Rittner Bahn - Ferrovia del Renon

[Andrzej Harassek]

Podczas tygodniowego wyjazdu na narty w Dolomity zrobiłem sobie dzień przerwy, który wykorzystałem na przejażdżkę ciekawą koleją wąskotorową. Rittner Bahn - Ferrovia del Renon obchodziła 2 lata temu 110 rocznicę uruchomienia. Pomysł budowy kolei zębatej, łączącej miast Bolzano (Bozen), leżące w dolinie rzeki Adygi, z położonym o 1000 m wyżej płaskowyżem, powstał już w końcu XIX wieku. Doliną Adygi biegnie autostrada i linia kolejowa, łączące przez przełęcz Brenner sieci drogowe i kolejowe Włoch i Austrii. Rejon ten nosi niemiecką nazwę Südtirol i włoską Alto Adige i stanowi autonomiczną prowincję, której stolicą jest właśnie Bolzano - Bozen. Ludność niemieckojęzyczna stanowi tam większość i niemiecki jest obok włoskiego, jednym z dwóch języków urzędowych (w części prowincji urzędowym językiem jest dodatkowo język ladyński).

13 sierpnia 1907 roku, po zaledwie 13 miesiącach budowy, otwarto do ruchu 11,7 kilometrową linię wąskotorową o szerokości toru 1000 mm. Linia od samego początku była zelektryfikowana prądem stałym 850 V (niektóre źródła podają wartość 750 V). Początek linii znajdował się w centrum Bolzano, na Piazza Walther (260 m.n.p.m.). Stamtąd, na odcinku 5 km linia pokonywała blisko kilometrową różnicę wzniesień, docierając do stacji Maria Assunta (Maria Himmelfahrt) w części miasta zwanej Soprabolzano (Oberbozen), leżącej na wysokości 1180 m.n.p.m. Na tym odcinku była to kolej zębata. Dalej linia biegła już mniej więcej płasko, pokonując jednak niewielkie podjazdy i zjazdy, a kończąc bieg w miejscowości Collabo (Klobenstein) na wysokości 1190 m.n.p.m.

15 lipca 1966 uruchomiono pierwszą kolej linową, łączącą główną część miasta (okolice dworca kolejowego) z górną dzielnicą. Oznaczało to niestety koniec eksploatacji najciekawszego, zębatego odcinka wąskotorówki, do stacji Maria Assunta. W eksploatacji pozostał górny odcinek o długości 6,8 km, bez zębatki. Na stacji Soprabolzano (Oberbozen), ok. kilometra od początkowej teraz stacji Maria Assunta, jest możliwość przesiadki między koleją linową, a wąskotorówką. Na głównym odcinku, od stacji przesiadkowej do końcowej stacji Collabo, ruch jest dość intensywny, pociągi jeżdżą co pół godziny. I właśnie ten odcinek udało mi się przejechać kolejką. Na krótkim odcinku do Maria Assunta pociągi kursują tylko kilka razy na dobę i niestety nie miałem szansy "zaliczenia" tej trasy.

Przy stacji Soprabolzano znajduje się mała lokomotywownia z warsztatem naprawczym, a także mini muzeum. W hali stacjonuje także zabytkowy tabor kolejki, którego kilka egzemplarzy zachowano (część w stanie czynnym). Niestety, ani muzeum, ani hali z zabytkowym taborem nie miałem możliwości zwiedzić. To, co udało mi się podejrzeć i sfotografować, pokazuję niżej.

Moja wycieczka zaczęła się od podróży lokalnym autobusem z miejsca mojego narciarskiego pobytu do Bolzano. Sama jazda autobusem dostarcza już sporo wrażeń, zwłaszcza, że kierowca prawie całą drogę prowadził jedną ręką, w drugiej trzymając telefon i cały czas rozmawiając. Zdjęcia przez szybę autobusu:

Następnym etapem był przejazd koleją linową do "górnego miasta" Soprabolzano (Oberbozen). Obecnie funkcjonująca kolej jest już drugą w tym miejscu, nowa kolej została uruchomiona w 2009 roku. Po drodze obejrzałem sobie z lotu ptaka stację kolejową w Bolzano. Tak to wygląda z poziomu ulicy w Bolzano (podpory kolei linowej ledwo widać na zboczu w środku kadru):

Dolna stacja kolei linowej (zdjęcia zrobione w drodze powrotnej):

I wspinamy się w górę:

Ciąg dalszy a następnym odcinku.

 

[Andrzej Harassek]

Po wyjściu z kolei linowej zobaczyłem gotowy do odjazdu pociąg wąskotorowy, więc nie robiąc zdjęć i nie zwiedzając stacji wskoczyłem do niego.

Na mijance spotkałem starszy wagon. Nie jestem pewien, czy była to jazda specjalna, czy normalny kurs.

Po dojechaniu do końcowej stacji miałem trochę czasu na zrobienie kilku zdjęć. Tak wygląda współczesny skład, złożony z wagonu silnikowego i doczepnego:

A sama stacja robi duże wrażenie, budynek znacznie większy, niż można się było spodziewać.

Zachował się też taki mały, drewniany pawilon, nie wiem, do czego służy(ł):

Pierwszy powrotny pociąg przepuściłem, żeby zrobić parę zdjęć odjeżdżającego składu:

 

[Andrzej Harassek]

Dziś ostania część mojej powieści. Po krótkim pobycie w Collabo wróciłem kolejnym pociągiem do głównej stacji kolejki, Soprabolzano. Czekając na odjazd obejrzałem sobie kabinę maszynisty.

Po drodze znowu minęliśmy starszy wagon:

Parę zdjęć podczas jazdy, na jednym widać górny odcinek kolei linowej.

Tym razem miałem więcej czasu na obejrzenie stacji Soprabolzano i na parę fotek tego, co dało się zobaczyć.

Szlak w kierunku ostatniej, czynnej stacji, Maria Assunta (Maria Himmelfahrt), do której,jak pisałem, nie udało mi się dotrzeć. Po lewej stronie kadru widać końcową stację kolei linowej:

Drogę powrotną przebyłem podobnie, jak drogę "tam", to znaczy koleją linową do centrum miasta i autobusem z powrotem do mojego hotelu w górach.

Tym razem zobaczyłem pociąg z samochodami Audi:

A na stacji stało włoskie "pendolino" (zdjęcie z ulicy):

Mam nadzieję, że ta relacja się Wam spodobała.