Ten serwis używa "ciasteczek" (cookies). Korzystając z niego, wyrażasz zgodę na użycie plików cookies. Learn more.
Szanowny Użytkowniku, serwisy w domenie modelarstwo.info wykorzystują pliki cookie by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Witajcie, ostatnio (to już ze dwa lata będą) dostrzegłem spore różnice w malowaniach wagonów piętrowych Bdhpumn. Mam pytanie, czy ma ktoś stare zdjęcia tych wagonów najlepiej z lat '90? I ktoś zna jakie przydziały i daty te wagony nosiły (nie zależy mi na konkretnych datach tylko np. o rok rew.)? Zdjęcia z sieci chyba wszystkie widziałem, lecz i takimi nie pogardzę bo być może coś umknęło mojej uwadze. Pytanie powstało gdyż jestem w posiadaniu kilku takich wagonów i zastanawiam się jak je najlepiej przerobić
Edit. Ktoś wie czy w latach '90 wagony Bmto (czyli Polskie Bdhpumn) zapuszczały się na teren Polski? Czy schemat był odmienny od obecnego?
Miałeś na myśli czeskie wagony piętrowe typu Görlitz76 (pierwotne ozn. serii 'Bap', później 'Bmto', 'Bmto.292' i wersje rozwojowe)?
Nie, nigdy nie były eksploatowane w Polsce, ani nawet w rejonach przygranicznych. Wagony te zbudowano z bardzo konkretną myślą, mianowicie do obsługi szlaku Praha-Čerčany przez Vrane nad Vltavou. Po 1985 roku część z nich przeniesiono w inne części kraju, gdzie spotkać je można do dziś. Stacjonują w Pradze, H. Brodzie i Czeskich Budziejowicach, gdzie obsługują głównie pociągi osobowe na odcinkach Brno-Jihlava-Havlíčkův Brod, Kolin-Havlíčkův Brod, České Budějovice-Nové Údolí i Praha-Čerčany.
Co do polskich wagonów typu Görlitz88/Görlitz89, z początku malowano je w odcienie ciepłej żółci i stonowanego niebieskiego, tak jak na przytoczonym powyżej foto. W ostatnich latach jedynym wagonem jaki względnie zachował ten zestaw barw był 50 51 26-08 088-4 'Bdhpumn' (z wyjątkiem drzwi wejściowych, wtórnie pomalowanych na żółto). Spotkałem go w Toruniu w 2011 roku, obecnie niestety wagon albo nie istnieje, albo niedługo przestanie istnieć:
31.07.2011 / Toruń Główny.
Pierwotny układ kolorów (ale ze zmienionymi 'chemicznymi' odcieniami - typowymi po 2004 roku) najdłużej z całej rodziny zachował wagon 50 51 26-08 085-0 'Bdhpumn', który w 2010 r. spotkałem również w Toruniu i wciąż posiadał niebieskie drzwi wejściowe (!). Obecnie wagon albo stoi w Krzyżu oczekując kasacji, albo już został skasowany.
30.04.2010 / Toruń Główny.
Jakoś około 2009-2010 roku na czynnych wagonach wprowadzać zaczęto nowe barwy IR, cyrkowo-kolorowe i ogółem 'wszystko na raz'. Tu na przykładzie wagonu 50 51 26-08 087-6 'Bmnopux' spotkanego w Lesznie w 2013 r. Obecnie schemat ten zaniknął, być może istnieje jeszcze 1 szt. w tych barwach oczekująca NR w Chojnicach, ale to wątpliwe.
27.04.2013 / Leszno.
Schemat z wymianą żółtego pasa poprzecznego na pudle na pas szary pojawił się we wrześniu 2011 r. i jeśli się nie mylę po raz pierwszy zastosowany został na wagonie 50 51 26-08 049-6 'B16mnopux' w Chojnicach. Wagon ten spotkałem parę miesięcy temu w Olsztynie, gdzie obecnie oczekuje NG (czyli zapewne kasacji). W kolejnych latach wszystkie czynne wagony typu Görlitz88/Görlitz89 otrzymały ten właśnie schemat (w tym również część wagonów, które w latach 2013-2014 doczekała odstawienia na naprawy główne).
4.06.2015 / Olsztyn Główny.
Kwiecień 2015 roku przyniósł kolejną nowość, mianowicie dwa wagony przydzielone do warmińsko-mazurskiego oddziału PR w Olsztynie otrzymały znane wcześniej z wagonów 120A i 111Ay barwy województwa warmińsko-mazurskiego. Mowa o wagonach
50 51 26-08 014-0 'B16mnopux' i 50 51 26-08 064-5 'B16mnopux'. W przypadku pierwszego z wymienionych zabudowano też system ogrzewania Webasto umożliwiający eksploatację w sezonie ogrzewczym bez zewnętrznego źródła zasilania. Poniżej moje foto drugiego z omawianych wagonów w Olsztynie,
4.06.2015 / Olsztyn Główny.
*Nawiasem mówiąc w sierpniowym ŚK jest n.t. notka ze zdjęciem drugiego z nich.
**Schematy wagonów czeskich zasadniczo były trzy. Fabrycznie wagony malowano w kolorze granatowym z górną partią dachu w kolorze szarym (z charakterystycznym 'uskrzydlonym' dużym logiem ČSD na burcie, po 1989 usuniętym). Schyłek lat 90-ych przyniósł barwy niebieskie z szarym pasem na środku pudła, szarym dachem i czerwonymi drzwiami wejściowymi. Od 2009 roku natomiast wprowadzać zaczęto obowiązujące barwy ČD wg projektu studia Najbrt, czyli szary dach, biały spód pudła, niebieska góra pudła i granatowy pas przedzielający. Zmodyfikowana wersja tych barw z granatowym dachem odciętym od pudła białym pasem pojawiła się około 2013 roku,
Dziękuje za wyczerpującą odpowiedź A czy nie było jakiś wagonów (pojedynczych sztuk) które odbiegały jakimiś detalami od pozostałych? Głownie chodzi mi o lata '90.
Spore różnice... na przestrzeni 26 lat przebywania tych wagonów w Polsce, można je było spotkać w łącznie 5 schematach malowania, a samych wersji malowań (takich najbardziej różniących się od siebie) można wyróżnić w sumie 7.
O takie zdjęcia bardzo trudno. Niestety w okresie, o którym mówimy, wagony te nie cieszyły się zainteresowaniem osób parających się fotografią oraz będących miłośnikami kolei. Najczęściej można spotkać zdjęcia tych wagonów w składach pociągów. O zdjęciach pojedynczych wagonów można prawie, że zapomnieć, jednakże coś się znajdzie:
Wprawdzie kolega zaznaczył, że zdjęcia dostępne w sieci są mu raczej znane, jednakże jak sam napisał, coś może umknęło uwadze, toteż na wszelki wypadek, a także dla tych co nie widzieli, a zobaczyć by chcieli, zamieszczam poniżej zbiór kolorowych fotografii z lat 90-tych ubiegłego wieku:
Na początek chyba znane już większości osób fotografie ze zbiorów Pana Miłosza, pokazywane już wcześniej na forum, prezentujące wykorzystanie tych wagonów w ruchu już w 1989 roku.
- źródło: www.sentymentalny.com / http://sentymentalny.com/images/zbaszynek/zbaszynek_galeria/pociagi_w_zb_2_numer/index2.html /
- autor: Miłosz Telesiński
- opis: "EU07-344 z osobowym do Zielonej Góry dnia 09.05.1989 roku"
- komentarz: Choć Pan Miłosz w opisie podaje numer inwentarzowy 344, na fotografii zdaje się widać jednak 346. Jednakże i ten numer nie jest poprawny. Widoczna "6" jest w rzeczywistości "8". Potwierdzają to również przydziały lokomotyw EU07-344, EU07-346 i EU07-348. Dwie pierwsze stacjonowały najpierw w - odpowiednio - MD Warszawa Odolany i MD Warszawa Olszynka Grochowska, zaś następnie obie trafiły do MD Białystok, podczas gdy EU07-348 od początku pracowała w Poznaniu w MD Poznań Franowo, a od 1 listopada 1990 roku w MD Poznań.
Następna fotografia, jedyna w swoim rodzaju, bowiem prezentująca będące wtedy na porządku dziennym pociągi relacji Piła Gł. - Krzyż, obsługiwane lokomotywami serii SP32 i złożone z wagonów piętrowych serii Bdhpun. Nie ma chyba drugiej takiej fotografii! Jest to chyba jedyny dokument uwieczniający zestawienie pociągu z lokomotywy serii SP32 w stanie bliskim fabrycznemu, prowadzącej skład złożony z "Bohunów".
- źródło: zbiory własne
- autor: @Ludwik Igielski
- opis: 1991 rok - Piła Główna - Pociąg osobowy najprawdopodobniej relacji Piła Główna - Krzyż Wielkopolski, prowadzony lokomotywą SP32-077 z lokomotywowni Krzyż.
- źródło: http://www.drehscheibe-online.de/foren/read.php?17,6304863
- autor: I. Weidig
- opis: "Damit auch die dritte Traktionsart zu Bild kommt: ET22-215 mit einem Personenzug Zbaszynek (mit , am a) - Czerwiensk (mit ´auf dem n) bei Legowo Sulechowskie (mit / im L und , am ersten e)."
- komentarz: 31 lipca 1991 r.
Kolejne - tym razem może mniej znane - fotografie autorstwa Pana Miłosza:
- źródło: zbiory autora
- autor: Miłosz Telesiński
- opis: 1993.06.13. - Frankfurt nad Odrą - SU45-225 z pociągiem osobowym relacji Frankfurt nad Odrą - Poznań Główny
- źródło: zbiory autora
- autor: Miłosz Telesiński
- opis: 1993.06.13. - Rzepin - EU07-420 z pociągiem osobowym relacji Rzepin - Poznań Główny
Poniżej bardzo ciekawa fotografia prezentująca niecodzienne - w tamtym czasie - wykorzystanie wagonów piętrowych serii Bdhpun w pociągu specjalnym prowadzonym parowozem.
- źródło: http://www.wrphoto.eu/details.php?image_id=32368&mode=search
- autor: Radziol - Radek Kopras
- opis: "3.06.1995 | Sieraków Wlkp. | Ol49-69 z trzema Bohunami jako pociąg specjalny do Poznania oczekuje na odjazd. Pociąg został uruchomiony w związku z odbywającymi się tego dnia uroczystościami otwarcia Muzeum - Zamku Opalińskich."
- źródło: http://fotokolej.pl/details.php?image_id=4403&mode=search
- autor: Piotr Peszek
- opis: "28.06.1998. Wahadło SM42+4*Bdhpun+SM42 podąża w kierunku lotniska Gdynia Babie Doły. Zdjęcie wykonane na wysokości bloku przy ul. Podgórskiej 5."
- źródło: zbiory własne
- autor: Piotr Peszek
- opis: "1998.06.28. - Gdynia Obłuże Leśne- wiadukt nad ul. Unruga, bocznica do lotniska Babie Doły. SM42+4 Bdhpun+SM42 jako jedno z dwóch wahadeł dowożące uczestników imprezy"
- źródło: http://jareks.zonk.pl/pekape/htmls/et2201-1.htm
- autor:Jerzy D. Stawarz
- opis: "ET22-140 z czterema wagonami piętrowymi ('Bdhpun' - ostatnio oznaczane poprawniej jako 'Bdhpumn'), jako pociąg osobowy 238 do Rzeszowa, przed odjazdem z Przemyśla Głównego (03.07.1998)."
- źródło: http://www.wrphoto.eu/details.php?image_id=11623
- autor: Czubol - Tomasz Paradowski
- opis: "31 lipca 1998 | Grudziądz | Lokomotywa SU45-129 z pociągiem osobowym nr 55038 do Torunia Głównego opuszcza stację początkową."
- źródło: http://www.wrphoto.eu/details.php?image_id=31799
- autor: Krystian Chyżyński
- opis: "03.02.1999 l SU45-249 w pociągu osobowym do Białegostoku krótko po wyjeździe z Czeremchy. Pociąg za chwilę przejedzie pod wiaduktem linii nr 31. Z góry przepraszam za nie najlepszą jakość ale myślę że wartość historyczna to zrekompensuje."
Kolejny pociąg specjalny złożony z parowozu i "Bohunów" - tym razem Transcassubia, która jeździ do dziś.
- źródło: http://jareks.zonk.pl/pekape/htmls/su451518.htm
- autor:Jerzy D. Stawarz
- opis: "SU45-168 wjeżdża do Grudziądza z wagonami piętrowymi nowego typu (Bdhpumn), jako pociąg osobowy 5523 z Torunia Głównego do Malborka (26.06.1999)."
- źródło: zbiory autora
- autor: @axer1970
- opis: 1999.06.26. - Racibórz - wagon serii Bdhpun
Nie. Zarówno jeżdżące w Czechach jak i Polsce wagony piętrowe nie przekraczały granicy polsko-czeskiej. Nie jest mi znany rzadny taki przypadek i nie słyszałem aby miało miejsce takie zdarzenie.
Jak rozumiem schemat malowania? Jak najbardziej! Dostarczane w 1976 roku dla Czechosłowackich Kolei Państwowych (ČSD), pojedyncze wagony piętrowe 2 klasy w liczbie 50 sztuk, zbudowane przez zakłady VEB Waggonbau Görlitz, początkowo nosiły inne malowanie - wszystkie pionowe powierzchnie były pomalowane na ciemnoniebieski kolor (nie granatowy jak "Bohuny"), dach został pomalowany na szaro, a drobne wykończenia oraz linia podziału ścian i dachu zostały pomalowane na żółto. Poniżej wagon we wspomnianym malowaniu:
- źródło: http://www.parostroj.net/katalog/ov/clanky/vozy_Bap/vozy_Bap.php3
- autor: nieznany
- opis: "Oválné logo ČD na voze 26-18 118, Praha Braník (1994)"
- komentarz: na zdjęciu wagon już bez żółtego pasa na linii podziału ściany/dachu oraz bez żółtych pasów przy literach ČD
Oraz dwie miniatury wydane przez firmę PIKO:
- źródło: http://www.piko.de/pdb_de/index.php?page=detail&grand_id=200&parent_id=3&child_id=1&id=53130
- autor: PIKO Spielwaren GmbH
- opis: "Da die Doppelstockwagen der DWA in Görlitz sich gut bewährten, wurden sie auch von Eisenbahnverwaltungen in anderen Ländern zur Modernisierung des Wagenparks gekauft. Sie unterschieden sich nur in Details von den an die DR gelieferten Fahrzeugen. Das Modell des Doppelstockwagens ist in der ursprünglichen Farbgebung des Auslieferungsjahres 1976 gehalten. Bei der damaligen CSD in der Tschecheslowakischen Republik trugen die Wagen ein großes Logo auf den Seitenwänden zwischen den Fenstern."
- komentarz: model PIKO nr kat. 53130, koleje ČSD, epoka IV.
Po za zmianą miejsca mocowania tabliczek producenta (w kilkudziesięciu sztukach z drugiej partii dostarczonej w 1989 roku) wszystkie były identyczne. Także nie ma mowy o jakiś pojedynczych sztukach, wyróżniających się spośród "160-osobowej rodzinki Bohunów" .
Jasno niebieskie ? Na którym zdjęciu takie widać? Niektóre bardzo blakły, jak np. wagon widoczny na zdjęciu zrobionym 10 października 1991 roku w Poznaniu. Generalnie utrzymywano "nakazaną" kolorystykę. Z niewiadomych mi powodów, wagony przydzielone do Poznania były niekiedy w "kiepskim" stanie - wyblakłe, przebarwione - pomijam już akty wandalizmu - graffiti występujące chyba tylko na poznańskich "Bohunach". Poprawka, przypomniało mi się zdjęcie z 2003 roku z Oświęcimia - tam także wagony były pomazane "sztuką ulicy" - także zwracam honor Poznaniowi - nie on jedyny był pomazany .
Jasnoniebieskie malowanie wprowadziły dopiero w 2002 roku zakłady PESA w Bydgoszczy. Wcześniej nie stosowano koloru jasnoniebieskiego, a co najwyżej ciemne odcienie niebieskiego zamiast fabrycznego niemalże granatowego koloru. Poniżej pierwsze (patrząc na datę wykonania) zdjęcie prezentujące nowy schemat malowania wprowadzony przez PESĘ:
- źródło: zbiory własne
- autor: nieznany
- opis: 2002 - wagon piętrowy serii Bdhpumn.
Może to być też kwestia oświetlenia. Ja bym go nie uznał za jasny jak np. na zdjęciu zamieszczonym przeze mnie post wyżej. Ten może być już wyblakły - oczekuje naprawy w ZNTK Pruszków - widać jak mocno zniszczona jest powłoka lakiernicza na dachu. Możliwe, że podczas ostatniej naprawy został pomalowany jaśniejszym odcieniem niebieskiego (jaśniejszym od fabrycznego, ale nie jasnym) i w związku z tym efekt blaknięcia został spotęgowany.
Niesamowite! Nie sądziłem, że poza fotografią SP32-077, którą wykonał w tym samym roku (1991) Pan @Ludwik Igielski na stacji w Pile (patrz wyżej) znajdzie się jeszcze jakaś prezentująca pociąg złożony z "Odkurzacza" i "Bohunów"! Co ciekawe, myślałem, że SP32 z lokomotywowni Krzyż prowadziły ten pociąg na odcinku Piła Główna - Krzyż, tymczasem się okazuje, że obsługiwały połączenie aż z Bydgoszczy! Toruńskie "Siódemki" obsługując połączenie Toruń Gł. - Krzyż "domykają pętlę", po której krążyły "Bohuny" i "Bipy" z grodu Kopernika:
Toruń Gł. - Bydgoszcz Gł. (EU07 MD Toruń)
Bydgoszcz Gł. - Piła Gł. - Krzyż Wlkp. (SP32 MD Krzyż)
Krzyż Wlkp. - Toruń Gł. (EU07 MD Toruń)
Nieco później (1996-1998, czy także wcześniej?) były również następujące połączenia:
Toruń Gł. - Piła Gł.
Kutno - Toruń Gł. - Piła Gł.
Pytanie jak długo SP32 obsługiwały pociągi zestawione z "Bohunów" oraz w jakich relacjach - czy tylko Bydgoszcz Gł. - Piła Gł. - Krzyż Wlkp. czy również w skróconej Piła Gł. - Krzyż Wlkp. Odpowiadając sobie na to pytanie można by określić obiegi wagonów piętrowych z Torunia w tamtym okresie. Ma ktoś może dodatek służbowy do rozkładu jazdy z 1991 roku?
To, że SP32 prowadziła skład już od Bydgoszczy, to moim zdaniem zbyt pochopnie wysunięta teza.
Sprawdziłem w dodatku 2c i obieg na bohunach (nr 5080) był dokładnie taki:
Co ciekawe w dodatek zapomnieli wpisać zmiany na lokomotywę spalinową i ujęta jest tylko EU07 z Torunia. Ale raczej do zmiany lokomotyw dochodziło w Pile.
Nie ma natomiast żadnych krótkich kółek Piła-Krzyż na tych wagonach.
Z kolei w Toruniu można wówczas było jeszcze spotkać wagony Bdhpun z Łodzi i z Poznania.
Inne obiegi z toruńskimi bohunami to:
5079 (Kutno-Toruń, Toruń-Bydgoszcz, Bydgoszcz-Łódź, Łódź-Toruń z EU07 z Torunia)
5082 (2 x Toruń-Iława-Toruń z ET21 z Torunia)
5083 (Toruń-Olsztyn, Olsztyn-Iława, Iława-Inowrocław, Ino-Olsztyn, Olsztyn-Toruń z EU07 Lok.Olsztyn)
5092 (Toruń-Ciechocinek i potem kółka Ciechocinek-Aleksandrów, a dwa dłuższe do Torunia część kursów z ET21 a część z ET22 z Torunia)
5093 (podobnie jak 5092, z tym, że robił mniej kursów i tylko z toruńską ET21)
Składy jeżdżące do Ciechocinka wyróżniało to, że miały po 3 a nie 4 wagony.
Drobna korekta obiegu 5079, bo źle wpisałem. Powinno być: Toruń-Kutno, Kutno-Bydgoszcz, Bydgoszcz-Łódź, Łódź-Toruń.
Przy okazji parę słów o tych wagonach z innych stacji.
Bohuny z Łodzi Kaliskiej w 1990 obsługiwały pociągi w następujących kierunkach:
- Toruń/Bydgoszcz, z toruńskimi EU07 lub ET22
- Ostrów Wielkopolski z EU07 z Olechowa lub EU07/ET22 z Ostrowa; składy te po przyjeździe do Ostrowa przechodziły na lokalne pociągi do Kępna, Krotoszyna, Opatówka i Bukowiny Sycowskiej.
Wszystkie pociągi zestawiane były z 4 piętrowych wagonów. Ogólnie na tych obiegach było zatrudnionych 20 wagonów.
W pewnym okresie na bohunach jeździł też pociąg pospieszny Łódź Kaliska – Olsztyn.
Poznańskie piętrusy zostały zaprzęgnięte do obsługi następujących obiegów:
7211 (3 x Poznań-Rzepin-Poznań z EU07 z Franowa, A+4x Bdhpun+D, wybrane pociągi z wagonem pocztowym)
7216 (Zielona Góra-Poznań, Poznań-Zbąszynek, Zbąszynek-Poznań i Poznań-Zielona G. z EU07/ET22 z Franowa i A+5x Bdhpun)
7217 (Poznań-Koło, Koło-Poznań, Poznań-Kutno, Kutno-Poznań, prowadząca EU07 z Franowa, 6x Bdhpun)
7218 (Kluczbork-Jarocin, Jarocin-Poznań, Poznań-Kluczbork z EU07 z Lok. Ostrów, A+ 4x Bdhpun)
7219 (Inowrocław-Poznań, Poznań-Jarocin, Jarocin-Toruń, Toruń-Inowrocław z EU07 z Franowa, A+4x Bdhpun)
7221 (Poznań-Kluczbork-Poznań, EU07 Ostrów, AB+A+4x Bdhpun, na powrocie z pocztowym)
