-bardzo słabo opisany w publikacjach historycznych fakt szerokich torów na PKP roku końca wojny i kolejnych lat,
Spróbuję jakoś rozświetlić mroki wojennych dziejów PKP.
S. Zamkowska w dziele "Odbudowa i funkcjonowanie kolei polskich 1944-1949" wymienia następujące linie szerokotorowe:
Grodno - Warszawa
Wołkowysk - Czeremcha - Siedlce - Warszawa
Brześć - Łuków - Dęblin
Dorohusk - Chełm - Lublin
Rawa Ruska - Przeworsk
Królewiec - Tczew - Gdańsk - Chojnice - Szczecin
Iława - Toruń - Poznań - Frankfurt
Białystok - Warszawa - Poznań
Warszawa - Częstochowa - Opole - Wrocław - Bolesławiec
Mysłowice - Katowice - Chorzów - Bytom - Pyskowice - Opole
Przemyśl - Kraków - Katowice
Łódź - Krotoszyn - Leszno - Żagań
i podaje ogólną liczbę przekutych torów po obu stronach Wisły - 5034km.
Jak się policzy wszystkie powyższe odcinki (w obrazku w załączeniu na czerwono) to daje w sumie 3319km szerokich torów.
Z moich kwitów wynika że z pewnością poszerzono następujące odcinki (na obrazku na niebiesko):
Chełm - Bug Włodawski
Rejowiec - Zawada
Zawada – Hrubieszów
Zawada – Hrebenne
Lublin – Łuków
Rozwadów – Przeworsk
Tarnobrzeg – Dęba Rozalin
Działdowo – Ostrołęka
Śniadowo – Łomża
Śniadowo – Łapy
Ostrołęka – Małkinia – Siedlce
Mińsk Mazowiecki – Pilawa
Ostrołęka – Tłuszcz
Warszawa Praga – Nasielsk
Legionowo – Tłuszcz
Dębica – Rozwadów
W sumie to jest 1157km torów szerokich.
Czyli z tym co podaje Zamkowska jest razem 4476km torów szerokich.
Ponadto Z. Tucholski w pracy "Polskie Koleje Państwowe jako środek transportu wojsk Układu Warszawskiego" podaje, że przekuto również (na zielono):
Warszawa – Dęblin
Kraków – Skawina – Spytkowice – Oświęcim – Czechowice Dziedzice – Zebrzydowice
Katowice – Hajduki – Gliwice – Kędzierzyn – Prudnik
Katowice – Ligota
Olszanica – Nowy Zagórz – Łupków
Czyli 375km torów szerokich, co razem z powyższym daje 4851km poszerzonych torów.
Tucholski powątpiewa czy rzeczywiście przekuto odcinek Łódź - Krotoszyn - Leszno – Żagań.
Ponadto jak widać na rysunku brak jest niektórych połączeń między szerokimi odcinkami podamymi przez S. Zamkowską. Są to następujące odcinki (na fioletowo):
Łódź – Koluszki
Ostrołęka – Śniadowo
Łuków – Siedlce
czyli 69km torów szerokich.
Na koniec założyłem, że być może S. Zamkowska nie wypisała poniższych odcinków do granicy z Radziecką Strefą Okupacyjną:
Horka – Węgliniec – Bolesławiec
Żary – Zasieki
czyli 75km torów szerokich.
Na koniec jeszcze jeden odcinek podejrzewany przeze mnie o przekucie na tor szeroki. W sprawozdaniu za miesiąc lipiec 1945 r. DOKP w Olsztynie podaje, że do 20 lipca 1945 r. jeździły z rosyjską obsługą pociągi Olsztyn – Gierdawy – Insterburg. Przyjąłem, że ruch odbywał się po torze szerokim. Na terenie ówczesnej Polski czyli odcineku Olsztyn – Gierdawy (obecnie w Rosji) to jest 101km.
W sumie wychodzi torów szerokich 5094km.
Większość torów szerokich przekuto na tor normalny do końca 1945 r.
W 1946 r. przekuto odcinek Wrocław – Kraków, rok później odcinek Kraków – Medyka.
Pozostawiono tylko odcinek Elbląg – Braniewo, który w latach 70-tych skrócono do Bogaczewa.
Ale do tego czasu wybudowano sporo innych odcinków linii szerokotorowych.
No ale to już inna historia jak mawiał Kipling.
Pozdrawiam serdecznie i szeroko.
ksiezyc_nad_gieesem ...