FREMO - co to i po co

[ciekma]

Organizacja FREMO (FReundeskreis Europäischer MOdellbahner) założona w 1981 przez modelarzy niemieckich i holenderskich, obecnie jest stowarzyszeniem europejskich modelarzy kolejowych liczącym około 1500 członków z różnych krajów Europy.
Ideą FREMO jest współpraca i przepływ informacji między modelarzami, ponieważ celem modelarzy FREMO jest budowanie jak najbardziej zbliżonego do rzeczywistości modelu kolei,
a przedsiębiorstwo kolejowe prawidłowo funkcjonuje gdy załoga stanowi zgrany zespół.

Makiety budowane są w oparciu o odpowiednie normy systemu makiety modułowej.
W zależności od skali (1:160, 1:120, 1:87, 1:32) są stosowane różne normy makiet modułowych, normalizacji podlega przede wszystkim:
:arrow: wysokość główki szyny nad podłogą (1300mm)
:arrow: połączenia elektryczne między modułami (tzw. bananki)
:arrow: standardowe profile czołowe (zazwyczaj jest ich kilka - górzysty, płaski, z nasypem - aby zakończenie makiety, będącej często rzeczywistym a nie fikcyjnym modelem, było zgodne z rzeźbą terenu)

W grupie modelarzy interesujących się skalą 1:87 powstały podgrupy - koleje amerykańskie, koleje prywatne i portowe, koleje wąskotorowe H0e i H0m, mające własne normy na profile czołowe modułów, oraz grupa H0 FREMO 1:87 wykonująca makiety i modele dokładnie w podziałce 1:87 - bez kompromisowych wysokości szyn, obrzeży, z działającymi replikami sprzęgów.

Jednak największą grupą jest wciąż H0 Europa, w której używane są standardowe (NEM) sprzęgi i zestawy kołowe (choć te coraz częściej są wymieniane na RP25).
Grupa ta organizuje największe spotkania, np. międzynarodowe spotkanie w Zuidbroek, gdzie w hali o powierzchni 6000m2 połączono około 500 modułów tworzących sieć kolejową, w którą wchodziło prawie 100 stacji kolejowych:
http://www.thwoditsch.de/fremo/zuidbroek10/pano3_800.jpg
Oprócz takich wielkich spotkań, organizowane są cyklicznie też mniejsze, regionalne.
Wspólną cechą wszystkich tego typu spotkań przy makietach modułowych jest to, że są zamknięte dla publiczności - nie oznacza to jednak braku możliwości uczestnictwa osobom nie należącym do FREMO - należy się jednak wcześniej zarejestrować lub zgłosić do organizatora.
Impreza zamknięta dla publiczności oznacza, że nie jest to wystawa makiet przeznaczona dla anonimowej publiczności - każdy uczestnik ma swój identyfikator.
Dzięki takiemu podejściu można zmieścić więcej makiet na danej powierzchni sali, a także organizować ruch pociągów na zasadach zbliżonych do rzeczywistych.

Należy tu podkreślić, że budowanie jak najbardziej zbliżonego do rzeczywistości modelu kolei nie polega jedynie na budowie realistycznie wyglądających makiet, ale również na prowadzeniu po tych makietach ruchu zgodnie z realiami i regułami obowiązującymi na kolei.
Realia prowadzenia ruchu kolejowego polegają na tym, że stworzony jest rozkład jazdy,
w formie tabelarycznej (dla maszynistów) i w formie wykresu ruchu (dla dyspozytorów),
każdy pociąg kontrolowany jest przez maszynistę, a każda stacja ma swojego dyżurnego ruchu.
http://layer.uci.agh.edu.pl/M.Czapkiewicz/Train/tmp/Milevsko2010/DSCF1609.jpg
Ruch pociągów nie polega na paradowaniu tam i z powrotem.
Kolej, jak wiadomo (chyba wszystkim), służy do przewozów pasażerskich i towarowych.
Obecnie przewozy towarowe są zazwyczaj transportami masowymi punkt-punkt,
ale w poprzednich epokach, które są modelowane na makietach FREMO, towarowy transport kolejowy był bardzo zróżnicowany.
Lokalne pociągi towarowe, np. zdawcze lub zbiorowe, obsługiwały mniejsze stacje, podstawiając wagony z ładunkiem lub odbierając wagony próżne.
Wagony te rozrządzane były na większych stacjach, pomiędzy którymi kursowały pociągi odcinkowe.
http://layer.uci.agh.edu.pl/M.Czapkiewicz/Train/tmp/Ligotka2009/IMG_0277-mijanietowarow.jpg
Każdy wagon posiadał list przewozowy, aby było wiadomo do jakiego pociągu go przyłączyć aby towar dotarł do odbiorcy.
Wszystko to realizowane jest podczas imprez FREMO, ponieważ układ makiet modułowych stanowi nie tylko model kolejowy, ale po trochu również model makroekonomiczny.
Po prostu każdy z właścicieli stacji/punktów ładunkowych dopisuje swoje oferowane produkty do "Yellow pages", dzięki czemu inni właściciele stacji mogą wypisać listy przewozowe, zamawiając potrzebne towary.
Natomiast osoba układająca rozkład jazdy może zawczasu szacować ilość pociągów potrzebnych do obsłużenia danej linii.
Przed rozpoczęciem jazd rozkładowych właściciele stacji wymieniają się listami przewozowymi, zabawa polega na dowiezieniu na czas zamówionego towaru, w tym celu należy często złożyć zamówienie na próżny wagon na stacji technicznej, a stacja która otrzyma taki wagon, powinna go na stację techniczną odesłać po wyładunku.
Dzięki temu jest mnóstwo zabawy w manewry, która nigdy się nie nudzi!

 

[ciekma]

Pragnę wspomnieć, że w ostatnim (1-2.2011) numerze "Koleje Małe i Duże" http://www.kmd.pl
znajduje się przekrojowy artykuł pisany m.in. przez WM-modela (przy mojej współpracy w postaci niektórych zdjęć i grafik) na temat FREMO-spotkań.

Przy okazji - dzięki uprzejmości właściciela domeny, pod adresem http://www.fremo.pl znajdują się także skrótowe informacje na temat FREMO po polsku.

 

[grzegorz kita]

Film o transporcie towarów wg zasad Fremo

 

[grzegorz kita]

No, to było tytułem wstępu.
Postaram się opisać zasady zabawy z towarem podczas imprez- proszę na razie o nie wpisywanie postów ( będę zgłaszał je do usunięcia )– ewentualny priv z których złożę FAQ

Komentarz z 01-01-2021 - posty sa trochę w chaosie- czyli nie w kolejności w jakiej dla osoby nieobeznanej z Fremo powinna czytać- postaram się to uporząkować


Podstawą imprezy Fremo ( nie jako organizacji - a w uproszczeniu transporcie ładunków na makiecie - w tym kontekście będę korzystał z „FREMO”) - pomijając sam układ makiety to zdefiniowanie popytu i podaży poszczególnych stacji czyli co Nasza stacja [ bocznica, …..] oferuje i czego potrzebuje.
To w znacznej mierze symuluje istnienie jej otoczenie - składy opału, PGR, kamieniołomy po duże przedsiębiorstwa.
Te informacje wpisujemy do YP - nazywamy to Żółte strony ,ale można też - > Panorama firm
Dane te są znane już przed imprezą, co umożliwia przygotowanie listów przewozowych.

W ramach imprezy oprócz modułów uczestnicy zgłaszają także
- wagony
- lokomotywy
- deklarację obsługi każdej stacji.
Zarówno lokomotywy i stacje nie są na tzw wyłączność.
Co do stacji, po konsultacji z właścicielem stacji i za jego zgodą, możemy wpisać się na każdą stację do obsługi w ustalonej sesji. Uwzgledniajc wielkość stacji preferwane są znające się zespoły - aby uniknąć bariery językowej.



Zauwazyłem, że nasi koledzy sa bardziej zaawansowani bo listy są kolorowe i każdy element ma znacznie - o czym później i ogólne wpływa na jakość zabawy.

Dla uproszczenia weźmiemy Żukowo Zachodnie [ pozdrawiam właściciela] – małą stacyjkę na linii 1 torowej z jednym torem bocznicowym

Potrzeby przykładowe: węgiel, ON
Oferuje: produkty rolne [ zboże, buraki cukrowe] i drewno

Przykładowe listy w załączniku
Czyli najpierw przyjeżdża węgiel a wagon próżny wykorzystujemy do ekspedycji drewna lub – zwracamy próżny

 

[grzegorz kita]

Obieg towarów realizujemy za pomocą listów przewowozych. Tego typu procesu nie mają zasadniczo ograniczeń.
Począwszy od alkoholu w cysternach ( znanych u nas jako "małpki" - to impreza zamknięta ) wysyłanych do konkretnych stacji po transport imitacji prawdziwych ładunków ( maszyny , kontenery , drewno , węgiel, stal itp )
Przykładowe listy przewozowe gdy towar „jest w obrębie” makiety lub wagon pusty :
Podstawowe dane jakie powinny zostać wpisane to
Stacja przeznaczenia oraz typ wagonu. W pozycji [koszyk UIC ] wpisałem kilka rodzajów wagonów z następujący powodów:
1. wagon do wyboru jaki jest dostępny na stacji rozrządowej z uwagi na typ ładunku
( dotyczy E - , F lub E, K )
2. wagon wskazany z listy - wtedy zakreślam / przekreślam ten właściwy ręcznie
3. w pozycji "empty car" zamennie wpisujemy nazwę ładunku.


Możemy wpisać odbiorcę ( odbiornik tlumacz google ) ale to jest wskazane na dużych stacjach.
wpisanie wysyłającego nie jest konieczne ale pomocne gdy kwit wypełniamy ręcznie a obsługa stacji rozrządowej nie może się rozczytać w naszych bazgrołach.
Członkowie organizacji Fremo mają dostęp do pomocnej aplikacji internetowej umożliwiająca wydrukowania listów prewowozych przed imprezą. Część listów takze się laminuje, są wtedy trwalsze i można z nich korzystać na wielu imprezach. Stąd w polu dolnym nazwa użytkowanika - po imprezie często się znajdują.


Często aby sobie uprościć chodzimy po makiecie z kwitami uzupełnionymi wyłącznie o dane Adresata, - tej gdzie ładunek ma trefić - czyli bez stacji wysyłającej. Po prostu na stacji wysyłającej fizycznie zostawiamy kwit , [ czesto z imitacją ładunku i ... czekamy ]

 

[grzegorz kita]

Transport ładunków można realizować w obrębie makiety ale i ... poza nią.

Jak to możliwe ?
Aby bawić się w ten sposób nie trzeba dużych makiet. Wystarczy kilka stacji, stacyjek i jedna pełniąca rolę stacji technicznej [ rozrządowej ] gdzie odbywa się obrót towarem.
Jak to wygląda w praktyce ?
Popatrzcie na list z drewnem - nie ma odbiorcy bo ten może być inną stacją na makiecie ale może być poza nią
poniżej list z towarem "spoza makiety". W ten sposób stacja techniczna przejeła rolę punktu gdzie towar możemy wysłać lub zamówić

 

[grzegorz kita]

Przed imprezą z reguły definiuje się " strony świata " poprzez oznaczanie większych stacji - z reguły technicznych kilkoma kolorami. Rzeczywiste kierunki mogą inne.

Ma to na celu zdefiniowanie także miejsca oferowania lub dostaw towarów, których fizycznie na makiecie nie ma - przykładowo nie ma stacji ficzycznie ( w YP) oferującej wegiel a są stacje go potrzebujące. Te miejsca przejmują na siebie owe stacje techniczne.
Wzoruję się na przykładzie niemieckim ale to jak zdefiniujemy te kolory jest kwestią wtórną. Niemcy przypisują także kolorom kierunki świata ale z naszego punku widzenia, jako kraji bardziej położnego na wschód może nie być to tożsame.

Czarny wskazujący na okręgi przemysłu ciężkiego - ładunki masowe , węgiel, rudy żelaza, stal ,cement, gaz
Brązowy - produkty chemiczne, farby, nawozy, paliwa,
Zielony - produkty rolne, Alkohole, owoce morza, produkty spożywcze z krajów południowych
Zółty - materiały budowlane ( cement, drewno budowlane, cegły )
Niebieski ( porty morskie ) - ryby , kontenery, owoce cytrusowe, towary zamorskie itp.
Czerwony - maszyny , żywe zwierzęta itp. ( towary wysokoprzetworzone)
Szary - sypie produkty chemiczne ( sól, wapno, gips)
( ostatnia zmiana po konsultacjach z kolegami z Czech w Łapczycy)

Wtedy kwity na towary, których nie znajdziemy na stacji mogę wyglądać jak niżej. Przy czym obrót towarów może być dwukierunkowy, - przykład to kwit na zboże wysyłane do Portu Szczecin

( tyle na dzisiaj)
zostało jeszcze trochę kwestii jak w szczególności
1. Początek
2. praca na stacji
3. praca na stacji rozrządowej
4. obiegi towarów, listy przewozowe
5. karty wagonów i oznaczenia identyfikacyjne taboru
6. wagony próżne
7. zwrot wagonu i zwrot terminowy wagonu,
8. transport w serii
9. przesyłki expresowe
10. Koniec

 

[grzegorz kita]

Zwrot Terminowy Wagonów
W obrocie wagonów często towar jest wysyłany do stacji docelowej, ale Adresat ma ograniczone możliwości dysponowania wagonem po wyładunku. W szczególności dotyczy to wagonów prywatnych spotykanych w cukrowaniach, gorzelniach lub zakładach chemicznych.
Odbiorca towaru powinien go odesłać do nadawcy, zamiast załadować lub też odesłać do stacji rozrządowej celem dalszego wykorzystania - Fachowcy kolejowi poprawią - o powyższym decyduje opis na wagonie "zwrot terminowy".

List przewozowy w takiej formie jest dwustronny i zawiera informację o adresacie ładunku oraz gdzie wagon próżny zwrócić.
W tym przykładzie odbiorca zamówił w cukrowni melasę [ górny list] , a cukrowania własnym wagonem towar dostarczy, po czym oczekuje odesłana wagonu do cukrowni [ dolny list] .
Dla obsługi stacyjnej strzałki oznaczają konieczność obrócenia listu na stacji adresata towaru

Dodatkowo, o czym już wspominałem w tym wypadku stacji Wrocław Klecina nie ma na imprezie, a jej funkcję [adresową] pełni stacja techniczna oznaczona kolorem Żółtym
Obsługa stacji Klecina -
- ponownie odesłać melase do stacji Kt
- wysłać melasę do innej stacji poprzez zamianę listu przewozowego
a obsługa stacji technicznej Żółtej może dodatkowo
- wyjąć kwit w ogóle i zadysponować wagonem wg zapotrzebowania
w ten sposób można handlować każdym towarem wymagającym wagonu o określonych parametrach jak: smoła, paliwa, ale z rozsądkiem zastosowanie tej procedury do wagonów typu G, E, K wydaje się być nieuzasadnione.

 

[grzegorz kita]

Wagony Próżne

Zasadniczo stacje zwykłe ( inne niż techniczne ) nie są miejscem na chomikowanie wagonów.
Wagony, które nie mają bieżącego zapotrzebowania stacjonują na stacjach technicznych.
Kilka razy spotkałem się z sytuacją, gdzie wagony określonych rodzajów E, Z były magazynowane na określonych większych stacjach. Powyższe zapobiega zbieraniu taboru z makiety i przenoszeniu na stoły - nieodzowny element stacji technicznej.
Na stołach wagony powinny leżeć bokiem na karcie ale wiadomo, że nie zawsze to jest możliwe ( wagon z ładunkiem) Ma to wady i zalety ale z pewnością unika się w ten sposób dotykania wagonów i przypadkom jego przykrego zderzania z podłogą.

Pozyskiwanie wagonów na stacjach zwykłych następuje poprzez:
1. zamawianie wagonów ze stacji technicznej - z listem przewozowym "empty car" w ramach rozkładów jazdy i "zdawki"
2. poprzez wykorzystanie wagonu po wyładunku towaru adresowanego do naszej stacji chyba, że wagon posiada list przewozowy wskazujący na dalsze wykorzystanie lub zwrot terminowy.
3. poprzez wyjęcie z pudełka spod modułów

Wagon z dalszym wykorzystaniem będzie wtedy, gdy nadawca ładunku pod list przewozowy z własnym ładunkiem wkłada kolejny list przewozowy np z zamówieniem na ładunek własny lub z poleceniem odesłana do konkretnej stacji. Co do takich zwyczajów mam mieszane uczucia.

Wagony próżne o ile nie mają dalszego przeznaczenia zwracamy do stacji technicznej lub rozrządowej które nas obsługuje. Do tego nie jest konieczny list - obsługa stacji mając wolny wagon bez zapotrzebowania formuje skład do zdania i czeka na jego odbiór zgodnie z rozkładem.
Wagon próżny - "zwrot terminowy" zwracamy do nadawcy - wystarczające jest obrócenie listu przewozowego.

 

[grzegorz kita]

Praca na stacji.
Co chyba jest wiadome dyżurny na stacji w pierwszej kolejności odpowiada na wyprawianie i przyjmowanie pociągów i utrzymanie rozkładu jazdy. Tutaj pomijam typową robotę dyżurnego.
Na małych stacjach zajmuje się także obrotem towarowym.
Stacje średnie lub większe z reguły mają obsadę 2 lub 3 osobową. W powyższych sytuacjach osoba odpowiedzialna za pracę manewrową ( o ile jest lokomotywa ) odpowiada także za obieg towarów i dysponowanie taborem wagonowym ( zamawia je lub przyjmuje zamówienia oraz zamówienia na wagony )
W tym miejscu istotną rolę pełni SAD -Stacyjny Arkusz Danych - opisany tutaj:http://forum.modelarstwo.info/threads/stacyjny-arkusz-danych-sad.47450/ . Arkusz zawiera istotne informacje z reguły jego wydruk jest na stacji aby załoga - niekoniecznie stała podczas całej imprezy - mogła zapoznać się ze specyfiką stacji.

Podstawowe zasady:
1. Mechanik obsługujący pociąg zdawczo odbiorcy nie realizuje żadnych elementów obiegu towarem. Jego zadanie to wydać wagony zgodnie z zapotrzebowaniem jakie ma w składzie i przyjąć wagony wydane przez obsługę stacji. Mechanik w RJ na czasu postoju na stacji, o ile stacja nie ma własnej lokomotywy manewrowej - odpowiada za czynności manewrowe w oparciu o polecenia obsługi.
2. Skład zdawczy o ile załoga stacji rozrządowej to opanowała- posiada grupy wagonów uporządkowane relacjami stacyjnymi - ( pierwsza stacja to grupa ostatnich wagonów itd - lub odwrotnie ). W praktyce bywa z tym różnie. Zatem rozrząd na małych stacjach nie powinien mieć miejsca. Bałagan w składzie zdawczo-odbiorczym uzasadnia kierowanie uwag do załogi stacji rozrządowej.
3. Skład zdawczo odbiorczy ma określoną max długość zatem z dostawą, odbiorem wagonów może być różnie. Często wagony na stacji rozrządowej czekają na swoją kolejność dostawy. Tu wiele zależy od autora RJ. Nadplanowe są zawsze możliwe.
4. Czas modelarski ( 1:3 lub inny ) dotyczy także pracy manewrowej oraz załadunku i wyładunku. To trwa. Podstawowym błędem jest przyjęcie wagonu , wyjęcie ładunku i oddanie wagony tym samym składem - tak nie utrzymamy realizmu. Prawidłowo powinno sie to odbywać w realnym czasie modelarskim, tj rzeczywisty wyładunek eanosa to około max 1 godz - i tyle powinien trwać wg czasu modelarskiego a nie 60 sekund .
5. Czytamy rozkład jazdy - często rano skład zdawczy zostawia wagony ale nie zabiera ze stacji - to zrobi dopiero w drodze powrotnej, często na koniec sesji, zatem nie wciskamy mechanikowi wagonów chyba, że wynika to z rozkładu.
W rozkładzie stacyjnym zaznaczmy sobie wcześniej skład zdawczy aby nie być zaskoczonym , że "to do nas??" a skład stoi na torach głównych blokując utrudniając ruch .
6. W wypadku obsługi 1 osobowej - analizujmy RJ - w każdym jest chwila na inne prace. Jak są 2 osoby to czas jest na wszystko.
7. Przyjmując / wydając skład sprawdźmy zgodność karty wagonu z nr na taborze - pomyłki się zdarzają ( nie znam imprezy gdy komuś wagon zginął - co najwyżej była podmiana wyprostowana na kolejnym spotkaniu - ja tak miałem)
8. Z reguły zamawianie ładunków / wagonów odbywa się między sesjami ale nie stoi nić na przeszkodzie robić to w trakcie sesji , jak jest na to czas..

 

[grzegorz kita]

Praca na stacji rozrządowej
Powiem krótko - to ciężka orka. Inni między sesjami mają luz ( piwko , kibelek... ) - tu luzu nie ma zasadniczo nigdy.
Non stop coś wjeżdża albo już wyjeżdża zatem miedzy sesjami trzeba szykować składy.
Sugerowane zespoły 2-3 osobowe i w miarę kumate albowiem to od nich zależy poziom zabawy Fremo. ( Dyżurny + 2 -3 manewrowych ) .
Od czego zacząć?
1. Znajomość układu makiety , rozkładu jazdy i kierunków wyprawiania składów to raczej podstawa.
Kierunki wyprawiania pociągów wynikają z zasad obiegu towarów ma makiecie. Każda stacja rozrządowa obsluguje bezpośrednio tylko część układu makietowego.

Wagon z towarem przebywa z reguły następującą drogę:
Stacja wysyłania towaru - > stacja rozrządowa I --> stacja rozrządowa II -> stacja docelowa.

Wagon pusty przebywa z reguły następującą drogę:
Stacja rozrządowa [ zamówienie na podstawie listu przewozowego empty car ] --> stacja docelowa( załadunek)
Stacja docelowa ( wyładunek ) [ na podstawie listu przewozowego empty car lub bez listu przewozowego w karcie wagonu ] --> stacja rozrządowa

2. Orientacja w towarach oferowanych na poszczególnych stacjach czyli Yellow Page (Panorama Firm) oraz stronach świata o czym w poście #6 oraz #7, .
Czyli jaka stacja co oferuje, jakie towary oferuje stacja każda techniczna ( strony świata ).

Zadaniem załogi jest co do robi się na tego rodzaju stacjach - przyjmowanie - sortowanie i wyprawianie.

Skład zdawczy o ile załoga stacji rozrządowej to opanowała- posiada grupy wagonów uporządkowane relacjami stacyjnymi - ( pierwsza stacja to grupa ostatnich wagonów itd - lub odwrotnie ). W praktyce bywa z tym różnie. Zatem rozrząd na małych stacjach nie powinien mieć miejsca. Bałagan w składzie zdawczo-odbiorczym uzasadnia kierowanie uwag do załogi stacji rozrządowej.

Pilnujemy max długości składów - to wynika z rozkłądu jazdy i najniższej długości użytecznej toru na stacji w danym rozkładzie.

Przyjmując / wydając skład sprawdzamy zgodność karty wagonu z nr na taborze - pomyłki się zdarzają ( ...)

W ramach dużych układów makietowych często pomocnym jest stół, gdzie odkładamy te wagony , które wyprawiamy pod koniec sesji lub też w sesji następnej.
To, że na następnej sesji na stacji jest inna załoga nie zwalnia nas od przygotowania składów także dla nich - pierwsze sklady są w kilku pierwszych minutach następnej sesji.

 

[grzegorz kita]

Karty wagonów


Na razie przykładowa karta zalaminowana z koszulką na listy przewozowe. cdn