbywają się tylko po torach głównych;

Jazdy pociągowe dotyczą ruchu pociągów, planowego lub nieplanowego (planowość nie ma żadnego znaczenia). Poza sytuacjami awaryjnymi odbywają się wyłącznie po torach głównych (zasadniczych i dodatkowych).

4. W przypadku torów, po których odbywają się jazdy pociągowe oraz manewrowe zastosujemy semafory wyposażone w dodatkowe światło białe, pozwalające m.in. na wyświetlenie sygnału zezwalającego na jazdy manewrowe.

Wszystkie semafory obsługiwane (poza semaforami na półsamoczynnych posterunkach odstępowych) mają komorę białego światła, przede wszystkim do sygnału zastępczego, a tam, gdzie przewidziane są manewry, także do wyświetlania sygnału Ms 2. W praktyce zawsze na semaforach wyjazdowych podaje się sygnały manewrowe.

5. Aby określić z (?) maksymalną prędkość dla ustawionej drogi przebiegu, trzeba uwzględnić kilka czynników:
– dopuszczalne prędkości dla torów szlakowych dochodzących do stacji;
– parametry konstrukcyjne rozjazdów w drodze przebiegu;
– warunki lokalne (np. skróconej drogi hamowania do kolejnego semafora na szlaku);
– rodzaju jazdy (pociągowa/manewrowa)

Może się to wydawać strasznie komplikowane i niepotrzebne. Ale to nie takie straszne. Zobacz…
(Co mam zobaczyć? :()

Dla uproszczenia można przyjąć, że póki nie zachodzą przesłanki o konieczności ograniczenia prędkości, po ustawionej drodze przebiegu można prowadzić jazdy z maksymalną dozwoloną prędkością.


Niejasne jest stwierdzenie "Aby określić maksymalną prędkość dla ustawionej drogi przebiegu". Jeżeli mówimy ogólnie o prędkości, z jaką można jechać na danym odcinku, to OK, ale jeżeli mówimy o wskazaniach semaforów (a o tym jest ten rozdział), to nie jest to prawda. Sygnały na semaforach (poza Ms 2) dotyczą z założenia jazd pociągowych, a prędkość szlakowa nie jest podstawą do określenia sygnału wyświetlanego na semaforze. Ostatnie zdanie zdaje się przeczyć wcześniejszym stwierdzeniom.

6. W przypadku jazd manewrowych prędkość jazdy jest ograniczona do max 40km\h (szczegółowo określają to instrukcja Instrukcja Ir-9 ), jednak w tym przypadku stosowane są konkretne, uogólnione sygnały)

Czyli w większości przypadków przypadków


Pierwsze zdanie niejasne: o jakie "konkretne, uogólnione sygnały" chodzi? Następny akapit wydaje się urwany...

7. Przykład 1:
Semafor F znajduje się przy dwukierunkowym torze głównym dodatkowym. W analizowanym kierunku można wyprawiać pociągi na szlak (jazda pociągowa) po drodze zwrotnicowej ułożonej tylko po torach zwrotnych, oraz prowadzić manewry (droga zwrotnicowa po torach zasadniczych i zwrotnych). Nie przewidziano możliwości podania sygnału zastępczego. Jazda pociągowa odbywa się zawsze na tor właściwy szlaku (szlak jednotorowy).
Maksymalna dozwolona prędkość jazdy po torach zwrotnych rozjazdów to 40km/h.


Nie ma czegoś takiego, jak "droga zwrotnicowa po torach zasadniczych i zwrotnych". Zwrotnica może być w położeniu zasadniczym lub przełożonym, ale to nie jest równoznaczne z ustawieniem w kierunku prostym i zwrotnym. Czasami zdarza się, że zwrotnica w położeniu zasadniczym jest ustawiona w kierunku zwrotnym (na bok), a nie na wprost.

Brakuje rysunku, pokazującego układ torowy umiejscowienie semafora.

8. M2 – jazda manewrowa dozwolona

Nie ma sygnału M2, jest sygnał Ms 2.
 

Kamilb

Znany użytkownik
Producent
Reakcje
1.130 28 6
Żeby nie zakładać nowego wątku - pytania dot. sygnalizacji kształowej:
- TO przy semaforze wjazdowym w praktyce odnosi się tylko do jednego wybranego semafora wyjazdowego? Tj. nie da się ustalić przelotu przez stację np. używając innego toru niż przewidziany?
- na jakiej podstawie przed semaforem 2 ramiennym o ramionach niesprzężonych można ustawić TO dwustawną?
 

Alana

Aktywny użytkownik
Reakcje
258 2 1
Jezeli dobrze pamietam to tarcza ostrzegawcza ksztaltowa przelotowa zawsze jest sterowana elektrycznie, tj jezeli ma sie przestawic to musi byc podany sygnal elektryczny na sprzeglo tarczy, i wtedy ruch pedni przestawiajacy semafor przestawia rowniez tarcze. A skoro to jest elektryczne to mozna zrobic rozne zaleznosci. Na semaforku widzialam plany stacji z semaforem ksztaltowym z tarcza ostrzegawcza opisana na przyklad To D/E.
https://semaforek.kolej.org.pl/wiki/images/f/fe/Gutkowo.png
https://semaforek.kolej.org.pl/wiki/images/2/2c/Nowy_Swietow.gif
Drugie pytanie: wez to na logike - przelot przez stacje niewezlowa zawsze masz na wprost, wiec tarcza dwustawna wystarczy. Na wezle wez np Nowy Swietow - tu akurat tarcza wymieniona na swietlna i pewnie podaje sygnaly jak nalezy, ale nawet jezeli to by byla tarcza ksztaltowa, to wez pod uwage ze maszynista wie dokad jedzie [rozklad] i ma znajomsc szlaku, wiec jezeli by za czasow ksztaltowek jechal przelotem na Głuchołazy to wie ze wyjazd ma na 40km/h. Mozliwe tez ze za ksztaltowki byla tam tarcza trzystawna jak w Lipowej: https://semaforek.kolej.org.pl/wiki/images/0/0f/Lipowa_Tucholska.png
 
Ostatnio edytowane:

Kamilb

Znany użytkownik
Producent
Reakcje
1.130 28 6
1. Pytanie dotyczy sterowania mechanicznego, przy elektrycznym wiadomo, więcej możliwości. Przy stacji węzłowej jest więcej możliwości przelotu.
2. Co ma znajomość szlaku do wjazdu na stację koty może być z maksymalną dopuszczalną prędkością lub ograniczoną? Np w Szlachcie tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego jest dwustawna, a semafor może pokazac Sr2 lub Sr3. W tym drugim przypadku tarcza ostrzegawcza informuje, że semafor wskazuje drogę wolną z maksymalną prędkością i o tą rozbieżność się rozchodzi.
 

Tomek K

Znany użytkownik
FREMO Polska
KKMK
Reakcje
347 5 1
Tarcza przelotowa jest nastawiana albo oddzielną pędnią i dźwignią, albo napędem semafora przy którym stoi. W tym drugim przypadku ma jeszcze dodatkowo zabudowane elektryczne sprzęgło które "łączy" pręt napędny idący od semafora z prętem poruszającym dyskiem lub strzałą. Przy takim rozwiązaniu obowiązuje zasada, że jeśli tarcza ma pokazać "przelot" to semafor wyjazdowy, do którego tarcza się odnosi, musi być nastawiony przed podaniem semafora wjazdowego. Jeśli ta kolejność nie będzie zachowana to tarcza się nie "poda" gdyż sprzęgło tylko łączy pręty, a nie jest napędem.
Tarcza przelotowa może być dwustawna lub trzystawna. To zależy od tego jaki sygnał podaje semafor do którego się odnosi. W urządzeniach mechanicznych i elektromechanicznych (suwakowych) z zasady przebiegi bez zatrzymania są po jednym (stacje przelotowe) lub dwóch torach (stacje węzłowe).
 

Arekmiz

Znany użytkownik
Reakcje
1.138 119 0
W Ostródzie ToD do wyjazdowego D1 w kier. Iławy stoi przy drogowskazowym S1/2. Jeśli drogowskazowy S1/2 jest podany na jedno ramię, to oznacza że i wyjazdowy D1 jest podany, wtedy ToD jest też podana. Jeśli drogowskazowy S1/2 jest podany na dwa ramiona, to oznacza że albo jest jazda na wprost i wyjazdowy D1 nie jest podany albo jest jazda na tory boczne, wtedy ToD nie jest podana.

1689580132583.png


1689580145979.png
 

Podobne wątki