Lilpop, Rau & Loewenstein

[AdrianL]

Jako zainteresowany tym konkretnym egzemplarzem napisze tak:

Dawno temu w rozmowie z pewnym pasjonatem starszej daty(znanym tu z pewnością) dowiedziałem się,że Słupski wagon po 45 znalazł się w Warszawie.Był używany,ale więcej nie wiadomo.
Celowo nie podaje nazwiska,bo nie wiem czy miał na to dowody czy tez gdzieś zasłyszał.
Porównując zdjęcia powyższe po za brakiem wyposażenia lub zmienionym detalom np lampy,uchwyty wskaźników czy brak zgarniaczy istotnych różnic nie widzę.Nie wiem Jarząbku jakie konkretne różnice dostrzegasz? Pomijam drobnostki,które przecież mogły i musiały być z biegiem czasu zmieniane.
pozdrawiam

 

[robertkroma]

Tym bardziej, że jeszcze conajmniej dwa były ekploatowane także na PKP. Jeden z dwóch pierwszych skończył jako doczepa w Ceremsze (090016), a drugi jeździł tez w Czeremsze ale i w Lesznie (chyba) - TW802 jako 090006

 

[Jarząbek]

Dawno temu w rozmowie z pewnym pasjonatem starszej daty(znanym tu z pewnością)

Przypuszczam, że wiem o kim mówisz i z przykrością muszę stwierdzić, że mimo iż to mój Kolega to kilka "kartofli nasadził".

Pomijam drobnostki,

Niesłusznie, stare powiedzenie mówi "diabeł tkwi w szczegółach". Mogę jeszcze tylko dodać, że nawet gdyby nie było żadnych różnic to jeszcze nie możemy mieć pewności, że to ten sam wagon.
Zdaję sobie sprawę, że chcielibyście mieć temat załatwiony, ale czy z takimi niejasnościami?

 

[logistik]

Proszę Szanownych dyskutantów , czy przypadkiem w filmie polskim pt."Sobótki" (1965) (nie) występuje taki wagon, o którym Panowie dyskutują ?
Wagon jest w scenie na wachlarzu parowozowni ZNTK Wrocław (filmowej Piastów).
http://motyw-kolejowy.blogspot.com/2016/03/sobotki-1965.html

 

[Jarząbek]

Nie, ten z filmu to wąskotorowy 1000 mm. Gdzieś tu pisałem na ten temat.

Po chwileczce: O tu:

http://forum.modelarstwo.info/threads/wąskotorowe-klimaty.31882/page-34

 

[AJ]

Pozwólcie że powrócę do spraw Towarzystwa Przemysłowego Zakładów Mechanicznych. Pewnie materiał dla części znany, ale myślę iż pomimo to warto go zaprezentować - krótka historia firmy pióra inż. Jabłońskiego

oraz statystyka produkcji i napraw wagonów za pierwsze dziesięciolecie okresu międzywojennego

Są to "wyimki" z większego artykułu, który ukazał się w numerze 4/5 Przeglądu Technicznego z 1929 roku. Jako uzupełnienie "autoprezentacja" firmy, czyli kilka reklam z różnych lat

1915

1923

1924

1925

1930

1932

1934

1935

1937

 

[Jarząbek]

Pozwólcie że powrócę do spraw Towarzystwa Przemysłowego Zakładów Mechanicznych. ...

Oczywiście ... pozwalamy i ... prosimy o pozwolenie na pokazanie gdzie się ta fabryka znajdowała ...

Rok 1936:

Rok 1945:

I dzień dzisiejszy:

Budynek oznaczony żółtą gwiazdką przetrwał do dnia dzisiejszego. Był to budynek administracyjny fabryki.

 

[map69]

Budynek oznaczony żółtą gwiazdką przetrwał do dnia dzisiejszego. Był to budynek administracyjny fabryki.

Tak wygląda obecnie (28.03.2017):

 

[AJ]

To pokażmy jak wyglądał w czasach świetności

Zdjęcia pochodzą z katalogu firmy LRL wystawionego na sprzedaż przez łotewski dom aukcyjny.
Do poczytania natomiast opis Zakładów LRL z końca lat trzydziestych pióra Juliana Ginsberta z jego książki "Drogi żelazne Rzeczypospolitej"

 

[AJ]

Kolejny tekst opisujący odbudowę Zakładów i uruchomienie produkcji po 1918 roku, pochodzący z Przeglądu Technicznego z 1922 roku. Niestety nieznany jest autor tej notatki.

Dla mnie, jak swego czasu natrafiłem na tą notatkę, najciekawsza była informacja o produkcji przed rokiem 1922 w Zakładach LRL wagonów lodowni. To zapewne były te "pierwsze polskie" wagony chłodnicze, które uchowały się na kilku zdjęciach z zasobów NAC-u i Archiwum Państwowego w Gdańsku.

 

[Krzysztof Koj]

(...) Dla mnie, jak swego czasu natrafiłem na tą notatkę, najciekawsza była informacja o produkcji przed rokiem 1922 w Zakładach LRL wagonów lodowni. To zapewne były te "pierwsze polskie" wagony chłodnicze, które uchowały się na kilku zdjęciach z zasobów NAC-u i Archiwum Państwowego w Gdańsku

Moim zdaniem, wagony lodownie przedstawione na powyższych zdjęciach z NAC, nie są wagonami zbudowanymi (odbudowanymi) przez Zakłady L,R&L, chociaż logicznie rzecz biorąc można było przypuszczać, że tak właśnie jest...
Wagony lodownie zbudowane (odbudowane) w tych latach przez Zakłady L,R&L, były prawdobodobnie wagonami pochodzenia austriackiego, na co wskazuje charakterystyczny rozstaw osi 3,8 m.
Otóż moim zdaniem, przedstawione na powyższych zdjęciach wagony, są to wagony lodownie, ówczesnych serii Sl oraz Slr, zbudowane dla PKP przez Gdańską Fabrykę Wagonów (Waggonfabik Danzig), W.M. Gdańsk, w latach 1919-21.
Co więcej uważam, że właśnie te wagony, zbudowane dla PKP przez Waggonfabrik Danzig, stały się później "bazą" dla wagonów lodowni systemu inż. Sokołowskiego, przebudowanych przez HCP.

 

[AJ]

Ciekawe rozstrzygnięcie co do budowniczego tej lodowni - firma, której wcale nie brałem pod uwagę. Zrobił się interesujący temat Gdańskiej Fabryki Wagonów - poznaliśmy już pocztę, brankardy i lodownie, wiadomo, że składali również "amerykańskie" węglarki - co będzie następne? Co do poniższej koncepcji

Co więcej uważam, że właśnie te wagony, zbudowane dla PKP przez Waggonfabrik Danzig, stały się później "bazą" dla wagonów lodowni systemu inż. Sokołowskiego, przebudowanych przez HCP.

to zgadzam się z nią całkowicie. Doszedłem to takich samych wniosków, tylko brakowało mi producenta pierwotnego tego wagonu.
Wracając jednak do Lilpopa - jak przeczytałem informację z Przeglądu Technicznego i miałem w pamięci zdjęcia z NAC-u, jakoś te fakty "automatycznie" mi się połączyły. Z jednej strony szkoda, że nie udało się trafić, z drugiej pozostała motywacja do dalszych poszukiwań. Znowu w pierwszym odruchu pomyślałem o zdjęciu z NAC-u, o które pytał już kiedyś Wolfik

Wydaje się jednak, że jest to wagon na bazie austriackich wagonów Gf, a te chyba miały rozstaw osi 4,5 metra. Wiedząc jednak, że Lilpop wystawiał swój wagon na Targach Wschodnich we Lwowie w 1921 roku, liczę że kiedyś uda się poznać wygląd tej lodowni.

Informacja za: Ilustrowany Kuryer Codzienny nr 283 z 18 października 1921 roku.

Tak więc dziękuję bardzo Panie Krzysztofie za sprostowanie i uzupełnienie informacji. Byłby Pan jeszcze tak miły i napisał ile tych wagonów lodowni zbudowano w GFW?

 

[Krzysztof Koj]

(...) Tak więc dziękuję bardzo Panie Krzysztofie za sprostowanie i uzupełnienie informacji. Byłby Pan jeszcze tak miły i napisał ile tych wagonów lodowni zbudowano w GFW?

W roku 1928, na inwentarzu PKP znajdowały się 43 wagony serii Sl oraz 10 wagonów serii Slr, zbudowanych przez Gdańską Fabrykę Wagonów, w latach 1919-21.
Biorąc pod uwagę przebudowy, a także ewentualne skreślenia z inwentarza (do roku 1928) - myślę, że GFW dostarczyła Polskim Kolejom Państwowym ogółem 60 wagonów lodowni tego typu.
Są to jednak wyłącznie moje przypuszczenia...

 

[AJ]

Bardzo dziękuję za te dane. Są one dla mnie tak wartościowe, ponieważ dotychczasowi biografowie transportów chłodniczych (zarówno przed- jak i powojenni) jakoś pomijali zarówno wagony z Gdańskiej Fabryki Wagonów, jak i LR&L. Zamykając kwestię GFW (chociaż parę pytań jeszcze by się znalazło), żeby nie było że odeszliśmy całkowicie od tematu - taki mały anonsik na temat współpracy obu firm:

Natomiast czysto w kwestii LR&L - sprawy o których podobno "dżentelmeni" nie rozmawiają.



Zdjęcia znane i lubiane (zasoby Narodowego Archiwum Cyfrowego) służące tutaj tylko za ilustrację tematu. Piękne i nowoczesne na swoje czasy wagony konstrukcji całkowicie stalowej. Ledwie rozpoczęto w 1928 roku ich produkcję, wybuchł światowy kryzys, który jak wiadomo mocno ograniczył wszelaką działalność gospodarczą. Zakłady Lilpop, Rau i Loewenstein znalazły jednak i na to receptę. Pewnie dzisiaj mało kto wie, że większość tych wagonów do wybuchu wojny wcale nie była własnością PKP.

Była to na owe czasy tak wielka operacja, że zachwiała nawet kursem akcji Towarzystwa

Jak to wyglądało ze strony Ministerstwa Komunikacji i PKP dowiadujemy się z rozporządzenia nr. VI/3/11032/30

Jak wynika z treści rozporządzenia, wszystkie wagony dostarczane w ramach tej umowy zostawały oznaczone specjalnymi tablicami (dziś można by powiedzieć "leasingowymi"). W kolekcjach zachowały się i takie okazy

tu za stroną: http://naszeluzyce.pl/kulczycki/unikalna-kolekcja-tabliczek-kolejowych

Cała operacja zakończyła się spłatą Amerykanów bonami skarbowymi w 1938 roku. Wykup bonów miał następować do 1951 roku, a pierwsze wagony objęte tą umową miały zacząć przechodzić na własność PKP w 1940 roku...

 

[Młodzikowski]

Andrzeju - dzięki Tobie życie nabiera sensu Przez 15 lat "glapiłem" się nie wiedząc na co ...

 

[wolfik]

Nie pamiętam czy zamieszczałem ale znalazłem swego czasu znalazłem opis patentowy z fabryki Lilpopa dotyczący wagonu świniarki.
Jakoś nie kojarzę zdjęcia takiego wagonu, chyba że rysunek z opisu jest bardzo schematyczny i nie oddaje rzeczywistej sylwetki wagonu.

 

[AJ]

Tym razem zajmijmy się troszkę historią, czyli czasami dawniejszymi. Na początek to, co w zasadzie powinno tu być już dawno - krótkie biogramy dwóch "ojców założycieli"

W notkach przewinęło się kilka faktów z historii firmy, ale myślę że warto je uzupełnić. W roku 1865 firma występując na wystawie w Moskwie jeszcze pod szyldem "Evans, Lilpop i Rau" oferowała w zasadzie sprzęt rolniczy i wyroby mechaniczne

Tabor kolejowy pojawia się natomiast na wystawie w Petersburgu w 1870 roku

Jako żywo pasuje mi ten opis do najbardziej chyba znanego drzeworytu związanego z firmą, a pochodzącego z "Kłosów"

W roku 1874 z roczną zdolnością produkcyjną szacowaną na 1000 do 1100 wagonów, zakłady były liczącym się dostawcą taboru w Rosji

Tabelka za: "Handbuch fur Spezielle Eisenbahn-Technik" 1874

Oprócz produkcji wagonów zakłady pod szyldem "Lilpop, Rau i Wspólnicy" zajęły się budową konstrukcji mostowych dla kolejnictwa, m.in. na Kolei Obwodowej w Warszawie przy Cytadeli

oraz pod Dęblinem.
Przy całej działalności przemysłowej, było miejsce i na poczynania charytatywne (o czym było już wyżej)

Ponieważ dostawy wagonów dla Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej są doskonale omówione w książce Bogdana Pokropińskiego poświęconej taborowi tej kolei, ja wstawię tutaj kilka przykładów konstrukcji z tego czasu dla Kolei Warszawsko-Terespolskiej

Informacje pochodzą z albumu "Rysunki typów taboru Drogi Żelaznej Warszawsko Terespolskiej" z 1878 roku.
Co ciekawe - znana jest precyzyjna liczba wagonów wyprodukowanych do ewakuacji zakładów w 1915 roku - wynosiła ona 43 468 sztuk wagonów różnych typów.

 

[AJ]

Żeby jednak nie było zbyt słodko, Towarzystwo Akcyjne przeżywało pod koniec XIX wieku spore kłopoty. Myślę że najlepiej odda sprawę oryginalny tekst, i wybaczycie mi jego rozległość

Mam nadzieję, że wszystko wyszło czytelnie.
Na koniec tego rzutu oka na historię firmy parę obrazków z zakładów Lilpopa z początków XX wieku

 

[Andrzej Harassek]

Wpisy dotyczące produkcji samochodowej firmy Lilpop, Rau i Loewenstein zostały przeniesione do nowego wątku w dziale samochodowym. Bardzo proszę tam umieszczać wszelkie informacje dotyczące produkcji samochodów tej firmy, a ten wątek pozostawić tematom kolejowym.